Gece Sık Idrara Çıkmamak Için Ne Yapmalı

Sık idrara çıkma problemi hem gece hem de gündüz ortaya çıkabildiği gibi sadece gece de olabilir. Tıbbi bir durumun işareti olmasının yanı sıra, sık idrara çıkma, uyku düzeninizi, iş hayatınızı ve huzurunuzu olumsuz yönde etkileyebilir.

İşeme sıklığında artma rahatsız edici bir durumdur ve geceleri olursa uyku bozukluğuna neden olabilir. Sık idrara çıkma durumu bazı temel tıbbi durumların belirtisi olabilir ve uygun tedavi gerekebilir. Normalde bir insanın idrara çıkma sıklığı gün boyunca 4-8 kez arasında olmalıdır. Geceleri kalkıp birden fazla tuvalete gitmek ya da gün boyunca 8 kezden daha fazla idrara çıkma durumu idrar sıklığının normalden fazla olduğunu gösterir.

Sık idrara çıkma ve yanma neden olur:

İdrar yapmak karmaşık bir süreçtir. Çeşitli kas ve kas gruplarının uyumlu bir şekilde fonksiyon görmesini gerektirir. Ayrıca beyin, omurga ve sinirlerin anatomik olarak sağlam olup düzgün fonksiyon görmeleri gereklidir. Sık idrara çıkmanın yaygın nedenlerinden bazıları şunlardır:

• Diyabet
• Gebelik
• Prostat sorunları
• İdrar yolu enfeksiyonu
• Kaygı bozukluğu
• İdrar söktürücü gibi bazı ilaçlar
• Böbrek enfeksiyonu
• İnme gibi beyin ve sinir sistemi ile ilgili sorunlar
• Mesane duvarının iltihaplanması ya da öteki adıyla interstisyel sistit
• Mesane taşları
• Mesane kanseri
• Mesane, idrara çıkma fonksiyonu bozukluğu
• Radyasyon tedavisi

Sık idrara çıkma yaygın bir bulgu ise de tedavisi altta yatan nedenin tespiti sonrası seçilecek uygun yöntem ile yapılabilir.

Sık idrara çıkma, normalde yaptığınızdan daha fazla idrara çıkma ihtiyacıdır. İdrar yapma dürtüsü aniden ortaya çıkabilir ve mesanenizin kontrolünü kaybetmenize neden olabilir. Mesaneniz aşırı derecede dolu gibi rahatsızlık hissedebilir.

Sık idrara çıkma durumu, aşırı aktif mesane (AAM) sendromunun birincil semptomudur ve bu terimler bazen birbirinin yerine kullanılır. İdrar yolu enfeksiyonları (İYE) sık idrara çıkmanın başka bir yaygın nedenidir.

Genel kabule göre sık idrara çıkma, 24 saatte en az 8 kez tuvalete gitmeniz gerektiği durumlar için kullanılan bir tabirdir.

Sık idrara çıkmayı tedavi etmenin anahtarı, altta yatan nedeni ele almaktır.

Sık İdrara Çıkma Nedenleri

Sık idrara çıkmaya neden olabilen aşırı aktif mesanenin (AAM) nedenleri şunlardır:

• mesane, omurga ve pelvis gibi alanlarda yaralanmalar
• inme ve multipl skleroz (MS) gibi nörolojik durumlar
• mesaneye ekstra baskı uygulayan aşırı kilolar

İdrar yolu enfeksiyonları (İYE), bakteriler üretra yoluyla mesaneye girdiğinde ortaya çıkar. Yaygın risk faktörleri şunları içerir:

• yaşlılık
• dehidrasyon
• idrarınızı uzun süre tutmak veya mesanenizi tamamen boşaltmamak
• üriner sistemin yapısındaki değişiklikler
• bağışıklık sistemini etkileyen kronik tıbbi durumlar

AAM ve İYE'lerin yanı sıra sık idrara çıkma nedenleri şunlardır:

• diüretikler
• çok fazla içecek tüketmek
• mesane duvarlarını tahriş edebilecek aşırı miktarda kafein, alkol, nikotin veya yapay tatlandırıcılar
• endişe, stres
• diyabet, diyabet şekeri
• böbrek enfeksiyonu ve böbrek taşı gibi böbrek rahatsızlıkları
• zayıflamış pelvik taban kasları
• ağrılı ve bulaşıcı olmayan mesane hastalığı olan interstisyel sistit
• mesane taşları
• mesane kanseri

Kadınlarda Sık İdrara Çıkma

Kadınlarda İYE görülme olasılığı erkeklerden daha fazladır. Kadın üretrası daha kısa olduğu için vajinası olan kişiler daha büyük risk altındadır. Kadılarda bakteriler, idrar yollarını enfekte etmeden ve semptomlara neden olmadan önce seyahat etmek için daha az mesafeye sahiptir.

Kadınlar için İYE risk faktörleri şunları içerir:

• vajinal tahriş ve iltihaplanma
• tuvalet ihtiyacı sonrasında üretrayı E. coli'ye (koli basili) maruz bırakacak şekilde yanlış silme (arkadan öne doğru silme)
• cinsel ilişki 

Kadınlarda sık idrara çıkmaya neden olabilecek diğer durumlar şunlardır:

• gebelik
• miyomlar
• menopozun bir sonucu olarak düşük östrojen seviyeleri
• yumurtalık kanseri

Erkeklerde Sık İdrara Çıkma

Prostatı etkileyen bazı durumlar, erkeklerde sık idrara çıkmaya neden olabilir. Bu koşullar şunları içerir:

Sık İdrara Çıkma İle İlgili Belirtiler

Normal idrar sıklığı olarak kabul edilen şey kişiye göre değişebilir. Bazı insanların doğal olarak diğerlerinden daha sık gitmesi gerekebilir. Bununla birlikte, uzmanlar genellikle günde en az 8 kez idrara çıkmayı sık idrara çıkma olarak kabul ederler.

Sahip olduğunuz diğer semptomlar, sık idrara çıkma nedeninize bağlı olacaktır.

Aşırı Aktif Mesaneniz Varsa

Sık idrara çıkmanın yanı sıra, AAM'nin diğer semptomları şunlardır:

• idrar aciliyeti veya idrara çıkma ihtiyacını erteleyememe
• idrar kaçırma
• noktüri veya geceleri idrar yapmak için birden çok kez uyanma

AAM'niz varsa, kendinizi hasta hissetmezsiniz veya idrar yaparken herhangi bir ağrı hissetmezsiniz.

İdrar Yolu Enfeksiyonunuz Varsa

Bir İYE'nin sık sık idrar çıkmak dışındaki diğer semptomları şunları içerir:

• idrar kaçırma
• idrar yaparken ağrı veya yanma
• sert kokulu idrar
• idrarda kan görmek
• hafif de olsa karın ağrısı hissetmek
• ateş
• titreme
• mide bulantısı

Farklı Bir Durumunuz Varsa

Mesaneyi veya prostatı etkileyen durumlar, ağrılı idrara çıkma veya idrarda kan gibi diğer idrar semptomlarına da yol açabilir. Pelvik taban disfonksiyonu da ağrılı idrara çıkmaya neden olabilir.

Yumurtalık kanserinin hem erken hem de geç evreleri üriner aciliyete neden olabilir.

Teşhis ve Test

Üroloji doktoru, sık idrara çıkmanıza neyin neden olduğunu belirlemek için testler yapacaktır.

Ayrıca karın muayenesini yapılır. Bu muayeneye ek olarak pelvik muayene, üretra ve vajinanın değerlendirilmesi ve prostat muayenesi de planlanır.

Yararlı olabilecek diğer testler şunları içerir:

• Mesane taraması: Bu, mesanede ne kadar idrar kaldığını görmek için idrar yaptıktan sonra yapılan bir ultrasondur.
• Sistoskopi: Üroloji doktoru ışıklı bir alet kullanarak mesanenin içini daha yakından inceleyebilir ve gerekirse doku örnekleri alabilir.
• Ek idrar testi: Bu, üriner sisteminizin ne kadar iyi çalıştığını görmek isteyen çeşitli testleri içerir. Örnekler arasında ürodinamik testler ve üroflowmetri bulunur.

Sık İdrara Çıkma Nasıl Tedavi Edilir?

Sık idrara çıkma tedavisi bu sorunun kaynağına bağlıdır. Doktorunuz önce sık idrara çıkmadan sorumlu olan altta yatan herhangi bir durumu tedavi etmeye çalışacaktır.

Bir bakteriyel enfeksiyon varsa, ondan kurtulmak için antibiyotik ilaç tedavisi uygulanabilir.

Mesanedeki kas spazmlarını kontrol eden ilaçlar üriner inkontinansın azaltılmasına yardımcı olabilir.

Doktorunuz ayrıca idrara çıkmayı geciktirmeye yardımcı olmak için Kegel egzersizleri veya mesane yeniden eğitim egzersizleri gibi pelvik egzersizler yapmanızı önerebilir.

Sık İdrara Çıkmanın Önlenmesi

Sık idrara çıkma olasılığınızı azaltmak için atabileceğiniz bazı adımlar vardır.

Diyet

Gece yaklaştıkça, gece idrara çıkma olasılığını artırdığı bilinen belirli yiyecek ve içeceklerden kaçınmayı deneyin. Örnekler şunları içerir:

• alkol
• narenciye suyu
• kahve
• çay
• domates ve domates bazlı ürünler
• yapay tatlandırıcılar

Kabızlık ayrıca mesaneye baskı uygulayarak sık idrara çıkmaya da katkıda bulunabilir, bu nedenle düzenliliği korumak için lif alımınızı artırmak isteyebilirsiniz.

Fiziksel Aktivite

Kegel egzersizlerini yapmak pelvik tabanınızı güçlendirebilir.

Ayrıca, pelvik kaslarınızı hedef alan fizik tedavi hakkında da bilgi alabilirsiniz. Bunlar, mesanenizi ve pelvik organlarınızı destekleyen kasları geniş ölçüde güçlendirmeye yarar.

İnsan vücudunda 40 yaşından sonra büyüme gösteren tek organ olan prostat, erkek üreme sisteminin temelini oluşturur. Nişasta bazlı beslenme, hareketsiz yaşam prostatın büyüme riskini artırırken, uzmanlar idrar şikayetlerinin prostat sorunları hakkında bilgi verebileceğini bildirmektedir. İdrar şikayetlerinin önemine vurgu yapmaktadır.

Üroloji Uzmanı Doç. Dr. İzak Dalva, tuvalete gitme sıklığı, idrarı yaparken yaşanan sıkıntılar, kişinin kendi kendini muayenesi açısından önemli belirtiler olduğunu söyleyerek, prostat ile ilgili şu bilgileri verdi:

-Prostat, idrar kesesinin altında yerleşmiş içinden idrar kanalının geçtiği bir organdır. İnsan vücudunda 40 yaşından sonra büyüme gösteren tek organdır. Prostat erkek üreme sisteminin de bir parçası olan bir salgı bezidir. Asıl görevi spermlerin yaşamlarını devam ettirebilmek için bazı maddeler salgılamaktır. Meninin üçte birini oluşturacak sıvı salgılar.

-Prostat her yaş gurubunda ortaya çıkarabildiği hastalıklar nedeni ile erkeklerin yaşam kalitesini etkileyen önemli bir organdır. Genç hastalarda prostat iltihabı (prostatit), orta ve ileri yaşlarda iyi huylu prostat büyümesi ve prostat kanseri ile karşımıza çıkar. İdrar yapmakla ilgili şikayetlerinin yanı sıra cinsel şikayetlere neden olması yaşam kalitesini etkileyen önemli hastalıklar grubunu oluşturur.

Ekmek ve nişasta prostatı büyütüyor

-Gençlerde ortaya çıkan prostat iltihabı; bu yaş grubunda aşağı üriner sistem bulgularına neden olduğu gibi cinsel şikayetlerine de neden olur. Bu dönemde idrar sıklığı, gece idrar kalkma, idrarı tutmadaki zorluk, zor idrar yapma, damlama ve cinsel şikayetler prostat sağlığının bir göstergesi olabilir.

-Genç yaşta 25 gr kadar olan prostat, kırklı yaşlardan sonra büyümeye başlar. Şişmanlık, şeker hastalığı, artmış total enerji alımı, ekmek, nişasta ile beslenme prostatın iyi huylu büyüme riskini artırabilir.

-İyi huylu prostat büyümesi 50 yaş üzeri erkeklerin %20’sinde, 70’li yaşlarda erkeklerin yarısında ve daha ileri yaş grubundaki hastalarda ise yaklaşık %90’ında idrar yapmada problemlere neden olur.

Gece sık tuvalete gidiyorsanız dikkat

-Benign prostat hiperplazisi ya da BPH denilen prostat büyümesi, idrar yolunun sıkıştırarak kesik idrar yapma, zor idrar yapma idrara sıkışma, gece sık idrara çıkma, damlama gibi şikayetlere neden olur.

-Prostat büyümesi hastaların cinsel yaşantısını olumsuz yönde etkiler. Prostat büyümesi olan hastalarda hem ereksiyon hem de ejakulasyon bozukluğu olabilmektedir. Prostat büyümesine bağlı idrar şikayetleri olan hastaların yarısında ereksiyon ve ejakulasyon bozukluğu beklenir. Prostat büyümesi olan erkeklerde olmayanlara göre 3 kat fazla ereksiyon problemi olmaktadır.

-Prostat büyümesi; genellikle yavaş gelişir ve uzun süre önemli sorun yaratmayabilir. İdrar akımının yavaşlaması ile kendini gösterir. Hasta, idrarını başlatmakta gecikme, ayakta ya da oturarak idrar yaparken ileriye doğru idrar yapamama, idrarın kesik gelmesi, idrarın damlalar şeklinde akması, idrarı tam boşaltamama hissi, idrara sıkışma, idrar kaçırma şikayetlerinin bazıları ile karşılaşabilir.

-İdrarın hemen gelmemesi ve bir süre beklenilmesi, idrar yavaşladığı için idrar yapma süresinin uzaması, sık idrara çıkma idrarda kanama, gece sık idrara çıkma, idrara sıkışma gece uykusuzluğa neden olan yaşam kalitesini bozan bulgulardır.

-Yaşınız ne olursa olsun; zor idrar yapma, kesik idrar yapma, gece sık idrara çıkma, idrara sıkışma, idrarda yanma, idrar kaçırma şikayetiniz varsa; idrarda kanama, idrarda koku, bulanıklık mevcutsa prostat sağlığınız bakımından üroloji uzmanına baş vurmanız önerilir.

Prostat kontrolleri ile kanser riskini azaltın

-Prostat büyümesinin bir kısmı kötü huylu büyüme şeklinde kendini gösterebilir, bu da prostat kanseri olarak tanımlanır. BPH ve prostat kanseri bir arada bulunabilir. İdrarda yanma, idrarda kanama, menide kanama prostat kanserinin ön belirtisi olabilir. Prostat kanseri erkeklerde en sık rastlanan kanser türlerinden birisidir.

-Ülkemizde prostat kanseri; akciğer kanserinden sonra en sık rastlanan ölümcül ikinci kanser türüdür. Yaşam boyu prostat kanseri gelişme riski %30, klinik önemli prostat kanseri gelişme riski %10; prostat kanserinden ölüm riski %3 kadardır.

-PSA testinin yaygın kullanılması ile beraber erken evre prostat kanserine daha sık rastlanmaktadır. Prostat kanseri tanısına ulaşabilmek için 50 yaşından sonra yılda bir kez ürolojik muayene, PSA testi yapılması önerilmektedir. Dünyada prostat kanseri yedi erkekten birinde meydana gelirken ülkemizde daha seyrek görülmektedir. Uluslararası kuruluşlar 54-69 yaş arası PSA bakılmasını önermektedir. Ailede ölümcül prostat kanseri mevcut ise 45 yaşından itibaren PSA bakılmalıdır.