geçişli fiil nasıl bulunur / Geçişli Fiil Örnekleri, Geçişli Fiillere Örnekler

Geçişli Fiil Nasıl Bulunur

geçişli fiil nasıl bulunur

Geçişli Fiil Nedir? Geçişli Fiil Örnek Cümleleri, Ekleri Ve Konu Anlatımı

Geçişli fiil cümle için 1 veya birden fazla nesne alabilir. Fiili bulmak için yükleme sorular sorumak gerekir. Bu sorular üzerinden geçişli fiili rahatlıkla bulabiliriz. Sorular arasında ne, neyi, kimi ve kimleri sorusu yer alır. Aynı zamanda bu sorulara yanıt alınmaması halinde geçişsiz fiil ortaya çıkacak demektir. Daha öncesinde de dile getirdiğimiz gibi bilgi almak ve buna göre hareket etmek için bizi takip edin

Geçişli Fiil Nedir?

Geçişli fiil, fiil çatılarından biridir. Nesnesi olmayan, nesne almayan fiiller geçişli fiil olarak tanımlanır. Daha eve gelmedi cümlesinde yüklem gelmedi kelimesi geçişsiz fiil örneğidir. Bunun ana nedeni ise ne ve neyi sorusuna değil neye ve eve sorusuna cevap vermesidir.

Çatılarına göre fiil türleri edilgen ve etken olarak nitelendirilir. Doğrudan direkt cümle öznesi tarafından yapılan veya yapılması olası fiillere etken fiil ismi verilmektedir. Geçişli fiil sorusuna karşılık belirtisiz nesne, neyi sorusuna cevap belirtili nesne alabilen fiillerin tamamına geçişli fiil tanımı yapılır. Bunlar -tir ve -dır ya da -t eki aldığı zaman ettirgen olurlar.

Geçişli Fiil Nasıl Bulunur?

Geçişli fiil örnekleri üzerinden konuyu net bir şekilde açıklamak söz konusu olacaktır. Cümle içinde 1 veya daha fazla nesne alabilen eylem geçiş fiil olarak bilinir. Geçişli fiili bulmak adına yükleme neyi, ne, kimleri ve kimi soruları sorulmaktadır. Bu sorulara yanıt alınmaması geçişsiz fiil alınması da geçişli fiilleri sizlere ifade eder.

Özne ve nesnelere baktığımız zaman bu özelliklere göre çatılarına göre sınıflandırmak mümkündür. Fiilde çatı konusu özellikle lise giriş sınavında öğrencilerin karşısına çok sık çıkar. Konuyu anlamak için cümlenin nesnesine göre inceleme yapmak son derece önemlidir. Etme, yapma bildiren eylemler geçişli fiildir. Belirtili nesne veya belirtisiz nesne alabilirler. Ne, kimi, neyi, ne sorularına yanıt verirler. Postalamak, elemek, sağmak, bölmek, bağlamak gibi örnekler üzerinden anlatmak mümkündür.

Ge&#;işli fiil nedir? Nasıl bulunur? Ge&#;işli ve ge&#;işsiz fiil &#;rnekleri

Haberin Devamı

Geçişli Fiil Nasıl Bulunur?

 En çok merak edilen konular içerisinde geçişli fiil nasıl bulunacağı geliyor. Bu konuda ele alınacak olan bazı sorular ve unsurlar doğrultusunda kolayca geçişli fiil bulmak mümkün. Cümlede yer alan eylemin üzerine sorulacak soru ile birlikte fiilin geçişli olup olmadığı anlaşılır. Bu doğrultuda Eylem üzerinden sorulacak olan soru, ‘Neyi’ kelimesidir. Bu soruya eğer herhangi bir cevap var ise o vakit bunun geçişli fiil olduğu anlaşılır. Çünkü cümle içerisinde cümlenin öğelerini bulurken nesneyi anlayabilmek için zaten bu soru sorulur. Aynı zamanda bu durum, ‘ne’ sorusu üzerinden de ön plana çıkar. Böylece herhangi bir cümle içerisinde eylem ile beraber nesne olup olmadığı açık biçimde ortaya çıkarılır.

Geçişli ve Geçişsiz Fiil Örnekleri

 Hem geçişli hem de geçişsiz fiillere anlayabilmek için bu konuda farklı örnekleri ele almak gerekir. Böylece fiil üzerinden eylem kapsamında cümle içerisinde nesne olup olmadığı açık biçimde ortaya çıkar. Burada önemli olan eylem ile birlikte sorulacak olan, ‘neyi’ sorusuna gelen cevaptır. Bu bağlamda birkaç örnek vermek mümkündür.

 ‘’Arabayı götürelim.’’

 Yukarıdaki örnek kelime grubu ele alındığı zaman ‘neyi götürelim’ sorusuna ‘arabayı’ cevabı verilmektedir. Görüldüğü gibi bu şekilde sözcük grubunun içerisinde nesne olduğu anlaşılır. Yani böylece geçişli fiil olduğu ifade edilir.

 ‘’Sandalyeyi taşıyalım’’

Haberin Devamı

 Aynı şekilde taşımak fiili ile beraber yine, ’neyi’ sorusu sorulduğunda sandalye cevabı ön plana çıkıyor. Yani bu cümle grubu da yine bir geçişli fiil olarak ön plana çıkar. Bunu şimdi bir cümle içerisinde ele almak gerekirse şu şekilde bir örnek vermek mümkün;

 ‘’Bugün hep beraber masayı sınıfa taşıdık.’’

 Yukarıda özellikle taşımak fiili ile beraber Yüklemi üzerine, ‘neyi’ sorusu sorulduğu zaman cevap olarak masayı şeklinde bir karşılık öne çıkıyor. Bu şekilde cümlenin bir Geçişli Fiil olduğu anlaşılır. Şimdi bir de geçişsiz fiil olarak, yani nesne almayan fiiller ele almak gerekir;

 ‘’Ben Ağladım’’

 Yukarıdaki gibi burada sorulan soru ile beraber cevap üzerinden herhangi bir nesne olmadığı ön plana çıkıyor. Aksine bunun bir özne taşıdığı görülmektedir.

 ‘’Dün gece hiç uyumadım.’’

Haberin Devamı

 Yine Yukarıdaki cümle üzerinden uyumak fiili ile beraber, ‘ne ve neyi’ soruların yöneltildiği zaman herhangi bir şekilde nesne olmadığı öne çıkıyor. Böylece cümle içerisinde nesne bulunmadığından dolayı geçişsiz Fiil olarak ifade edilir. Bu şekilde hem geçişli hem de geçişsiz fiil açısından pek çok farklı örnek ele almak mümkün.

Fiillerde (Eylemlerde) Çatı: Öznelerine ve Nesnelerine Göre Fiil Çatıları

FİİLDE ÇATI

Fiillerin özne ve nesneye bağlı olarak kazandığı anlama ve girdiği biçime çatı denir.

Çatı, sadece fiil cümlelerinde aranan bir özelliktir. İsim cümlelerinde hâliyle olmaz.

Fiiller, özne ve nesne alıp almamalarına; belirtilen işin nasıl yapıldığına; işten nesnenin ve öznenin nasıl etkilendiğine göre çatılar ayrılırlar.

Fiil çatılarının oluşmasında hem fiilin anlamı hem de aldığı yapım eki önemlidir.

Çatılarına göre fiiller şunlardır:

1. ÖZNELERİNE GÖRE FİİL (EYLEM) ÇATILARI

Bu başlık altındaki fiillerde özne ve fiil arasındaki ilişki göz önüne alınır.

Öznenin fiille şu ilişkileri olabilir:

a) Etken Fiil

-Etken fiilin belirttiği işi, oluşu, hareketi, durumu ve kılışı yapan öznenin kendisidir.
-Özne gerçek öznedir.
-Dilimizde tüm fiiller kök hâlinde iken etkendir.
-Bu fiiller geçişli de olabilir geçişsiz de.

b) Edilgen Fiil

Gerçek öznesi söylenmeyen (ve bilinmeyen) fiillerdir. *Fiile &#;-°l, -°n&#; ekleri getirilerek yapılır.

* Bu tür fiillerin öznesi sözde öznedir. Yüklemde bildirilen işten etkilenen varlık cümlede özne gibi kullanılır, ama asıl özne söylenmemiştir. Kapı ve araba açma ve yıkama fiillerini yapan değil, bu fiillerden etkilenen varlıklardır.

* Bazı cümlelerde işi yapan &#;tarafından&#; sözüyle ya da &#;-cE&#; ekiyle belirtilebilir.

* Sözde ya da gerçek öznesi olmayan edilgen ve geçişsiz fiiller de vardır:

c) Dönüşlü Fiil

Örnekler:

Tabiat olayları ile ilgili dönüşlü fiillerde &#;yapma&#; anlamı yerine &#;kendi kendine olma&#; anlamı vardır.

* Bazı fiillerin edilgen şekilleriyle dönüşlü şekilleri farklı ekle yapılır:

* İsme getirilen &#;-lEn&#; ekiyle fiile getirilen &#;-İş&#; ve &#;-lEş&#; eki de  dönüşlülük anlamı katabilir:

Dikkat! Edilgen fiille dönüşlü fiil karıştırılabilir:

d) İşteş Fiil

-Fiilde bildirilen işin birden fazla kişi tarafından yapıldığını; işi beraber ya da karşılıklı yaptıklarını bildiren fiillerdir.
&#;-°ş&#; ekiyle yapılır.

Dövüşmek, uçmak, gülüşmek, görüşmek&#;

* Ya &#;birlikte&#; ya da &#;karşılıklı&#; anlamı katar.

* Bazı filler &#;ş&#; sesini yapılarında barındırır ve işteşlik ifade ederler. Bunlara anlamca işteş fiiller de denebilir.

* Bazı işteş fiiller bir durumdan başka bir duruma geçmeyi ifade ederler. Bunlarda işteşlik anlamı zayıftır.

Dikkat! Yapısında &#;ş&#; sesi bulunduran bütün fiiller işteş değildir. Bunlara dönüşlü de denebilir.

* Bazı fiiller &#;-lE-ş&#; şeklinde iki ek alarak, bazıları da &#;-lEş&#; şeklinde tek ekle işteş yapılırlar.

* Çoğu nesne alamaz; ama bazı işteş fiiller nesne alabilirler.

2. NESNELERİNE GÖRE FİİL (EYLEM) ÇATILARI

Fiillerin nesne alıp almadıkları, alıyorlarsa hangi özellikleri taşıdığı göz önünde tutulur.

a) Geçişli Fiil

Özellikleri:

Örnekler:

*Cümlede nesne kullanılmamış olsa da bu fiiller geçişlidir.

b) Geçişsiz Fiil

Örnekler:

Dikkat! Bazı fiiller hem geçişli hem geçişsiz olarak kullanılabilirler: gezmek, dolaşmak, geçmek, sürmek, çalmak&#;

c) Oldurgan Fiil

Geçişsiz bir fiile &#;-dİr, -t, -r&#; eklerinden biri getirilerek fiil geçişli yapılırsa buna oldurganfiil denir.

d) Ettirgen Fiil

Örnekler:

Sonuç: 

Bütün fiiller çatı bakımından öznesine ve nesnesine göre ayrı ayrı iki özelliğe sahiptir:

Ayrıca bakınız:

FİİLLER (EYLEMLER)

nest...

oksabron ne için kullanılır patates yardımı başvurusu adana yüzme ihtisas spor kulübü izmit doğantepe satılık arsa bir örümceğin kaç bacağı vardır