Ggg40 Döküm Özellikleri
Sfero Döküm Satışı – Askan Mühendislik Makina
Sfero Döküm, 1943’te icat edilmiştir. Dökme demirin modern bir yinelemesidir. Dökme demir ve sfero, yapılarında bulunan mikro farklılıklardan kaynaklanan zıt fiziksel özelliklere sahiptir.
Sfero Dökümde bulunan grafit ve karbon pullar halinde bulunur; dökme demir, pozitif sıkıştırma yükü yetenekleri sergiler, ancak doğal gerilme mukavemetinin üzerindeki çekme yüklemesi, çatlakların oluşmasına ve pullanmış grafit mikro yapı içindeki stres noktalarından hızla yayılmasına neden olabilir. Sonuç olarak, dökme demirin neredeyse hiç uzaması yoktur. Kırılgan bir malzemedir ve bu sebeple çekme ve şok yükleme işlemlerinde kullanımı sınırlıdır.
Sfero Döküm Malzeme Siparişi Vermek için LÜTFEN TIKLAYINIZ.
Sfero dökümün içindeki grafit, sferoidler olarak meydana gelir, bu nedenle bazen sferoidal grafit olarak adlandırılır. Benzer şekilde, Sfero Döküm(GGG40-GGG50-GGG60) demir terimi, bulunan karbonun küre şeklinde tutulması gerçeğinden kaynaklanmaktadır. Bu benzersiz mikro yapı, geleneksel dökme demirden çok daha iyi bükülme ve şok yüklemeye dayanmasına neden olur.
Ülkemiz de dahil olmak üzere dünyanın dört bir tarafından yüksek talep görmektedir. Aynı zamanda küresel grafitli dökme demir olarak da bilinir. Yüksek uzama özelliğine sahip olmaları kullanıcılara çok sayıda fayda sağlar ve tercih edilmelerinin aynı zamanda başlıca sebeplerinden biridir. Görülen rağbet ile doğru orantılı olarak farklı çeşitleri bulunmaktadır.
Sfero Döküm Çubuklar, darbeye karşı ileri seviye dayanıklılık kazanması için hususi olarak dökülen ve uzun ömre sahip magnezyum ile işlenen özel bir türüdür.
İçindekiler
Sfero Döküm Çeşitleri ve Özellikleri Nelerdir ?
Farklı özellikleri ve değişen döküm şartlarına bağlı olarak kendi arasında çeşitlere ayrılır ve aşağıda sıralandığı gibidir.
Sfero Dökümün Özellikleri
| EN-GJS-400-15 | EN-JS 1040 | GGG-40 |
| EN-GJS-500-7 | EN-JS 1050 | GGG-50 |
| EN-GJS-600-3 | EN-JS 1060 | GGG-60 |
| EN-GJS-700-2 | EN-JS 1070 | GGG-70 |
| EN-GJS-800-2 | EN-JS 1080 | GGG-80 |
Farklı derecelerde üretmek için, döküm işlemi sırasında veya müteakip ısıl işlem yoluyla grafit etrafındaki matris yapısını kontrol etmek gerekir. İstenen mikro yapılar oluşturmak için değişik sfero döküm kalite çeşitleri arasındaki küçük bileşim farklılıkları mevcuttur.
Sünek demir (Sfero), mikro boyunca dağılmış grafit sfero olan çelik olarak kabul edilmektedir. Grafit sferoid’ler asılı olduğu metalik mikro yapının nitelikleri, yapıları üzerinde önemli bir etkileşime sahiptir.
Sfero dökümde bulunan birkaç özelliği vardır, en yaygın olanı;
- Ferrit: Az mukavemetli saf, sünek, esnek bir demirdir. Bu matris zayıf aşınma direncine sahiptir, ancak yüksek darbe direncine ve iyi işlene bilirliğe sahiptir.
- Perlit: Ferrit ve demir karbürün mekanik bir karışımı (Fe 3 C). Orta derecede süneklik ile nispeten zordur. Yüksek mukavemete, iyi aşınma direncine, orta düzeyde darbe direncine ve iyi işlene bilirliğe sahiptir.
- Perlit/Ferrit: Perlit ve ferrit karışımından oluşan bir yapı ve ticari kaliteleri için en yaygın matris.
GGG 40 Sfero Döküm Özellikleri
GGG40 sfero döküm çubuklar, iyi işlenebilir özelliklere sahiptir. Yüksek mukavemetinin yanı sıra titreşim ve ses sönümlemede de son derece başarılıdır. Aşınma direncinin bulunması, kullanıcılar için büyük bir avantajdır. 2 mm et kalınlığındaki GGG40, 620 bar basınca dek dayanabilir. Hususi olarak daha çok elektrik ve ısı iletkenliği, ileri seviye darbe direnci aranan yerlerde tercih edilir.
GGG 40 fiziksel özellikleri:
– Özgül Ağırlık: 7,2 g / m3
– Termal Genleşme Katsayısı: 20 – 100 C 11,10 – 6 / m C
– Tipik Mikro Yapı: En az % 80 ferrit
GGG 40 mekanik özellikleri:
- – Çekme Mukavemeti: 400 N / mm2
- – Elastik Modülü: 165 N / mm2
- – Darbe Söndürme: 80 CHARPY – DYM
- – Elastik Modülü: 165 N / mm2
- – Akma Mukavemeti: 250 N / mm2
- – Sertlik: 160-190HB
- – Yorgunluk Sınırı: 220 N / mm2
GGG40 Sfero Döküm stok Listemiz aşağıdaki gibidir.
| Malzeme Kalitesi | Ebat | 1 Boy ( 3080 mm ) Malzemenin Kilosu |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 50 X 50 | 55,5 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 55 X 55 | 67,2 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 60 X 60 | 80 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 70 X 40 | 62,2 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 70 X 60 | 93,2 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 70 X 70 | 108,9 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 80 X 40 | 71 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 80 X 60 | 106,5 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 80 X 70 | 124,3 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 80 X 80 | 142,2 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 82 X 108 | 196,6 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 82 X 69 | 125,6 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 85 X 55 | 103,8 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 85 X 85 | 160,4 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 87 X 87 | 168 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 88 X 82 | 160,2 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 90 X 83 | 165,8 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 90 X 90 | 179,9 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 95 X 45 | 95 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 95 X 85 | 185 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 95 X 95 | 200 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 97 X 77 | 165,9 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 97 X 97 | 209 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 100 X 100 | 222 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 100 X 50 | 111 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 100 X 55 | 122 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 100 X 70 | 155 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 105 X 105 | 244 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 110 X 110 | 268 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 110 X 60 | 146 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 110 X 70 | 171 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 115 X 100 | 255 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 118 X 88 | 230 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 120 X 120 | 320 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 120 X 70 | 187 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 125 X 125 | 347 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 130 X 115 | 332 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 130 X 130 | 376 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 130 X 90 | 260 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 135 X 135 | 404 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 135 X 85 | 255 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 140 X 140 | 436 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 145 X 145 | 467 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 148 X 58 | 191 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 150 X 110 | 366 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 150 X 130 | 433 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 150 X 150 | 499 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 150 X 180 | 600 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 150 X 75 | 250 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 150 X 80 | 267 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 155 X 110 | 379 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 160 X 120 | 426 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 160 X 140 | 498 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 160 X 150 | 533 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 160 X 160 | 569 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 160 X 70 | 249 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 163 X 148 | 536 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 170 X 150 | 566 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 170 X 160 | 604 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 170 X 170 | 641 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 177 X 162 | 636 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 180 X 140 | 559 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 180 X 180 | 720 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 180 X 80 | 319 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 180 X 93 | 372 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 180 X 95 | 380 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 185 X 125 | 515 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 185X185 | 760 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 190X170 | 717 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 190X190 | 802 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 195X70 | 303 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 195X80 | 346 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 200X200 | 888 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 205X155 | 705 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 210X140 | 652 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 210X170 | 792 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 210X210 | 979 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 215X175 | 835 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 220X220 | 1075 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 220X90 | 439,7 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 225X110 | 549,6 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 225X175 | 874,4 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 240X160 | 852,7 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 250X250 | 1387 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 255X105 | 594,5 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 260X120 | 692,8 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 260X150 | 866 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 265X235 | 1382 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 270X125 | 749 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 270X270 | 1618 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 280X280 | 1741 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 300X300 | 1998 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 330X330 | 2418 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 340X340 | 2567 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 365X285 | 2310 KG |
| GGG 40 – GJS 400 – FGS 400 – SFP 400 | 370X370 | 3040 KG |
GGG 50 Sfero Döküm Özellikleri
GGG50 Sfero Döküm çubuklar, sahip oldukları kusursuz yüzey kalitesi ile birlikte iyi işlenebilir olmalarıyla da bilinirler. Aşınma dirençleri ileri seviyededir ve mükemmel denebilecek dayanıklılığa sahiptirler. Titreşim ve ses sönümlemede iyidirler. 2 mm et kalınlığında GGG 50, 280 bar basınca dek dayanabilir.
GGG 40 Sfero Döküm ile kıyaslandığında çok daha yüksek çekme dayanımı ve aşınma direncine sahiptirler. Isıl işlem uygulanırsa sertleşme özelliği bulunur. 36,watt / m C için elektrik iletkenliği 20 ila 100 derece aralığında değişir.
• Kolayca dökülebilir ve işlenebilir.
• Yüksek mukavemet ve aşınma direncine sahiptir.
• Çelikten daha düşük maliyetle üretilir.
• Mükemmel bir dökülebilirlik ve işlenebilirliğe sahiptir.
• Son derece dayanıklı ve direnci yüksektir, ve darbe söndürme özelliği vardır.
• Akma mukavemeti ve çekme mukavemeti çok yüksektir.
• Aşınma direnci yüksek olduğundan çok uzun yıllar kullanım imkanı sunar.
• Alaşımında kullanılan malzemelerin belli standartlarda kullanılmasıyla yüzey kalitesi çok iyidir.
GGG 50 Sfero Döküm Fiziksel Özellikleri
– Özgül Ağırlık: 7,2 g / m3
– Termal Genleşme Katsayısı: 20 – 100 C 11,10 – 6 / m C
– Tipik Mikro Yapı: % 40 ferrit
GGG 50 Sfero Döküm Mekanik Özellikleri
- – Çekme Mukavemeti: 500 N / mm2
- – Elastik Modülü: 320 N / mm2
- – Darbe Söndürme: 60 CHARPY – DYM
- – Elastik Modülü: 170 N / mm2
- – Akma Mukavemeti: 320 N / mm2
- – Sertlik: 160-190HB
- – Yorgunluk Sınırı: 220 N / mm2
GGG 60 Sfero Döküm Özellikleri
GGG60 sfero döküm çubuklar, gelişmiş yüzey kalitesine sahiptir. İyi işlenebilir olması hem üretici hem de kullanıcı için önemli bir avantajdır. Aşınma direnci ile dayanıklılığı ileri seviyededir. Titreşim ve ses sönümlemede aktif olarak kullanılabilir. Sertliği östemperlemenin ardından 53 HRC’ye dek ulaşabilir. GGG50 ile kıyaslandığında çok daha fazla çekme dayanımı ve aşınma direnci bulunur.
GGG 60 fiziksel özellikleri:
– Özgül Ağırlık: 7,2 g / m3
– Termal Genleşme Katsayısı: 20 – 100 C 11,10 – 6 / m C
– Tipik Mikro Yapı: %40 ferrit
GGG 60 mekanik özellikleri:
- – Çekme Mukavemeti: 600 N / mm2
- – Elastik Modülü: 175 N / mm2
- – Darbe Söndürme: 40 CHARPY – DYM
- – Elastik Modülü: 175 N / mm2
- – Akma Mukavemeti: 370 N / mm2
- – Sertlik: 220 – 270 HB
- – Yorgunluk Sınırı: 265 N / mm2
Sfero Döküm Kullanım Alanlarına Göre Çeşitleri
Çeşitlerinden valfler, pompa gövdeli ve darbe dayanıklılığına sahip olan parçalar ile silindir gömlekleri Amerikan 60 – 45 – 15 olarak isimlendirilirler. Ferritik bir yapıya sahiptirler, iyi işlenirler, minimum tokluk ve iyi işlenebilmeleri ile bilinirler.
Dişliler, yatak gövdeleri, krank milleri ve pistonlar ise 80 – 60 – 03 olarak adlandırılır. Perlitik yapılı olurlar, indüksiyon ya da ısıl işlem ile sertleştirilebilirler. Aynı zamanda iyi ölçüde tokluğa ve gerektiğinde işlenebilme özelliklerine sahiptirler.
Sfero Döküm Kullanım Yerleri
Demir alaşımlarında daha fazla mukavemet ve süneklik özelliğine sahiptir. Bu özellikler, boru, otomotiv bileşenleri, tekerlekler, dişli kutuları, pompa gövdeleri, rüzgâr enerjisi endüstrisi için makine çerçeveleri ve çok daha fazlası dâhil olmak üzere çok çeşitli endüstriyel uygulamalarda etkin bir şekilde kullanılmasına izin verir.
Sfero döküm, gri demir gibi kırılmadığından, direkler gibi darbeye karşı koruma uygulamalarında da güvenle kullanılabilir.
Kaliteli Sfero Döküm malzeme ve ürünleri için Sferopikdokum.com sitemiz üzerinden daha detaylı bilgi alabilirsiniz.
Dökme demirler içeriğinde yüzde 2’yi aşkın şekilde karbon bulunduran karbon – demir alaşımları olarak bilinirler. En yaygın olanları arasında küresel grafitli dökme demir olarak da bilinen Sfero döküm yer alır. Demirin kullanıldığı her alanda ekstra özelliklere sahip bu hammaddeyi kullanmak mümkündür. Bu da çok sayıda sektörde, kullanıcılara ekstra avantaj sağlayan bu tip dökümlerin tercih edilmesinde büyük rol oynar.
Hem ülkemizde hem de yurt dışında son derece yaygın olarak tercih edilir. Sfero Döküm sahip olduğu avantajlar nedeni ile imalathanelerinin ülkemizde daha da artacağı ve sektörün önemli ölçüde genişleyeceği düşünülmektedir. Yüksek dayanıklılık istenen ve uzama özelliği göstermesi tercih edilen parçalar için , çeliğin dahi alternatifi olabilecek seviyededir.
Sfero Döküm Nerelerde Kullanılır ?
Sorusunun yanıtı çok sayıda alanı kapsar. Küresel grafitli dökme demirin başlıca olarak kimya ve madencilik sektörlerinde kullanıldığı kaydedilmiştir.
Kimya sanayisi:
1. Plastik karıştırıcılar
2. Valfler
3. Doğal gaz boruları
4. Rafine Valfleri
5. Plastik Ekstrüzyon Silindirleri
6. Kurutma Silindirleri
Metalürji ve Madencilik sanayisi:
1. Kurşun ergitme potaları
2. Cüruf potaları
3. Pres makineleri
4. Kırıcı gövdeleri
5. Merdaneler
6. Konveyör Dirsekleri
7. Kalıplama dereceleri
8. Alüminyum ergitme potaları
Makine Endüstrisinde Sfero Döküm
Kullanım alanları arasında makine endüstrisi de geniş çaplı olarak yer alır.
Makine sanayisi:
1. Kalıplar
2. Krank pres dişlileri
3. Dövme preslerin kafa ve silindir bölümleri
4. Makine takımları
5. Akslar
6. Eğme makinaların çerçeveleri
7. Hidrolik presler
8. Tüm dişliler
Otomotiv sanayi:
1. Tekerlek göbekleri
2. Yatak kapakları
3. Bilezikler
4. Diferansiyel kutusu
5. Krank milleri
6. Direksiyon dişli kutusu
7. Tekerlek iç aksamı
Ulaştırma Sanayisi:
1. Tekerlek kalıpları
2. Dişli kutuları
3. Volanlar
4. Diferansiyel dişli kutuları
5. Akaryakıt dağıtım işlemleri
İnşaat Sektöründe Sfero Döküm
Demir ve çelik dendiğinde akla ilk gelen alanlardan biri de inşaat sektörüdür. Çeliğe göre daha kullanışlı olması nedeni ile kaçınılmaz bir şekilde, yaygın olarak bu sanayide de kullanılır. Başlıca olarak inşaat makinelerinin üretiminde, beton karıştırıcı parçaları ve kreyn parçalarının yapımında tercih edilir.
Bunlara ek olarak boruların üretiminde de öncelikli olarak tercih edilir. Gaz dağıtım boruları başta olmak üzere akaryakıt nakil boruları ve su nakil boruları bunlara dahildir.
Tarım Sanayisinde Kullanımı
Tarım sanayisi, bu hammaddenin avantajlarından yararlanan alanlardan biridir. Traktör parçaları, ön tekerlekler, transmisyon kutuları ve pedaller dökümün gelişmiş dayanıklılık özelliğinden yararlanılarak üretilir.
Aynı zamanda güç sanayisinde fırın parçalar, kontrol halkaları, gaz türbinleri için kompresör kutuları, su türbinleri için dökme parçalar ve brülör gövdeleri de kullanılarak elde edilmektedir.
Sfero Döküm Avantajları
Sfero Döküm kullanıcılara sağladığı çok sayıda avantaj nedeni ile sıklıkla sayısız sektörde tercih edilir. Bu avantajlardan en önemlisi ileri seviye mukavemete sahip olmasıdır. İçerisinde karbon, magnezyum ve demir alaşımları yer alır. Yüksek dayanıklılık, çok sayıda alanda kullanılmasına imkan tanır. Aynı zamanda ısıl işlemsiz üretim maliyetleri de bir hayli uygundur. Şirketler ve tüketiciler maddi açıdan elde ettikleri faydaların yanı sıra zaman açısından da tasarruf ederek yüksek verimlilik elde edebilirler.
Mikro yapısında kırılganlığa sebebiyet verebilecek bir malzeme bulunmaz. İçerisindeki grafit, çelik ile kıyaslandığında işlem uygulanma kabiliyetinin de artmasına neden olur. Düşük sıcaklıklarda bile verim alınabilecek şekilde kullanılabilirler. Aşınmaya karşı dayanıklı olması sayesinde, uzun bir süre ilk günkü verimini koruyabilir. Tüm bunlara ek olarak yüksek çekme özelliği de bulunmaktadır.
- Tasarımcılara sağladığı çeşitli avantajlar vardır:
- Kolayca dökülebilir ve işlenebilir.
- Mükemmel bir mukavemet/ağırlık oranına sahiptir.
- Sfero, çelikten çok daha düşük bir maliyetle yapılabilir.
- Üstün döküle bilirlik ve işlene bilirliğe sahiptir.
Döküm Demir (GGG40-GGG50-GGG60-GGG70) tasarımcıya olağanüstü bir dayanıklılık, düşük maliyetli üretim ve güvenilirlik kombinasyonu sunar.
Sfero Döküm
GGG 40.3 KÜRESEL GRAFİTLİ DÖKME DEMİR
GGG 40.3 DUCTILE IRON
ÖZET
Yüksek uzama özelliği sayesinde çelik malzemenin yerine aday gösterilen küresel grafitli dökme demirin (GGG 40.3) zamanla kullanımı artmıştır. K.G.D. demir içerisinde çeliğe en yakın uzamayı sağlayan GGG 40.3, üretim, ve maliyet açısından daha cazip olmaya başlamıştır.
ABSTRACT
The usage of the ductile iron has increased because of the high elongation characteristic in this way it is nominated instead of steel. According to easy production and production cast, GGG 40.3 of ductile iron, which has got the nearest elongation rate to steel, has began to be attractive for usage.
1- GİRİŞ
Bu malzemeyi yurtdışında başarıyla birçok dökümhane dökmüştür. Ülkemizde ise uygulamaya yönelik çalışmalar devam etmekte hatta birkaç firmada üretime başlamıştır. Kısa zamanda bu çalışmalar ticari üretim yapan dökümhanelerde mutlak suretiyle avantajlı üretimi ve maliyeti açısından tercih edilecektir. Bu sayede sfero dökümü içerisinde yerini almakla kalmayacak yüksek uzama ve yüksek çentik direnci (-40 °C'de) istenen parçalarda çeliğin alternatifi bile olacaktır.
2- GGG 40.3 K.G.D.D
400 N/ mm2 çekme dayanımında ve oldukça yüksek bir uzamaya (% 27-18) sahiptir. Döküm malzemeleri içerisinde çelik çentik yönünden en yüksek değeri veriyordu. Ancak GGG 40.3 deneme dökümlerde -40 °C'de 14 N/mm2 dayanımına ulaşınca dikkat çekti. Bundan sonra bu özellikleri oluşturacak üretim teknikleri araştırılmaya başlandı. Öncelikle direk dökümden bu değerlerin elde edilmesi hedeflendi. Isıl işleme gerek kalmadan as-cast şeklinde piyasaya sunumu düşünüldü. Bunda da kısmen başarılı olundu. Parçanın et kalınlığı 8 mm’nin altında olanlar “as-cast” şeklinde olması zorlaştı. Ancak mutlak olan birşey varki, 8 mm et kalınlığından fazla olan parçalarda ısıl işleme gerek olmadan direk dökümden kullanımı başarıyla sağlanmıştır. Ayrıca ısıl işlemin kötü özellikleri ortaya çıkmıştır.
3- GGG 40.3 ÜRETİM TEKNİĞİ
3-1 KOMPOZİSYON
K.G.D demirin mikro yapısında grafitler mevcuttur. Bu grafit kürelerini mutlaka bir mesafede tutmak gerekir. Geniş tutulursa mekanik değerler özellikle çentik değeri yüksek olacaktır. Bu mesafe karbon yüzdesini minimumda tutmakla sağlanabilir. Birinci hedef bu olmalıdır. Diğer sfero dökümlerde karbon yüzdesi % 3.6-3.7 iken GGG 40.3 karbon yüzdesi % 3-3.3 olarak aşağılara çekilir.
İkinci hedef ferritik yapıya ulaşmak gerekir. Bunun içinde yapıdaki % Si arttırmak ve bu yapıya ulaşırken ferritin kırılganlık özelliği dikkate alınarak silisyum yüzdesi % 1.90-2 olmalıdır. Dolayısıyla karbon ekovalantı 4.1-4.2 oranında oluşur.
3.2 DİĞER PARAMETRELER
Hücreler arası mesafe önemlidir. Bu aşamada segregasyona sebep olan elementler uzak olmalıdır. Örneğin fosfor % 0.030'u geçmemelidir.
Bu kompozisyonda ocaktan alınan malzeme bütün şartları yerine getirmiştir. Ancak reaksiyonda magnezyum prosesi de önemlidir. Fazla magnezyum karbür oluşturduğu için bu değerde minimumda tutularak % 0.025-0.030 olmalıdır.
Aşılamada özel malzeme kullanılmalıdır. Perlit teşekkülünü kolaylaştıracak prosesten kaçınılmalıdır. Yüksek sıcaklığa çıkılarak aşılama mümkün olduğunca geç yapılmalıdır.
Yollukta filtre kullanımı tercih edilmelidir. Mg,Si,Ca sınır değer üzerinde ise dökümün akıcılığı zorlaşacağı için filtre tıkanabilir. Mümkün olan en yüksek hızla dökülmelidir (Saniyede 3-4 kg). Yolluk sistemi homojen bir şekilde kalıbı aynı anda doldurmaya yönelik dizayn edilmelidir. Girişe uzak olan bölge dolana kadar sıcaklık düşeceği için giriş sayısı arttırılmalıdır.
3-3 ÜRETİM AŞAMASINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR
1-) GGG 40.3 şarjında mutlaka düşük manganlı sfero piki kullanılmalıdır.
2-) Mutlaka kama nununesi dökülerek (Şekil1) sementit oluşumuna bakılmalıdır. 1350 °C'de alınan numunede 6 mm'yi geçmeyen bir sementit oluşmalıdır. Bu analizden daha önemlidir.
Ayrıca alternatif olarak silisyum karbür (SiC) katılımı bir ön çekirdeklenme sağlandığı için nozul yapıcı etkisi ortaya çıkar. Zor eridiği göz önüne alınarak ocağın 1/3'ü dolduktan sonra katılmalıdır. Analizde % 0,2 - 0,5'dır. SiC vermeden önce kamada sementit 10-15 mm iken, daha sonra 6 mm'ye iner.
3-) Bütün bunlar yerine getirilmiş ise 170 HB sertliği altında kalınmış demektir ve doğru döküm yapılmıştır.
GGG 40.3 üretiminde hedef ısıl işlemsiz (AS-CAST) üretimdir. Hem maliyet yüksekliği hem de ısıl işlem sırasında bazı sülfatlar (MgS.MgN) patlayıp yüzeye çıkabilir. Bu da çentik darbe direncini düşürebilir dolayısıyla sakat oranında %1-2 artış sağlar. Eğer gerekli ise ( 8 mm et kalınlığı altı) 920 °C'de 3 saat bekledikten sonra saatte 50 °C soğutularak 600 °C’nin altına inilir.
4- SONUÇ
| ANALİZ | MEKANİK ÖZELLİKLER |
| %C 3.1-3.4 %Si 1.9-2 %Mn 0.15 %P 0.030 %Mg 0.020-0.030 %S 0.015 (Aşılamayı kolaylaştırır.) | ÇEKME DAY.400-500 N/mm2 KOPMA UZ. %18-27 SERTLİK 120-165 HB ÇENTİK.DAY. 14 N/mm2 (-40 °C) DIN 1693 0.7043 ÇENTİK NUMUNESİ 10*10*55 mm |
KAMA
6 mm Sementit
DÖKÜM SICAKLIĞI
1480 °C (POTA)
5- TERCİH EDİLME SEBEPLERİ
- Düşük üretim maliyeti (Isıl işlemsiz)
- Mikro yapıda kırılganlığı sağlayan malzeme yok.
- Grafitin yapıda bulunması, çeliğe nazaran işleme kabiliyetinin yükselmesini sağlar.
- Düşük sıcaklıklardaki dayanımından dolayı özellikle vana üretiminde GGG 40.3 malzeme kullanımı gelecekte önemli bir yer alacaktır. Yüksek uzama istenen bütün konstriksiyonlarda tercih edilebilecektir.
Dökme demirler , %2’den fazla oranda karbon içeren demir-karbon alaşımlarıdır. Başlıca çeşitleri Kır , Temper , Beyaz , Alaca ve Küresel grafitli dökme demirlerdir. Bütün dökme demirlerin yapısında genel olarak şu bileşenler mevcuttur.
C % 2 - 4
Si % 0,4 - 3
Mn % 0,4 - 0,8
P % 0,1 - 0,8
Demir dökümlerin mekanik özelliklerini en fazla etkileyen bileşen karbondur. Yapıdaki karbon , ya bileşik halde (sementit) yada serbest halde (grafit) olarak bulunur. Grafitli dökme demirler ise , grafitin yapısına göre çeşitlilik arzeder. Başlıcaları ;
· Lamel Grafitli ( Gri ) dökme demir
· Rozet Grafitli ( Temper ) dökme demir
· Küresel Grafitli dökme demir olarak adlandırılır.
Grafitlerin yapıdaki şekli , sayısı ve büyüklüğü malzemenin mukavemetini önemli ölçüde etkiler. Grafitlerin ince tabakalı ve keskin köşeli olması , iç gerilmelere sebep olur ; bu bölgelerde kırılma ve çatlamalar meydana gelir. Grafitlerin lamel şekilli olması sebebiyle, mevcut yapının çekme mukavemeti değeri 60-100 kgf/mm² ‘den 10-30 kgf/mm² ‘ye düşmektedir. Ayrıca lamel grafitli dökme demirler gevrek olduğundan uzama oranı da %0-3 civarındadır. Temper dökme demirlerde ise , yumuşatma tavlaması ile çekme mukavemeti 32-42 kgf/mm² değerlerine ulaşabilir.
Endüstride ihtiyaç duyduğumuz , iyi özelliklere sahip olan küresel grafitli dökme demirler , çelik dökümden daha ekonomik ve diğer dökme demirlere göre daha yüksek mukavemetlidir. Küresel grafitli dökme demirler , lamel grafitlerinin küreleştirilmesiyle elde edilir. Bu işlem için sıvı metale belli oranlarda ve yöntemlerle Mg ve Ce ilave edilir. Geliştirilen bazı Mg esaslı alaşımlar da ihtiyacı karşılamaktadır. Ancak küreleştirmenin başarılı olması için , ham malzemenin kükürt miktarı %0,02 civarına düşürülmesi gerekir. Küresel grafitli dökme demirler , bu önemli özellikleri nedeniyle otomotiv sanayinde en çok kullanılan dökme demir çeşididir.
KÜresel grafİtlİ dÖkme demİrlerİN OTOMOTİV SANAYİNDEKİ YERİ
1948 yılında dünyada kullanımı başlanan küresel grafitli dökme demirler , bundan yaklaşık 20 yıl sonra ülkemizde üretilmiştir. 1970’den itibaren üretimi artan küresel grafitli dökme demirler , mühendislik açısından çeliğin birçok avantajını ve dökme demirlerin ekonomik talaşlı işlenebilme özelliğini biraraya getirmektedir. Bu üstün özellikleri sayesinde , kır dökme demir , temper dökme demir ve çelik döküm yerine kullanılır. Yüksek mukavemet ve iyi aşınma direnci istenilen birçok yerde geniş kullanım alanına sahiptir.
Örneğin otomobil krank milleri , küresel grafitli dökme demirden üretildiğinde daha iyi sonuç vermektedir. Burada küresel grafitli dökme demir ile üretilmesinin sebebi üstün işlenebilirlik özelliği ve elastisite modülünün yüksek olmasıdır. Ayrıca çeliğe göre kıyaslandığında daha yüksek aşınma direnci görülmüştür. Kama gibi makine elemanlarının esnek ve iyi işlenebilir olması gerektiğinden , küresel grafitli dökme demirden yapılmaktadır.
Küresel grafitli dökme demirlerin korozyon direnci , farklı korozif ortamlarda kır dökme demirin özelliklerine benzerdir. Yüksek sıcaklıklarda ise oksidasyon direnci bakımından , kır dökme demire göre üstünlük sağlar. Küresel grafitli dökme demirler , termal şok direnci gerektiren santrifüj pompa gövdelerinde ve valflerde de kullanılır. Çünkü 870°C ye kadar çatlamadan çalışabilirler.
Küresel grafitli dökme demirlerin kullanım alanını genişleten bir başka sebep ise , çeliğe uygulanan ısıl işlemlere benzer işlemlerle istenilen mekanik özelliklere sahip olabilmesidir. Ayrıca titreşim sönümleme açısından bakılırsa küresel grafitli dökme demirler , çelik döküme göre 2,5 kat daha iyidir. Lamel grafitli dökme demir ise küresel grafitli dökme demirlere göre 1,5 kat daha iyidir.
Küresel grafitli dökme demirlerin otomotiv sanayinde kullanımı geniş olmakla beraber , bunların bazı çeşitleri ve parça adları aşağıda belirtildiği gibidir.
KÜresel grafitli dÖkme demir ÇeŞitleri | ÖZELLİKLER | PARÇA ADI |
Amerikan TS 60-45-15 38 | *Ferritik yapılı , *minimum tokluk , *iyi işlenebilme , *kaynak edilebilir | valfler , silindir gömleği , pompa gövdesi ve darbe dayanıklı parçalar |
80-60-03 50 | *Perlitik yapılı , *tokluk ve işlenebilme özelliği iyi , *alevle veya indüksiyonla sertleştirilebilir , *metalik kalıplara dökülerek aşınmaya karşı dayanıklı parçalar elde edilir | Dişliler , kamlar , yatak gövdeleri , pistonlar ve krank milleri |
100-70-03 70 | Perlitik yapıda olan bu malzemeler normalizasyon ve temperleme veya alaşımlandırma ile yapılır. Sertleştirilebilme , tokluk ve aşınma direnci gösterirler. | Dişliler , krank milleri , akslar , kamalar , tekerlek göbekleri , bilezikler , volanlar , egzostmanifoldları , traktör ve diğer ziraat aletleri |
120-90-02 | Su verilerek sertleştirilir ve temperlenir. Kalın parçalarda Ni ve Mo alaşımları ilave edilir. | Pinyon dişlileri , kamlar , dişli takım ve kolları , pompa silindir gömlekleri , dişli kutuları , poryalar , ön tekerlek çatalları , pedallar , traktör sevk ve iade mekanizmaları |
Çekme mukavemeti
Küresel grafitli dökme demirlerde çekme mukavemeti , bünyeye ve uygulanan ısıl işleme göre farklılık gösterir. Genel olarak bu dökme demirlerin çekme mukavemeti 40-80 kgf/mm² arasıdır. Küresel grafitli dökme demirlerin çekme mukavemeti ve akma noktası gibi özellikleri çeliklere yakın olup , diğer dökme demirlerden daha iyidir. Ferritik bünyeli küresel grafitli dökme demirlerde akma sınırı düşük , uzama oranı yüksektir ; zira bünye sünek yapılıdır.
Küresel grafitli dökme demirlerde çekme mukavemeti ve uzama , cidar kalınlığına da bağlıdır. Cidar kalınlığı arttıkça uzama oranı ve çekme mukavemeti düşer. Bu azalma miktarı ısıl işemle de değişmektedir. Yumuşak tavlanmış küresel grafitli dökme demirlerde , cidar kalınlığına bağlı olarak uzama miktarı , ısıl işlem görmemiş döküme göre daha çok azalma göstermektedir. Çekme mukavemetindeki azalma ise döküm halinde daha fazladır.
Darbe ve şok mukavemeti
Küresel grafitli dökme demirler ani sıcaklık değişimlerine iyi mukavemet gösterse de çatlamalar olabilir. Bu çatlamalar küresel grafitler tarafından malzeme içine ulaşmadan önlenir. Bu açıdan ısıl değişimlere maruz kalan yerlerde başarılıdırlar. Küresel grafitli dökme demirlerde sıcaklık arttıkça darbe dayanımı da artar. Ancak bileşimdeki C ve Si oranı arttıkça , aynı sıcaklıklarda darbe enerjileri azalma gösterir.
muhendishane
Arda Çetin
Thu, 26 Mar 2015 21:23:48 GMTMerhabalar, Bahsettiğiniz bu malzeme türleri sınıflandırılırken kompozisyon değil, mekanik özellikler esas alınır. Siz de biliyorsunuzdur, verdiğiniz örneklerdeki sayılar, dökme demirin çekme dayanımını gösteriyor. Yani GG25 dediğimizde, 250 MPa çekme dayancına sahip lamel grafitli dökme demiri, ya da GGG40 dediğimizde 400 MPa çekme dayanımına sahip küresel grafitli dökme demiri anlıyoruz. Bu malzemeler sınıflandırılırken kompozisyon değil, (çekme dayanımı, akma dayanımı, uzama ve darbe tokluğu gibi) mekanik özellikler esas alındığı için, farklı internet sitelerinde bu malzemeler için farklı kompozisyon aralıkları verildiğini görüyorsunuz. Çünkü herkes istenen mekanik özellikleri sağlayabileceğini düşündüğü şekilde kompozisyonlar üzerinde ufak oynamalar yapabiliyor. Örnek olarak küresel grafitli dökme demir için verilen DIN 1963 standardına bakarsanız (link: http://www.castingquality.com/wp-content/uploads/2009/08/din-1693.pdf ), kompozisyona dair herhangi bir bilgi verilmediğini görebilirsiniz. Tüm tanımlar sadece mekanik özellikler üzerinden yapılmıştır. Yine de b u mekanik özellikleri tutturmak için gereken kompozisyon aralıkları hakkında bir fikir istiyorsanız, bu dökümanın faydası dokunabilir: https://www.elcas.nl/downloads/PDF%20Brochure%20ELCAS%202011%20english.pdf İyi çalışmalar.