Gizli Ifş

Güzel şarkıcı Aynur Aydın’ın sosyal medya hesabı internet korsanları tarafından çalındı.

ÖZEL YAZIŞMALARI ORTAYA ÇIKTI

Instagram ve Twitter hesabından uygunsuz fotoğrafları ve gizli yazışmaları ifşa edilen Aynur Aydın’ın konu hakkında ne yapacağı merak konusu oldu. İnternet korsanları Aynur Aydın ile ünlü şarkıcı Edis’in yazışmalarını da yayınladı.

“İTİBAR ETMEYİN”

Ünlü şarkıcının müzik şirketi ise konuyla ilgili açıklama yaparak, “Firmamız sanatçılarından Aynur Aydın’ın Twitter ve Instagram hesapları çalınmıştır. Hesapların geri alınması için gerekli işlemler başlatılmıştır. Lütfen yapılan paylaşımlara itibar etmeyin.” ifadelerini kullandı.

İlgili

ABD'nin Vietnam Savaşı'na ilişkin  olarak kamuoyuna senelerce söylediği sistematik yalanları ortaya çıkaran ve Pentagon Belgeleri olarak bilinen gizli belgeleri ifşa ederek büyük bir basın özgürlüğü savaşı başlatan Daniel Ellsberg, 92 yaşında hayatını kaybetti. 

Ailesi tarafından yapılan açıklamada, Ellsberg’in California’daki evinde pankreas kanserinden hayatını kaybettiği bildirildi. 

Daniel Ellsberg, 1971 yılında basına sızdırdığı çok gizli Pentagon Belgeleri ile ülkedeki savaş karşıtlığını artırarak ABD’nin Vietnam’dan çekilmesine etken olduğu ve sonrasında  “Watergate” skandalına ve dönemin başkanı Richard Nixon'ın istifasına yol açan olaylar zincirini başlattı.

• Neden? Peki Ellsberg neden kariyerini, ve daha önemlisi özgürlüğünü riske atarak ABD'nin Vietnam'a müdahalesinin gizlenen tarihini önce New York Times'a, ardından Washington Post'a ve iki hafta içinde 17 gazeteye daha sızdırdı?

"Bu savaşın sona ermesine yardımcı olmak için hapse girmez miydiniz?"
– Daniel Ellsberg

Pentagon Belgeleri neden hazırlandı?

ABD Savunma Bakanı Robert McNamara, belgeler sızdırılmadan birkaç yıl önce (1967'de) ABD’nin Vietnam’a dört başkanlık dönemi boyunca süren müdahalesi konusunda sessiz bir çalışma başlatmıştı. 

• Neden? John F. Kennedy ve Lyndon B. Johnson dönemlerinde ABD’nin savaşı tırmandırmasına yönelik denetlemelerde bulunan McNamara, ABD’nin Vietnam’da aldığı kararların nasıl giderek kazanılamaz görünen bir savaşa yol açtığını görmek istiyordu.

O dönemde RAND isimli bir düşünce kuruluşunda çalışan Ellsberg ise, ‘Vietnam Çalışmaları Görev Gücü’ adı verilen gizli araştırma üzerinde çalışmak üzere görevlendirilen çok sayıda araştırmacıdan biriydi. 

Ortaya çıkacak olan araştırma, Pentagon Belgeleri olarak bilinecekti. 

^{NYT - Ellsberg Vietnam'da}

• Neden Ellsberg? Harvard’da “belirsizlik koşulları altında karar verme” konusundaki doktora teziyle beraber Dışişleri Bakanlığı için iki yıl boyunca Vietnam’da kalarak “ayaklanmaya karşı koyma” üzerine çalışmasıyla, Ellsberg katkıda bulunmak için iyi bir konumdaydı.

Araştırma terk edildi: Pentagon araştırmasının tamamlandığı tarih olan 1968’de, McNamara Savunma Bakanlığı’ndan ayrılmıştı. 7 bin sayfa ve 47 ciltten oluşan bu çalışma ise, onca çabadan sonra Vietnam’daki savaş devam ederken birkaç yetkilinin kasasında eskimeye terk edildi. 

• Araştırmanın tamamına erişim izni olan Ellsberg, çalışmanın tamamını okuyan çok az kişiden biri oldu. 

Dönüm noktası: Ellsberg, başkanların kamuoyuna savaş hakkında sistemik olarak yalan söylediğini, ABD ordusunun savaş sırasında Vietnam’da işkence, tecavüz, toplu infaz, sivillerin öldürülmesi ve kimyasal silah kullanmak gibi birçok savaş suçu işlediğini öğrendikten sonra savaş karşıtı topluluklara katılmaya başladı. 

• Bununla birlikte: ABD halkının, hükümetin Vietnam’da onlarca yıldır neler yaptığı hakkındaki gerçeği bilmeyi hak ettiğini düşünüyordu. Ellsberg’e göre eğer halk gerçeği bilirse, belki de kamuoyu savaşa daha da karşı olacak ve savaşı sona erdirecekti. 

Önce senatörlere sızdırdı: 1969'da çalışmaların gizlice fotokopilerini çekmeye başlayan Ellsberg, belgeleri ilk olarak olarak savaş karşıtı ABD senatörleriyle paylaştı. Senatörlerden belgeleri kamuya açık olarak okumalarını istedi, fakat senatörler Ellsberg’i geri çevirdi. 

Sonra gazetecilere: 1971’de ise, Ellsberg belgeleri Vietnam’da savaş muhabirliği yaparken tanıştığı, New York Times’ın Washington DC muhabiri olan Neil Sheehan’a sızdırdı. 

New York Times

Gazeteciler iki ay boyunca belgeleri gizlice incelerken, gazetenin yöneticileri ise devam etmekte olan savaşla ilgili bu çok gizli hükümet belgelerini yayımlayıp yayımlamamayı tartıştılar. Endişeleri, gazetenin kapatılması veya kendilerinin hapse girmesi ihtimaliydi.

13 Haziran 1971’de New York Times, Pentagon Belgeleri ile ilgili ilk haberini yayımladı. 

^{National Security Archive} 

Başsavcılık ertesi gün Times’tan belgeleri yayımlamayı durdurmasını istedi. Gazete, halkın bilgi edinme hakkını gerekçe göstererek bu isteği reddetti. Bir sonraki gün ise mahkeme hükümetin davası görülene kadar Times’a geçici bir yayın yasağı emri çıkardı. 

• Neden önemli? Bu karar, ABD tarihinde federal hükümetin ilk kez bir gazetenin haber yayımlamasını durdurmaya çalışması olmakla tarihe geçti. 

New York Times artık Pentagon Belgeleri’ni yayımlayamazdı.

Washington Post

Ellsberg bunun üzerine belgelerin bir kopyasını Washington Post’a sızdırdı. Post, Pentagon Belgeleri ile ilgili ilk haberini 18 Haziran’da yayımladı. Nixon yönetimi, bu sefer Post’a dava açtı ve Post da geçici bir yasaklama emri aldı.

Washington Post da artık Pentagon Belgeleri’ni yayımlayamazdı. 

Ellsberg bunun üzerine belgelerin kopyalarını Boston Globe ve Christian Science Monitor gibi savaş karşıtı olduğunu bildiği 17 ayrı gazeteye sızdırdı. 

Peki davalar? Times ve Post davaları ise, halktan büyük bir tepki toplayarak çok kısa bir sürede Yüksek Mahkeme’ye taşındı. 

• Mahkemenin gazetelerin belgeleri yayımlama hakkı lehine verdiği karar, Anayasaya ilk eklenen maddeye ilişkin olarak basın özgürlüğü ve halkın bilgi edinme hakkı için tarihî bir  zaferi olarak kayda geçti.

Peki ya Ellsberg? 

Yüksek Mahkeme kararından günler önce federal yetkililere teslim olan Ellsberg, “hırsızlık ve casusluk yasası”nın ihlali de dâhil olmak üzere 12 suçtan yargılanmaktaydı ve 115 yıla kadar da hapis cezasıyla karşı karşıyaydı. 

“Amerika’nın en tehlikeli adamı”: Nixon yönetiminin Ulusal Güvenlik Danışmanı Henry Kissinger, Ellsberg hakkında “Amerika’nın en tehlikeli adamı” demişti. 

Sürpriz son: Ellsberg mahkemeye hazırlanırken, Nixon’ın Pentagon Belgeleri gibi sızıntıları engellemek amacıyla görevlendirdiği “Tesisatçılar” takma adındaki özel bir birim, suçlayıcı bilgiler bulmak umuduyla Ellsberg’in psikiyatristinin ofisine girdiler.

• Bunun üzerine: Duruşmanın yargıcı, hükümetin Ellsberg'e karşı işlediği diğer suçların yanı sıra yasadışı izinsiz girişi de öğrenince, davayı düşürdü. 

Tesisatçılar: Ellsberg'in psikiyatristinin ofisine girdikten dokuz ay sonra, Nixon’ın yeniden başkan seçilmesi amacıyla, Washington DC'de yer alan Watergate Oteli’ndeki zamanın ana muhalefet partisi olan Demokratik Parti’nin merkezine girerek ofisi dinlemeye aldılar ve belgelerin fotoğraflarını çektiler. Tesisatçılar'ın tutuklanması sonucunda “Watergate skandalı” olarak tarihe geçen bu siyasi skandal, Nixon’ın 1974’teki istifasına yol açtı. 

Desteğini sürdürdü: Ellsberg, Vietnam Savaşı'ndan sonra ömür boyu savaş karşıtlığı tutumunu sürdürdü. Irak ve Afganistan ile beraber, Rusya-Ukrayna Savaşı'na da karşı çıkanların arasındaydı. Devlete ait gizli belgelerin sızdırılması konusunda da Edward Snowden ve Chelsea Manning gibi muhbirlere her zaman destek oldu.