göbek bağı enfeksiyonu / OMFALİT (GÖBEK DELİĞİ ENFEKSİYONU) – Uz. Dr. Dündar Yaykıran

Göbek Bağı Enfeksiyonu

göbek bağı enfeksiyonu

OMFALİT (GÖBEK DELİĞİ ENFEKSİYONU)

Göbek deliği enfeksiyonu (omfalit) her yaşta olabilir ancak yenidoğan dönemi (0-28 gün) omfalit için çok daha hassas olmamız gereken dönemdir.

Omfalit göbek bağı düşmeden önce veya düştükten sonra olabilir.

Göbek bağı bakımının kötü olması ve göbek bağı düştükten sonra hijyen kurallarına dikkat edilmemesi sonucu bakteriler tarafından (genellikle S. aureus veya E. coli) enfeksiyon oluşur.

Göbek bağının düşmesini izleyen birkaç gün içinde ortaya çıkan irinli ya da kanlı akıntılar erken dönem bir omfalitin ilk bulgusu olabilir. Enfeksiyon göbek bağında sınırlı kalabileceği gibi, çevre deriye sıçrayarak kızarıklığa neden olabilir.

Göbek Deliği İltihabı Belirtileri

  • Göbek deliğinden akıntı olması (kanlı, irinli olabilir veya olmayabilir.)
  • Göbek deliğinin kötü kokması
  • Göbek deliğinde ve etrafında şişlik
  • Göbek deliğinde ve etrafında kızarıklık

Bu belirtilerden biri varsa mutlaka doktora başvurun.

Tedavi şekli bebeğin yaşına ve enfeksiyonun şiddetine göre planlanır.

  • 0-1 ay (yenidoğan dönemi): Bu dönemde enfeksiyonun kana karışma ve vücuda yayılma riski çok yüksketir. Bu dönemdeki bebekte omfalit varsa bebek mutlaka hastaneye yatırılmalı vfe ıntravenöz (damar içi) antibiyotik başlanmalı, günlük, hijyenik bakım yapılmalı ve yakın takip yapılmalıdır.
  • 1-3 ay: Bu dönemde de bağışıklık sistemi zayıftır, eğer enfeksiyon şiddetli ise, bebeğin genel durumu kötü ise bebek yine hastaneye yatırılarak tedavi edilmeli, ama enfeksiyon hafif şiddetli ve bebek iyi ise doktorun önerdiği ilaçları kullanarak, temiz bakım yaparak, günlük kontrollere gelmek şartı ile ayaktan tedavi edilebilir.
  • 3 aylıktan büyük bebekler: Doktorun muayenesine göre genellikle ayaktan tedavi edilebilir.

SAĞLIKLI VE MUTLU GÜNLER.

UZ. DR. DÜNDAR YAYKIRAN

ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI

https://www.instagram.com/uz.dr.dundaryaykiran/

Facebook.com/ Uz. Dr. Dündar YAYKIRAN

YouTube.com/ Uz. Dr. Dündar YAYKIRAN

Twitter.com/Uz. Dr. Dündar YAYKIRAN

Göbek anne karnındayken bebek ile anne arasındaki ilişkinin sağlandığı tek yoldur. Rahim duvarından başlayıp bebeğin göbeğinden içeri giren göbek kordonunun içinde bulunan damarlar aracılığı ile bebek kendisine gerekli tüm besinleri alır. Doğumdan hemen sonra bu bağlantı kesilir. Kalan göbek kordonu kalıntısı 1-3 hafta sonra düşer ve göbek olağan görünümünü alır.

Çocuklarda Göbek İle İlgili Olarak Görülen Başlıca Sorunlar Şunlardır

Göbek Kanaması

Göbek kordonu içinde bir atardamar ve iki toplardamar vardır. Göbek kordonu, doğumdan hemen sonra göbeğe yakın bir yerden özel bir aygıt ile tutulur ve bunun üzerinden kesilir. Göbek düştüğünde, bu damarların içlerinde oluşan pıhtı ile tıkanmış olması gerekir. Eğer pıhtılaşma yeterli olmazsa göbekten sızıntı şeklinde kanama olur. Kanda pıhtılaşmayı sağlayan etmenlerden biri K vitaminidir. Karaciğerde yapılan bu vitamin, prematüre bebeklerde daha belirgin olmak üzere yenidoğan bebeklerde yeterli düzeyde olmayabilir. Bu nedenle, her doğan bebeğe K vitamini iğnesi yapılmaktadır. Ancak, buna karşın gene de bazı bebeklerde sızıntı şeklinde kanama olabilir. Kanama, genellikle ilk 48 saat içinde kendiliğinden durur. Durmayan kanamalarda, açık damar uçları gümüş nitrat denilen kimyasal bir kalem ile Çocuk cerrahı tarafından yakılır. Eğer kanama sürecek olursa dikiş konularak durdurulabilir.

Göbek Granülomu

Göbek düştükten sonra, içeri çökmüş göbek halkası içinde saptanan parlak ve kırmızı renkte, üzeri pütürlü, minik bir karnıbahar görünümünde büyüklüğü 1 cm’ye kadar varabilen göbek bağı kalıntısıdır. Bebeğin iç çamaşırına bulaşan sarı renkli bir akıntıya neden olur.  Göbek düştükten sonraki ilk birkaç gün akıntının olması doğaldır. Kendiliğinden geçmezse, göbek kordonu kalıntısına gümüş nitrat uygulanması yeterlidir. Kimi zaman bu uygulamayı birkaç kez yinelemek gerekir. Eğer geçmiyorsa, o zaman dip kısmından bağlanması ya da çıkarılması gerekir. Bağlanan doku 2-3 gün içerisinde kendiliğinden düşer. Gümüş nitrat uygulamasında sonra göbek çevresinde bir siyah alan meydana gelebilir. Bu durum birkaç hafta içerisinde normale döner. Eğer bu tedaviye yanıt alınamıyorsa umblikal kalıntılar, polipler ya da umblikal sinüs akla gelmelidir.

Göbek Polipi

Göbek polipi, göbekten dışarı doğru uzanan parlak ve açık kırmızı renkli bir doku şeklindedir. Akıntı ya da kanama yoktur. Kendiliğindan kaybolmaz, bu nedenle ya  granülomda olduğu gibi bağlanması ya da küçük bir cerrahi işlem ile çıkarılması gerekir. Polip üzerine gümüş nitrat uygulanmasının bir yararı olmaz.

Bebeklerde Göbek Sorunları

bebeklerde-gobek-sorunlari-resim-01-b
bebeklerde-gobek-sorunlari-resim-01-a

Resim 1: İki farklı hastada umblikal granülom görünümü (Sağdaki hastada umblikal herni de mevcut).

bebeklerde-gobek-sorunlari-resim-02

Resim 2: Granülom eksizyonundan sonra gümüş nitrat ile koterizasyon uygulanan hastada göbeğin siyah renkte görünmesi (Bu durum geçici)

Göbek Enfeksiyonu/İltihabı (Omfalit)

Günümüzde doğumların çoğunluğunun hastanelerde yapılması nedeniyle oldukça az görülmektedir. Bebeklerde göbek enfeksiyonu hafif ya da ağır olabilir. Hafif enfeksiyonlarda, göbekten sarı-yeşil renkli bir akıntı ve göbek çevresinde hafif bir kızarıklık görülür. Göbeğin antiseptik sıvılar ile temizlenmesi, yerel olarak antibiyotikli pomad uygulanması ve (her hastada gerekmemekle birlikte) ağızdan antibiyotik uygulanması ile tedavi edilebilir. Ağır enfeksiyonlarda ise, göbek çevresindeki kızarıklık belirgindir. Enfeksiyon buradan karın içine ve göbekte henüz tam olarak kapanmamış damarlar yoluyla da kana taşınabilir (sepsis). Göbek çevresinde yaygın olan kızarıklık zamanla daha da koyulaşabilir (fasya etkilenebilir) ve bebek karnına dokunulduğunda ağlayarak tepki verir. Bu bebekler mutlaka hastane koşullarında ve damardan uygulanacak antibiyotikler ile tedavi edilmelidir.

Bebeklerde Göbek Sorunları

Bebeklerde Göbek Sorunları

Göbek Bağı Bakımı Nasıl Yapılır?

Bebeğinizi sonunda kollarınıza aldınız ama göbek bağı bakımında dikkat edilmesi gerekenler kafanızı mı karıştırıyor? O halde "Göbek bağı bakımı nasıl yapılır?" sorusunun tüm ayrıntılarını öğrenmek için yazımızı sonuna kadar okumanızı tavsiye ederiz. Göbek bağı düştükten sonra yapılacakları da anlatacağımız yazımıza geçmeden önce Yenidoğan Bakım Önerileri'mize de mutlaka göz atmanızı tavsiye ederiz.

Göbek Bağı Ne İşe Yarar?

Hem göbek bağı hem de göbek kordonu olarak karşımıza çıkan bu doku hamilelik sürecinde bebeklere oksijen ve besin taşımakla görevlidir. Ancak, doğumla birlikte bebeğin artık bunlara ihtiyacı kalmaz ve göbek kordonu kesilir. Geriye kendi kendine düşmesi için küçük bir kısım bırakılır ve bu doku her ne kadar canlı bir doku olmasa da ciddi bir bakım gerektirir.

Göbek Bağı Ne Renk Olmalıdır?

Göbek bağının rengi hem sağlıklı bir bakımın yapılıp yapılmadığını hem de iyileşme aşamalarını gösteren önemli bir etmendir.

Bebeğiniz eve ilk geldiğinde göbek bağının rengi mavi/beyaz bir görüntüde olacaktır. Ancak zamanla kahverengimsi/ siyahımsı bir renge bürünür. "Bebeğin göbek bağı neden kararır?" sorusunun peşine düşmenize ise hiç gerek yoktur; çünkü göbek bağının siyahlaşması iyileşmeye başladığını gösterir.

Göbek Bağı Ne Zaman Düşer?

Bebekler doğduktan sonraki 2 hafta içinde göbek bağlarının tamamen iyileşmesi ve düşmesi beklenir. Ancak, göbek kordonunun iyileşme süreci 3 haftaya kadar da uzayabilir. Eğer göbek bağı enfeksiyon kapmadıysa ve kordon bakımı düzenli yapılıyorsa endişelenmenizi gerektiren bir durum yoktur.

Aksine göbek bağının erken düşmesi kanama, bölgede enfeksiyon ya da granülom adı verilen bir dokunun bölgede kalmasına neden olabilir. Bu durumda, mutlaka doktorunuza başvurmalı ve muayene talep etmelisiniz.

göbek bağı ne zaman düşer

Göbek Bağı Düştükten Sonra Parça Kalması

Bebeğinizin göbek bağı düştükten sonra parça kaldıysa bu durum göbek bağının zamanından önce düştüğü anlamına gelir. Yani göbek bağı tam kurumadan ve iyileşmeden düşer ve geriye granülom adı verilen o parça kalır.

Göbek bağı düştükten sonra kalan parçanın da birkaç gün içinde kendiliğinden iyileşmesi ve düşmesi gerekir. Ancak, bu parçanın enfeksiyon kapma olasılığı daha fazladır ve bakımı daha zordur. Bu nedenle, doktorunuza başvurmanız ve muayene talep etmenizi tavsiye ederiz; hele ki granülom dokusunda akıntı varsa.

Göbek Kordonu Bakımı Nasıl Yapılır?

Öncelikle göbek kordonu bakımının en önemli kuralı; göbek bağının her zaman kuru kalması gerektiğidir.

  • Göbek kordonunun kuru kalması için mevsime bağlı olarak bebeğinizin göbeğini açık bırakan kıyafetler tercih edebilirsiniz. Ya da göbek bağı oyuntulu bebek bezi kullanabilirsiniz.
  • Göbek kordonunun ıslak ya da nemli kalması halinde enfeksiyon riski maalesef artacaktır.
  • Göbek bağının iyileşmesini hızlandırmak için hava almasına da yardımcı olabilirsiniz. Bu madde için de imdadınıza göbek bağı oyuntulu bebek bezleri ve göbeği açık kıyafetler koşacaktır. 

Sağlıklı bir göbek bağı bakımı için göbek bağı oyuntulu bebek bezlerini Yenidoğan İhtiyaçları listenize eklemeyi unutmayın.

  • Göbek bağı düşmeden bebekler yıkanmaz; ama bebeğinizin temizlenmesi gereken durumlarda göbek kordonuna yaklaşmamak koşuluyla ıslak bir bezle bebeğinizi güzelce silebilirsiniz.

Yenidoğan Bebek Nasıl Yıkanır? yazımıza da göz atabilirsiniz.

  • Göbek kordonu bakımının bir diğer anahtarı da hijyendir. 
  • Göbek kordonunu dezenfekte edebilmek için her bez değiştirişinizde göbek bağını %70 alkol ile temizlemeniz tavsiye edilir.
  • Göbek bağına çiş ya da kaka bulaşması halinde ise asla yıkamamalı; alkol ile temizleme işlemi uygulamalısınız. 

Son olarak belirtmek isteriz ki iyotlu antiseptik içeren ürünlerden uzak durmalısınız; çünkü bu ürünler iyot oranı nedeniyle bebeğinizde troid sorunlarına yol açabilir.

Göbek Bağı Kanaması Normal Midir?

Birçok ebeveyn gibi sizin de göbek bağı kanaması nedeniyle telaşlandığınızın farkındayız. Ancak endişelenmenize gerek yok; çünkü göbek bağının iyileşme sürecinde kordon kenarında hafif bir kan olması normaldir. Göbek bağının iyileşmesinin bir göstergesi olan bu kan sizi korkutmasın.

Ancak, eğer göbek bağındaki kana ek olarak, kordon kenarında şişme ya da kızarıklık varsa ve kokulu bir akıntı oluyorsa enfeksiyon seçeneği akla gelir ve doktora başvurmak gerekir.

göbek bağı iltihabı nasıl anlaşılır

Göbek Bağı İltihabı

Yenidoğan göbek bağı bakımının doğru yapılmaması oldukça tehlikeli bir durumdur ve göbek bağı iltihabına neden olabilir. Göbek deliği zaten bakteri ve mantarların yerleşip üremesine çok yatkın bir alan olduğu için doğru olmayan göbek bağı bakımının bu duruma neden olması kaçınılmazdır. Göbek bağı iltihaplarının %15'i ölümcül olduğu için bu konuda mutlaka dikkatli olunmalıdır.

Göbek Bağı İltihabı Nedenleri

  • Göbek bağı bakımının doğru yapılmaması
  • Kordonun nemli ya da ıslak bırakılması
  • Göbek bağı düşmeden bebeğe banyo yaptırılması
  • Kaka ya da çiş bulaşan göbek bağının temizlenmemesi
  • En az günde bir defa %70 alkol ile temizlenmemesi
  • Göbek kordonunun hava ile temas etmemesi ve kuruyup iyileşememesi
  • Göbek deliği dışarıda olduğu için bebeğe yanlış müdahalelerde bulunulması
  • K vitamini eksikliği
  • Bebeğin erken doğması

Göbek Bağı İltihabı Belirtileri

  • Kordon çevresinde şişlik ya da kızarıklık 
  • Göbek bağından gelen akıntı (Bağdan geldiğini gözlemlemiyorsanız dahi bebeğinizin kıyafetlerinizde dikkatinizi çekecektir.)
  • Göbek bağından gelen kötü ve ağır koku
  • Göbek kordonunun kenarından sarı/yeşil bir sıvı gelmesi (irin)
  • Bebeğin ateşinin yükselmesi

Özellikle ilk 4 belirtiden birini bebeğinizde gözlemliyorsanız, acilen doktorunuza başvurmalısınız.

Göbek Bağı İltihabı Tedavisi

Bebeğinizde göbek bağı iltihabı varsa doktorunuz öncelikle göbek bağından örnek alacak ve iltihaba neden olan bakteriyi tespit edecektir ki doğru tedavi uygulanabilsin. Sonrasında göbek bağı iltihabı tedavisi iltihabın derecesine göre farklılık gösterir.

  • Hafif göbek bağı iltihabı: Bu durumda doktorunuz muhtemelen size antibiyotik bir merhem verecek ve bebeğinizin göbek kordonuna düzenli olarak sürmenizi isteyecektir. Ayrıca bebeğinizde K vitamini eksikliği olup olmadığına bakılacak ve gerekirse takviye yapılacaktır.
  • Ağır göbek bağı iltihabı: Bu durumda doktorunuz bebeğinizi hastaneye yatırmak ve intravenöz antibiyotik tedavisine başlamak isteyebilir. Damar yoluyla bebeğinize antibiyotik verilmesi anlamına gelen bu tedavi yaklaşık 1 hafta sürer ve bebeğin hastanede kalması gerekebilir.
  • Daha ciddi durumlarda göbek bağındaki iltihabın cerrahi müdahale ile boşaltılması gerekebilir. Bazı ileri durumlarda enfeksiyon doku ölümüne de neden olabilir ve bu durumda da bebeğe cerrahi müdahale yapılır.

göbek bağı düşmesi

 Göbek Bağı Düştükten Sonra Bakımı

Öncelikle belirtmek isteriz ki "Evet, göbek bağı düşmesi bakımının sona erdiği anlamına gelmez." Göbek bağı düştükten sonra da bakıma devam etmeniz gerekir:

  • Göbek deliğine bastırmadan bölgeyi kulak çubuğu ile kurulayabilirsiniz.
  • Bölgenin hava almasını ve kuru kalmasını sağlayabilirsiniz. 
  • Göbek bağı düştükten sonra da 1 hafta boyunca göbek bağı oyuntulu bebek bezlerini kullanmaya devam edebilirsiniz.
  • Bebeğinize pamuklu kıyafetler giydirerek bölgenin ve cildinin hava almasını sağlayabilirsiniz.
  • Göbek bağı bölgesi tamamen kuruyup iyileşene kadar bebeğinize banyo yaptırmamaya devam edebilir ve bir süre daha bezle silerek temizliğe devam edebilirsiniz.
  • En önemlisi ise; göbek deliği dışarıda diye kesinlikle bebeğinizi sıkı sıkı kıyafetlerle sarmamalı, bölgeye madeni para koymamalı ya da benzeri bir uygulama yapılmasına izin vermemelisiniz. Bu durum enfeksiyon riskini arttırır. 

Dilerseniz 1 Aylık Bebek Gelişimi yazımıza göz atarak yenidoğan bebeğinizin bakımı ve gelişim düzeyi hakkında ayrıntılı bilgi edinebilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular

Göbek Bağı Neden Kötü Kokar?

Eğer göbek bağından kötü koku geliyorsa ve bu kokuya kızarıklık ya da akıntı eşlik ediyorsa hızlıca doktorunuza başvurmanız gerekir; çünkü göbek bağı iltihabı belirtileridir.

Göbek Bağı Düştükten Kaç Gün Sonra Banyo Yaptırılır?

İlk banyo göbek bağı düştükten 1 gün sonra yaptırılsa da göbek bağının olduğu bölge tamamen kuruyana ve iyileşene kadar beklemenizi tavsiye ederiz.

Göbek Bağı İltihabı Tehlikeli Midir?

Bebeklerde göbek bağı iltihaplarının %15'i ölümcüldür ve geç kalınan durumlarda bebeğin hastaneye yatırılması, cerrahi müdahale ve doku kaybı gibi durumlar yaşanabilir.

Dışarıda Olan Göbek Deliği Nasıl Düzeltilir?

Bebeklerin dışarıda olan göbek deliğine kesinlikle müdahale edilmemelidir; özellikle madeni para koyma ya da sıkı kıyafetler giydirme gibi uygulamalar ölümcül risk taşıyan göbek bağı iltihabına neden olabilir.

Göbek Bağı Nasıl Temizlenir?

%70 alkol göbek bağını temizlemek için yeterlidir; ancak bölge kesinlikle suyla temas ettirilmemeli ve yıkanmamalıdır.

nest...

oksabron ne için kullanılır patates yardımı başvurusu adana yüzme ihtisas spor kulübü izmit doğantepe satılık arsa bir örümceğin kaç bacağı vardır