T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI
WEB SİTESİ GİZLİLİK VE ÇEREZ POLİTİKASI
T.C. İçişleri Bakanlığı tarafından işletilen monash.pw web sitesini ziyaret edenlerin kişisel verilerini sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca işlemekte ve gizliliğini korumaktayız. Bu Web Sitesi Gizlilik ve Çerez Politikası ile ziyaretçilerin kişisel verilerinin işlenmesi, çerez politikası ve internet sitesi gizlilik ilkeleri belirlenmektedir.
Çerezler (cookies), küçük bilgileri saklayan küçük metin dosyalarıdır. Çerezler, ziyaret ettiğiniz internet siteleri tarafından, tarayıcılar aracılığıyla cihazınıza veya ağ sunucusuna depolanır. İnternet sitesi tarayıcınıza yüklendiğinde, çerezler cihazınızda saklanır. Çerezler, internet sitesinin düzgün çalışmasını, daha güvenli hale getirilmesini, daha iyi kullanıcı deneyimi sunmasını sağlar. Oturum ve yerel depolama alanları da çerezlerle aynı amaç için kullanılır. İnternet sitemizde çerez bulunmamakta, oturum ve yerel depolama alanları çalışmaktadır.
Web sitemizin ziyaretçiler tarafından en verimli şekilde faydalanılması için çerezler kullanılmaktadır. Çerezler tercih edilmemesi halinde tarayıcı ayarlarından silinebilir ya da engellenebilir. Ancak bu web sitemizin performansını olumsuz etkileyebilir. Ziyaretçi tarayıcıdan çerez ayarlarını değiştirmediği sürece bu sitede çerez kullanımını kabul ettiği varsayılır.
monash.pwşisel Verilerin İşlenme Amacı
Web sitemizi ziyaret etmeniz dolayısıyla elde edilen kişisel verileriniz aşağıda sıralanan amaçlarla T.C. İçişleri Bakanlığı tarafından Kanun’un 5. ve 6. maddelerine uygun olarak işlenmektedir:
monash.pwşisel Verilerin Aktarıldığı Taraflar ve Aktarım Amacı
Web sitemizi ziyaret etmeniz dolayısıyla elde edilen kişisel verileriniz, kişisel verilerinizin işlenme amaçları doğrultusunda, iş ortaklarımıza, tedarikçilerimize kanunen yetkili kamu kurumlarına ve özel kişilere Kanun’un 8. ve 9. maddelerinde belirtilen kişisel veri işleme şartları ve amaçları kapsamında aktarılabilmektedir.
monash.pwşisel Verilerin Toplanma Yöntemi
Çerezler, ziyaret edilen internet siteleri tarafından tarayıcılar aracılığıyla cihaza veya ağ sunucusuna depolanan küçük metin dosyalarıdır. Web sitemiz ziyaret edildiğinde, kişisel verilerin saklanması için herhangi bir çerez kullanılmamaktadır.
4.Çerezleri Kullanım Amacı
Web sitemiz birinci ve üçüncü taraf çerezleri kullanır. Birinci taraf çerezleri çoğunlukla web sitesinin doğru şekilde çalışması için gereklidir, kişisel verilerinizi tutmazlar. Üçüncü taraf çerezleri, web sitemizin performansını, etkileşimini, güvenliğini, reklamları ve sonucunda daha iyi bir hizmet sunmak için kullanılır. Kullanıcı deneyimi ve web sitemizle gelecekteki etkileşimleri hızlandırmaya yardımcı olur. Bu kapsamda çerezler;
İşlevsel:Bunlar, web sitemizdeki bazı önemli olmayan işlevlere yardımcı olan çerezlerdir. Bu işlevler arasında videolar gibi içerik yerleştirme veya web sitesindeki içerikleri sosyal medya platformlarında paylaşma yer alır.
Oturum Çerezleri (Session Cookies) | Oturum çerezleri ziyaretçilerimizin web sitemizi ziyaretleri süresince kullanılan, tarayıcı kapatıldıktan sonra silinen geçici çerezlerdir. Amacı ziyaretiniz süresince İnternet Sitesinin düzgün bir biçimde çalışmasının teminini sağlamaktır. (monash.pw_SessionId) |
Web sitemizde çerez kullanılmasının başlıca amaçları aşağıda sıralanmaktadır:
5.Çerez Tercihlerini Kontrol Etme
Farklı tarayıcılar web siteleri tarafından kullanılan çerezleri engellemek ve silmek için farklı yöntemler sunar. Çerezleri engellemek / silmek için tarayıcı ayarları değiştirilmelidir. Tanımlama bilgilerinin nasıl yönetileceği ve silineceği hakkında daha fazla bilgi edinmek için monash.pw adresini ziyaret edilebilir. Ziyaretçi, tarayıcı ayarlarını değiştirerek çerezlere ilişkin tercihlerini kişiselleştirme imkânına sahiptir.
monash.pw Sahiplerinin Hakları
Kanunun “ilgili kişinin haklarını düzenleyen” maddesi kapsamındaki talepleri, Politika’da düzenlendiği şekilde, ayrıntısını Başvuru Formunu’nu Bakanlığımıza ileterek yapabilir. Talebin niteliğine göre en kısa sürede ve en geç otuz gün içinde başvuruları ücretsiz olarak sonuçlandırılır; ancak işlemin ayrıca bir maliyet gerektirmesi halinde Kişisel Verileri Koruma Kurulu tarafından belirlenecek tarifeye göre ücret talep edilebilir.
Ardahan nüfusu uzun zamandır azalma eğiliminde olan bir il. Soğuk iklimi, sanayinin olmaması ve kış mevsiminin uzun sürmesi sebebiyle de tarımın gelişememesi ildeki göçü tetikleyen faktörlerin başlıcaları. Göle ilçesi de Ardahan geneli gibi fazlaca göç veren bir ilçe.
Ardahan geneli gibi fazlaca Göle ilçesi de fazlaca göç verdi dedik. Ancak Ardahan geneline göre nüfusu oldukça fazla kalmış bir ilçe. Ardahan merkezi hariç tutarsak Göle hariç ilçelerin nüfusu 30 bin civarı iken sadece Göle ilçesinin nüfusu 24 bin 'tür.
İlçe merkezin nüfusu 5 bin iken köy ve kasabaların nüfusu 18 bin 'dir. Köy nüfusu ilçe merkezin nüfusundan 3 kattan daha fazladır.
KÜRT NÜFUSU DAHA KALABALIK
Göle ilçesinin etnik yapısı çeşitlilik göstermektedir. İlçede Türk ve Kürt nüfusu yaşamaktadır. Bunun yanında mezhepsel olarak ta Sünni ağırlıklı bir nüfusu olsa da Türkmen ve Kürt Alevi köyleri de vardır.
İlçe Merkezinde de köylerde de Türk ve Kürt nüfusu oldukça karışık yaşamaktadır. Özellikle Türk köylerinde bugün çok sayıda Kürt nüfusu da yaşamaktadır. Aynı şekilde Kürt köylerinin bazılarında da Türk nüfusa rastlanmaktadır.
Kürt nüfusu hem ilçe merkezinde hem de köylerde çoğunluğu oluşturmaktadır. İlçede Türk ve Kürt köylerine baktığımızda Türk köyleri aynı yerde ve yanyanadır. Kürt köyleri de yanyana ve aynı yerdedir. Bunun yanında Kürt çoğunluklu köylerin yanında Türk köyü veya Türk çoğunluklu köylerin yanında Kürt köylerine de rastlanmaktadır.
TÜRK NÜFUSU
Göle ilçesindeki Türk nüfusu Yerli Türkler, Terekeme Türkleri, Ahıska Türkleri ve Türkmen Alevileri meydana getirmektedir. Türk köyleri son yıllarda nüfus olarak oldukça geri gitmektedir. Türk nüfusu eskiden ilçe nüfusunun %45 gibi bir bölümünü oluştururken bu günümüzde %35'lere kadar inmiş gözüküyor.
KÜRT NÜFUSU
Kürtler ilçedeki kalabalık olan taraftır. Kürt nüfusunu Redkan Aşireti, Haymana Göçmeni Kürtler ve Diyarbakır Göçmeni Kürtler ve Tekman Göçmeni Kürtlerden müteşekkildir.
TÜRK KÖYLERİ
Dereyolu(Türk köyü) *Dedekılıcı(Yerli Türk köyüdür. Ancak Diyarbakır ve Haymana Göçmeni Kürtler köyün yarı nüfusuna sahiptir) *Köprülü(Köy Türk Beldesi idi. Şu an ancak 3 te biri Türk) *Dedeşen(Ahıska Türkü) *Bellitepe (Ahıska Türkü) *Durancam(Terekeme köyü) *Kuzupınar(Terekeme köyü) *Yelecli(Ahıska Türkü köyü) *Uğurtaşı(Terekeme köyü) *Budaklı(Ahıska Türkü) *Kalecik +(Türkmen Alevi) *Yeniköy (Türkmen Alevi)+ *Çayırbaşı( Yerli Türk köyü olması lazım) *Hoşdülbent (Ahıska Türkü, köyün 3 te biri Kürttür) *Yenidemirkapı(Türk köyü) *Durucasu (Ahıska Türklerinin kurduğu köy. Köyün 3 te bir nüfusu Kürt olmuştur) *Gülistan(Türkmen Alevi köyü).
KARIŞIK OLAN KÖYLER
*Okçu (Yerli Türkler ve Kürtler yakın nüfusa sahiptir) *Samandöken (Köyün 3 te ikisi Kürt, geri kalan ise Ahıska Türküdür. Normalde köyün kurucuları Ahıska Türkleridir) *Yiğitkonağı (Ahıska Türkleri ve Terekemeler çogunluk, azınlık olarak Kürtler de var) *Tahtakiran ( Türkler çoğunluktur, Kürt nüfusu da vardır) *Dölekcayır (Türk nüfusu aşırı çoğunluk, Kürt nüfusu çok az) *Filizli(Türk çoğunlukludur) *Dengeli (Türk nüfusu çogunluktur) *Büyükaltınbudak (Normalde Türk köyü ancak Kürt nüfusu çogunluk, 3 te biri Ahıska Türkü) *Eskidemirkapı( Kürt nüfusu aşırı çoğunluk) *Tellioğlu (Yerli Türk köyüdür, ancak köyün yarıya yakını Kürt olmuştur) *Çardaklı (Türk nüfusu çogunluktur, 3 te biri Kürtlerden oluşmaktadır) *Çullu (Terekeme köyüdür, ancak şimdilerde nüfusun yarıya yakını Kürt olmuştur)
KÜRT KÖYLERİ
*Çakırüzüm ( Yarısı Türk, yarısı Kürt) *Serinçayır (Kürt köyü, Canbeg) *Günorta (Kürt köyü)+ *Çalıdere (Kürt çoğunluklu bir köy, Türk nüfusu da 3 te bir oranında) *Esenboğaz(Redkan Aşireti, Kürt köyü) *Senemoğlu(Diyarbakır Göçmeni Kürtler ile Ermenistan Göçmeni Redkan Aşireti) *Toptaş (Kürt köyü) *Gedik (Kürt köyü) *Kuytuca (Kürt köyü) *Koyunlu (Kürt Alevi köyü) *Küçükaltınbucak (Kürt köyü) *Esenyayla (Kürt köyü, çok az Türk nüfusu var) *Balçeşme (Türk ve Kürt nüfusu birbirine yakın) *Yağmuroğlu ( Kürt köyü) *Mollahasan (Yerli Türk köyü olarak kurulmuştur. Ancak bugün Kürt köyü olmuştur. Yerli Türklerden köyde kalan varmı bilmiyorum) *Çobanköy (Kürt köyü) *Arpaşen (Kürt köyü) *Yavuzlar (Kürt köyü) *Karlıyazı (Kürt köyü, Gürsel Tekin'in Baba köyü) *Yanaltı (Köyün kurucuları Terekemeler. Kürt köyü olmuştur, az miktarda Terekeme nüfusu da vardır) *Cakıldere (Kürt köyü, Redkan aşireti) *Damlasu (Kürt köyü, Redkan Aşireti) *Sürügüden (Kürtler çoğunluk, az sayıda Terekeme Türkleri var) *Kayaaltı (Kürt köyü, ancak Türk nüfusu da var ve Kürt nüfusuna yakın).
nüfus sayımında 9 bin kişi Anadil olarak seçmiş. Kürtçe ise 12 bin kişi Kürtçeyi Anadil olarak seçmiştir. Eskiden de Kürt ağırlıklı bir ilçe olduğunu buradan anlıyoruz.
GÖLE'NN TARHÇES
Göle lçesi Yiitkona (Türkeen) boazndan geçmeden birleen Kür Irmann 5 kolundan 4 kolunun yayld geni bir düzlükte yer alr. Bugünkü ilçenin kuzey tarafnda bulunan düzlük göl halinde idi. Sularn çekilmesi ile yerini düzlük ve çayrlar almtr. bundan dolay adna GÖLE denmitir. (sim konusunda bir baka kaynak öyle der. Ouzca da birikme anlamna gelen "Kol Kola Köle" adn vermilerdir. yy da Osmanllar bu ismi Göle olarak deitirmilerdir.)
Göle Ardahan Sancann güney tarafnda bulunup adna bir zamanlar Küçük Ardahan denilmitir. Fethinde Cizye'ye balanmtr. ylnda Cengizli'lere geçmi, daha sonralar ylnda Kars Akkoyunlular'n igalinde kalm, de Uzun Hasan Oltu, Göle Ardahan üzerinden Tiflis'e akn ederken tabi kldklar atabekleri Gürcistan kralna kar koyup , Gürcistan'a balanmaktan kurtarmtr. Atabek Mirza Çabuk 'de Tebriz'den Osmanl ordusuna azk vererek Kars'tan Göle'ye yönelmi olan Yavuz'un gazabndan korunmutur. Çabuk'un hedefleri Safavilere tabi olduklarndan Osmanllar Ardanuç ile birlikte Göle ve Ardahan Sanca ad Göle'yi Erzurum'a balamlardr. Su arada küçük Ardahan güney kuzey Hoçuvan Germücük adyla dört nahiyeye ayryordu. Bu yüzden bugün bile Hoçuvan bucana küçük Göle denmektedir.
da yeniden Kars eyaletini balanan burada Han,Hamam,Camii, Çar bulunmadn yazar. tarihinden sonra Rus igaline uram, bu igalden mal ve can kayplar verilmitir. Ardahan Çldr Sancaklar ile irtibat kesmi bu kez de Oltu eyaletine balanmtr. Bu srada Gümüparmak (Dedeen) Köyü merkez olarak seçilmi idari iler buradan yürütülmütür. Ad geçen bu köyümüzde devre ait tarihi kümbet, külliyat harabeleri mevcuttur. bu tarihi bina halen cami olarak kullanlmaktadr. Daha sonra Oltu eyaletinden alnp Ardahan'a nahiye olarak balanmtr. Merdenik Köyü ve nahiyesi, ad geçen bilinen Göle onuncu ordu gelinceye kadar Rus igalinde kalmtr.
Onuncu ordu ksa bir zaman süre birliklerini geri çekince bu boluktan yararlanan Rus Birlikleri özellikle Ermeniler ylnn ocak aynda Göle'yi köyleri ile birlikte igal etmiler. Ermeniler bugünkü ad Sürgüden (Hive) köyünü klçtan geçirmiler Esenboaz(Kelpikör) köyünün tüm halkn samanla doldurarak yakmlardr. Abdullah Bey komutasndaki bir grup askerle Ermenilerin Göle'ye girmesini engellemi, ordumuz gelinceye kadar Dölek çayrl Bedirhan Bey, Arpaenli ükrü Bey, Gülizar olu Abdurrahman Bey ve dierleri ile birlikte Göle'yi savunmutur. Ordumuzun gelmesi ile birlikte Göle ordumuza teslim edilmitir. ylnda ksa bir süre için ilçe elimize geçtiyse de 30 Ekim tarihinde imzalanan Mondros Anlamas ile kendi kaderine terk edildi. Bu tarihten kurtulua kadar sürekli Gürcülerin saldrsna urayan ilçe 30 Eylül 'de Oltu üzerinden gelen ordularmz tarafndan mahali kuvvetlerin destei ile kesin olarak kurtarld.
30 Eylül tarihi her yl Göle'de kurtulu bayram olarak çeitli etkinlikler ile kutlanr.
Göle'nin kurtuluunda emei geçen büyük simalardan monash.pwn komutan Servet Bey, Haimolu Aslan Bey, Alyolu Köyünden Dursunolu ükrü Bey, Haimoullarndan Celal Bey, Hoçuvan'n Tiko Köyünden Gülizarolu Abdullah Bey, Dölek Çayrl Köyünden ilçemizin tarihi ahsiyetleri Arif Bey, Bedirhan Bey, Yanatl Köyünden Duzo akir Aa ve ismini hatrlayamadmz kahramanlara ükranlarmz sunarz.
Bilinen tarihi M.Ö. yllarna kadar uzanan ilçemiz sras ile Urartu Krall, Kafkasya dan gelen Saka Türkleri, ran'dan gelen Arsakllar tarafndan igal edilmi daha sonra Bizansllar hakimiyetine girmitir. ylnda Selçuklu hükümdar Alparslan tarafndan alnm, ylnda Osmanllara balanmtr. 'de Kars ile birlikte Rusya'ya sava tazminat olarak verilmi, 30 Eylül 'ye kadar Ruslarla Türkler arasnda el deitirmitir. Bu tarihten sonra kesin olarak Türkiye Cumhuriyeti topraklar içerisinde yer alm, Kars iline bal irin bir ilçedir.
Çeitli medeniyetlerin gelip geçtii ilçemiz, köklü bir kültür yapsna sahiptir. lçemizin kendisine has folkloru, örf,adet ve gelenekleri vardr.
Kültürel varlnn bir bölümünü oluturan tarihi eserler çeitli uygarlklarn egemenlikleri ve el deitirmeleri sonucunda korunamam ve bugüne kadar varln sürdürememitir. bütün bu zorluklara kar yaanan dönemlere ait eserler bulmakta mümkündür. Bunlardan Selçuklu ve Osmanl Döneminden baka kalma hamam, camii ve türbeler vardr.
· Gümüparmak (Dedeen) : Köyde bulunan iki türbe Osmanl mimarisinin en güzel örnekleridir.
· Gün Orta Köylerinde:Dört Kilise, Üç Kilise ve Kzl Kilise Bizans döneminden kalma önemli tarihi eserlerdir.
· Kalecik Köyü: Gazanfer Kalesi kalntlar
· Çakrüzüm Köyü: Maden Suyu (Acsu)
· Köprülü ve Sürügüden Köyü: Kaplcalar
Ayrca ormanlarmz ve burulardaki souk sular halkmzn ve ziyaretçilerimizin özellikle yaz aylarnda tercih ettikleri yerlerdendir.
GÖLE'NN KÖYLER
Göle'nin 53 tane köyü vardr. Köylerin eski ve yeni isimleri aaya yazlmtr.
(EskiAd YeniAd) monash.pw Dengeli 2.Büyük Altunbulak Büyük Altunbulak monash.pwen Arpaen monash.pw Altnbulak Küçük Altunbulak monash.pw Budakl 6.Çardakl Çardakl 7.Çobanköy Çobanköy 8.Çölpenek Serinçayr 9.Çullu Çullu Dedeen Dedeen Dörtkilise Uurta Grdmal Durucasu Eski Demirkap Eski Demirkap Gundik Koyunlu Gülistan Gülistan Heve Sürügüden Hmskar Durançam Hokam Çayrba Hotülbent Hotülbent Kalecik Kalecik Karatavuk Esenyayla Kelpikor Esenboaz Keer Dedeklç Kzlkilise Günorta Kirziyan Karlyaz Konk Kuzupnar Gorevenk Köprülü | Eski Ad YeniAd) Lavustan Gedik Lelevarginis Balçeme Mhgerek Çaldere Mizarat Çakrüzüm Mollahasan Mollahasan Okçu Okçu Orakilise Çakldere Poladik Kayaalt Pülümor Dölekçayr Salut Dereyolu Samzerek Yeleçli Sasadel Damlasu Senemolu Senemolu Sinot Samandöken Sivin Filizli eki Kuytuca Tahtakran Tahtakran Telliolu Telliolu Topta Topta Türkeen Yiitkona Urut Bellitepe Üçkilise Yavuzlar Varginis Yanatl Yamurolu Yamurolu Yeni Demirkap Yeni Demirkap Yeniköy Yeniköy monash.pw |
Göle köylerini seyahata daldım
Çaylarında ördek kaz olur gider
Her köyde bir gece misafir kaldım
Konu komşu gönlü haz olur gider
Çok eski bilinmez gölenin yaşı
Balçeşmenin olur kırmızı taşı
Büyük altınbulağın ağırdır kışı
Akan sular donar buz olur gider
Küçük altınbulak yünü eğirir
Nineler beşiği sallar üğürür
Çakıldere sürüleri böğürür
Danalar tüy döker boz olur gider
Gediği sorarsan yücedir dağı
Güzeldir filizli peyniri yağı
Dedeşende selçuklunun otağı
Medeniyete koşar hız alır gider
Karatavuklular kalem kaşlıdır
Koyunlu çalışkan ağır başlıdır
Kuytucanın yolu gayet taşlıdır
Ayak yolu döver iz olur gider
Çakırüzüm kızaklarla yarışır
Sürügüden bayramlarda sarışır
Çardaklılar düğün dernek barışır
Halkı birlik olur tez olur gider
Karlıyazı yaylalarda uslanır
Kayaaltı bir yamaca yaslanır
Mollahasan dağı taşı süslenir
Açar gelincikler yaz olur gider
Çakılderede kuşlar ormana kaçar
Dedekılıç dosta bağrını açar
Tahtakıran semaverle çay içer
Ozanlar yarışır saz olur gider
Dölekçayır çayır biçer sallanır
Baharın durançam yeşil allanır
Dereyolun dağı taşı güllenir
Sanki bir karpostal poz olur gider
Okçu köyü desen cennetten köşe
Serinçayır halkı veriyor neşe
Samandöken büyük her yanı meşe
Meşesinde dallar boz olur gider
Esenboğaz sisli dumanlı başı
Nur şaçar çullunun ekmeği aşı
Eski demirkapı değirmen taşı
Öğütülür dane toz olur gider
Çobanköy gecede beş saat uyur
Çayırbaşı çiçek kır ile bayır
Dengeliyi süsler yemyeşil çayır
Erir koca dağlar düz olur gider
Durucasu halkı yakındır cana
Toptaşta soğuk su sundular bana
Senemoğlunda yiğit benzer dalyana
Sever bir gelini kız alır gider
Damlasu meydanda koyun satarlar
Tellioğlu turna gibi öterler
Gülüstan gençleri halay tutarlar
Bakışır iki çift göz olur gider
Kalecik kadehe rakıyı süzer
Yeniköy coşkulu maniler düzer
Meşedibi güzel değmesin nazar
Atlar yarış yapar toz olur gider
Günortayı süsler çiçek sarısı
Yavuzların çoktur balı arısı
Yanatlı çalışkan kızı karısı
Harmanlar savrulur güz olur gider
Ağılyolunun çoktur şöhreti şanı
Bellitepe mutlu eder insanı
Köprülü köyünün doğrudur yönü
Ejdadını bilir iz olur gider
Yeleçli yaylaya erkenden göçer
Uğurtaşı çeşmelerden su içer
Yağmuroğlu çayırı erkenden biçer
Dizilir tapullar düz olur gider
Kuzupınarında kuzu meliyor
Yeni demir kapı ilim biliyor
Budaklıda binbir nimet geliyor
Yakacak sorunu az olur gider
Hoştolbent insanı her yeri gezer
Giğit konağı güzel bağrımı ezer
Umut sucum okur düşünür yazar
Yazdığı şiirler hız alır gider
© Bu şiirin her türlü telif hakkı şairin kendisine ve / veya temsilcilerine aittir.