Blefarit, göz kapağının çeşitli nedenlerle iltihaplanması olarak bilinen bir durumdur ve genellikle her iki göz kapağını da etkileyecek şekilde göz kapağı çizgisi boyunca görülür. Bazı durumlarda kirpik tabanına yakın, kirpik diplerinde yerleşim gösteren küçük yağ bezleri tıkandığında tahriş, kızarıklık ve şişkinlik ile kendini gösterir. Bir takım hastalıklar nedeniyle ve göz kapaklarının ve kirpiklerin hijyenine yeteri kadar özen gösterilmediği durumlarda blefarit tablosu ortaya çıkabilir. Blefarit, tedavisi zor olan ve zaman alan göz hastalıkları arasında bulunan kronik bir durumdur ve kirpik dibi iltihabı belirtilerini tolere etmek hastalar için her zaman mümkün olmayabilir. Bununla birlikte görme fonksiyonlarında kalıcı hasara yol açmaz ve enfeksiyöz olmayan vakalarda bulaşıcı değildir. Arka blefarit ile birlikte bu hastalık ön blefarit olmak üzere 2 ye ayrılır. Kirpik dibi iltihabında ön ve arka ayrımı kapaklar kenar tutulumuna göre belirlenir. Yağlı cilde sahip olmak, seboreik dermatit gibi bazı cilt hastalıkları, kontakt lens kullanımı, göz kuruluğu gibi çeşitli durumlar blefarit görülme riskini artıran faktörler arasında yer alır.
Kirpik dibi iltihabı göz kapaklarının iltihaplanması anlamına gelir. Kırmızı göz, şişkinlik, ödem, ağrı, yanma, kaşınma, batma ve ısı artışı gibi rahatsız edici semptomlar göz kapağı iltihabına eşlik edebilir. Kirpik diplerinde pullanma ve yağlı kabuklanma görülebilir. Blefarit belirtilerini erken tanımak ve doktora doğru zamanda başvurmak semptomların hafifletilmesi ve komplikasyonların önüne geçilebilmesi açısından önemlidir.
Kirpik dibi iltihabı genellikle her iki gözde de ortaya çıkar. Özellikle yağlı cildi olanlar, kepek sorunu yaşayanlar ve gül hastalığı (rosacea) olanlarda yaygın görülen bir göz hastalığıdır. Kirpik dibi iltihabı görülme yerine göre göz kapaklarının içi (posterior blefarit) ve göz kapaklarının dışı (ön blefarit) olmak üzere 2’ye ayrılır. Göz kapaklarının köşelerinde görülen blefarit tipi ise açısal blefarit olarak adlandırılır. Blefarit tekrarlayabilen kronik bir hastalıktır ancak önlemek için ömür boyu günlük temizlik rutinini sürdürmek gibi bazı önlemler alınabilir.
Blefarit akut yani ani başlangıçlı ve kısa süreli olarak görülebildiği gibi vakaların daha büyük bir kısmında ise kronik yani devamlı şekilde görülür. Hastalık ön blefarit ve arka blefarit olarak iki şekilde görülebilir:
Kirpik dibi iltihabının kesin nedeni henüz belirlenmemiştir. Bununla birlikte gözyaşı problemlerinde, bazı cilt rahatsızlıklarında, yağ üretiminden sorumlu meibom bezi hastalıklarında ve çeşitli enfeksiyonlar nedeniyle göz kapağı iltihabı ortaya çıkabilir. Ön blefarit nedenleri akne, alerjiler, kuru gözler, kirpiklere yerleşebilen bit gibi bazı zararlı mikroorganizmalar, enfeksiyonlar ve kepek (seboreik dermatit) olarak sıralanabilir.
Kontakt lens solüsyonları, göz damlaları ve makyaj malzemeleri alerji için yüksek risk oluşturur.
Posterior blefarit nedenleri meibom bezi disfonksiyonu (MGD), akne rosacea (gül hastalığı) ve kepek olarak özetlenebilir.
Seboreik blefaritte gözde kapaklar ve kenar kısımlarda yağlı pullanmalar görülür. Ülseratif blefaritte kabuklanma görülür ve bu kabuklar kaldırıldığıjnda kanama olabilir. Meibomian blefaritte göz yaşı içeriği ve kalitesi bozulacağından hastalığın şiddeti ve komplikasyonları artış gösterebilir.
Kirpik dibi iltihabı oldukça rahatsız edici ve tekrarlayan bir durum olmasının yanı sıra genellikle kronik seyreden bir rahatsızlıktır. Bununla birlikte kalıcı görme kaybına neden olmaz ve özellikle günlük düzenli temizlik alışkanlığı ile kontrol altına alınabilir. Tedaviye rağmen çeşitli etmenler ile belirli dönemlerde tekrarlayabilir ve alevlenmeler ile seyredebilir.
Blefarit varlığında sık görülen bazı semptom ve bulgular aşağıdaki gibidir:
Blefarite eşlik edebilen bazı komplikasyonlar da aşağıdaki gibi özetlenebilir:
Blefarit belirtileri görüldüğünde ayrıntılı bir fizik muayeneden geçmek ve doktorun reçetesine uygun ilaç ya da hijyen önerilerine uyum sağlamak rahatsız edici semptomların hafifletilmesinde yardımcı olabilir.
Kişisel bakım ve hijyen önerileri kirpik dibi iltihabını önleme ve tedavi etmede en etkili ve güvenilir yollar arasında ilk sıradadır.
Göz kapaklarının ve kirpiklerin düzenli olarak temizlenmesi, hafif bir masajla kirpik dibinin ve göz kapaklarının düzenli olarak yıkanması, makyaj malzemelerinin bakımının sağlanması, yatarken mutlaka göz ve yüz makyajının iyice arındırılması enfeksiyon ve alerjik reaksiyonlar ile blefarit riskini azaltır. Kirpik dibi iltihabına iyi gelen bazı yöntemler aşağıdaki gibidir:
Kirpik dibi iltihabı tanısı genellikle klinik olarak, hastanın şikâyetlerine ve hastalık öyküsüne göre konulabilir. Kirpik dibi iltihabı teşhisinde kullanılan yöntemler aşağıdaki gibidir:
Blefaritin tedavisi için kesin çözüm sağlayan bir yaklaşım henüz bulunmamış olmakla birlikte semptomları gidermek ve olası komplikasyonların önüne geçmek için alınabilecek çeşitli önlemler aşağıdaki gibi özetlenebilir.
Steroidli göz damlaları da komplikasyonları önlemek ve hastayı rahatlatmak için bazı vakalarda doktorun yönlendirmesiyle kullanılabilir. Blefarit tedavisinde en başarılı ve ucuz yol cilt ile göz kapağının hijyeninin sağlanması ve sürdürülmesidir. Cildin, saçların, saç derisinin ve gözlerin temiz tutulması, bebek şampuanı gibi temiz içerikli ürünlerle hijyen sağlanması enfeksiyon ve alerji riskini en aza indirir ve blefaritin tekrarlama sıklığını büyük ölçüde azaltır.
Blefarit vakalarının çoğu önlenemez. Bazı cilt faktörleri ve hastalıklar blefarit için yüksek risk oluşturur ve bu durumların kontrolü her zaman mümkün değildir. Blefarit semptomlarının hafifletilmesi ve kontrol altına alınabilmesi için aşağıdaki gibi bazı önlemler alınabilir:
İyi bir göz kapağı ve kirpik hijyeni ve altta yatan cilt hastalıkları gibi durumların doğru tedavisi ile blefariti kontrol altına mümkün olabilir. Alevlenmeleri azaltmak, semptomları hafifletmek ve başarılı bir tedavi uygulamak için alanında uzman bir doktor ile birlikte tedavi ve takip planlaması yapmak önemlidir.
Göz Kapağı İltihabı (Blefarit)
Cinsiyet farkı gözetmeksizin, her yaşta görülebilen ve oldukça yaygın bir göz hastalığıdır. Hastalık ön blefarit ve arka blefarit olmak üzere 2’ye ayrılır. Ön blefaritte göz kapağının dış kenarı ve kirpik dipleri etkilenir. Vücuttaki bakterilerin aşırı miktarda çoğalması ve derinin yağlı/ kepekli olmasından dolayı blefarit meydana gelmektedir. Arka blefaritte ise kapağın gözün içine değen kısmı etkilenir, gözyaşı yağ bezlerinin normal çalışmaması ile ilişkilidir.
Halk dilinde göz kapağı iltihabı olarak bilinen blefarit, göz kapaklarının iltihaplanması durumudur. Blefarit sıklıkla göz kapaklarının kenarları boyunca ilerler ve her iki gözü de etkiler.
Blefarit, genellikle kirpiklerin tabanına yakın küçük yağ bezlerinin tıkanmasına bağlı olarak kızarıklık şeklinde ortaya çıkan bir hastalıktır. Çok sayıda durum ve hastalık göz kapağı iltihabına neden olabilir. Hastaların bazıları bu durumu kirpik iltihabı olarak adlandırır. Blefarit, genellikle zor tedavi edilen, kronik bir hastalıktır. Rahatsız edici ve çirkin bir görüntüye neden olabilir. Fakat görme duyusunda kalıcı hasara sebep olmaması ve bulaşıcılığının bulunmaması nedeniyle pek ciddiye alınmamaktadır.
Blefarit belirtileri ve semptomları sıklıkla sabahları daha fazla ortaya çıkar. Göz kapağı iltihabının belirtileri aşağıdaki gibidir:
Gözlerin temizliğine dikkat edilmesine rağmen iyileşmeyen blefarit belirtileri ile karşı karşıya kalırsanız, doktorunuzdan randevu almanız gerekir.
Göz kapağı enfeksiyonu nedenleri henüz kesinleştirilememiştir. Blefaritin aşağıda yer alan nedenlerle ilişkisi olduğu düşünülmektedir:
Göz kapağı iltihabı olan hastalar, aşağıda yer alan komplikasyonlarla da karşı karşıya kalabilirler:
Blefarit teşhisi, doktor muayenesi ile koyulabilmektedir. Doktorunuz göz kapaklarınızı ve gözlerini incelemek için özel bir büyüteç kullanabilir. Kimi durumlarda doktorunuz, göz kapağınızda oluşan yağdan ya da kabuktan numune alabilmek adına ucu pamuklu çubuk kullanabilir. Bu numune daha sonra alerji, bakteri ya da mantar gibi bir kanıt bulabilmek için analiz edilir.
Blefarit hastalarının bir çoğu için, gözleri yıkamak ve gözlere sıcak uygulamak önerilir. Her hastanın kendi kendisine evde yapabileceği bu yöntemlerin işe yaramadığı durumlarda, aşağıda yer alan tedavilere ihtiyaç duyulabilir.
Göz kapağı iltihabı, nadiren tamamen iyileşir. Hastaların bir çoğunda kroniktir ve göz kapağı hijyeninin günlük olarak sağlanması gerekir.
Blefarit hastalarının günlük olarak gözlerinin temizliğini yapması gerekir. Durumun kontrol altına alınmasıyla birlikte günde bir ya da iki kez, bakım ilacı uygulamak gerekir. Alevlenme denilen semptomların ortaya çıkması gibi durumlarda, bakım ilacının kullanımı günde 4 kereye çıkarılabilir.
Göz temizliğine dikkat etmek, göz kapağı iltihabı alevlenmelerinin önüne geçebilir. Bu yüzden günlük olarak gözlerinizin etrafındaki kabukları, pulları ve yağları temizlemeniz gerekir. Bunun için nemli bir bez kullanılabilir. Nemli bez ile yapılan temizlik, korneanın da zarar görmesine engel olur. Göz kapaklarının günlük olarak ılık suyla durulanması ve kuru bir havluyla kurulanması gerekir. Göz kapağı iltihabı yaşayan hastaların, göz makyajını tamamen bırakması gerekmektedir. Makyaj, göz kapaklarının temiz kalmasına ve kirden arındırılmasına engel olur. Makyaj yüzünden bölgeye tekrar bakteri bulaşabilir ve alerjik reaksiyon oluşabilir.
Reçetesiz olarak satılan yapay gözyaşları, doktorlar tarafından zaman zaman tavsiye edilir. Bu damlalar, kuruyan gözlerin rahatlamasını sağlar.
Eğer blefarit oluşumuna neden olduğunu düşündüğünüz bir kepek probleminiz varsa, doktorunuzdan kepek şampuanı önermesini isteyebilirsiniz. Göz kapaklarınıza günlük olarak çay ağacı yağı şampuanı sürmek, akarların önüne geçmenizi sağlayabilir. Gözlerinizin tahriş olması durumunda çay ağacı yayı kullanımını durdurun. Doktorunuz önermeden bu tarz ürünleri kullanmayın.
Göz kapağı iltihabı için net şekilde ortaya konmuş bir alternatif tedavi yöntemi yoktur. Bununla beraber, omega 3’ün blefarite iyi geldiğine yönelik bazı iddialar bulunmaktadır. Omega 3, somon, ton balığı, alabalık, keten tohumu ve ceviz gibi besinlerde bulunur. Elbette bu konuda çok daha fazla çalışma yapılması ve omega 3’ün göz kapağı iltihabına iyi geldiğinin ispatlanması gerekmektedir.
Göz kapağı iltihabı nasıl geçer?
Kolay tedavi edilebilen bir hastalıktır ve evde tedavi edilebilir. Her gün düzenli olarak nemli, sıcak ve temiz bir bez ya da pamuk yardımı ile göz kapağına ve kirpik diplerine hafif bir masaj yapabilirsiniz.
Göz kapağı enfeksiyonu neden olur?
Göz kapağında yer alan bazı bakterilerin aşırı miktarda çoğalmasından dolayı meydana gelir. Ayrıca bu bakterilerin artıkları, toksinleri iltihabi belirtilere yol açar. Cildin yağlı olması ve göz kapağındaki yağ bezlerinin anormal olması da bakterileri çoğaltır.
Göz iltihabı, enfeksiyona neden olan mikroorganizmaların gözde konumlanarak iltihap oluşturmasıdır. Göz iltihabı zamanında tedavi edilmediği takdirde görme kaybı ve hayati tehlikeye neden olabilen bir tablodur. Enfeksiyon, saatler veya günler sonra semptom göstermeye başlar. Göz iltihabı genellikle arpacık ve blefarit gibi göz kapağı hastalıkları ile karıştırılır. Blefarit göz kapağı ve kirpiklerde iltihap oluşumudur ve tahrişe neden olur. Arpacık ise kirpik diplerinde, kapaklar kenar taraflarında meydana gelen sivilce benzeri şişliktir.
Göz iltihabı bulaşıcı olabilir, şiddetli semptomlar gösterebilir ve bazı durumlarda görmeyi etkileyebilir. Tıbbi tedavi sağlanmadığı takdirde ciddi sonuçlara neden olabilir ve hatta hayati tehlikeye yol açabilir. İltihaplanmanın etkilenen kısma göre üveit, konjonktivit, endoftalmi, keratit ve orbital selülit olmak üzere farklı çeşitleri bulunur. Göz çevresindeki yağ bezleri, kirpik dipleri ve kapaklarda meydana gelen iltihaplar ise göz çevresi enfeksiyonlardır. Bunun aksine göz içinde oluşan enfeksiyonlar ise endoftalmi, üveit, konjonktivit, keratit şeklinde sıralanır. Bu yazıda göz içi iltihabı nasıl ortaya çıkar, belirti ve tedavisi nasıldır, göz iltihabına ne iyi gelir gibi konulara cevap bulabilirsiniz.
Göz iltihabı, çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir. İltihaplanma farklı bölgelerde görülebilir ve başlıca şunlar olabilir:
Göz iltihabı farklı nedenlerle oluşabilir ancak genellikle benzer belirtiler gösterir. Başlıca belirtiler:
Göz iltihabında genel belirtiler dışında bazı semptomlar o enfeksiyona özgü olabilir veya ek olarak bazı semptomlar da görülebilir:
Göz iltihabının türüne göre çeşitli komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Göz iltihabı bazı durumlarda korneal ülser gibi bir durumun altta yatan nedeni de olabilir. Bu bağlamda göz iltihabına neden olan ana neden belirlenmeli ve acil tıbbi tedaviye başlanmalıdır. Göz iltihabına bağlı gelişebilecek komplikasyonlar şunları içerebilir:
Endoftalmi şiddetli bir göz iltihabıdır ve acil tıbbi tedavi sağlanmazsa ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu ciddi komplikasyonlar şunları kapsar:
Göz iltihabı tedavisi zamanında sağlanmazsa enfeksiyona bağlı farklı komplikasyonlar gelişebilir.
Göz iltihabının teşhisi için farklı testler gerekebilir. Fiziksel muayene ve görüntüleme teknikleri kullanılarak enfeksiyon varlığı saptanabilir. Muayene çeşitleri şunları kapsar:
Göz iltihabında mikroorganizmanın türü ve enfeksiyonun boyutuna göre tedavi planı belirlenir. Ek olarak bazı durumlarda doktorunuz kan ve idrar örnekleri de isteyebilir.
Göz iltihabı genellikle ilaçlarla tedavi edilir. Enfeksiyonunu boyutuna göre ek tedaviler uygulanabilir. Bu tedaviler şu şekildedir:
Göz iltihabının ciddiyetine bağlı olarak bazı durumlarda ağızdan antibiyotik tedavisi sağlanabilir ve enjeksiyon gerekli olabilir. Göz iltihabı gerekli durumlarda vitrektomi ile tedavi edilir. En uygun tedavi için doktorunuzla iletişime geçiniz.
Göz iltihabının giderilmesi amacıyla genellikle antibiyotik ve damlalar reçete edilir. Antibiyotik antiviral ve antifungal ilaçlar iltihaba iyi gelen başlıca seçeneklerdir. Göz iltihabına ne iyi gelir sorusu hijyen kuralları ve bakım sürecinde merak edilen bir konudur. Gözler eller yoluyla kontaminasyona açık alanlardır. Bu sebeple ellerin sık sık yıkanması ve dezenfekte edilmesi önemlidir. Kullanılan kozmetik ürünleri, makyajla uyumak gibi faktörler enfeksiyon zemin hazırlayabilir ve bu nedenle dikkatli olmak gerekir. Bunun yanı sıra ekran karşısında geçirilen sürenin azaltılması ve mesafenin artırılması da dikkat edilmesi gereken diğer bir konudur. Halk arasında yaygın uygulanan tuzlu su, çay poşetleri gibi uygulamalar göz iltihabı ve göz rahatsızlıklarında kullanılsa da göz doktorlarına danışmadan herhangi bir ürün kullanmayınız.
Göz iltihabı riskini azaltmak bazı önlemlerle ve uygun koşullar sağlandığında mümkün olabilir:
Göz iltihaplanması sürecinde ve tedavi sonrası dönemde düzenli kontrol gerekir. Özellikle göz ameliyatları veya enjeksiyonları gibi durumlarda bakım ve hijyen koşullarına dikkat edilmesi önemlidir. Görmede değişiklik, rahatsızlık hissi ve ağrı gibi durumlarda mutlaka ilgili bir sağlık kuruluşu ile iletişime geçiniz.