Göz Kapağı Nasıl Nemlendirilir

Göz kuruluğu nedir?

Gözlerimiz en değerli hazinemizdir, her ne kadar Sezen Aksu “Ağlamak güzeldir süzülürken yaşlar gözümden” dese de batan, yanan, sulanan gözler bizi çok rahatsız eder.

Gözlerimizin sağlıklı ve konforlu olması için ıslak olmaya ihtiyaçları vardır. Göz kuruluğu, yanma, batma, sulanma, göz yorgunluğu, kum kaçmış hissi ve göz ağrısı ile ortaya çıkan ve göz yüzeyinin yeterince ıslanamaması ile ortaya çıkan durumdur.

Günümüzde en sık rastlanılan göz sorunlarının başında gelmektedir. Hem ülkemizin iklim şartları ve İç Anadolu bölgesinin kuru havası, hem klima ve kalorifer benzeri ısıtma ve soğutma sistemlerinin yaygın kullanımı ve iç mekan havasını kurutması, göz kuruluğunun başlıca sebepleridir. Ayrıca bilgisayar, tablet ve telefon kullanımı gibi dikkatli yapılan işlerde ciddi göz kuruluğu sebepleridir.

Bu yazımda, günlük hayatımızda göz kuruluğu nasıl geçer? göz kuruluğuna ne iyi gelir? gibi başlıkların üstünde duracağız ve sizlere bu konuda pratik önerileri anlatacağım.

Kuru göz nedir? Tipleri nelerdir?

Göz kuruluğu aslında temelde iki farklı tipte olabilir.

1. Birincisi gözyaşının su tabakasının eksik üretilmesi kaynaklı olan ve genellikle kadınlarda menopoz döneminde ortaya çıkan, gözyaşındaki su miktarının azalması ile giden kuruluktur.
2. İkincisi ise hem göz yüzeyinin kayganlaşmasını sağlayan hem de gözyaşının su tabakasının buharlaşmasını önleyen yağ tabakasını oluşturan meibomian bez salgılarının eksikliği ile ortaya çıkan göz kuruluğu durumudur.

Göz kuruluğu neden olur?

Göz kuruluğu göz yaşımızın hızlı buharlaşması sonucu ortaya çıkmaktadır. Bu durum ya yapılan gözyaşının yetersiz kalmasına ya da yapılan gözyaşı yeterli olmasına rağmen hızlı buharlaşmasına bağlı olarak gözün yeterince ıslanamamasına bağlıdır. Buharlaşma etkisini azaltmak için çevresel faktörleri değiştirme şansımız vardır.

Göz kuruluğuna ne iyi gelir?

Özellikle rutubetli iklimde deniz kenarında yaşayan insanlarda göz kuruluğu şikayetleri çok daha az olması, rutubetli havada gözyaşının buharlaşmasının yavaşlıyor olmasına bağlıdır.

İç Anadolu bölgesinde iklimin şartları nedeni ile havanın kuru olması, ek olarak kapalı ortamlarda ve arabaların içinde kaloriferlerin ve klimaların havayı kurutması temel sebeplerdir ve buna karşı tedbir almamız gerekmektedir. Bu konudaki alınabilecek pratik önlemler;

• Ortam havasının nemlendirilmesi,
• Gözlerimizi dinlendirmek,
• Beslenmemize dikkat etmek,
• İş ortamının düzenlenmesi,
• Sigara dumanına maruz kalmamak,
• Göz yaşı damlaları damlatmak,
• Kirpik dibi temizliği yapmak,
• Soğuk buhar makineleri kullanmak,
• Rüzgarlı havalarda kenarları kapalı gözlükler,
• Bol su tüketmek,
• Omega 3 içeren vitaminler tüketmek.

1- Göz Kuruluğunu Önlemek İçin Ortam Havasının Nemlendirilmesi

Gözümüzü ıslatmak, korumak, yüzey direncini sağlamak amacı ile salgılanan gözyaşı buharlaşma ile kaybedilir. Nemli ortamda buharlaşma yavaşlarken kuru ortamda hızlanır. Buna en iyi örnek Ankara da ev içinde asılan çamaşırların birkaç saatte kuruması mümkün olurken, Karadeniz bölgesinde açık havada çamaşırların kuruması uzun zaman alır.

Gözlerimizin kurumasını önlemede de havadaki nem ve rutubet çok önemlidir. Özellikle klimalar, kaloriferler, alışveriş merkezlerinin kuru havası, ofis ortamı, uzun süre bilgisayarla çalışmak, Anadolu’nun kara iklimi çok kuru bir havaya sebep olur. Bunun sonucunda göz yüzeyinin iyi ıslanması ve sağlıklı olması birçok şarta bağlı. Ancak yüzeyi kuruduğunda ve tahriş olduğun da gözümüze kum kaçmış gibi batama hissi ile karşılaşabiliriz.

Peki ortamı nasıl nemlendirebiliriz. Kaloriferle üstüne konulan küçük su kapları pek yeterli olmamaktadır. Evde işimiz biraz daha kolaydır. Büyük bir plaj havlusu ıslatılıp kalorifer üstüne konulursa, ya da bir soğuk buhar makinesi çalıştırılırsa ortam oldukça etkili şeklide nemlenir. Özellikle evde bilgisayar başında çalışılan odalarda ve tv seyredilen odalarda bu tedbirler önemlidir.

Ofis ortamında iş biraz daha zor olsa da, buhar makinası, buhar çıkaran dekoratif biblolar yada en basitinden bir çiçek sulama fıs fısa su konularak arda bir havaya sıkılması etkili olur.

2- Göz Kuruluğunu Önlemek İçin Çalışma Ortamının Düzenlenmesi

Ortam havasının nemlendirilmesine ek olarak alınabilecek başka önlemlerde vardır. Bunlar arasında bilgisayarların göz seviyesi altında olması ve bu sayede gözlerin daha az açılarak çalışılması ile buharlaşma yüzeyinin azaltılması ve oturulan yerin direkt ısıtma ve soğutma sistemlerinin hava çıkışlarının altına denk gelmemesi sayılabilir. Ayrıca ışığın arkadan gelmesi gözlerimiz daha az yorar.

İş ortamında göz kuruluğuna ne iyi gelir?

Dikkatli işler yaparken, bilgisayar ekranına bakarken, cep telefonunda film seyrederken, kitap okurken, biz cerrahlar ameliyat yaparken dakikada olan göz kırpma sayımızı 2–3’e düşmektedir. Bu durum göz yüzeyinde kuru alanlar oluşmasına sebep olurken, gözümüz bu alanı ıslatabilmek için ağlamaya yarayan gözyaşı bezinden gözyaşı salgısı yapmakta, bu tür gözyaşı da gözlerimizde yanma batma ve kızarmaya sebep olmaktadır. Bu konuda yapılabilecek pratik yöntemler;

• Bilgisayar başında çalışırken sık sık gözümüzü kırpıştırmak,
• Arada gözlerimiz kapatarak göz yüzeyinin ıslanmasına izin vermek,
• Monitörün göz seviyesi altında olmasını sağlamak.

Monitörün göz seviyesi altında olması üst göz kapağının düşük durmasına ve göz üzerindeki buharlaşmanın azalmasına ve gözün daha ıslak kalmasına yardımcı olacaktır.

3- Gözleri Dinlendirmek

Gözlerimiz yorulmazlar ama yorgunluk olarak hissettiğimiz genelde göz kuruluğudur. Bu amaçla özellikle dikkatli işler yaparken azalan kırpma sayısı gözde kuruluk sebebidir. Bunu önlemek için yukarıda sayılan önlemlere ek olarak gözlerimiz sık kırpıştırmak ve yarım saatte bir kapatarak bir dakika kapalı tutmak ıslanarak dinlenmelerini sağlar.

4- Göz Kuruluğunda Su Tüketimi

Unutmamamız gereken bir başka pratik nokta da gözyaşının vücudumuzun bir salgısı olduğu ve bol su içersek daha iyi salgılanacağıdır. Su tüketimi tüm vücut için olduğu kadar gözlerimiz içinde çok önemlidir.

Göz kuruluğuna faydalı besinler nelerdir? yazımızı da inceleyebilirsiniz.

5- Omega 3 Tüketimi

Gözyaşının yağ tabakası da konforlu ve sağlık bir göz için çok önemlidir. Bu salgı hem kayganlığı sağlarken hem de buharlaşmayı yavaşlatmaktadır. Sağlıklı bir yağ salgısı olabilmesi için Omega 3 tüketimi çok önemlidir. Omega 3 içeren vitaminler ya da omega 3 içeren besinler, mesela kuzey denizi somonu gibi yağlı balıkları tüketmenin büyük faydası vardır.

Kirpik diplerinde bulunan bu yağ salgı bezlerinin sağlıklı olması çok önemlidir. Bu amaçla nasıl sağlıklı dişler için dişlerimizi fırçalıyorsak, kirpik dibi bakımına da özen göstermemiz gerekmektedir. Kirpik dibi temizliğinin nasıl yapılabileceği konusundaki sayfamızı okumanızı öneririm.

6- Göz Kuruluğunu Suni Gözyaşı Damlaları

Göz kuruluğu tedavisinin temel taşı suni göz yaşı damlalardır. Birçok farklı tipi bulunsa da önemli olan içinde koruyucu olmayan prezervansız olanlarını kullanmaktır. Bu damlalar gözü biri iki saat ıslatırlar. Bu nedenle sık sık kullanılmaları çok önemlidir. Bu konuda en doğru damla seçimi doktorunuz yapacaktır.

Sigara ve dumanından uzak olmak göz kuruluğu açısından çok önemlidir!

Göz kuruluğu ya da kuru göz sendromunun sebepleri, tanısının nasıl konulduğu, kurulukla birlikte görülen hastalıkların neler olduğu ve tıbbi tedavi yöntemleri hakkında ayrıntılı bilgiye Kuru Göz sayfasından ulaşabilirsiniz.

Yeni geliştirilen IPL Işık (Lazer) ve Işık Modülasyon Maskesi Göz Kuruluğu Tedavisi de ilk kez klasik tedavilere alternatif bir çözüm sunmaktadır. IPL Işık (Lazer) ve Işık Modülasyon Maskesi Göz Kuruluğu Tedavisi sayfasından detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.

Kirpik dibi iltihabi konusunda ayrıntılı bilgiye ise Kirpik Dibi İltihabi sayfamızı inceleyebilirsiniz.

TEDAVİ ALANLARIGöz Kapağı Ameliyatı (Blefaroplasti)

"Bilgilendirme Amaçlıdır."

Tanım
Göz kapaklarının görünümünü, fonksiyonunu düzeltmek için yapılan ameliyata Bleferoplasti denir.

Anatomi
Göz kapağı cildi, vücuttaki en ince deriye sahip olup yaşlanmaya karşı en az dayanıklı yüz bölümüdür. Çevresel, genetik faktörlerden ve yaşlanmadan kaynaklı gözlerin estetik görünümü ve görüşü etkilenebilir. Göz kapağının ince derisi ve hemen altındaki ince kas tabakası, yaşlanma ile daha derine yerleşmiş olan yağ dokularının dışarıya ve aşağıya sarkmasına engel olamaz.  Göz kapağı cildi ve kaslarındaki gevşeme, kırışıklıklar ve hastaya yorgun görünüm veren yağ torbalarının yerleşmesi ile sonuçlanır.

Göz kapağı cerrahisi, fazlalık olan deri ve yağ torbalarının alt ve üst göz kapaklarından çıkarılması ve sarkmış dokuların doğru pozisyonlarda tespit edilmesi işlemidir. Sarkmış üst göz kapağının kaldırılması ve göz altındaki şişkin göz torbalarının küçültülmesi göz kapağı cerrahisi ile gerçekleştirilir. Bleferoplasti, yorgun ve yaşlı görünümün ortadan kalmasını sağlar, sarkmaları düzeltir ve göz etrafına çarpıcı bir biçimde gençleşmiş bir görünüm verir. Hastaların genç oldukları zamanlardaki gibi daha keskin ve etkileyici bakışlara sahip olmalarını sağlar. 

Bleferoplasti, kozmetik sonuçlarının yanı sıra özellikle üst göz kapağındaki sarkmalara bağlı azalmış görme alanını tekrar sağlama amacıyla veya alt göz kapağındaki sarkmalara bağlı göz kuruluğu ve enfeksiyonları, kırmızı göz gibi hastalıkları engellemeye yönelik olarak da yapılabilir. Bu işlem tek başına veya daha etkin sonuçlar alabilmek amacıyla diğer fasiyal plastik cerrahilerle birlikte, örneğin kaş kaldırma, yüz germe gibi ameliyatlar ile birlikte yapılabilir.

Ameliyat Öncesi Hazırlık
Hekim, görüşmeler boyunca hastanın beklentilerini belirleyip uygulamayı düşündüğü cerrahi teknik ve sonuçları hakkında detaylı bilgi verecektir. Hastanın beklentilerine ve doktorun fikirlerine göre ek fasiyal prosedürler tavsiye edilebilir. Hekim, ameliyat için hastanın sağlık durumunun yeterli olduğuna karar vermek için tıbbi öyküyü kapsamlı biçimde inceleyecek, yüksek tansiyon, şeker hastalığı, kanama bozuklukları, yara iyileşme özellikleri gibi genel sağlık durumuna yönelik sorular soracaktır. Ayrıca görme alanı, gözyaşı problemleri, lens kullanımı ve ameliyattan beklentiler açısından sorular sorulacaktır. Hastanın daha önceden özellikle göz kapağına yönelik geçirmiş olduğu ameliyatları, komplikasyon riskini artırabileceğinden doktoruna bildirmesi önemlidir. Bleferoplastiden önceki haftalarda sigara ve alkol içiminin kesilmesi önemlidir. Cerrahiden önceki haftalarda aspirin, aspirin benzeri diğer ilaçlar, ibuprofen veya diğer non-steroidal anti inflamatuar ilaçlar, gingko biloba, bitkisel ilaçlar ve E vitamini desteğinden kaçınılmalıdır. Son olarak günlük alınan ilaçlara hekim uygun bulduğu sürece devam edilmelidir. Aksi söylenmedikçe ameliyat öncesi gece yarısından sonra herhangi bir şey yiyip içilmemelidir. Ameliyat öncesi duş yapılmalı ve kaşlar şampuanla yıkanmalıdır. Makyaj yapılmamalıdır. Takma kirpikler, kontakt lensler, takılar ve diğer gereksiz aksesuarlar evde bırakılmalıdır.

Ameliyat
Bleferoplasti ameliyatı hafif sedasyonla veya sedasyon olmaksızın lokal anestezi altında ya da genel anestezi altında yapılabilir. Bu işlem ayaktan hasta hizmeti olarak klinikte veya hastanede yapılabilir. Ağrısız olmakla beraber işlem boyunca hafif rahatsızlık olabilir. Eğer hekim, hasta için genel anesteziyi seçerse, hasta işlem boyunca uyuyacaktır. İşlemin tamamı dört göz kapağının da veya üst ya da alt göz kapaklarının opere edilmesine bağlı olmakla birlikte yaklaşık 2 saat sürecektir. Hekim cilt kesisini sıklıkla üst göz kapağı için doğal kırışıklık hattı boyunca, alt göz kapağı için ise kirpiklerin altından yapar. Bu insizyon geleneksel bistüri ile veya laser ile yapılabilir. Üst göz kapağının insizyonu göz kapağınzın üst iç köşesinden gözlerinizin dış kısmındaki kırışıklık bölgesine kadar uzanır. Doktor fazla deri, kas ve yağ dokusunu çıkaracaktır ki bu, istenilen sonucu elde etmek için gereklidir. İnsizyon küçük;  absorbe olabilen veya 1 hafta içinde çıkarılan dikişlerle kapatılır. Eğer alt göz kapağı opere ediliyorsa, fazla derinin çıkarılması gerekmediğinde bazı hekimler transkonjuktival bleferoplastiyi seçebilir. Bu işlemde alt göz kapağındaki yağ torbaları,  ciltte skar oluşturmadan sadece alt göz kapağının iç kısmına küçük bir insizyon yapılarak çıkarılır.

Ameliyat Sonrası Yapılması Gerekenler
Göz kapağı cerrahisini takiben hastanede yatış gerekli olabilir veya olmayabilir. İyileşme için en iyi ortam doktor ve hastanın tercihlerine göre belirlenecektir. İyileşme hastadan hastaya değişiklik gösterir ve iyileşmenin kolay olması için ameliyattan sonraki ilk 1 hafta için tavsiyeler alınmalıdır. İşlemden sonraki ilk günlerde insizyon hattının etrafında kızarıklık ve şişlik gelişir. Genellikle ilk 10 gün içinde kızarıklık solar, şişlikler iner. Cerrahiyi izleyen ilk günde şişlikleri azaltmak için soğuk kompres yapılmalıdır. Şişlik ve morluklar baş yukarıda tutularak azaltılabilir. Ameliyattan sonra büyük ihtimalle hekim gözlerinizi ve dikiş yerlerini merhemle nemlendirecektir. İyileşmenin ilk günü boyunca gözün kurumamasına yardımcı olmak için göz damlaları damlatılır ve insizyonlar merhemle nemlendirilir. Dikişler 3 ila 7 gün sonra alınır. Ameliyattan sonraki ilk haftada gözün kurumasına neden olabilecek kitap okuma, bilgisayar kullanma, televizyon seyretme gibi aktivitelerden kaçınılmalıdır. Genellikle iyileşmenin günü civarında hastalar normal aktivitelerini yapabilecek kadar iyi hissederler. Ağır aktivitelerden 3 hafta boyunca kaçınılmalıdır.

Kuru göz şikayetleri varsa ne gibi önlemler alınmalıdır?

Birkaç basit refleks edinilmelidir.

• Klima kullanılan, kirli veya tozlu yerlerde bulunmaktan ya da gözlerinizi kurutan ve tahriş eden hava akımlarından kaçının,
• Göz hekiminizin tedavi önerilerine uyun.
• Gözyaşı filminde bulunan lipidleri üreten ve göz kapaklarında yer alan Meibomian bezlerinin işlevlerini yerine getirmelerini sağlamak için günlük göz kapağı hijyen kurallarına uyun. Uygun bir ürünle, günde bir kez göz kapaklarını temizlemek ve masaj yapmak önemlidir. Bu, ılık suyla nemlendirilmiş gazlı bez veya uygun bir jel temizleyici (BLEPHAGEL®, kozmetik ürün) ile veya özel olarak göz kapaklarının günlük temizliği için geliştirilmiş nemli göz mendilleri (BLEPHACLEAN®, medikal araç) kullanılarak yapılabilir. Etkili bir masaj için göz hekiminizden nasıl bir masaj yapmanız gerektiğini göstermesini isteyin (???).
• Çevrenizdeki havayı nemlendirin, ısıyı görece olarak düşük tutun (serin), her türlü dumandan (şömine ateşi, mumlar, tütün kullanımı) kaçının.
• Renkli camlı, gözlerinizi tam olarak saran bir gözlükle, dışarıda rüzgardan, güneşten ve tozdan korunun.
• Ekranlara bakarak fazla zaman geçirmeyin, yarım saatte bir 5 dakika farklı bir yöne bakarak gözlerinizi dinlendirin.
• Kendinizi dehidrate hissetmemek için yeterince su için (günde litre). Kuru meyveler (ceviz, fındık vb.) ve iyi bir gözyaşı kalitesi için içinde yeterince omega-3 bulunan yağlı balıkları (somon, ton balığı, uskumru, sardalya vb.) farklı miktarlarda içeren bir beslenme rejimi uygulayın.

Kuru göz şikayetlerim varsa kontakt lens kullanabilir miyim?

Kuru göz şikayetlerim varsa göz makyajı yapabilir miyim?

Kuru göz durumunda nasıl reaksiyon verilmelidir?

Kuru göz şikayetleriniz varsa kime danışmalısınız?