Ana SayfaGörmeyi Anlamak Göz le lgili Durumlar, A-Z
Yrd. Doç. Dr. brahim ŞAHBAZ tarafndan düzenlenmiştir.
Göz aknts veya gözlerdeki "çapak", uyurken gözünüzün köşesinde biriken mukus, yağ, cilt hücreleri ve diğer birikintilerin bir kombinasyonudur. Akntdaki svnn ne kadarnn buharlaştğna bağl olarak, slak ve yapşkan veya kuru ve kabuklu olabilir.
Bazen reum olarak da adlandrlan göz akntsnn koruyucu bir işlevi vardr, atk ürünleri ve potansiyel olarak zararl kalntlar gözyaş filminden ve gözlerinizin ön yüzeyinden temizler.
Gözleriniz gün boyunca mukus üretir, ancak gözlerinizi krptğnzda ince bir gözyaş filmi sürekli olarak gözlerinizi yumuşatarak gözlerinizdeki reumu sertleşmeden temizler.
Uyurken (ve gözlerinizi krpmazken), göz aknts gözlerinizin köşelerinde ve bazen kirpik çizgisi boyunca toplanr ve kabuklaşr, buna "gözlerde çapak" ad verilir.
Baz insanlar uyandklarnda gözlerinizdeki çapak normaldir, ancak özellikle yeşil veya sar renkteyse ve bulank görme, şğa duyarllk veya göz ağrs eşlik ediyorsa, aşr göz aknts ciddi bir göz enfeksiyonu veya göz hastalğnn belirtisi olabilir ve derhal göz doktorunuz tarafndan muayene edilmelidir.
YAKININIZDA BR GÖZ UZMANI VEYA BR GÖZLÜKÇÜ BULUN: Göz muayenesine ihtiyacnz varsa veya gözlük veya kontakt lens satn almaya hazrsanz, uzman bulma aracmz yaknlarda güvenilir bir kaynak bulmanza yardmc olacaktr.
Göz aknts, öncelikle konjonktiva (müsin ad verilir) tarafndan üretilen ince ve sulu mukustan ve meibom bezlerinden salglanan yağl bir madde olan ve gözlerinizi krpma esnasnda yağlamaya yardmc olan meibumdan oluşur.
Gözyaşlar ile ykanmadğnda biriken birikintiler veya "çapaklanma", gözün iç köşesinde ve kirpik çizgisi boyunca toplanr.
Gözlerinizdeki çapak genellikle dikkat gerektiren bir durum değildir, ancak kvam, renk ve göz aknts miktarnda bir değişiklik olduğunu fark ederseniz, bu durum bir göz enfeksiyonu veya hastalğna işaret edebilir.
Anormal göz akntsyla ilişkili yaygn göz rahatszlklar şunlar içerir:
Konjonktivit Göz aknts, gözün beyazn (sklera) ve göz kapaklarnn iç yüzeyini kaplayan ince zarn iltihaplanmas olan konjonktivitinizyaygn bir semptomudur.""
Gözlerde kaşnt, batma hissi, tahriş ve kzarklğaek olarak, konjonktivit tipik olarak uyurken kirpik çizgisi boyunca bir kabuk oluşturabilen beyaz, sar veya yeşil göz mukusuna eşlik eder. Baz durumlarda, göz kapağndaki kabuklanma o kadar şiddetlidir ki, gözünüzü geçici olarak kapatr.
Üç tip konjonktivit vardr:
Viral konjonktivit oldukça bulaşcdr ve soğuk algnlğ veya herpes simpleks virüsü gibi bir virüsten kaynaklanr. Viral göz kzarklğ ile ilişkili göz aknts tipik olarak şeffaf ve suludur veya beyaz veya hafif sar renkte mukus içerebilir.
Bakteriyel konjonktivit, adndan da anlaşlacağ üzere bir bakteri enfeksiyonundan kaynaklanr. Derhal tedavi edilmezse görme açsndan tehlike oluşturabilir. Bakteriyel konjonktivitten kaynakl göz aknts genellikle viral göz kzarklğndan daha kaln ve daha iltihapldr (irin benzeri) ve genellikle sar, yeşil veya hatta gri renktedir. Genellikle, yapşkan çapak göz kapaklarnzn sabah uyandğnzda tamamen yapşmş gibi hissetmenize neden olur.
Alerjik konjonktivit alerjenler tarafndan tetiklenir polen, evcil hayvan kepeği, toz ve göz alerjilerine neden olan diğer yaygn tahriş edicilergibi. Ayrca kimyasal kirleticiler, makyaj, kontakt lens solüsyonlar ve göz damlasna karş alerjik reaksiyondan da kaynaklanabilir. Alerjik konjonktivit ile ilişkili göz aknts genellikle suludur. Alerjik konjonktivit bulaşc değildir ve her zaman her iki gözü de etkiler.
Konjonktivite ek olarak, anormal göz akntsna neden olan birçok göz enfeksiyonu vardr. Bunlar şunlar içerir:
Göz uçuklar (tekrarlayan viral göz enfeksiyonu)
Fungal keratit (korneann nadir fakat ciddi biçimde iltihaplanmas)
Acanthamoeba keratit (genellikle kontakt lens hijyeni veya kontakt lenslerle yüzmekten kaynaklanan potansiyel olarak kör edici parazitik bir enfeksiyon).
Göz enfeksiyonundan kaynakl aknt oldukça değişkendir. Açk ve sulu veya kaln, yeşil ve yapşkan olabilir. Bu nedenle doğru bir teşhis ve tedavi için derhal göz doktorunuza görünün.
Göz kapaklarndaki kronik bir bozukluk olan blefarit, kirpik kl foliküllerinin iltihaplanmas veya göz kapaklarnn iç kenarndaki meibom bezlerinden anormal yağ üretimi olarak tanmlanr.
Göz kapağ yağ bezlerinde meydana gelen ve MGD olarak da anlan bu bozukluk, diğer tahriş edici ve sklkla ağrl semptomlarn yan sra köpüklü göz aknts, göz kapağnda çapak ve sar veya yeşil göz irinlerine neden olabilir.
Arpack, tipik olarak enfekte kirpik folikülünün neden olduğu göz kapağnn tabannda tkanmş bir meibom bezidir. Hordeolum olarak da adlandrlr, göz kapağ kenarndaki bir sivilceyi andrr ve genellikle buna kzarklk, göz kapaklarnda şişme ve etkilenen bölgede hassasiyet eşlik eder. Sar irin, göz kapağ çapaklanmas ve göz krpma srasnda rahatszlk da ortaya çkabilir.
AYRICA BAKINIZ: Arpacktan nasl kurtulursunuz
Gözyaş drenaj sistemi, gözü nemli tutar ve korur.
Yetersiz gözyaş üretimi veya meibom bezlerindeki işlev bozukluğu kuru göz sendromu ad verilen ve gözlerin yüzeyinin uygun şekilde yağlanmadğ ve tahriş olduğu ve iltihaplandğ kronik bir duruma neden olabilir. Göz kuruluğunun semptomlar arasnda göz kzarklğ, kanlanma, yanma hissi, bulank görme ve gözünüzün "içinde" bir şey varmş hissi (yabanc cisim hissi) yer alr. Bazen, göz kuruluğu çok sulu göz akntsna da neden olabilir.
Kontakt lens kullanyorsanz, gözlerinizde normalden daha fazla çapak görebilirsiniz. Bu, kontakt lens ile ilgili göz enfeksiyonu, kuru ve tahriş olmuş gözlerle sonuçlanan kontakt lens rahatszlğ ve kontakt lens takl iken gözlerinizi daha fazla ovmak gibi çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. Kontakt lens takarken göz akntsnda bir artş yaşarsanz, lenslerinizi çkarn ve potansiyel olarak ciddi bir göz rahatszlğ olaslğn elemek için göz doktorunuza danşn.
Gözdeki yabanc bir cisim (kir, kalnt veya kimyasal madde gibi) veya göz yaralanmasnda gözlerinizin doğal ve koruyucu bir tepki olarak sulu bir aknt salglamasna neden olabilir. Göz irini veya gözdeki kan (subkonjonktival kanama) bir göz yaralanmas sonrasnda ortaya çkar, tedavi için derhal göz doktorunuza danşn. Tüm göz yaralanmalar tbbi acil durum olarak tedavi edilmelidir.
Kornea ülseri, genellikle gözdeki travma veya tedavi edilmeyen bir göz enfeksiyonu nedeniyle görme tehlikesine neden olacak şekilde korneadaki apse benzeri bir enfeksiyondur. Derhal tedavi edilmezse, kornea ülserleri tam görme kaybna yol açabilir. Göz ağrs, kzarklk, şişmiş göz kapaklar ve yoğun göz aknts kornea ülserinin özellikleridir. Gözdeki irin o kadar şiddetli olabilir ki, korneay bulanklaştrr ve görüşü bozar.
Bir gözyaş kanal tkandğnda, buruna giden gözyaş aknts sistemindeki lakrimal kese iltihaplanabilir ve enfekte olabilir, bu da iç göz kapağnn altnda yumuşak ve şişmiş bir yumrunun ortaya çkmasna neden olur. Ağr ve kzarklğa ek olarak, dakriyosistitin yaygn semptomlar arasnda göz sulanmas, yapşkan göz aknts ve bulank görme yer alr.
Az miktarda göz aknts zararszdr, ancak renk, sklk, kvam ve miktarda değişiklikler fark ederseniz göz doktorunuza danşn.
Göz enfeksiyonunun nedeni göz mukusuysa, göz doktorunuz antibiyotik veya antiviral göz damlas ve merhem reçete edebilir. Göz alerjileri gözlerinizi sulandryor ve tahriş ediyorsa, reçetesiz satlan antihistaminik göz damlalar ve dekonjestanlar semptomlar hafifletebilir.
Gözlerinizin üzerine yerleştirilen scak kompresler, kaşnt ve genel göz rahatszlğ semptomlarn hafifletmeye ve göz akntsn gidermeye yardmc olabilir.
Göz kapaklarnz birbirine yapşmşsa, göz kapaklarnz "açmann" en iyi yolu, aknty hafifçe silmeden önce yumuşak bir bezi scak suda slatmak ve birkaç dakika gözlerinizin üzerine yerleştirmektir.
Göz akntsn önlemek veya yönetmek için şu basit ipuçlarn takip edin:
Göz enfeksiyonunun başlamasn veya yaylmasn önlemek için gözlerinize dokunmaktan kaçnn.
Özellikle bulaşc konjonktivitiniz varsa ellerinizi sk sk ykayn.
Kontakt lens takarken göz aknts yaşyorsanz, lenslerinizi çkarn ve göz doktorunuza görünün. Bazen günlük tek kullanmlk kontakt lensler geçmek kontakt lens ile ilgili aknt riskini azaltabilir.
Göz enfeksiyonunuz varsa, rimel ve göz kalemi gibi potansiyel olarak kontamine olmuş kozmetikleri atn.
Göz sulanmasnn nedeni alerjilerse, ortamnz araştrn ve tahriş edici maddelere maruziyeti ortadan kaldrmaya veya en aza indirmeye çalşn. Göz damlasna karş duyarlysanz koruyucu içermeyen göz damlas kullanmay deneyin.
Sayfa yaynland 1 Eylül Sal
Gözde çapaklanma bir iltihap belirtisidir. Türk toplumunda en sık görülen göz çapaklanması nedeni, blefarit denilen kirpik dibi iltihaplanmasıdır. Bunun tedavisi uzun ve zorludur ama mutlaka yapılması gerekir.
Ancak bunun çok basit bir önlemi vardır. Kirpik dipleri kızarık ve hafif sabah çapaklanması olan kişiler, bir bebek şampuanı ile yatmadan önce kirpik diplerine 30 saniye kadar temizlik yapıp bol suyla durulama yapmalıdırlar.
Bu önlem kirpik diplerindeki reaksiyonun ve çapaklanmanın azalmasını, dolayısıyla daha sağlıklı bir gözyaşı yapısı oluşmasını sağlayacaktır.
Gözde ışık çakmasının nedenleri
Her sabah uyandığınızda, gözlerinizin iç kısmında ve kimi zamansa göz kapaklarınızın etrafında "çapak" adı verilen yapılar oluştuğuna dikkat etmişsinizdir. Peki "çapak" nedir? Nereden gelir? Neyin nesidir?
Çapağı oluşturan yapı "rheum" (akıntı) adı verilen bir çeşit ince mukus tabakasıdır. Bu mukuslu yapı aslında gözlerimizde, burnumuzda ve ağzımızda sürekli olarak salgılanır. Rheum içerisinde mukus, deri hücreleri, yağlar ve tozlar bulunur. Tahmin edebileceğiniz gibi bu yapının amacı dışarıdan vücudumuzun içerisine giren pislikleri ve vücudumuzda ölen deri tabakasını dışarıya atmaktır. Ola ki bu akıntı gözde oluşursa, buna "çapak" adını vermekteyiz. Çapak, farklı yörelerde "cirbik", "şibik" gibi farklı isimlerle de bilinmektedir.
İyi ama, bu yapı biz uyanıkken neden oluşmaz? Aslında oluşur. Dediğimiz gibi rheum, durmaksızın salgılanan bir mukus tabakasıdır. Gözlerinizi her kırptığınızda (ki bunu çok sık yaparsınız) bu tabaka temizlenir. Göz kapaklarınız bu akıntıyı düzenli olarak gözyaşı bezlerinize doğru iter ve rheum buradan vücut dışına atılır. Öte yandan uyurken gözlerinizi hiç kırpmazsınız bu nedenle rheum da gözlerinizin etrafında birikerek çapaklanmaya neden olur. Vücuttan atılamadığı müddetçe bu yapı katılaşır.
Tahmin edebileceğiniz gibi, ekranlı cihazlara uzun süre baktığı için gözlerini normalden çok daha az kırpan insanlarda çapak oluşumu gün içerisinde de görülmektedir. Bu nedenle "gamer" olarak bilinen bilgisayar oyunu tutkunlarında ya da bilgisayar başında uzun saatler boyunca iş yapan insanlarda gündüz de çapak oluşabilir.
Normalde çapak herhangi bir soruna neden olmaz ve son derece doğal bir yapıdır. Lakin kimi hastalıklar yağ bezlerinin aşırı çalışmasıyla veya gözyaşı bezlerinin tıkanmasıyla sonuçlanabilir. Bu gibi durumlarda gözlerde aşırı miktarda çapak oluşumu ve birikimi görülebilir. Kimi zaman bu öylesine ileri düzeydedir ki, birey uyandığında çapaklanma nedeniyle gözlerini açamaz. Genellikle basit göz damlası solüsyonları ile bu durumun önüne geçilebilmektedir.
Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna GitBu İçerik Size Ne Hissettirdi?
Kaynaklar ve İleri Okuma
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
monash.pw
nest...