Her ne kadar parlak bir cilde kavuşturacağını düşünüyor olsak da, bronzlaşmanın hiçbir sağlıklı yanı yoktur. Güneş ışınları sadece yazın değil, her zaman son derece tehlikelidir ve cilde zarar verebilir. Eğer güneşten yandıysanız, cildiniz günler içince kabarmaya ve soyulmaya başlayacaktır. Güneş yanığından sonra soyulan cildinizi eski haline döndürmek için yapmanız gereken şeyler var. Elbette asla yapmamanız gereken bir şey de var...
Her 10 cilt kanseri vakasından 9'u, güneşten korunarak önlenebilir. Evde oturuyor olsanız da, dışarıda geziyor olsanız da cildinizi korumalısınız. Güneşten korunmak için güneş gözlüğü, bol kıyafetler ve şapka taksanız dahi açıkta kalan cildinize güneş kremi sürmek zorundasınız.
Özellikle açık tenliyseniz ve ailenizde cilt kanseri vakası varsa, güneşe karşı daha dikkatli olmalısınız.
GÜNEŞ YANIĞINDAN SONRA NEDEN SOYULURUZ?
Vücudunuz çok fazla UV ışınına maruz kaldığından toksik bir reaksiyon geliştirerek güneş yanığı oluşturur. Ciddi güneş yanıkları kabarmaya neden olur ve cildin iyileşmesi uzun sürer. Vücut hasarlı hücreleri dökmeye çalıştığı için yanığın derecesi fark etmeksizin soyulma olabilir. Bu durumda yapılması gereken ilk şey cildi iyileştirmek.
GÜNEŞ YANIĞI NASIL TEDAVİ EDİLMELİ?
Güneş yanıklarının neden olduğu acıyı hafifletmek için soğuk duş ve ibuprofen veya aspirin alabilirsiniz. Yanan bölgeyi serinletmek iyi bir fikirdir. Bu nedenle yanan bölgeye aloe vera jeli sürebilirsiniz. Nemlendirici kullanmak güneşten yanan cildi yatıştırır. Ancak yağlı kremler ya da vazelinden uzak durmalısınız. Bu iki ürün ısıyı hapsettiği için yanığın daha da kötüleşmesine neden olabilir. Bol bol su içmeyi de unutmamak gerekiyor.
CİLDİN SOYULMASI NASIL GİDERİLİR?
Cildiniz soyulmaya başladığı zaman nemlendirmeye, korumaya ve yanan bölgeleri kapatan kıyafetler giymeye özen göstermelisiniz. Soyulma veya yanmış cilt söz konusu olduğunda asla yapmamanız gereken şey ise cildi elinizle soymaktır. Derinizi çekmeyin ve hırpalamayın. Vücudunuzun derisini kendi kendine atmasına izin verin.
Yanık iyileştiği zaman soyulma da durur. Hafif ya da orta dereceli güneş yanıkları için iyileşme süresi genellikle 7 gündür.
Soyulmaya başladığınızda en az 30 faktörlü güneş kremi kullanmaya devam edin, cildinizi olabildiğince güneşten koruyun ve tekrar yanmaktan kaçının.
Güneş yaşamımız için olmazsa olmaz temel ihtiyaçlarımızdandır. Ancak güneşe maruz kalma süresi gereken miktarı ileri derecede aştığında güneş ışınları deri yanıklarına sebep olabilmektedir. Bu durum genellikle tatillerde karşımıza çıkıp tatilimizi de zehir eden ve günlerce süren ağrılı deri soyulmalarına yol açmaktadır. Acılı ve komplikasyonlu süreçlerin oluştuğu güneş yanıklarına maruz kalmamak için güneş yanıklarının nasıl oluştuğunu ve oluşmaması için nasıl önlemler almamız gerektiğini bilmemiz gerekir.
Güneş yanığı cildin yoğun güneş ışığına maruz kalması ile meydana gelen ve aniden ortaya çıkan toksik bir deri iltihaplanmasıdır. Buna sebep olan güneş spektrumu içindeki Ultraviyole-B (UV-B) ışınlarıdır. Açık cilt renkli olanlar ve çocuklar daha hassastır. Güneş yanığı geniş deri bölgelerinde oluşursa ateş, üşüme, titreme, bulantı, kusma gibi genel belirtilere de yol açabilir. Hatta hayatı tehdit ederek hastaneye yatışı bile gerektirebilir.
Derinin genetik özelliklerine ve deri tipine uygun olmayan miktarda ve uzun süre güneş ışınlarına maruz kalma sonucu oluşur. Işık kaynağı ve deri tipine bağlı özellikler de meydana gelen güneş yanığının şiddetini belirlemektedir.
Güneş yanıkları aşırı güneşlenme ve UV-B içeren ışık kaynaklarının kullanımıyla açıktan koyuya 6 deri tipinde de görülebilir. Genetik özellikler ve çevre etkilerine bağlı olarak farklı şiddetlerde ortaya çıkabilir.
Deniz kıyısında ve dağlık bölgelerde UV ışınlarını engelleyen toz partikülleri daha az bulunduğu için bu bölgelerde güneş ışığı daha çok zarar verir. Ek olarak kızarıklık yapıcı UV ışınları bu bölgelerde su, kum ve kar yüzeyinden yansıyarak deriye daha çok ulaşır. Bu yüzden yaz ve kış tatillerinde güneş yanıkları daha çok görülmektedir.
Güneş yanığının şiddeti aşağıdaki unsurlara bağlıdır;
UV ışınlarıyla yoğun karşılaşılan bölge ve zamanlarda güneşten korunmak önemlidir. Bu sebeple şunlara dikkat edilmelidir;
Güneş yanığını oluşturacak ışınım miktarını aldıktan 4-6 saat sonra kızarıklık başlar. 12-24 saatte en üst düzeye varır. Kızarıklık genellikle üç günde sonlansa da şiddetli güneş yanıklarında daha uzun sürebilir.
Belirtiler ışık gören yerleri tutan bir temas egzaması tarzındadır. Önce yoğun bir kızarıklık, ödem (şişme) ve sıcaklık duygusu belirir. Hasta her hareketinde acı duyar. Hafif yanıklarda içi su dolu kabarcıklar oluşmaz. Yanık şiddetliyse içi su dolu kabarcıklar oluşur. Bunu ıslak ve kabuklu bir dönem izler. Pullanma sonrası deri iyileşir. Hafif yanıklarda kızarık alan üzerinde pullanma görülür, bunu melanin pigmenti artışına bağlı kararma (tunçlaşma) izler.
Yoğun güneşlenme ve güneş yanıklarında bulantı, kusma, baş ağrısı, ateş, titreme, boyun tutulması ve şok tablosu oluşabilir. Bitkinlik, sersemlik, baygınlık hissi varsa güneş çarpması da düşünülmelidir. Bu belirtiler varsa en kısa sürede bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Eğer güneş yanıkları bebeklerde ya da çocuklarda meydana geldiyse her durumda bir doktora başvurulmalıdır.
Hafif güneş yanıklarında hastalar evde kendi kendine yapacakları doğru işlemlerle yanığın tedavisini sağlayabilirler. İkinci derece ya da enfekte güneş yanıkları uzman hekim yardımı almayı gerektirir. Güneş çarpması belirtileri ile birlikte seyreden şiddetli güneş yanıkları ise acil tıbbi yardım gerektirmektedir.
Genel belirtilerin olmadığı, sadece kızarıklık, acı ve ağrının olduğu hafif durumlarda kişiler evde şunları uygulayabilir;
Ağrı ve rahatsızlığı azaltmak için;
Güneşe daha fazla maruz kalmayı ve zararın artışını önlemek için;
Güneş yanığı yüzünden su dolu kabarcıklar oluşmuşsa bu ikinci derece bir yanıktır ve mutlaka uzman hekime başvurulmalıdır.
Hekime gelene kadar;
İkinci derece güneş yanıkları ile dermatoloji hekimine başvurulduğunda yanığın yaygınlığına ve kişinin özel durumuna uygun şekilde şu tedavilerden uygun olanlarını hekim uygular;
Bu şekilde hekim kontrolü altında yanığın şiddetine göre 3-4 gün ile 15 gün arasında değişen sürelerde tedavi gerçekleştirilebilir.
Aşağıdaki belirtiler varsa ve bunlar su kabarcıklarının etrafındaysa cildin enfeksiyon kaptığı düşünülmelidir ve doktora gidilmelidir;
Aşağıdaki belirtiler şiddetli güneş yanığının yanı sıra güneş çarpması ve su kaybını (dehidratasyon) düşündürdüğünden acil hastaneye yatırılarak tedavi gerektirmektedir ve mutlaka acil tıbbi yardım alınmalıdır;
Sonuç olarak, güneş yanıkları ne kadar dikkat edilse de sıklıkla meydana gelebilen dermatolojik problemlerden biridir. Tavsiye edilen önleyici tedbirlere başvurulur ise genellikle güneş yanıkları meydana gelmeden engellenebilir. Özellikle komplike ve şiddetli vakalarda mutlaka dermatoloji hekimine başvurulmalıdır. Böylece daha az acılı ve kısa sürede tedavi mümkün olabilir.
Dr. Ahmet ACAR
Deri ve Zührevi Hastalıklar Uzmanı
Yaz mevsiminde hepimiz yıl boyunca özlediğimiz güneşle yeniden buluştuğumuzda, bu “gecikmiş” randevuyu biraz uzatabiliyoruz. Sonrası kimilerimiz için görsel şölene dönüşürken kimilerimiz için de ızdıraba dönüşebiliyor. Kızarıklık, yanma, ateş, acı ve sonrasında soyulmalar! Peki, güneş yanığı soyulması nasıl engellenir?
UVA ve UVB gibi ışınlar, cildimiz için zararlı güneş ışınlarıdır ve bu ışınlara maruz kalmak, cildin koruma kalkanı olan “melanin”in aşılmasına neden olabilir. Bu koruyucu pigment aynı zamanda cilde rengini de verir. Bu zararlı ışınlara fazla maruz kalmak, güneş yanığından dolayı zarar görmüş derinin soyulmasına neden olabileceği gibi güneş çarpması gibi rahatsızlıkların görünmesine de yol açabilir.
Güneş yanığının belirtilerinden olan deri soyulması aslında vücudun savunma mekanizmasının getirdiği bir sonuçtur. Vücut, zarar gören hücrelerin deriden atılmasını ve bu sayede cildi ölü derilerden kurtarıp yenilenmesini sağlar.
Cildiniz güneşe maruz kaldı ve güneş yanığı meydana geldi. Peki, bu durumda oluşma ihtimali olan deri soyulmasını engellemek için neler yapabilirsiniz?
Yaz aylarında oluşan bu güneş yanıklarından kaçınmak için yapılması gereken en önemli şey elbette güneş yanıklarından korunmak. Peki, güneş yanığının oluşmaması için ne yapabilirsiniz?
Sağlık sorunları denildiğinde genelde aklımıza güneş yanığı, klima çarpması gibi yaz mevsimlerinde görülebilen hastalıklar gelmese de bu gibi sağlık sorunları aslında oldukça ciddi olabilir. Hayat kalitenizi etkileyebilecek bu sağlık sorunlarında gerekli tedavinin uygulanması için ise MAPFRE özel sağlık sigortası sizinle! Poliçenizde belirtilen teminatlar ve poliçeler dâhilinde tanı-tedavi uygulamalarını içeren, özel hastanelerde kullanabileceğiniz MAPFRE 3S Sağlık Sistemi hakkında detaylı bilgiye sitemizden ulaşabilirsiniz.
Sağlıklı günler dileriz!