Güneş Tutulması Ve Deprem Arasındaki Ilişki

Yılın ikinci tutulması olan ve 25 Ekim 2022 Salı günü gerçekleşecek olan güneş tutulması İstanbul'da kısmen görülebilecek. Güneş tutulması en net Avrupa, Güney ve Batı Asya ile Kuzey ve Doğu Afrika ile Atlantik'ten izlenecek. 

Güneş tutulması Türkiye saatiyle 12.40'ta başlayacak ve 15.05’e kadar sürecek.

Haber Global'in aktardığı habere göre; tutulma sırasında Güneş'in yaklaşık yüzde 50'si, Ay tarafından örtülecek. Çok önemli olarak nitelenen bu güneş tutulmasından 2 hafta sonra bir tutulma daha var. Bu kez 8 Kasım 2022'de ay tutulması gerçekleşecek.

DEPREMİ TETİKLER Mİ?

Bu güneş tutulması 17 Ağustos 1999 depreminde gerçekleşen güneş tutulmasına benzetiliyor. 17 Ağustos depreminden 6 gün önce gerçekleşen güneş tutulmasının fay hatlarını tetiklemiş olduğu söylenmişti. 

25 Ekim Salı günü gerçekleşecek güneş tutulmasının da fay hatları üzerinde etkili olabileceği bunun da olası İstanbul depremini tetikleyebileceği söylentisi var.

Deprem uzmanı Naci Görür, fay hatlarını etkileyebilir demişti. Prof. Dr. Şükrü Ersoy ise deprem ile tutulmalar arasında direkt bir ilişki olmadığını söyledi.

Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’nda görev yapan Dr. Jeoloji Yük. Müh. Ramazan Demirtaş ise şöyle diyor: 

"Güneş tutulması depremi tetiklemez. Deprem ile güneş tutulmasının arasında ilişki yoktur. 25 Ekim 2022 günü de dünyanın herhangi bir yerinde deprem meydana gelebilir."

GÜNEŞ TUTULMASINDA NE YAPILMALI?

Twitter hesabında 25 Ekim Güneş tutulması hakkında açıklama yapan Prof. Naci Görür, "Kimi takipçilerim soruyor. Bu ay güneş tutulması olacak. 17 Ağustos 1999 depreminden önce de olmuştu. Endişeliyiz hocam ya tekrar olursa' diyorlar" diyerek, şu ifadeleri kullanmıştı:

"Ay, Dünya ile Güneş arasına girdiğinde bu olay gerçekleşir. Bu olay sırasında üç gezegen de aynı sırada olduğu için Dünya üzerine daha fazla çekim uygularlar. Bu çekim hem hidrosferde hem de litosferde kabarmalara neden olur. Kimi zaman litosferdeki kabarma 25-30 cm varabilir."

ÇIPLAK GÖZLE BAKMAYIN

UG Müdür Vekili Dr. Tuncay Özışık ise güneş tutulmasına kesinlikle çıplak gözle bakılmaması gerektiğini söyledi.

Özışık, “Çünkü Güneş'in yaklaşık yüzde 50'si kapanacak ve geri kalan ışık göz için doğrudan zararlı. Özel güneş filtreleri veya tutulma gözlükleri ile daha önceki Güneş tutulmalarından ellerinde gözlüğü olanlar, bu tutulmayı izleyebilir. Fakat kesinlikle bir teleskobu, bir kamerayı veya merceği oraya doğrultup, bakmak kalıcı körlüğe sebep olur" dedi.

GÜNEŞ TUTULMASI NASIL İZLENİR?

• Güneşe asla özel koruma olmadan teleskop veya çıplak gözünüzle bakmayın. Güneşi gözlemlemek için normal güneş gözlükleri yeterli değildir. Gözlemciler, mutlaka güneş gözlem ve tutulma gözlüğü kullanmalı.
• Güneş tutulmasını asla dürbünle izlemeyin. Çünkü gözleriniz yeterli şekilde korunmaz. Teleskop veya dürbünle tutulmayı izlemek için de koruyucu gözlüklerde kullanılanlardan çok daha güçlü filtrelere ihtiyaç duyuluyor.

Olası büyük Marmara depremine ilişkin farklı görüşler ortaya atılmaya devam ederken, 25 Ekim günü yaşanacak Güneş tutulması öncesi yeni bir tartışma başladı.

11 Ağustos 1999 ve 29 Mart 2006’da gerçekleşen Güneş tutulmalarının ardından 25 Ekim günü Türkiye saati ile 11.58’de oluşacak güneş tutulmasını çıplak gözle izlenecek olması “Güneş tutulması depremi tetikleyebilir” söylemlerini de yeniden gündeme taşıdı.

İTÜ Maden Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Cenk Yaltırak, Güneş tutulması ile deprem arasında herhangi bir ilişki olmadığına dikkat çekerek, “Son 500 yılda, 24 Güneş tutulması yaşanırken hiçbir tutulma anında deprem yaşanmadı. 11 Ağustos 1999’daki tutulmadan 6 gün sonra Kocaeli depreminin oluşması üzerinden felaket yorumu yapanlar diğer 23 tutulma sonrası neden deprem olmadığı konusunda bir açıklama yapamıyorlar” dedi. Prof. Dr. Yaltırak, bilgiye dayanmayan söylemlerin halkta tedirginliğe neden olduğunu da dile getirerek, şöyle devam etti: “Bazı kişiler 2006’daki tutulmanın ardından da şimdiki gibi açıklamalar yapmıştı.

Ancak o dönem büyük deprem olmadı. Halkımız, sosyal medya üzerinden her söyleneni ciddiye almak yerine, bilim insanlarına kulak vermeli. Kusura bakmasınlar ama bazı hocalarımız da temel fizik kurallarından habersiz. Bir hocamız, Güneş tutulmasında litosferin (yer kabuğu) 25-30 santim kabaracağını dile getiriyor. 2.5 milim veya 2.5 santim dese anlayacağız ancak 25 santimlik bir kabarma gezegenlerin kütleleri açısından mümkün değil. Güneş tutulmasında yer kabuğunun 25-30 santim kabarması için Ay gezegeninin Jüpiter büyüklüğünde olması gerekir. 2006’daki tutulma depreme neden olmadı. Sürekli halkı tedirgin edecek, bilimsel gerçekliği olmayan söylemler üzerinden korku pompalanması doğru değil.”

Kocaeli Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şerif Barış da Milliyet’e yaptığı açıklamada, Güneş tutulması ile deprem arasında bir bağlantı olmadığının altını çizerek, şu görüşleri dile getirdi:

“Her doğa olayı sonrası ‘Büyük deprem olacak’ açıklaması yapılması bilim insanlığı ile çelişen bir durum. Dünyada her yıl 7’den büyük 18 deprem, 6’dan büyük 120 deprem ve 5’ten büyük 2 bin deprem meydana geliyor. Tutulmanın yer çekimine etkisi sadece gölgeden ibaret. Depremlerin tamamı yer kabuğunun 10 ile 650 km derininde meydana geliyor. Bu derinliklere tutulma etkisini olması mümkün değil.

Çok sayıda bilimsel araştırmada Güneş tutulması ile deprem arasında ilişki bulunamadı. 17 Ağustos 1999 depreminden sonra elektromanyetik sinyalleri ölçtük. Depreme etkisine dair en ufak bir veriye ulaşamadık. Halkımız, korku içerikli içi boş söylemlere itibar göstermesin.Karıncaya, buluta, yıldıza bakıp deprem yorumu yapanlar şehir efsanelerini ortaya saçıyor.”

Güneş tutulmaları ve depremler, doğal afetler arasında insanların en çok merak ettiği iki olaydır. Bu iki olay arasında bir bağlantı olup olmadığı uzun süredir araştırılan bir konudur. Bu sebeple yazımızda, güneş tutulması ve depremler arasında bir ilişkinin olup olmadığını ele alacağız.

Güneş Tutulması Nedir?

Güneş tutulması, Ay'ın Dünya ile Güneş arasına girdiği ve Güneş'in tamamen veya kısmen örtüldüğü bir olaydır. Bu olay sırasında Dünya, Ay'ın gölgesinde kalır ve Ay'ın karanlık tarafındaki yansıyan ışık Dünya'yı aydınlatır. Güneş tutulmaları, yalnızca Ay'ın Dünya ile Güneş arasına girdiği zaman gerçekleşir ve bu nedenle yılda sadece birkaç kez meydana gelir.

Deprem Nedir?

Deprem, Dünya'nın kabuğunda meydana gelen ani bir hareketlenme sonucu meydana gelen bir doğal afettir. Depremler, çeşitli boyutlarda meydana gelebilir ve büyüklükleri Richter ölçeği ile ölçülür. Depremler, yer kabuğunda oluşan kırıklar, fay hatları ve volkanik patlamalar nedeniyle meydana gelebilir.

Güneş Tutulmaları ve Depremler Arasındaki İlişki

Güneş tutulmaları ve depremler arasındaki ilişki, bilim insanlarının uzun süredir araştırdığı bir konudur. Bazı bilim insanları, güneş tutulmaları ve depremler arasında bir bağlantı olduğuna inanmaktadır, ancak bu teoriyi destekleyecek kesin bir kanıt henüz bulunamamıştır.

Bazı araştırmalar, güneş tutulmalarının küçük depremler üzerinde etkisi olabileceğini düşündürmektedir. Örneğin, bazı araştırmacılar, tutulmalar sırasında manyetik alanlardaki değişimler nedeniyle Dünya'nın yer kabuğundaki gerilimlerin artabileceğini ve bu gerilimlerin daha küçük depremlere neden olabileceğini iddia etmektedirler. Ancak, bu iddia henüz doğrulanmamıştır ve konu hala araştırmalarla incelenmektedir.

Birçok araştırmacı, güneş tutulmaları ve depremler arasındaki ilişkiyi ele alırken, özellikle tutulmanın gerçekleştiği tarihlerdeki deprem sayılarını incelemekte ve bu tarihlerdeki depremlerin sayılarının arttığını veya azaldığını belirlemeye çalışmaktadır. Ancak, bu çalışmalarda kesin sonuçlar elde edilememiştir.

Güneş tutulmaları ve depremler arasında bir bağlantı var mı?

Güneş tutulmaları ve depremler arasındaki bağlantı hala tartışmalıdır. Bazı araştırmalar, manyetik alan değişikliklerinin deprem riskini artırabileceğini düşündürmektedir ancak kesin bir kanıt henüz bulunamamıştır.

Güneş tutulmaları deprem riskini artırabilir mi?

Bazı bilim insanları, manyetik alan değişikliklerinin deprem riskini artırabileceğini düşünmektedirler. Ancak, güneş tutulmalarının doğrudan depremlere neden olduğunu gösteren kesin bir kanıt henüz bulunamamıştır.

Güneş tutulmaları deprem uyarı sistemlerine nasıl etki eder?

Bazı araştırmalar, manyetik alan değişikliklerinin deprem uyarı sistemlerine bir etkisi olabileceğini öne sürmektedir. Güneş tutulmalarının manyetik alan değişikliklerine neden olduğu düşünüldüğünde, bu tutulmaların deprem öncesi bir uyarı sinyali olarak kullanılabileceği iddia edilmektedir.

Güneş tutulmalarının manyetik alan değişiklikleriyle depremler arasında bir bağlantı var mı?

Manyetik alan değişiklikleriyle depremler arasındaki ilişki halen tartışmalıdır. Bazı araştırmalar, manyetik alan değişikliklerinin deprem riskini artırabileceğini düşündürmektedir ancak kesin bir kanıt henüz bulunamamıştır.