D vitamini için en iyi kaynak olan güneş, yaz mevsimlerinde yeryüzüne daha dik gelen ultraviyole (UV) ışınların olumsuz etkileri, bazı sağlık sorunlarını da beraberinde getiriyor.
Özellikle Temmuz ve ağustos aylarında ışınların daha dik geldiği öğle saatlerinde uzun süre güneş altında kalmak, özellikle açık tenli insanlarda ciltte alerji, kalıcı leke ve izlere, birinci hatta ikinci derece yanıklara neden olabilmektedir.
Uzmanlar güneşin altında 30 dakikanın üzerindeki sürelerde kalındığında güneş kremleri ve güneş gözlükleri kullanmak gerektiği konusunda uyarıyor.
GÜNEŞ YANIĞININ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Güneş yanığının tipik bir belirtisi, genellikle her hareketle acı veren, kızarmış bir cilttir. Ek olarak cilt hafifçe şiş ve kaşıntılı da olabilir. Ciddi yanıklarda ciltte içi sıvı dolu kabarcıklar da bulunabilir. Şiddetli ağrı veya kabarma varsa, doktora başvurmak gerekir.
GÜNEŞ YANIĞINA NE İYİ GELİR?
Güneş yanığı durumunda, cildin yeterince soğutulması önemlidir. Cilde soğuk tatbiki, acıyı hafifletir ve iltihabı önler.
Bununla birlikte, buz küpleri gibi aşırı soğuk maddeler tedavi için uygun değildir. Soğuk suya batırılmış havlu kullanmak yeterli olacaktır.
Soğuk kompres uygulamasına en az yarım saat ve mümkünse yanık bölgedeki ağrı kesilinceye dek devam edilmelidir. Ek olarak bol sıvı alımı önemlidir; çünkü güneş yanığı nedeniyle ciltten fazla miktarda sıvı kaybı olur.
GÜNEŞ YANIĞINA YOĞURT SÜRMEYİN
Güneş yanığı için evde popüler olarak uygulanan yanık cilde yoğurt soğuk sürülmesi, soğuk olduğundan sadece acıyı hafifletebilir,fakat ciltte yanık nedeniyle oluşan iltihabi durumu iyileştirici bir etkisi yoktur.
Süt ürünlerindeki bakteriler enfeksiyonları tetikleyebildiğinden, yoğurt, peynir gibi besinleri cilde sürmekten kaçınmak gerekir. Cilde diş macunu sürmek de faydadan çok zarar getirecek bir uygulama olduğundan, asla yapılmaması gereken bir uygulamadır.
GÜNEŞ KREMİ SEÇERKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
• Hem UVA hem de UVB dalgalarına karşı geniş etkili koruyucu kremlerin olması çok önemlidir. Sadece UVB’yi bloke eden koruyucu kremler deride güneş yanığını engelledikleri için güneşte uzun süre kalınmasına olanak sağlayacak ve zararlı UVA ışınlarından da korumadıkları için faydadan çok zarar verecektir.
• Koruma faktörü en az 30 (SPF 30) olan bir ürün seçilmelidir.
• Cildi yağlı olanlar jel veya yağsız ve su bazlı ürünleri, cildi kuru olanlar krem bazlı ürünleri seçebilir. Vücut korumasında ise sprey ürünlerin kullanımı daha pratik olabilir. Suya dayanıklı ürünler, terleyince ve suda etkinliklerini daha uzun süre devam ettirebilir.
• Koruyucu kremin güneşe çıkmadan 15-30 dakika önce uygulanması gerekir.
• Ürünün kutu üzerinde yazan faktör kadar koruyabilmesi için kalın tabaka olarak sürülmesi gerekir. Bu doz 2 mg/cm² olmalıdır. Çalışmalar genellikle bu miktarın dörtte biri kadar dozun kullanıldığını göstermektedir. Yüz, ense, kulak, kol ve bacakları korumak için gerekli koruyucu miktarı 2 çorba kaşığı kadar olmalıdır.
• Koruyucunun iki saatte bir tekrar sürülmesi gerekir.
• Güneşten koruyucu krem yüzme ve kurulanma sonrasında tekrar sürülmelidir.
• En önemlisi güneş koruyucular bize gereksiz bir güven vermemeli ve güneşte kalma süremizi arttırmamalıdır.
D VİTAMİNİ İÇİN 15 DAKİKA KREMSİZ GÜNEŞLENİN
Vücudumuza yeterli D vitamini almak için öğle saatlerinde kol ya da bacak bölgelerimizin bir kısmının 15-20 dakika kadar güneş ışını alması yeterli oluyor.
DEZENFEKTAN KULLANIMI SONRASI GÜNEŞE ÇIKMAK ZARARLI MI?
Siz de yaz aylarında kendini arkadaşları ya da ailesiyle dışarı atıp güzel havanın keyfini çıkaranlardan mısınız? Biliyoruz, öylesiniz ve haklısınız! Ne de olsa dalların arasından süzülen, denizin sonsuzluğunda batan güneşin tadını en güzel şekilde çıkaracağınız dönem yaz mevsimi! Fakat güneşin de -gerekli önlemleri almadığınız takdirde- masum olmadığını ve cildinize zarar verebileceğini unutmamalısınız. Peki, güneşin zararlı etkilerinden korunamadığınız durumlarda karşılaşabileceğiniz güneş yanığı nasıl geçer, güneş yanığına ne iyi gelir?
D vitamini depolamak ve belki biraz bronzlaşmak için ya a da hiç farkında olmadan yoğun bir şekilde güneşe maruz kaldınız. Güneş nedeniyle maruz kaldığınız ultraviyole ışınlar, cildinizde kızarıklık gibi değişimlere neden olabilir. İşte, güneş yanığı, cildinizde meydana gelen bu olumsuz değişimlerdir. Güneş yanığı sonrasında teniniz daha hassas olur, herhangi bir temasta acı hissedebilirsiniz.
Bazen güneş yanığı hiç ummadığınız belirtilerle karşınıza çıkabilir. Bu belirtiler hafif olabileceği gibi ağır da olabilir. Deride görebileceğiniz hafif değişimler şu şekilde:
Eğer güneş yanığınız daha ciddi boyuttaysa aşağıdaki belirtileri gözlemleyebilirsiniz:
Güneş yanığı 3 derecede incelenir:
1. Derece Yanık: Sadece deride kızarıklık, gerginlik ve hassasiyete bağlı acı, birinci derece yanığın etkileridir.
2. Derece Yanık: Kızarıklık, gerginlik, dokunulduğunda acı hissetme gibi durumların yanı sıra deride içi su dolu kabarcıklar görülür.
3. Derece Yanık: Şiddetli acıya ek olarak deride kabuklanmalar görülür. Fakat bu tip yanıklara rastlanma oranı oldukça azdır.
Güneş yanığı etkilerinin belirli bir dönem için geçerli olduğunu mu düşünüyorsunuz? Eğer böyle düşünüyorsanız ne yazık ki yanıldığınızı belirtmeliyiz. Çünkü güneş yanığının sürekli tekrarlanması gibi durumlarda aşağıdaki olumsuz etkilerle karşılaşabilirsiniz:
Güneş yanıklarının cildinizdeki olumsuz etkilerini engellemek adına öncelikle güneşten korunmalısınız! O halde şimdi, güneşten ve dolayısıyla güneş yanığından korunma yollarını sıralayalım.
Güneş yanığı belirtileri, güneşe şiddetli şekilde maruz kaldıktan birkaç saat sonra başlar ve yaklaşık 2-3 gün boyunca acı hissetmenize neden olabilir. Peki; güneş yanığını geçirmek için neler yapılabilir, güneş yanığı kızarıklığı nasıl geçer? Şimdi, acınızı hafifletecek önerilerilerimizi sunmaya başlayalım.
Bu arada önerilerimizi sunmadan önce minik bir not düşelim: Eğer ikinci ya da üçüncü dereceden yanığınız varsa bu durumda bir uzmandan yardım almalı, yani hastaneye gitmelisiniz.
Dar giyecekler ve bazı kumaş türleri, vücut sıcaklığının düşmesine engel olabilir, cildinizin nefes almamasına yol açabilir. Bu nedenle hem gün için de hem de gece yatarken pamuklu ve bol giyecekler giydiğinize emin olmalısınız.
Belki soğuk suyla duş almayı çok sevmiyorsunuz, belki de yaz aylarında olsa bile tercihinizi ılık sudan yana yapıyorsanız. Fakat eğer evde güneş yanığı tedavisi yapmak istiyorsanız soğuk suyla duş almalısınız. Tabii ki burada aşırı soğuk bir sudan bahsetmiyoruz. Soğukluk seviyesine daha yakın bir ayarda su ile duş alabilirsiniz. Bu sayede güneş yanığı nedeniyle ısısı yüksek olan cildiniz rahatlayacaktır.
Duş alırken dikkat etmeniz gereken birkaç nokta bulunuyor:
Soğuk, acınızın hafiflemesine ve cildinizin rahatlamasına yardımcı olur. Buz torbalarını ince, pamuklu bir beze sarıp güneş yanığı olan bölgeye yaklaşık 20 dakika uygulayabilirsiniz. Eğer evinizde buz torbası yoksa temiz bir havluyu soğuk suyla nemlendirip yanık bölgelere tutabilirsiniz. Fakat bu uygulamada havluyu belirli aralıklarla ıslatmak gerektiğini hatırlatalım.
Güneşin etkisi cildinizin kurumasına sebep olur. Vücudunuzun kaybettiği suyu geri kazanması ve cildinizin nemlenmesi için ise bol su içmeye özen göstermelisiniz. Ayrıca nemlendirici kremler de cildinizin hızlı bir şekilde nemlenmesi konusunda size yardımcı olabilir. Yanık tedavilerinde nemlendiricileri kullanmak, “Güneş yanığından oluşan soyulmalar nasıl önlenir?” sorusunun cevaplarından biri. Çünkü nemli cilt, kuru cilde oranla daha az soyulur.
Nemlendiriciler ve güneş sonrası kremleri cildinizde rahatlatıcı bir etki oluşturabilir, fakat daha doğal bir çözüm arayışındaysanız çare aloe vera! Pek çok konuda yararı olan aloe veranın yanıklar üzerinde de yatıştırıcı bir etkisi var. Aloe vera bitkisinden ihtiyacınız kadar kestiğiniz yaprağı buzdolabına koyabilir ve yapraklar yeteri kadar soğuduktan sonra kesip cildinize uygulayabilirsiniz. Soğuk sayesinde yatıştırıcı etkinin katsayısını artırabilirsiniz.
Güneşe sürekli ve şiddetli şekilde maruz kalmanın ciddi sağlık sorunlarına neden olabileceğini ve güneş koruyucu kremlerin en yakın dostunuz olduğunu bir kez daha hatırlatalım!
Yaz aylarının gelmesiyle birlikte güneş yanığından kurtulmak isteyenler güneş yanığına ne iyi gelir ve güneş yanığı nasıl geçer sorularına yanıt arıyor. Sürülen güneş kremleri, nemlendiriciler her ne kadar korumak için kullanılsa da güneşe uzun süre maruz kalmak, güneş yanıklarına neden olabiliyor. Yanıklar ortaya çıktıktan sonra ise hemen müdahale etmek için birkaç yöntem bulunuyor. Özellikle çocuklar için çok daha acı verici hale gelebilecek güneş yanıklarını rahatlatmak ve ortadan kaldırmak için evdeki bazı malzemeleri kullanabilirsiniz.
Yaz sıcaklarında hemen hemen hepimizin başıne gelebilecek olan güneş yanıklarını evde doğal yöntemlerle tedavi etmek mümkün. Güneşin cildinize verdiği hasar büyük değilse ve bahsedeceğimiz yöntemlere karşı herhangi alerjiniz yoksa bu tavsiyeleri uygulayabilirsiniz. İşte güneş yanığına iyi gelen yöntemler...
Doktor Alan Greene, güneş yanığı ile uğraşırken ilk adımın cildi soğutmak olduğunu söylüyor. Ilık (ama çok soğuk olmayan) bir banyo veya duş işe yarayabilir. Suyun altındayken cildinizi ovalamamaya veya banyo yağları, sabun veya köpük banyosu gibi ürünler kullanmamaya dikkat etmeniz gerekiyor. Bu ürünler, cildin aşırı kurumasına neden olarak yanıklar için tahriş edici olabilir. Amerikan Dermatoloji Akademisi, tahrişi önlemek için kendinizi nazikçe kurulamaya dikkat edin ve tamamen kurulanmak yerine biraz ıslak kalmayı tercih edebilirsiniz.
Isıyı, ağrıyı ve şişmeyi azaltmak için soğuk kompres de deneyebilirsiniz. Bir buz paketini veya bir torba donmuş sebzeyi yumuşak bir havluya sarın ve yanığa uygulayın. Daha fazla hasara neden olabilmesi ihtimaliyle asla doğrudan cilde buz koymayın. Soğuk kompresi gün boyunca 10-15 dakikalık aralıklarla kullanın.
Dr. Greene, cildiniz soğuduktan sonra kuruluğa karşı harekete geçmenin zamanı geldiğini söylüyor. Özellikle E vitamini veya aloe içeren yatıştırıcı, alkolsüz bir nemlendirici kullanmanızı öneriliyor. Cildin nemini korumak için nemlendiriciyi gün boyunca uygulayın. Güneş yanığı özellikle ağrılıysa hidrokortizon kremleri de yardımcı olabilir.
Aloe vera güneş yanığı için en iyi ilaçlardan biridir. Bu kaktüs bitkisinin içindeki jel, rahatsızlığı gidermeye yardımcı olur, iyileşmeyi hızlandırır ve cildi nemlendirir. Bir bitki yaprağını ayırın ve özü doğrudan cilde uygulayın ya da yerel eczanenizden saf aloe vera jeli de alabilirsiniz. Fakat uygulama öncesinde bazı çocukların aloe veraya karşı alerjik reaksiyonları olabileceğini göz önünde bulundurmak önemli bir ayrıntı. Bu nedenle emin değilseniz kullanmaktan kaçınmak isteyebilirsiniz. Ayrıca önce küçük bir cilt parçası üzerinde de test edebilirsiniz.
Bal, Eski Mısır'dan bu yana topikal bir yanık merhemi olarak kullanılıyor. The Holistic Pediatrician'ın yazarı Kathi Kemper, "Çalışmalar, iyileşmeyi hızlandırma, enfeksiyonu azaltma ve ağrıyı en aza indirmede bazı antibiyotik kremlerden daha iyi çalışabileceğini gösteriyor" diyor. Balın yanlışlıkla yutulması onları bebek botulizmi geliştirme riskine sokabileceğinden, 12 aylıktan küçük bebekler için bu yöntemi kullanmamanız daha iyi olabilir.
Yulafı banyoda kullanmak ilginç gelse de aslında içeriği sayesinde güneş yanıkları için en iyi sonucu almanıza olanak tanıyor. İnce öğütülmüş yulaf ezmesi, banyo suyuyla karıştırıldığında iltihap önleyici olarak kullanılır. Bir fincan hazır veya yavaş pişen yulaf ezmesini bir blender veya mutfak robotunda pürüzsüz, ince bir kıvama gelinceye kadar toz haline getirerek kendiniz hazırlayabilirsiniz. Ardından Ilık banyo suyuna dökün ve ıslatın.
Semptomları hafifletmek için etkilenen bölgeye papatya, siyah veya yeşil çay gibi demlenmiş çaya batırılmış bir bez veya pamuklu gazlı bez yerleştirin. Ve çay tamamen doğal olduğu için, alerji riski en düşük ürünlerden biri olarak kısa sürede işe yarayacaktır. Bu sayede güneş yanıklarının acısını ve tahriş düzeyini azaltabilirsiniz.
Mısır nişastası ile karıştırılmış banyo suyuna girmek iltihabı ve kaşıntıyı hafifletebilir. Alternatif olarak, karbonat ve mısır nişastasını bir macun yapmak için suyla karıştırabilir ve ardından güneşte yanmış cilde uygulayabilirsiniz.
Sirkedeki asetik asit ağrıyı, kaşıntıyı ve iltihabı hafifletir. Ilık banyo suyuna bir bardak elma sirkesi dökün ve ıslatın. Ayrıca güneşte yanmış cilde bir bezle 10-15 dakika boyunca sirke uygulayabilirsiniz.
Amerikan Dermatoloji Akademisi'ne göre, "güneş yanığı vücudunuzdaki sıvıyı cildin yüzeyinde daha fazla kullanarak vücudun geri kalanından uzaklaştırır." Bu nedenle dehidrasyonu (susuzluğu) önlemek için bol miktarda sıvı içmek önemlidir. Ayrıca karpuz, greyfurt, salatalık gibi yüksek su içeriğine sahip meyve ve sebzeler de tüketebilirsiniz. Yeterli su tüketimi sayesinde cildinizin kurumasını da engelleyerek güneş yanıklarının hızla iyileşmesini sağlayabilirsiniz.
Güneş yanıkları üç veya beş gün içinde geçmelidir. Yukarıda belirtilen yöntemlere ek olarak, bol giysiler giymeli, kabarcıkların patlamasına karşı direnmeli (bu enfeksiyona yol açabilir) ve iyileşene kadar güneşten uzak durmalısınız. Birçok kişi güneş yanığı için doğal ilaçları tercih etse de, şiddetli ağrı ve birkaç gün içerisinde hafiflemeyen güneş yanıkları için uzman bir doktora başvurmak daha doğru olacaktır.
KULLANICILARIN MERAK ETTİĞİ DİĞER SORULAR