Gut Hastalığı Beslenme Listesi

Gut Hastalığı ve Beslenme

Bir romatizma hastalığıdır. Romatizmal hastalıklar içinde en şiddetli ağrıya neden olanıdır. En sık ayak baş parmağını yakalar. Gut, kandaki ürik asit düzeylerinin yükselmesinden (ürik asit idrarda bulunan bir atık üründür) ya da böbreklerden atımın az olmasından ya da vücutta ürik asit haline dönüşen pürinlerin bazı yiyeceklerle fazla miktarda alınmasından kaynaklanır.

Kanda ürik asit, sınırlı düzeyin üstüne çıkarsa, eklem aralarında kristal olarak birikir. Bu kristaller, iğne ya da cam kıymıkları gibidir. Kas, sinir ve kemik dokusuna tesir ederek son derece şiddetli ağrıya neden olurlar.

Gut hastalarının yaklaşık olarak % 95′i 40-50 yaş arası erkeklerdir. Bayanlarda nadir görülür ve çoğunlukla gut hastalığına yakalanan kadınlar menopoz sonrası döneme girmiştir. Ailede gut öyküsünün olması, yanlış beslenme alışkanlıkları ve obezite, alkol tüketimi gut hastalığı riskini arttırır. Gut hastaları kızarmış ve kavrulmuş besinlerden uzak durmalıdır. Yanmış yağdaki E vitamini kaybı sebebiyle eklemlerdeki enflamasyon(iltihap) artar.

Gut hastaları fazla kilolarından kurtulmalıdır. Kilo kaybı serum ürik asit seviyelerini düşürür. Ancak çok düşük kalorili, bilinçsiz diyetler uygulanmamalıdır. Aşırı düşük kalorili diyetler kas yani protein yıkımına neden olacağı için kandaki ürik asit seviyesini arttırır. Diyetisyen kontrolünde, haftada 1 kg'ı geçmeyecek şekilde kilo verilmesi en sağlıklısıdır.

Bağışıklık sistemini güçlendirip hastalıklardan korunmak için koyu yeşil yapraklı sebzeler, turunçgiller, biber, kivi gibi C vitamini içeriği yüksek besinler bolca tüketilmelidir .

Bol su tüketimi ürik asit seviyelerini düşürmeye yardımcı olur.

YENİLMEMESİ GEREKEN BESİNLER

Tam yağlı süt, yağlı et suları ve bunlarla yapılmış yemeklerSakatatlar (karaciğer, böbrek, dalak, işkembe, dil, beyin, kokoreç)Sucuk, pastırma, sosis, salamAlkollü içeceklerHavyar, midye, kalamar, ıstakoz, ançuez, sardalyaLeblebi, kuruyemişTam yağlı peynirlerYağda kızartılmış, kavrulmuş, sos eklenmiş yemeklerKepekli, çavdarlı, yulaflı ekmekler, krakerlerİçeriği bilinmeyen hazır gıdalarŞeker ve şekerli besinler, tatlılar (Bal, reçel, marmelat, pekmez)Hamur işi, börek, çörek, pasta, kurabiye, kek vb.Kaymak, krema, mayonez,Hayvansal yağlar( tereyağ, margarin, kuyruk yağ)Av etleri (Kaz, ördek, keklik, bıldırcın, tavşan)

NOT :Günlük beslenmemizde, yukarıda yazılan besinlerden karşısında yazılan ölçülerde sadece birini tüketebilirsiniz!

ÖRNEK YEMEK LİSTESİ

Sabah:
1 -2 ince dilim beyaz ekmek2 kibrit kutusu kadar yağsız peynirDomates, salatalık, biber1 bardak az yağlı sütİstenirse 5 adet zeytin

Ara:
1 adet meyve

Öğle :
60 gramkadar tavuk eti6 yemek kaşığı sebze yemeği ( fasulye, kabak, patlıcan gibi serbest sebzelerden tercih edin)2 ince dilim ekmek veya 6 kaşık pilav1 su bardağı az yağlı yoğurt (200 ml)

Ara:
1 adet meyve, 2 adet grissini

Aksam :
6 yemek kaşığı sebze yemeği (serbest sebzeden olmalı)1 ince dilim ekmek veya 1 kase çorba (Baklagil tercih edilmemeli)Salata1 kase cacık

Gut hastalığı pürin metabolizması bozukluğu sonucunda oluşan kalıtsal yatkınlığın olduğu bir hastalıktır. Pürin vücutta ürik aside yıkılır ve normalde idrar ile dışarı atılır. Gutta ise kan ürik asidi yükselmiştir ve sodyum ürat tuzları diz ve ayak baş parmağı eklemlerinde ve yumuşak dokularda birikir. 

• Gut hastalığının tedavisinde ilaç tedavisinin yanı sıra pürinden kısıtlı beslenilmelidir.
• Gut ataklarında, özellikle pürinden zengin et/balık/kümes hayvanları tüketilmemelidir.
• Sakatatlar, av hayvanı etleri, küçük balıklar, havyar, ançuez tüketilmemelidir.
• Diyetle alınan yağ, böbreklerden ürik asit atımını azalttığı için mutlaka kısıtlanmalıdır.
• Yemek pişirme yönteminde kızartma ve kavurma kullanılmamalıdır.
• Böbreklerden atılımı artırmak için bol sıvı alınmalıdır.
• Alkol tüketilmemelidir.
• Eğer kilo fazlalığı var ise mutlaka diyetisyen eşliğinde kilo kaybedilmelidir. Çünkü hızlı ağırlık kaybı kan ürik asit düzeyini artırır ve gut ataklarına yol açar.

Sınırlanması gereken besinler:

• Tam yağlı süt ve süt ürünleri, 
• Tam tahıllı ve kepekli ürünler, 
• Şarküteri ürünleri(sucuk, salam, sosis..)
• Maya ve kuruyemişler,
• Et suyu ve et ilavesi ile yapılmış çorbalar,

Kısıtlı Tüketilebilecek Besinler

• Et/tavuk/balık: 60 gram
• Bulgur: 60 gram
• Kurubaklagiller: 60 gram
• Ispanak: 200 gram
• Bezelye: 60 gram
• Karnabahar: 200 gram
• Mantar: 50 gram

*Yukarıda belirtilen yiyeceklerin birinden günde yalnızca belirtilen miktarda tüketilebilir.

Post Views:947

Gut hastalığı halk arasında zengin hastalığı veya padişah hastalığı olarak da bilinir. Birçok padişahın ölümüne yol açan şiddetli romatizmal bir hastalık olan gut halk arasında bu nedende padişah hastalığı ismi ile anılıyor. Romatizmal bir hastalık olarak görülse de aslına gut hastalığı metabolizma hastalığıdır.

Gut Hastalığı Nedir?

Beslenme yolu ile vücuda alınan proteinler sindirildikten sonra protein yapısında olan vücut atıkları ürik aside çevrilerek vücuttan atılır. Ürik asidin vücuttan atılımında bazı sorunlar meydana geldiğinde ise ürik asit kanda birikmeye başlar. Kanda fazlası ile biriken ürik asit daha sonra eklemlere dolarak eklemlerde birikmeye başlar.

Eklemlerde biriken ürik asit bu bölgelerde iltihaplanmalara yol açar. Eklemde sıvı artışı meydana gelir, şiddetli ağrılar oluşur ve hareket kısıtlılıkları yaşanmaya başlar. Vücutta özellikle diz eklemleri ve ayak başparmağını tutan bu hastalığa ise gut hastalığı denilmektedir.

Gut Hastalığını Beslenme Şekli Nasıl Etkiler?

Gut hastalığına sahip olan bir kişinin beslenme yolu ile aldığı gıdalardan bazıları vücutta ürik asit birikmesini tetikleyebilir. Ürik asit birikimini tetikleyen gıdalar arasında doğal bir madde olan pürin maddesi de sindirildikten sonra atık madde olarak ürik aside çevrilir.

Pürinler sağlıklı kişilerce fazla ürik asidi rahatlıkla vücuttan uzaklaştırabildikleri için bir sorun teşkil etmez. Fakat gut hastalarında bu durum tam tersidir. Gut hastalarının vücutlarında daha fazla ürik asit birikimine sebep olacağı için pürin miktarının fazla olduğu bir beslenme şekli gut hastalığına neden olabilir. Var olan gut hastalığının şiddetini arttırabilmektedir.

Gut hastalığını tetikleyen bazı yiyecek ve içecekler; bira, alkol, deniz ürünleri, kırmızı et ve sakatatlar olarak sıralanabilir. Bu yiyecekler yüksek ve orta miktarlarda pürin içerirler. Yapılan araştırmalar gösteriyor ki yüksek saflıkta olan sebzeler gut ataklarını tetiklememektedirler. Fakat bunun yanında şekerle tatlandırılmış bazı içecekler ve früktoz yani meyve şekeri pürin içeriği bakımından zengin içerikte olmasalar da gut hastalığını tetikleyebilmektedirler.

Gut Hastalığı Bulunan Kişilerin Diyetinde Olmaması Gereken Yiyecekler

Gut hastalığına sahip olan bir birey mutlaka diyet yapmalıdır. Diyetinde gut hastalığını tetiklemeyecek yiyecekler ile birlikte zayıflayabilecekleri besinler bulunmalıdır. Gut hastalığı diyetinde bulunmaması gereken yiyecekleri sıralamak gerekirse:

Bütün organ etleri gut hastalığına sahip kişilerin diyetinde bulunmaması gereken gıdaların başında yer alıyor. Beyin, böbrek, kalp, karaciğer gibi hiçbir organ diyet içerisinde bulunmaz.

Yüksek miktarda protein içeren dana eti, geyik eti gibi kırmızı etler kesinlikle tüketilmemelidir.

Mezgit, hamsi, sardalye, ton balığı, uskumru, alabalık, levrek, ringa balığı, çupra, dil balığı gibi bütün balık ürünleri içerdikleri yüksek protein sebebi ile gut hastalığı diyetinde bulunmazlar.

Midye, karides, yengeç, karaca gibi bütün diğer deniz ürünleri de gut hastalığı diyeti içerisinde yer almazlar.

Şekerli ve meyveli sodalar, gazlı içecekler, meyve suları gibi şekerli içeceklerin tümü gut diyetinde olmaması gereken ürünlerdendir.

Mayalı tüm gıdalar ve bira, şalgam gibi maya içeren içecekler kesinlikle tüketilmemelidir.

Tüm bunlara ek olarak beyaz ekmek, kurabiye, kek gibi rafine karbonhidrat içeren gıdalardan da kaçınılmalıdır.

Gut Hastalığı Diyet Listesi

Gut hastalarının diyetinde bulunan besinler şunlardır:

Meyveler: tüm meyveler tüketilebilir. Özellikle kiraz iltihaplanmayı azaltacağı için önerilmektedir.

Sebzeler: bütün sebzeler tüketilebilmektedir.

Baklagiller: bütün baklagiller tüketilebilmektedir.

Kuruyemiş: Bilinen tüm kuruyemişler, tohumlar tüketilebilir.

Kepekli tahıllar: Arpa, kahverengi pirinç ve yulaf tüketilebilir.

Süt ürünleri: Az yağlı olan tüm süt ürünleri tüketilebilir.

İçecekler: yeşil çay, çay ve kahve tüketilebilir.

Ot ve baharatlar: bütün ot ve baharatlar tüketilebilir.

Bitkisel yağlar: keten tohumu yağı, Hindistan cevizi yağı, zeytinyağı ve kanola yağı tüketilebilir.

Gut Hastalığı Örnek Diyet Programı

Kahvaltı:

Salatalık ve domates (yağsız)

2 dilim kadar beyaz peynir (yağsız)

1-2 dilim kadar mısır ekmeği ya da beyaz ekmek

Ara Öğün:

1 porsiyon mevsim meyvesi

Öğlen:

60 gr kadar haşlanmış veya ızgara tavuk eti

4 yemek kaşığı kadar herhangi bir sebze yemeği

1 dilim kadar beyaz ekmek ya da 3 kaşık kadar pilav ya da 1 kepçe kadar çorba

Ara Öğün:

2 adet grissini veya 1 dilim kurutulmuş ekmek

Akşam:

8 kaşık kadar sebze yemeği

1 kase kadar yoğurt (az yağlı)

1 kepçe kadar çorba veya 3 kaşık kadar pilav veya 1 dilim kadar beyaz ekmek

Mevsim salatası

Gece:

1 bardak kadar süt (yağsız) ve 1 porsiyon kadar mevsim meyvesi

Bu örnek diyet listesi bir gut hastası için uygun olan besinlerin 1300 – 1400 kalori arasında değişen miktarıdır.