Gut hastalığında kanda ürik asit seviyeleri artar veya böbreklerden atılımının az olmasından kaynaklanır. Vücutta pürinler ürik aside dönüşür. Pürinlerin besinlerle fazla alınması da gut hastalığına neden olabilir. En fazla ayak başparmağı etkilenir. 40 yaş üstü, kilolu, alkol tüketen erkeklerde sık görülür. Ani nöbetler ve şiddetli ağrı ile karakterizedir.
İlaç tedavisi ve gut hastalığına özel beslenme programı ile kontrol altına alınabilir. Az yağlı süt ve süt ürünleri, mısır ekmeği, patates, pirinç, makarna, yumurta, meyve tüketilebilecek besinler arasındadır. Pürinden kısıtlı beslenme programı uygulanmalıdır. Karnabahar, ıspanak, pazı, brokoli, brüksel lahanası veya semizotu, bezelye, kuşkonmaz veya mantar haftada yaklaşık 100 gr kadar olmalıdır. Kuru baklagil haftada yaklaşık 60 gram sınırlaması vardır. Gut hastalığı olan ve kilo sorunu kişiler mutlaka ideal kilosuna kavuşmak için adım atmalıdır.Fiziksel aktivite arttırılmalıdır. Bol su içmek ürik asidi idrarla atılmasına yardımcı olur.
Kahvaltı:
Ara öğün:
Öğle Yemeği:
Ara öğün:
Akşam Yemeği:
Malzemeler
Bir kapta bütün malzemeleri karıştırın. Yapışmaz tavaya karışımı eşit şekilde dağıtın. Kısık ateşte sıvı kısmı kalmayana kadar önü ve arkasını pişirin. Afiyet olsun.
1 kişilik besin değerleri:
Malzemeler
Patlıcanlar yıkadıktan sonra közde veya fırında pişirin. Kabuklarını soyup, çatalla iyice ezin. Biberleri ince ince doğrayın, domatesleri rendeleyin, sarımsakları ezip Yağda soteleyin. Tuz ve karabiberi döküp hazırladığınız bu sosu patlıcanların üzerine dökün İnce kıydığınız maydanozla süsleyip servis yapabilirsiniz.
1 porsiyon için besin değeri
Yazar:
Uzm. Diyetisyen Perihan KILIÇ
Şunlara da göz atın;
Gut hastalığının tedavisinde pürinden zengin gıdalardan uzak durmak ve beslenme programının az ya da orta derecede pürin içeren besinlerden oluşması önem taşıyor. Güven Sağlık Grubu Beslenme ve Diyet uzmanları, gut hastaları için pürinden fakir beslenmenin nasıl olması gerektiği hakkında bilgi verdi.
Gut hastalığı nasıl ortaya çıkar?
Gut hastalığı, pürin metabolizması bozukluğu sonucu oluşan ve kalıtsal yatkınlığı olan bir hastalıktır. Pürin, vücutta ürik aside yıkılan azotlu bileşiklerdendir. Normalde idrarda bulunur. Plazmadaki miktarı 2-6 mg/dl’dir. Gut hastalığında kan ürik asit düzeyi yükselerek erimeyen sodyum ürat tuzları şeklinde diz ve ayak başparmağı eklemlerine ve yumuşak dokulara yerleşir ve bu dokuların yıpranmasına neden olur. Gut hastalığı daha çok 40 yaş üstündeki erişkinlerde, şişman erkek bireylerde ve alkol alanlarda görülür. Gut hastalığının oluşum nedeni pürin metabolizması bozukluğudur. Bu durum iki grupta incelenir.
1. Yiyeceklerdeki ve vücuttaki nükleik asitlerin son parçalanma ürünleri ürik asittir. Yiyeceklerle alınan nükleik asitler bağırsakta enzimatik yolla parçalanarak pürine dönüşür.
2. Kandaki ürik asit böbrekten atılır. Bu süreçte etkili olan enzimlerin eksikliği ürik asit düzeyinin artmasına neden olur. İlaç tedavisi ağrıların giderilmesi ve ürik asit atımını artırmak için yararlı olur. Tıbbi tedavinin yanı sıra pürinden sınırlı beslenme programı uygulanır.
Gut hastalığında beslenme tedavisinin 7 altın kuralı:
1. Pürinden zengin besinler diyetten çıkarılmalıdır ya da beslenme uzmanının belirlediği miktarda tüketilmelidir.
2. Yağ vücutta ürik asit birikimini artırır. Bu nedenle tüketilen yağ miktarına dikkat edilmelidir.
3. Pürinden zengin olmayan sebze ve meyve tüketimi artırılmalıdır.
4. Bol sıvı almaya özen gösterilmelidir.
5. Alkol ve alkollü içeceklerden uzak durulmalıdır.
6. Kahve ve çay vücuttaki pürin oluşumunu etkilemez. Ancak yine de günde 2-3 fincandan daha fazla kahve ve çay tüketmemeye özen gösteriniz.
7. İdeal kilo korunmalı, varsa fazla kilolar beslenme ve diyet uzmanından yardım alarak verilmelidir.
Besinler pürin miktarına göre 3 grupta toplanabilir.
Az pürin içeren gıdalar:
Bu grupta yer alan gıdalar gut hastalarının beslenme programında serbest olarak tüketilebilir.
• Süt ve türevleri
• Peynir
• Yumurta
• Ekmek
• Tahıllar
• Şeker
• Meyve
• Sebzeler (2. gruptakilerin dışındakiler)
Orta derecede pürin içeren gıdalar:
Bu grupta yer alan gıdalar gut hastalarının beslenme programında sınırlı olarak tüketilebilir.
• Et, tavuk, balık
• Kuru baklagiller ( kuru fasulye, nohut, bakla, mercimek vb.)
• Mantar
• Bulgur
• Bezelye
• Ispanak, karnabahar, kuşkonmaz vb.
Fazla miktarda pürin içeren gıdalar:
Bu grupta yer alan gıdalar gut hastalarının beslenme programında yer almamalıdır.
• Sakatatlar
• Av etleri
• Küçük balıklar
• Havyar
• Ançüez
• Kepek, yulaf ve çavdardan yapılmış ekmek