Haben Sein Farkı

Footer

İsmin hâlleri her dilde farklı bulunur. Türkçede ismin sonuna eklenen eklerle kullanılır. İngilizce ve İtalyanca gibi dillerde isim hâli yoktur, bizim isim hâlleriyle kullandığımız yapıları edatlarla sağlarlar. Almancada isim hâli 4 tane vardır.

Nominativ (Yalın hâl) Akkusativ (-i hâli) Dativ (-e hâli) Genitiv (iyelik eki)

Nominativ[değiştir]

Nominativ ismin yalın hâlidir. Öznelerde ve sein (olmak) fiiliyle birlikte nominativ kullanılır.

Das Fenster ist zu (Pencere kapalı) / Sein fiilinin çekimlenmiş hâli ist

Mein Name ist Thomas (Benim adım Thomas)

Kalın yazılanlar nominativ'dir. Nominativ yani yalın hâlde artikelleri das ve der olan kelimeler için kein (hiç) ve ein (bir) de kullanılır. Artikeli die olan kelimeler için eine ve keine kullanılır.

Das Buch Kitap (Kitap belirli bir kitap)

Ein Buch Bir kitap (Burada kitap belirsizdir)

Dieses Buch Bu kitap

Das ist ein Buch Bu bir kitaptır.

Eine Frau kommt Bir kadın geliyor (Hangi kadın? Belli değil)

Die Frau kommt Kadın geliyor (Hangi kadın olduğu belli)

Keine Frau kommt Hiçbir kadın gelmiyor.

Aynı şekilde artikeli die olan isimler için nominativ durumda sahiplik eklerinin sonuna da -e gelir.

mein - meine (benim)

dein - deine (senin)

sein - seine (onun - eril)

ihr - ihre (onun - dişi)

sein - seine (onun - nötr)

unser - unsere (bizim)

euer - eure (sizin)

ihr - ihre (onların)

Ihr - Ihre (sizin - nazik)

Das ist mein Schlüssel (Bu benim anahtarım)

Das ist meine Zeitung (Bu benim gazetem) Insanlara daha fazla bilgi kaynagi olusuyor

Akkusativ[değiştir]

Akkusativ Türkçe olarak ismin -i hâlidir. Direkt nesne akkusativle kullanılır. Eylemin etkilediği öğedir.

Türkçede ek olarak kullanılırken Almancada artikel değişikliğiyle sağlanır.

Tabloda görüldüğü gibi akkusativde sadece artikeli der olan isimler değişiklik gösterir.

Elmayı yiyorum demek istersek nasıl deriz?

Elma: Der Apfel

Yemek: essen

Daha önceki derslerde çekimlemeyi de öğrendiğimize göre artık bu cümleyi kurabiliriz. Artikeli der olduğuna göre değişime uğrar ve cevap Ich esse den Apfel

Nominativ kısmında söylediğim gibi iyelik zamirleri, ein ve kein ismin artikeline göre değişiklik gösterir. Der ve das olduğunda bir ek almıyor ama die olunca ek alıyordu. Akkusativde de aynısı geçerli ama bu sefer ekstradan bir artikelimiz daha var! Den'de de değişikliğe uğrar ve den (belirtili) yerine einen (belirsiz), keinen (hiç), meinen (benim), deinen (senin), seinen (onun eril ve nötr için), ihren (onun dişil için ve onların), unseren (bizim), euren (sizin) ve Ihren (sizin nezaketen) kullanılabilir. Akkusativ olarak kullanılan die ve das nominativdeki gibi bir değişikliğe uğramaz.

Yani ich esse den Apfel yerine, belirsiz bir elmadan bahsetseydik;

Bir elma yiyorum (hangi elma belirsiz): Ich esse einen Apfel

Die Birne: Armut

Ich esse einen Apfel

Ich esse eine Birne

Egzersizler

Haben fiilinin çekimlerini öğrenmiştik. Sahip olmak nesne alan bir fiildir. Yani sahip olmak fiilini akkusativle kullanacağız. Şimdi cevaba bakmadan siz tahmin etmeye çalışın:

Bir elmaya sahibim Ich habe einen Apfel

Senin elmanı yiyorum Ich esse deinen Apfel

Bir elmaya sahip değilim (Hiç elmam yok) Ich habe keinen Apfel

Bir kediye sahibim / Bir kedim var (Kedi: Die Katze) Ich habe eine Katze

Onun (eril) elmasını yiyorsunuz Ihr esst seinen Apfel

Özge bir kediye sahip değil / Özge'nin kedisi yok Özge hat keine Katze

Bir kitabı okuyoruz (okumak: lesen / kitap: das buch) Wir lesen ein Buch

Kitapları okuyorum (Buch pl.: Bücher / hangi kitaplar belli) Ich lese die Bücher

Dativ[değiştir]

Dativ Türkçedeki ismin -e halidir. Eylemin kime yapıldığını belirtir. Artikel değişikliğiyle elde edilir.

Akkusativde bildiğimiz gibi sadece der değişiyordu şimdi ise hepsinde bir değişikliğe uğruyor. Çoğul die'de artikel den olur ve ismin çoğul hâlinin sonuna 'n' eklenir. (İsmin çoğulu zaten sonu n ile bitiyorsa eklemeye gerek yok)

Die Katze: Kedi/Kediyi

Der Katze: Kediye

Der Freund: Arkadaş (erkek)

Die Freunde: Arkadaşlar

Den Freund: Arkadaş-ı

Die Freunde: Arkadaşlar-ı

Dem Freund: Arkadaş-a

Den Freunden: Arkadaşlar-a

Yine son ekleri iyelik zamirleri, ein ve kein'a göre eklenir. Yukarıda yaptığımızı bu sefer sahiplik eki mein (benim) ile yapalım:

İşte bu kadar. Dativle kullanabilceğimiz fiiller genelde Türkçedekilerle aynıdır. Fakat bazı istisnalar vardır

erreichen: Türkçede dativle kullanmamıza rağmen (Ona ulaştım) Almancada akkusativle kullanılır. (Ich erreiche den Kollegen, meslektaşımı ulaştım gibi gözükse de meslektaşıma ulaştım anlamındadır)

fragen: Türkçede dativle kullanmamıza rağmen (Ona sordum) Almancada akkusativle kullanılır. (Ich frage den Lehrer, öğretmeni soruyorum gibi gözükse de öğretmene soruyorum anlamındadır)

haben: Türkçede yine dativle kullanırız (Bir köpeğe sahibim) ama Almancada akkusativle kullanılır. (Wir haben einen Hund)

heiraten: Evlenmek fiili akkusativle kullanılır.

brauchen (ihtiyaç duymak) ve anrufen (telefon etmek) Türkçede dativle kullanılmasına rağmen Almancada akkusativle kullanılan diğer önemli fiiller.

folgen (takip etmek) ve gratulieren (tebrik etmek) ise tam tersi Türkçede akkusativle kullanılırken Almancada dativle kullanılır.

Şimdi biraz örnekler verelim:

helfen: Yardım etmek bildiğimiz gibi dativle kullanılır. Babama yardım ediyorum demek istersek: Ich helfe meinem Vater.(Baba'nın artikeli der olduğu için dem'e dönüştü.)

gehören: Ait olmak. Kitap bir kadına aittir: Das Buch gehört einer Frau(Kadın'ın artikeli die olduğu için dativde der'ya dönüştü)

Şimdi de hem akkusativ hem de dativ kullanalım bir cümlede:

geben: vermek hem akkusativ hem dativ kullanabileceğimiz bir fiil. Wir geben unserem Hund das Fleisch (Eti köpeğimize veriyoruz) Hund yani köpek dativ olarak ve Fleisch ise akkusativ olarak kullanılmıştır.

schenken: hediye etmek, adam çocuklara bir top hediye ediyor diyelim: Der Mann schenkt einen Ball den Kindern. Kind çocuk demek. Kinder çocuklar demek ve sonuna n ekleyerek onu dativ yaptık.

Şimdi zamirlerin akkusativ ve dativ durumlarına göre bir tablo verelim:

Bunları ezberlemenin kolay yolu: eğer artikellerin durumlara göre nasıl değiştiğini biliyorsanız; sie öznesi dişiler için kullanılır die de dişiler içindir. Die akkusativde değişmediği için sie de akkusativde değişmez. Dativde die, der olduğu için sie dativde ihr olur. Aynı şekilde es de akkusativde değişmez (das gibi) dativde ihm olur (dem). Er akkusativde ihn (den) olur ve dativde ihm (dem) olur. Ihr ve wir hem akkusativde hem de dativde aynı kalır. Çoğul sie ise yine tekil sie gibi akkusativde değişmez dativde -en geitirilerek çoğul yapılır. Çünkü sie de çoğul olarak kullanılıyor. Böyle aklınızda tutabilirsiniz.

• Ich liebe dich: Seni seviyorum
• Ihr helft mir: Bana yardım ediyorsunuz

Perfekt - di’li geçmiş zaman

Almanca'da 2 tane di'li geçmiş zaman vardır. Perfekt ve Präteritum olmak üzere 2’ye ayrılır.

Perfekt : Geçmişte olup bitmiş olayları anlatır. En sık kullanılan geçmiş zamandır. Konuşma dilinde kullanılır.

Präteritum : Genellikle yazı dilinde, deyimlerde, masallarda, roman veya hikayelerde çok kullanılır. Perfekt zaman ise konuşma dilinde kullanılır. Roman, hikaye gibi eserlerde kullanılmaz.

Öncelikle Perfekt zamanı inceleyelim.

Perfekt in yapımında 2 tane yardımcı fiil kullanılır:

1) Haben (Sahip olmak)

2) Sein     (Olmak)

Öncelikle haben ve sein yardımcı fiili çekimlenir.

Düzenli fiillerde Perfekt yaparken ;

Almanca’da haben ve sein alan ezberlenmesi gereken fiiller vardır. Bu liste ezberlenmeli ve fiilin haben mı yoksa sein ’la mı kullanıldığını kesinlikle bilinmelidir.

Eğer kelime bir noktadan bir noktaya hareket bildiriyorsa sein ile kullanılır.

Haben alan fiillerden örneklerle başlayalım.

Lernen - öğrenmek fiilini ele alalım.

Sondaki en mastarı atılıp –t eki eklenir. Kelimenin başına –ge eki getirilir.

Gelernt

Bu cümleyi şimdiki zamanda kuruyor olsaydık;

Ich lerne Deutsch.

Perfekt zamanda;

Özne + Haben / Sein + Zaman / Nesne / Yer + Cümlenin en sonuna fiil eklenir.

Spielen - oynamak fiilini ele alalım.

Başına –ge sonuna –t eklenir  

Gespielt

Aynı cümle şimdiki zamanda kurulsaydı;

Wir spielen Basketball.

Geçmiş zamanda kurulsaydı;

Wir haben Basketball gespielt.      Biz basketbol oynadık.

Präsens : Er kocht Spaghetti.                          –                     O yemek pişiriyor. -Şimdiki zaman

Perfekt  : Er hat Spaghetti gekocht.              --                     O yemek pişirdi.  - Geçmiş zaman

(Dikkat ediniz kochen fiilinin başına –ge sonuna –t eklenildi.)

Präsens  : Wir arbeiten im Krankenhaus.     --                    Biz hastanede çalışıyoruz.  - Şimdiki zaman

Perfekt   : Wir haben im Krankenhaus gearbeitet.           Biz hastanede çalıştık.   – Geçmiş zaman

 (Dikkat ediniz arbeiten fiili başına –ge sonuna –t getirildi.)

Sein ile kullanılan fiilleri ele alalım;

Sein ile haben fiilini şu noktada ayırmak kolaydır.

Sein bir noktadan diğer noktaya hareketi ifade eden fiillerde kullanılır. Uçmak, gitmek, gelmek , yürümek, koşmak.

Sein ile kullanılan fiiller genellikle başına –ge ekini alır,  fakat fiil sonuna –t gelmez.

Sein ile kullanılan birkaç fiilin çekimini yazalım.

Schwimmen – geschwimmen        -- yüzmek

Kommen       -- gekommen           -- gelmek

Fahren           --gefahren                -- arabayla gitmek

(Dikkat ediniz fiillerin sonuna –t  harfi eklenmedi.)
 

Geçmiş zamana dönüştüğünde tamamen değişikliğe uğrayan fiiller vardır ve bunları ezberlemek gerektirir.

Örneğin;

Gehen – gegangen  : Gitmek

Fliegen – geflogen : Uçmak

Sein fiilinin çekimi yukarıda verilmiştir. Öyleyse sein alan fiillerle geçmiş zamanda cümle kurulumuna bakalım;

Präsens  :  Ich schwimme hier.              –    Burada yüzüyorum. / Şimdiki zaman

Perfekt   : Ich bin hier geschwimmen.    --   Burada yüzdüm. / Geçmiş zaman

Präsens  :  Sie geht ins Kino.                     -- O sinemaya gidiyor. / Şimdiki zaman

Perfekt   :  Sie ist ins Kino gegangen.       -- O sinemaya gitti. (Gehen tamamen değişikliğe uğradı.)

Präsens : Er fliegt nach Bursa.                 -- O Bursa’ya gidiyor. / Şimdiki zaman

Perfekt  : Er ist nach Bursa geflogen.     -- O Bursa’ya gitti. / Geçmiş zaman (Fliegen tamamen değişikliğe uğradı.)

Ayrılabilen fiillerde –ge iki kelimenin arasına girerek oluşur.

Örneğin;

Einkaufen  -- eingekauft   - Alışveriş yapmak (Haben alır.)

Anrufen     --  angerufen   - Aramak (Haben alır.)

-be, -er, -emp, - zer,  -ver, - ent  ekleri ile başlayan kelimeler geçmiş zamanda –ge eki almazlar. Örneğin ;

Bekommen   –  bekommen      -- Elde etmek

Verlieren        --  verloren           -- Kaybetmek

Empfinden    --  empfanden     -- Hissetmek

Almanca Perfekt Zaman örnek cümleler

Ich bin gescwimmen.
Ben yüzdüm.

Wir sind gegangen nach Schule.
Biz okula gittik.

Er hat gehört.
O (erkek) duydu.

Mein Vater hat sein Auto verkauft.
Babam arabasını sattı.

Wir haben gesehen.
Biz gördük.

Er ist meinem Haus geblieben.
O (erkek) evimde kaldı.

Wir sind gefahren.
Biz arabayla gittik.

sie ist nach Edirne geflogen.
O Edirneye uçtu.

Du bist gegangen.
Sen gittin.

Ich habe gelogen.
Ben yalan söyledim.

Aşağıdaki cümleleri örnekteki gibi yapalım.

Präsens  : Ich gehe ins Kino.

Perfekt   : Ich bin ins Kino gegangen.

Ben sinemaya gidiyorum.

Ben sinemaya gittim.

Präsens  : Er kommt um 08.00 Uhr.

Perfekt   : Er ................... um 08.00 Uhr ................................

O (erkek) 8 de geliyor.

O (erkek) 8 de geldi.

Präsens  : wir lernen Deutsch.

Perfekt  : wir ........................ Deutsch......................

Biz Almanca öğreniyoruz.

Biz Almanca öğrendik.

Präsens : sie schwimmt sehr gut.

Perfekt  : sie ..................................... sehr gut ....................................

O (kadın) çok iyi yüzüyor.

O (kadın) çok iyi yüzdü.

 (ist gekommt / haben gelernt / ist geschwimmen)

Präteritum - Şimdiki zamanın hikayesi 

Şimdiki zamanın hikayesi (-yordu) ve di’li geçmiş zamanı ifade eder. Perfekt zamandan farkı yazı dilinde kullanılır ve tek fiil ile yapılır. Hikayelerde, masallarda kullanılır. Günlük kullanımda pek yeri yoktur. Geçmiş zamanı ifade eder.

Düzenli fiillerde fiil sonuna –te getirilerek yapılır.

Sagen  – sagte              :  Söylemek

Fragen – fragte            :   Sormak

Arbeiten –   arbeitete  :  Çalışmak

Hören     –    hörte        :  Duymak

Zeigen    –    zeigte       :  Göstermek

Kurala uymayan fiiller tamamen değişmektedir ve ezber gerektirir.

Find      –    fand     : Bulmak

Geben  –    gab       : Vermek

Sehen  –    sah       : Görmek

Gehen --    ging      : Gitmek

Yukarıda verilen kelimelerden örnek cümleler yapalım;

Präsens       :  Ich sehe.    Ben görüyorum.

Präteritum :  Ich sah.         Ben görüyordum-gördüm.

Präsens       :  Wir geben.  Biz veriyoruz.

Präteritum :  Wir gab.        Biz veriyorduk-verdik.

Präsens       :  Ich sage.    Ben söylüyorum.

Präteritum : Ich sagte.      Ben söylüyordum-söyledim.

Sein ve haben yardımcı fillerinin Präteritum’da çekimleri şöyledir:

Präsens       :   Ich bin zu Hause.   – Evdeyim.  / Şimdiki zaman

Präteritum :   Ich war zu Hause.  – Evdeydim. / Geçmiş zaman
 

Faydalı olabilecek diğer bazı konu başlıkları

Almanca Öğrenirken Bilmeniz Gereken 6 Önemli Nokta
En Çok Kullanılan Almanca 1000 Kelime ve Cümle
Almanca Sayılar

Präteritum örnek cümleler

Ich sah dich.
Ben seni gördüm.

Ich sagte.
Ben söyledim.

Du gabst mir.
Sen bana verdin.

Sie ass Hamburger.
O (kadın) hamburger yedi.

Ihr saht.
Siz gördünüz.

Ich ging mit meiner Mutter.
Ben annem ile gittim.

Du gingst mit meiner Mutter.
Sen Annen ile gittin.

Ich dachte meine Freundin.
Ben arkadaşımı düşünüyorum.

Du dachtest meine Freundin.
Arkadaşımı düşünüyorsun.

Wir gingen gestern.
Biz dün gittik.

LN Almanca Eğitim Seti Tanıtım Videosu
 

Plusquamperfekt - Miş’li geçmiş zaman

Plusquamperfekt; Miş’li geçmiş zamanı ifade eder.

Perfekt zamandaki gibi haben / sein yardımcı fiili ile yapılır. Çekimi präteritum ile aynıdır.

Kelimenin 2.hali kullanılır.

Örneğin ;

Sagen-sagt

Perfekt zamanın öğrenilmesi; bu zamanı daha anlaşılır hale getirecektir. Cümle içinde kullanılan fiil haben mı alır sein mı belirleyip, cümle geçmiş zamanda kurulur.

Ich hatte gesagt.    –    Ben söylemiştim.

Gehen : gitmek fiili hareket bildiriyor ve sein alır. Sein yardımcı fiilinin geçmişteki hali waren’dır.

Ich war gegangen.       : Ben gitmiştim.

Du warst gegangen.    : Sen gitmiştin.

Wir waren gegangen. : Biz gitmiştik.

Şu ana kadar öğrenilen tüm zamanlarda cümle karşılaştırması yapalım.

Prãsens               :  Ich gehe.                            Ben gidiyorum. / Ben giderim.

Perfekt                :  Ich habe gegangen.            Ben gittim.

Präteritum         :  Ich ging.                               Ben gitmiştim.

Plusquamperfekt: Ich hatte gegangen.             Ben gidiyordum.  / Ben gittim.

Geçmiş zamanlar kafa karışıklığına yol açmamalıdır. Perfekt zaman bilindiğinde, Plusquamperfekt çok kolay yapılır. Präteritum yazı dilinde kullanıldığı için, günlük hayatta karşılaşılan bir zaman değildir.

Plusquamperfekt örnek cümleler

Ich war gegangen.
Ben gitmiştim.

Du warst gegangen.
Sen gitmiştin.

Wir waren zu Hause geblieben.
Biz evde kalmıştık.

Ahmet hatte diesen Film gesehen.
Ahmet bu filmi izlemişti.

Wir hatten geschicht.
Biz göndermiştik.

Sie hat verstanden.
O (kadın) anlamıştı.

Ich habe gewartet.
Ben beklemiştim.

Er hatte gesehen.
O görmüştü.

Ich war gegangen.
Ben gitmiştim.

Er hatte verstanden.
O anlamıştı.

Almanca diğer gramer konularını aşağıdaki linklere tıklayarak inceleyebilirsiniz.

Almanca Şahıs Zamirleri

Almanca Fiil ve Fiil Çekimleri

Almanca Şimdiki Zaman ve Geniş Zaman

Almanca Gelecek Zaman

Almanca Sıfatlar

Tüm diğer konularımızı  Almanca Konu Listesi  sayfamızda bulabilirsiniz.