Haşimato Nasıl Beslenmeli

Haşimato hastalığına özel iyileştirici kanıtlanmış herhangi bir diyet henüz yoktur. Şimdiye kadarki yapılan araştırmalar incelendiğinde glutenden kısıtlı beslenmenin; kabızlık, ishal, kramp, şişkinlik, mide, gaz şikayetleri, baş ağrısı ve yorgunluk gibi belirtileri hafifletebildiği söylenebilir.

Haşimato hastalarının çoğu gluten hassasiyeti, laktoz intoleransı gibi belirli gıdalara karşı hassasiyet de yaşayabilmektedir. Haşimato hastası kişiyle yapılan bir araştırmada bireylerin % 76 ‘ sının glutene hassasiyetinin olduğu belirtilmiştir. 

Fakat unutulmamalıdır ki, bir kişinin beslenme alışkanlıklarına etiket koymaktan daha önemlisi, her bireyin yaşam tarzına uygun, dengeli bir diyet izlenmesi daha önemlidir. Glutensiz diyet, bir kişi için semptomları haifletmeye yardımcı olabilir, fakat herkes için işe yaramayabilir.

• Haşimato için yapmanız gereken ilk şey iyotsuz tuz tüketmek olmalıdır.

• Rafine şeker ve şeker içerikli hazır paketli ürünlerden uzak durun.

• Sağlıklı yağlar ve proteinden zengin beslenmeye özen gösterin. Omega-3 kaynağı balık haftada en az 2 kez tüketimi tiroid fonksiyonlarını olumlu etki yarattığı bilinmektedir.

• Bağışıklığı güçlendirici vitaminler olan A, C,E, D vitaminleri, minerallerden çinko magnezyum, selenyumdan zengin bir beslenme planı oluşturulmalıdır.

• Sebze, meyve ağırlıklı, tam tahıllarla liften zengin beslenme sağlanmalıdır.

• Haşimato hastalarında ödeme yatkınlık fazladır. Yeterli su tüketimi sağlanması önem taşır.

• Düzenli egzersiz yapın. Egzersiz, tiroid bezinin salgısını dengeler. Metabolizma yavaş çalışıyor iken egzersizle ve kas kütlesinin artırımıyla metabolizma hızı artırılabilir.

• Tiroid hormonlarının çalışmasını azaltan yiyecekleri (guatrojenik besinler) aşırı

• almamalısınız. Brokoli, turp, brüksel lahanası, lahana, karnabahar, hardal, kırmızı

• turp ve şalgam guatrojenik besinlerdir. Guatrojen maddeler pişirilince azalacağı için, pişmiş olarak tüketilmesi daha faydalıdır.

• Kafein şikayetleri arttırır. Kafeini yüksek olan kahve, çay gibi içecekler yerine yeşilçay tükeminin arttırılması metabolizmayı hızlandırmak için yararlı olacaktır.

 Haşimato hastaları, kendilerini en iyi hissettireni bulana kadar, farklı beslenme tarzlarını denemeye açık olmalıdır. En iyi diyet listesi bireyin yaşı, kilosu, boyu ve alışkanlıklarına uyum sağlayan kişiye özel hazırlanan diyet listesidir. Haşimato hastaları doğru beslenme programıyla tüm olumsuzluklara rağmen normal bir birey gibi zayıflayabilir, normal kilosuna ulaşabilir.

Ha&#;imato tiroidinde beslenme önemli bir yer kapl&#;yor. Peki Ha&#;imato hastal&#;&#;&#; olanlar nas&#;l beslenmeli? Uzak durmalar&#; gereken besinler neler? Tiroid sorunu ya&#;ayan ki&#;ilerin glüten, baz&#; süt ürünleri, soya ve m&#;s&#;r gibi ürünlerden uzak durmalar&#; gerekti&#;ini belirten Diyetisyen Gülçin I&#;&#;k, Ha&#;imato hastal&#;&#;&#;nda nas&#;l beslenilmesi gerekti&#;ini tüm ayr&#;nt&#;lar&#;yla sizler için anlatt&#;.

Tiroid bezi, boynun ön bölümünde yer al&#;r. Tüm hücrelerde enerji üretim süreçlerinde orkestra &#;efi görevi görür. Bu organdaki bir aksakl&#;k tüm sisteme ciddi sorunlar yaratabilir. Dolay&#;s&#;yla tedavisinde ilaç kullan&#;m&#;n&#;n beraberinde beslenmeyle de remisyon (iyile&#;me) görülme olas&#;l&#;&#;&#; artmaktad&#;r. Bu hastal&#;&#;&#;n olas&#; yan etkileri için özellikle geçerlidir. Yani ki&#;i uygun olmayan bir beslenme modeli ile ne kadar ilaç kullan&#;rsa kullans&#;n, Ha&#;imato komplikasyonlar&#;n&#; yani olas&#; yan etkilerini görmeye devam eder. Bu yüzden mutlaka beslenmede bu dokunu&#;lara yer vermek gerekir.

Ha&#;imato hastal&#;&#;&#; olanlar nas&#;l beslenmeli?

Tiroid sorunu ya&#;ayan bireylerde glüten, baz&#; süt ürünleri, soya, m&#;s&#;r ve kanola ya&#;&#; gibi ürünlerden uzak durulmas&#; gerekir. Bunun sebebi bu yiyeceklerin iltihaplanmay&#; tetikleyece&#;inden tiroid belirtilerini art&#;rd&#;&#;&#;n&#; söylemek mümkün.

Ne &#;ansl&#;y&#;z ki art&#;k birçok ki&#;i glütenin ne oldu&#;unu, ne gibi zararlar&#;n&#;n oldu&#;unu daha fazla biliyor. Birkaç y&#;l öncesine göre glütensiz yiyecek alternatifleri bulmak pek mümkün de&#;ildi. Ancak art&#;k sosyalle&#;irken bile pek çok alternatif besin bulabiliyoruz. Glütenin mikotoksin içermesi ve iltihap yap&#;c&#;, art&#;r&#;c&#; olmas&#; sebebiyle tiroit fonksiyonlar&#;nda da olumsuz etkilere sebep olmaktad&#;r.

M&#;s&#;r, Soya ve Süt ürünleri, ha&#;imato hastalar&#; için sak&#;ncal&#; m&#;?

M&#;s&#;r dost besinler aras&#;nda yer al&#;yorken, böcek ilaçlar&#;, mantar ilaçlar&#; ve tar&#;mda kullan&#;lan ilaçlar sebebiyle korkutucu bir boyuta geçmi&#; oldu. Kimyasal çözeltilerin yüklü oldu&#;u m&#;s&#;r&#; yedikten sonra, bu kimyasallar&#;n tiroid fonksiyonlar&#;ndaki olumsuz etkilerini öngörmek mümkün.

Yine keza soya için de ayn&#; durum söz konusu. Tar&#;m ve böcek ilaçlar&#;n&#;n a&#;&#;r&#; kullan&#;m&#;, GDO’nun kar&#;&#;mas&#; soyay&#; da güvenilmez hale getirdi. Günümüz soyas&#; geçmi&#;teki soya ile ayn&#; de&#;il.

Süt ürünleri ile ilgili olarak farkl&#; birtak&#;m yakla&#;&#;mlar mevcut. &#;nek sütünün ana protein bile&#;eni beta kazeindir. Süt sürülerinde en s&#;k rastlanan A1 ve A2'dir. A2 süt yaln&#;zca A2 türünü üreten ineklerden gelir. A2 beta kazein ine&#;i sütü, 'li y&#;llar&#;n ba&#;&#;ndan bu yana Avustralya ve Yeni Zelanda'da bulunmakta olup daha yeni yeni yayg&#;nla&#;maktad&#;r. Yani esas&#;nda en eski, organik süt modeli olarak A2 beta kazeinli sütü art&#;k raflarda görmek pek mümkün de&#;il. Bu durum da insan vücuduna uyumlu olma a&#;amas&#;nda kar&#;&#;m&#;za problemler ç&#;kar&#;yor. Tiroit fonksiyonlar&#;na olumsuz etki, bunlardan yaln&#;zca bir tanesi ancak yine de ki&#;ide keçi sütü veya laktozsuz süt tercih edilmesi durumunda daha olumlu sonuçlar elde edebiliyoruz. Bu konuda net cevap vermek do&#;ru de&#;il. Doktor kontrolünde ki&#;iye uygun olarak k&#;s&#;tlamalar yapmak gerekir.

Gluten hassasiyeti olan ha&#;imato hastalar&#; neler yiyebilir?

Pirinç, patates, kinoa, karabu&#;day, tüm baklagiller ve bunlar&#;n unlar&#; (nohut unu/fasulye unu vb.), kestane unu, Hindistan cevizi unu, f&#;nd&#;k unu, badem unu gibi un alternatifleri ile ekmek ve hamur i&#;leri yapmak mümkün.

Uzak durulmas&#; gerekenler ise; bu&#;day, çavdar, arpa ve yulaf gibi tah&#;llard&#;r. Bu tah&#;llarla yap&#;lm&#;&#; her türlü besinin glüten içerdi&#;ini belirtmek istiyorum. Yani; bulgur ve dolay&#;s&#;yla k&#;s&#;r, mercimek köftesi, içli köfte, çi&#; köfte, krakerler, paketli un içeren g&#;dalar, hamur i&#;leri, hamurlu tatl&#;lar, kavrulmu&#; kuru yemi&#;ler, bulyonlar ve haz&#;r çorbalar glüten içerir. Bunlar&#;n glütensiz alternatifleri oldu&#;u gibi serbest yiyeceklerden de alternatifler üretilebilir.

Ha&#;imato hastalar&#; için örnek beslenme modeli

Kahvalt&#;:

• Yumurta (omlet/menemen/ha&#;lama)
• Peynir ( laktozsuz veya keçi-koyun) veya mantar veya k&#;&#; sebzeleri(brokoli gibi)
• Mevsim sebzeleri
• Zeytin
• Glütensiz ekmek

Arada: Meyve       

Ö&#;le:

• Sebze yeme&#;i
• Karabu&#;day pilav&#;
• Komposto

Arada: Çi&#; kuru yemi&#;ler

Ak&#;am:

• Et veya tavuk veya bal&#;k – garnitür sebze ile
• Salata (mevsim sebzelerinden)
• Yaprak sarma veya f&#;r&#;nda patates

Arada: Kestane veya leblebi veya yo&#;urt/kefir (laktozsuz veya keçi)

Bazen tiroid tedavilerinde süt ürünlerini daha k&#;s&#;tl&#; bir beslenme modeli olu&#;turmak gerekebiliyor. Bu durumda günlük tüketimde s&#;n&#;rl&#; yakla&#;&#;m uygulanabilir (günde porsiyon gibi). Burada esas konu kalsiyum içerikli besinlerin sabah al&#;nan hormon ilaçlar&#;n&#;n emilimini etkileyebilmesidir. Bu yüzden de ilaç ile kahvalt&#; aras&#;nda 1 saat bulunmas&#; önerilir.

&#;LG&#;L&#; &#;ÇER&#;KLER

Hashimato Tiroidi Nedir?

Vücuttaki hemen hemen her hücreyi etkileyen hormonların salgılanmasından görevli olan yapı tiroit bezi olarak adlandırılmaktadır. Bu yapı, hormonlar aracılığıyla vücudun metabolik süreçlerini etkilemekte ve vücudun enerjiyi kullanma şeklini düzenlemektedir.

Hashimato hastalığı, bağışıklık sisteminin bozukluğu sonucu ortaya çıkan tiroit bezi iltihabıdır. Hashimato hastalığı, otoimmün bir hastalıktır.

Hashimato hastalığı söz konusu olduğu zaman vücuttaki koruma mekanizması, tiroit dokusunu bir yabancı olarak tanımakta ve tiroit bezini yok etmek amacıyla antikor üretmektedir. Tiroit bezinin vücut tarafından bir tehlike olarak algılanması sebebiyle, bağışıklık sistemi tarafından çok miktarda anti-TPO antikoru ve anti-tiroglabulin antikoru üretilmektedir. Vücut tarafından üretilen bu antikorlar, tiroit bezine yapışarak tiroid hücrelerini harap etmektedir. Bu süreç içerisinde, tiroit bezinde çok sayıda iltihap hücresi birikmekte ve oluşan iltihap sonucu tiroit hücreleri tahrip olmaktadır. Tiroit bezinin vücut savunması tarafından tahrip edilmesi sonucu, tiroit bezi küçülmekte ve tiroit hormonunda azalma gözlemlenmektedir. Hashimato hastalığı, tiroit bezinin küçülmesine bağlı olarak ortaya çıkan tiroit hormonu azalması durumudur.

Tiroit hormonunun azalmaya başladığı ilk dönemde, hastada küçük bir guatr ve kanında anti-TPO antikoru yüksekliği mevcuttur. TSH, T3, T4 hormonları ilk aşamada normal seyretmektedir. İlerleyen süreçlerde aşama aşama, önce başlangıç halinde tiroit yetmezliği sonra ise tam tiroit yetmezliği meydana gelmektedir.

Hashimato Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

Hashimato hastalığında ortaya çıkan belirgin bir klinik bulgu bulunmamaktadır. Hashimato hastalığı genellikle tiroit hormonu yetmezliğine sebep olabildiği gibi, tiroit hormonu fazlalığına da sebep olabilmektedir. Bu durumlarda hastalığın kendisine özgü nitelikte olmasa da tiroit hormonu değişimlerine bağlı olarak vücutta çeşitli belirtiler meydana gelmektedir.

Belli başlı Hashimato hastalığı belirtilerini şu şekilde sıralayabilmekteyiz;

• Cilt kuruluğu
• Kramp oluşumları
• Seste değişim meydana gelmesi
• Kabızlık
• Sık sık kilo alma
• Kolay üşüme ve zor ısınma
• Yorgunluk
• Enerji üretiminin, tiroit hormonu değişimlerine bağlı olarak düşmesi ve beraberinde gelişen hareketlerin yavaşlaması, enerjisizlik, uykululuk hali.

Hashimato hastalığının belirtileri olarak sıralanan bu belirtiler, pek çok başka hastalıkta da gözlemlenebilen belirtilerdir ve bu sebeple hashimato hastalığı tespiti oldukça zor bir hastalıktır. Bu doğrultuda; nabız düşüklüğü, odaklanma zorluğu, hareketlerde yavaşlama, unutkanlık, göz altlarında ve yüzde şişme, iştahsızlık, depresyon, sinirlilik, dilde büyüme, adet düzensizlikleri, saç dökülmesi gibi belirtiler de gözlemlenebilmektedir.

Hashimato hastalığı durumunda genellikle kolesterol düzeyi yüksek olmaktadır. Bu durum kişide, kalp ve damar hastalıklarının oluşmasına sebep olabilmektedir. İleri düzeyde hashimato hastalıklarında ise, kalp zarında, akciğerde ve karında su toplaması meydana gelebilmektedir.

Hashimato Tiroidinde Beslenme Nasıl Olmalıdır?

Hashimato hastalığına özgün bir diyet bulunmamaktadır. Hashimato hastalığında, birçok hastalıkta olduğu gibi sağlıklı beslenme önemli ve etkili bir tedavi seçeneği oluşturmaktadır.

İyot fazlalığının hashimato hastalığını tetiklediğine dair çalışmalar bulunsa da, bu durumun doğruluğu kesin olarak ortaya koyulmamıştır.

Selenyum alımının hormon yapısını ve vücut sağlığını düzenlediğine dair araştırmalar da yapılmaktadır. Selenyum, hashimato hastalığıyla birlikte vücutta üretimi artan antikorları azaltabilmekte ancak hastalığın gidişatına etki oluşturamamaktadır.

Antioksidanlar bakımından zengin meyve ve sebzeler, genel vücut sağlığında iyileşme oluşturabilmekte, bu durum tiroit bezini serbest radikaller olarak adlandırılan moleküllerin zararlarından korumaktadır. Bu nedenle hashimato hastalığı durumlarında, günlük diyetin önemli bölümünü renkli sebze ve meyveler oluşturmalıdır.

Hashimato hastalığında, B vitamini içeriği yüksek besinlerin tüketimi de vücut sağlığı için önemli bir yere sahip olmaktadır. B vitamini bakımından zengin besinler, metabolizmayı düzenlemeye yardımcı olmanın yanı sıra enerji vermektedir.

Hashimato Tiroidi Olan Hastaların Beslenmede Dikkat Etmesi Gereken Unsurlar Nelerdir?

Tiroit hormonunda yaşanan değişim, hipotiroidine sebep olabilmekte ve bu durum kişide metabolizmanın yavaşlamasına sebep olabilmektedir. Her gün tüketilen kaloriden daha fazlası yakılmadığı zaman kilo alınabilmektedir. Bu bakımdan kilo alınmaması, hatta kilo fazlalığı söz konusu ise, kilo verilmesi amaçlanmalıdır.

Hashimato hastalığında beslenmede protein dengesine özen gösterilmeli ve selenyum desteği alınmalıdır. İyotlu tuz kullanım miktarına dikkat edilmelidir.

Hashimato hastalığı bulunan kişilerde hormon değişimlerini tetikleme ihtimali bulunması bakımından, guatrojenik besinlerin, soya ve soya bazlı ürünlerin, işlenmiş ve sodyum içeriği yüksek besinlerin tüketiminden kaçınılması gerekmektedir.

Bu yazımızda, otoimmün olan yani bağışıklık sisteminin kontrolünü bozan Haşimato Tiroidi hastalığına ve onun glütenle olan yakın ilişkisine değiniyoruz.

Haşimato Hastalığı Nedir?

Günümüzde adlarını daha sık duymaya başladığımız otoimmün hastalıklar, bağışıklık sisteminin kontrolden çıkarak vücuda saldırması sonucu ortaya çıkıyor. Bu hastalıkların seyrinde, bağışıklığın çalışma prensiplerinin bozulduğunu ve bağışıklık sisteminin tiroit bezine saldırarak ona karşı antikor ürettiğini görüyoruz. Vücutta birbirinden farklı olumsuzluklar zinciri başlatan ve günümüzde görülme sıklığı oldukça artan Haşimato (Hashimoto) hastalığı da bunlardan biri. Biz de Siyez Evi olarak, "tiroit bezini hedef alan Haşimato Nedir, neden olur?” gibi soruları sizin için sırayla ele alıyoruz.

Haşimato Hastalığı, ismini yıl önce bu hastalığa ilk tanıyı koyan Japon doktor Hakaru Haşimato’dan alıyor. Normal şartlarda, yabancı maddelere karşı üretilen antikorlar, haşimato senaryosunda direkt olarak tiroit bezini hedef alıyor. Bu savaş sonucunda iltihaplanarak ayarı bozulan tiroit bezi ise tiroit hormonunu daha az salgılamaya başlıyor. Genellikle yavaş seyreden bir hastalık olan haşimatoda yaşam kalitesini etkileyen olumsuzlukların görülmeye başlaması bize tiroit bezinin aslında hasara çoktan uğradığını ve tiroit hormonunun üretim dengesinin bozulduğunu bildiriyor. Peki, bu konu neden önemli? Çünkü tiroit hormonu dokuların ve organların işleyişini yöneten bir organizatör olarak görev yapıyor. Hücreler arası iletişimin sağlanması ve metabolizmanın kusursuz bir şekilde çalışması konuları da hep ona ait. Üretim seviyesi bozulan tiroit, hızlı kilo kaybı, hızlı kilo artışı, enerji azlığı, bitkinlik, uyku hali, kaygı durum bozukluğu, mutsuzluk, hazım sorunları, kalp ritim bozuklukları, aşırı üşüme, yüzde şişme, adet düzensizlikleri, cilt kuruluğu gibi kötü semptomlar gösteren haşimato hastalığı ile bizleri baş başa bırakıyor. Haşimato hastalığı, çoğunlukla tiroitin az üretilmesi durumu olan Hipotiroit olarak seyrederken bazen aşırı tiroit üretimi anlamına gelen Hipertiroit formunda görülebiliyor.
 

Haşimato Neden Olur?

Yaşam kalitesini düşüren haşimato hastalığının erkeklere kıyasla kadınlarda daha fazla görüldüğü biliniyor. Bu konudaki genel kanı, kadınların daha duygusal yapıya sahip olması ve strese daha yatkın olmaları yönünde. Uzmanlara göre özellikle orta yaşlı kadınlarda görülen haşimato hastalığının sebepleri tamamen kalıtımsal. Yani, aile içerisinde tiroitle ilişkilendirilen vitiligo, romatoid artirit, tip 1 diyabet, ülseratif kolit gibi otoimmun rahatsızlıklar haşimato tiroidini tetikleyen faktörlerden.
 

Haşimato Gluten İlişkisi

Haşimatonun kalıtımsal olduğuna değindik. Ama bu hastalığın 50 – 60 yıl kadar önce çok nadir görüldüğü ve hekimlerin meslek süreleri boyunca bazen tek bir haşimato vakasına dahi denk gelmediği düşünülünce, uzmanlar bu hastalığı da beslenme düzenlerimizin tarihsel süreçlerdeki bozulması konusuna bağlıyor. Bunu şöyle açıklayabiliriz: tarihsel süreçlerde, dışarıdan gelen müdahalelerle genetik olarak bozulan atalık tahıllar, katkı maddeleri, sentetik aromalar, koruyucular ile birleşerek çoğunlukla beslenme kaynaklı diyabet, kanser, obezite, kalp ve bağırsak hastalıklarının görülme sıklığını artırıyor. Kontrolünü kaybeden organlar ise zamanla görevlerini yanlış bir şekilde yerine getirmeye başlıyor. Haşimato Tiroidi de dolaylı bile olsa tarihsel süreçlerde bozulan beslenme düzenlerinin bir eseri olarak karşımıza çıkıyor.

Haşimatoda tiroit bezi üzerindeki etkisini kontrolsüz biçimde artıran antikorların, Glutensiz Beslenme düzeni benimsendiğinde fark edilir derecede azaldığını gözlemliyoruz. Bu ise glüteni hayatımızdan neden çıkarmamız gerektiğinin adeta bir kanıtı. Genetiği çoktan değişmiş olan modern buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda sıkça bulunan gluten, bağırsakta uzun zaman harcayan, hazmı yoran ve yağ yakımı, enerji üretimi konularında görevli tüm elemanların kontrolünü bozan bir bileşen. Gluten içeren modern tahılların üretiminin son 50 yılda artışa geçmesi ve siyez gibi gluten oranı oldukça düşük olan atalık buğdaylardan uzaklaşılmış olması aslında haşimato hastalığının da kökenini bizlere kanıtlar nitelikte.
 

Haşimato Beslenme Önerileri

Genellikle uzmanlar tarafından özel bir diyete tabi tutulan haşimato hastaları, tiroit hormonunu tetikleyen işlenmiş yiyeceklerden, rafine şeker içeren gıdalardan, soya ürünlerinden, hazır gıdalardan ve tüm tahıllardan uzak duran bir yaşam biçimi benimsemeli. Özellikle tahıllar söz konusu olduğu için burada şu soruyu sorabiliriz? Haşimato Hastaları Glutensiz mi Beslenmeli? Cevap, kesinlikle evet! Glutenin, haşimatoda gözlemlenen kontrolsüz antikor saldırılarının etkisini artırdığı uzmanlar tarafından kanıtlandığı için, hastaların glüten kısıtlamasına gitmesi şarttır.

Glütensiz beslenme konusunda, Haşimato Diyeti içerisine bakliyat, et ve balık ürünleri ile çok şekerli olmayan meyveleri dahil edebilirsiniz. Bu konuda, gıdaların etiketlerini okuyarak da doğru seçeneğe varabilmeniz söz konusu. Her öğünde özel bir yere sahip olan tahıl ürünleri konusunda seçiminizi yine glutensiz seçeneklerden yana kullanabilirsiniz. Sindirimi yormayan ve bağırsak florasını yapılandıran, formu koruyan, kansızlığa iyi gelen ve tiroit problemlerini önlemeye destek olan glutensiz ürünler için Siyez Evi’nde bulunan Glutensiz Karabuğday Ekmeği ve glüten oranı oldukça düşük olan siyez ekmeğinden yardım alabilirsiniz. Tüm öğünlerinize değer katan siyez makarnası, siyez simiti, siyez buğdayı dövmesi, siyez buğdayı ezmesi gibi sağlıklı seçenekleri de yine Siyez Evi’nin zengin ürün gamında bulabilirsiniz. Siyez Evi, molalarınızı ve çay saatlerinizi süsleyen siyezli kurabiyeler ve Glutensiz Brownie gibi tatlılar için de yine güvenilir bir adres seçeneği…

Yeni Nesil E-ticaret.