Böcek kışın nasıl yaşar: Mevsimlerin birçok bitki ve diğer canlılar üzerinde etkilerinin olduğu kadar böcekler üzerinde de etkileri oldukça büyüktür. Dört mevsimi ve hava şartlarını en iyi bilen ve düşünen bir canlı olarak insanların aklına şu soru gelmektedir. “Böcekler kışın nasıl yaşar “ Böcekler ilkbahar-yaz ve dört mevsim yaşayanları olarak kendi aralarında iki sınıfa ayrılırlar. Böcek sınıfında bazı familyalar değişen mevsimlere uyumlu olarak; kış uykusuna yatan, yarı uyur ve uyumayan olarak üçe ayrılırlar. En sık rastladığımız hamam böceği takımındaki kın kanatlı olanlarıdır.
Böcek kışın nasıl yaşar, dediğimizde burada bizi en çok ilgilendiren evimizde yaz-kış yaşayan istilacı böceklerdir. İnsanların yaşam alanlarına ortak olmak isteyen kalabalık haşere aleminde sadece birkaç türü vardır. Hangileridir bunlar dediğimizde sırasıyla; Hamam böceği, karınca, pire, tahtakurusu, sinekler ve sayıları diğerlerinden az olan güvelerdir. Unutmayın bunların çoğu sadece yaz aylarında birkaçı da kış aylarında mevcuttur. Kışın yaşayanlar ise son paragrafta belirtilmiştir. Bu saydıklarımız da yıl içerisinde farklı zaman dilimlerinde yaşayarak, kış uykusunu uyuyanlar ve uyumayanlar diye ikiye ayrılırlar. Her ne kadar bilimsel olarak haşere sınıfının genel anlamda kışın görülmemesi söyleniyor ise; Hamam böceği, tahtakurusu ve kışın alanın sıcaklık ve nem oranının sabit kaldığı yerlerde pire, karasinek, gümüşçün böceği ve güve gibi haşerelerinde yaşadığına rastlanılır. Bu saydıklarımız özel olarak dışarıda bırakılmıştır.
Böcek kışın nasıl yaşar Evlerimizde kışın en çok hamam böceği, gümüşçün (nem) Böceği ve tahtakurusu yaşamaktadır. Hamam böceği oda sıcaklığında kuşkusuz her mevsimde faaldir. Sıcaklık, nem ve gıdaların bulunduğu tek yer evlerdeki mevcut mutfaklardır. Burada yeterli elektronik eşyaların varlığı ile üremek ve kış aylarında ısı kaybı yaşamamak için; buzdolabı, bulaşık makinesi, kombi, fırın, televizyon vb. diğer yerlere saklanarak adaptasyon sağlarlar.
Böcek kışın nasıl yaşar sorusuna, özetle bir canlının yaşaması için gerek duyduğu şartlar dahilinde imkanlar sağlanıyor ise, biyolojisinin özel durumları dışında yaşamasına hiçbir engel yoktur. Bir diğer haşere ise tahtakurusu popülasyonu her ne kadar bitmese de hamam böceği kadar etin değildir sayıca az ama rahatsızlık vermektedir. Besin kaynağı kan olduğundan dolayı yatak odalarında yatak dikiş aralarına, yastık kılıfları, süpürgelik ve sıcak karanlık alanlarda gizlenerek geceyi beklemektedirler.
Ev Faresi
(Mus domesticus)
Görünüşleri
cm boyunda ve yaklaşık olarak aynı boyda kuyrukludur.
12 - 30g ağırlığındadır.
Nispeten küçük ayakları & kafası ve büyük gözleri ve kulakları bu fareleri yavru kahverengi sıçandan (Rattus norvegicus) ayırır.
Yaşam Döngüleri
Doğum başına yavru; yılda doğum
Yaklaşık 3 hafta gebelik dönemi
Doğumdan cinsel olgunluğa kadar hafta
Davranışları
Genellikle yerde yaşar ve yuvalanır, fakat sıklıkla tırmanır.
Tercih edilen besin tahıllardır.
Günde ortalama 3g besin tüketirler ve ilave su olmadan hayatta kalabilirler. Yiyecekleri özellikle kuru ise günde 3ml ' ye kadar sıvı tüketirler.
Kahverengi Sıçan
(Rattus norvegicus)
Görünüşleri
Baş ve gövdeden daha kısa kuyruklu 40 cm' ye kadar uzunluktadır.
- g ağırlığındadır.
Küt burun, küçük kulaklar ve Siyah Sıçan (Rattus rattus) ile karşılaştırıldığında daha kalın bir gövdeye sahiptir.
Yaşam Döngüleri
Doğum başına yavru; yılda doğum
Yaklaşık 3 hafta gebelik dönemi
Doğumdan cinsel olgunluğa kadar hafta
Davranışları
Genellikle yerde yaşar ve yuvalanır, fakat bazen tırmanırlar.
Tercih edilen besin tahıllardır.
Günde yaklaşık 30g besin ve 60ml içecek tüketir
Siyah Sıçan
(Rattus rattus)
Görünüşleri
Baş ve gövdeden daha uzun kuyruklu cm uzunluktadır.
- g ağırlığındadır.
Sivri burun, büyük kulaklar ve Kahverengi Sıçan (Rattus norvegicus) ile karşılaştırıldığında ince bir gövdeye sahiptir.
Yaşam Döngüleri
Doğum başına yavru; yılda doğum
Yaklaşık 3 hafta gebelik dönemi
Doğumdan cinsel olgunluğa kadar hafta
Davranışları
Çoğunlukla açıklıklarla sınırlı görünüm sergilerler.
Sıklıkla tırmanır, çeviktirler .
Tercih edilen besin nemli meyvelerdir.
Günde yaklaşık 15g besin ve 15ml içecek tüketirler.
Su Sıçanı
(Arvícola terrestris)
Görünüşleri
Yarım gövde uzunluğundan biraz daha kısa kuyruklu cm uzunluğundadır.
g ağırlığındadır.
Kompakt, dolgun vücut şekliyle ve nispeten büyük, geniş başı ve kısa kuyruğuyla ev faresinden ve sıçandan ayırt edilebilir.
Yaşam Döngüleri
Doğum başına yavru; her yıl (tarla sıçanı: ) doğum
Yaklaşık 3 haftalık gebelik dönemi (tüm türler için)
Doğumdan cinsel olgunluğa kadar 8 hafta.
Davranışları
Serin nemli yerlerde, hendeklerde, akarsu kenarlarında, toprak setlerde, yaygın olarak kullanılan meralarda, fidanlı otlak alanlarında, bahçelerde, meyve bahçelerinde ve üzüm bağlarında yaşarlar. Ağaç köklerini yerler, yuvalanarak zarara sebep olurlar.
İyi yüzücü ve dalıcıdırlar; hem gece hem de gündüz aktiftirler.
Kış uykusuna yatmazlar.
Tarla Faresi
(Apodemus sylvaticus)
Görünüşleri
Yetişkinler: Kafa ve gövde 80 -lOOmm; Kuyruk 70 - 90mm.
Erkekler 25g ve dişiler 20g ağırlığında olabilir.
Baş ve sırtta kum rengi / turuncu kahverengi, vücut yanlarında sarımsı ve göbekte beyaz kürkü vardır. Göğüs üzerinde küçük sarı renkli bir çizgi vardır.
Yaşam Döngüleri
Ömürleri ortalama iki üç ay arasındadır, fakat vahşi doğada 20 aya kadar ve esaret altında iki ya da daha fazla yıl boyunca hayatta kalabilirler.
Yavrulama sezonları Mart/Nisan aylarından Ekim/Kasım aylarına kadardır ve gebelik yaklaşık 25 gün sürer. Altı gün sonra ilk kürkü gelişir. 16 gün sonra gözleri açılır ve ortalama 18 günlük olduklarında sütten kesilirler.
Yetişkin erkekler birbirlerine karşı ve yuvadan türeyen yavrulara karşı saldırgan olabileceklerinden yavru ve yetişkinlerin hayatta kalması yavrulama sezonunun ilk yarısında zayıftır.
Alman Hamamböceği
(Blatella germanica)
Görünüşleri
12 - 15mm uzunluğunda.
Göğüs bölgesinde iki siyah çizgili kahverengi.
Kanatlar vücut uzunluğunda ya da her iki cinsiyette de vücudu biraz aşkın.
Koşar ve tırmanabilir. (Ayaklarında yapışkan tabanlar)
Yaşam Döngüleri
Dişiler yumurtalar çatlayana kadar otekalarında (yumurta keselerinde) yumurta taşıyabilir.
Yumurtalar bir ayda çatlar.
Yarı ergin böcekler yetişkinliğe geçebilmek için 6 hafta ya da 6 ay boyunca gelişirler.
Davranışları
ısıtmalı yapılar, genellikle mutfak ve gemiler. Yüksek sıcaklık ve nemi tercih ederler.
Gececidirler.
Hem etçil hem otçuldurlar.
Kış uykusuna yatmazlar.
Amerikan Hamamböceği
(Periplaneta americana)
Görünüşleri
28 - 44 mm uzunluğunda
Renkleri parlayan kırmızı-kahverengidir..
Kanatlar erkeklerde vücuttan uzun; dişilerde karın bölgesini geçkin.
Koşar (Yüksek sıcaklıktaki havalarda uçabilirler.)
Yaşam Döngüleri
Otekada (yumurta kesesinde) yumurta yumurtalar bırakılmadan önce dişi tarafından taşınır. Bazen bir araya yapıştırılır ve gruplanırlar.
Yumurtalar ayda çatlar.
Yarı ergin böcekler yetişkinliğe geçebilmek için 5 ay boyunca gelişirler. Bu dönem 15 aya kadar uzayabilir.
Davranışları
Prensip olarak bina içi, borular, temeller, tahliye boruları, çıkış borusu gibi yerlerde.
Gececidirler.
Hem etçil hem otçuldurlar.
Doğu Hamamböcekleri
(Biat ta orientalis)
Görünüşleri
25 - 30 mm uzunluğunda.
Renkleri koyu kahverengi - siyah arasında değişir.
Kanatlar dişilerde gelişmemiş, erkeklerde karın bölgesinin Va 'ünü kapsamaktadır.
Uçmaktan daha çok koşarlar.
Yaşam Döngüleri
Dişiler otekalarında (yumurta keselerinde) 16 yumurta taşıyabilirler.
Yumurtalar 2 ayda çatlarlar.
Yarı ergin böcekler yetişkinliğe geçebilmek için ay boyunca gelişirler.
Davranışları
Yapımonash.pwğer hamamböceklerine nazaran daha düşük ısılara dayanbilirler, bundan ötürü moloz, yıkıntı gibi dış ortamlarda bulunabilirler.
Gececidirler.
Hem etçil hem otçuldurlar.
Çiyan
(Chilopoda spp.)
Görünüşleri
Çok farklı türleri vardır. mm uzunluğunda.
Çok bölümlü düz vücut.
Her vücut bölgesinin bir çift bacağı vardır. Toplamda çift bacak yapar.
Yaşam Döngüleri
Yumurtalar kümeler halinde bırakılır ve çatlayana kadar dişiler tarafından bakılırlar.
Davranışları
Hızlı hareket ederler ve avcıdırlar.
Arada sırada ev gibi iç ortamlarda gizli yerlere girerler.
Nemli yerleri tercih ederler. Mumlu üstderileri olmadığından su kaybına uğrayabilrler.
Genelde dışortamlarda bulunurlar , ancak, güvenlik için içortamlara da girebilirler.
Tropik türleri oldukça zehirlidir.
Tahtakurusu
(Cimex lectularius)
Görünüşleri
4 to 5mm uzunluğunda.
Oval ve sırttan alt kısma kadar düzleştirilmiştir. İyi gelişmiş bacakları vardır ancak kanatları yoktur.
Ağız parçaları delip emmeye uyarlanmıştır.
Renkleri kırmızıdan kahverengiye değişkenlik gösterir.
Yaşam Döngüleri
- yumurta 2 aylık süreç içerisinde arasında değişiklik gösteren gruplar halinde bırakılır.
Davranışları
İnsan kanı ile beslenir.
Çatlak ve yarıklarda, karyola başlığında, soyulan duvar kağıtlarının arkasında, kırık alçılarda, ışık düğmelerinde, halıların altında ve süpürgelik gibi yerlerde yaşarlar.
Tahta kuruları gececidirler.
Kırkayak
(Dipolopoda spp.)
Görünüşleri
Çok çeşitli türleri vardır. mm. uzunluğunda.
Dar ve silindiriktirler. Birçok vücut bölgesi bulunur.
Her vücut bölgesinin bir çift bacağı vardır. Toplamda çift bacak yapar.
Yaşam Döngüleri
Yumurtalar kümeler halinde toprağa bırakılır ve olgunlaşmamış evreler iki yıl boyunca birçok deri değiştirime sürecinden geçer.
Davranışları
Kırkayaklar bitki ve rutubetli/çürümüş sebze artıkları il beslenirler. Tehlike anında spiral bir biçim alırlar.
Genellikle dış ortamlarda bulunurlar.
Kulağakaçan
(Forfícula auricularia)
Görünüşleri
Arkasındaki kıskaçlarıyla mm uzunluğunda.
Kıskaçlar erkeklerde kavisli, dişilerde düzdür.
Renkleri koyu kahverengidir.
Yaşam Döngüleri
Dişiler otuz kadar yumurta bırakırlar ve bunları toprağa bırakırlar.
Dişiler yumurtalara ve ergenlere dağılana kadar bakarlar.
Her yıl bir kuşak ürer.
Davranışları
Yetişkinler gececidirler ve sığınak için yarık ve çatlaklar ararlar.
Kulağakaçanlar zararsızdır, ancak kıskaçları küçük bir çimdik acısı
Elbise Güvesi
(Tineola bisselliella)
Görünüşleri
Yetişkin mm uzunluğunda. İşaretsiz kanatları parlak altın rengindedir..
Larva — 10 monash.pw kadar uzunlukta. Kendi vucudunun 15 katı büyüklüğünde ipek tüplerde yaşamaktadır
Pupa — Yaklaşık 6 mm uzunluğunda
Yaşam Döngüleri
Yumurtaları yaklaşık 6 haftada ergin hale gelir. Eğer yiyecek az veya sıcaklık düşük ise 10 ila 18 ay kalabilir.
Davranışları
Erginler yemek yemez. Işıktan kaçar
Kumaşlarda düzensiz delikler açarla
Gümüşböceği
(Lepisma saccharina)
Görünüşleri
12mm uzunluğunda. Karın bölgesinin sonundaki üç uzun sert kıl ile torpido biçimlidir.
Uzun duyargaları kanatsızdırlar.
Gümüşböceği — Gümüşi-gri renkte.
Yaşam Döngüleri
Yumurtalar yarıklara bırakılır.
Yetişkinlerl-3 yıl arası yaşarlar.
Davranışları
Hızlı bir biçimde koşabilirler.
Gümüş böceği nemli ve ılık ortamları sever.
Yemek artığı, karbonhidrat ve sakız ile beslenirler. Gece boyu aktiflerdir.
Ticari tesislerin, kütüphanelerin ve mutfakların ufak haşereleridir.
Tespih Böceği
(Isopoda)
Görünüşleri
15mm uzunluğunda.
Göğüs bölgesi yedi çift bacağa sahiptir. Karın bölgesi ise, altı çift sahte bacağa sahiptir.
Yaşam Döngüleri
Dişiler yumurtaları çatlayana kadar vücutlarının alt tarafına tutturulmuş biçimde taşırlar.
Her yıl bir ya da iki kuşak ürer.
Davranışları
Rutubetli mekanlarda, çürüyen kütüklerde ve diğer organik atıklarda ürerler.
Soğuk ve rutubetli yerlerde taş altında yaşarlar. Yetişkinler iki yıla kadar yaşarlar.
Çeşitli mülkleri yaşam alanları kuruyunca ya da sel götürünce istila edebilirler.
Zararsızdırlar. Buna karşın çok sayıda olmaları istenmez.
Kahverengi Kene
(Rlıipiceplıalus sanguineus)
Görünüşleri
Kırmızı - kahverengi renkte.
Uzamış vücut şekli.
Yaşam Döngüleri
Gelişim düzeyi üç aşamadan oluşur. Bundan ötürü, taşıyıcılarını gelişimlerinin üç aşamasında değiştirmek zorundadır (larva, ergen, yetişkin).
Gelişimlerini tamamlayabilmek için her düzeyde bir defa olmak üzere üç defa kanla beslenmeye gereksinim duyarlar.
Davranışları
Köpeklerde bulunur, kulübe ve evlerde, arasıra vahşi doğada, fakat insanlarda çok nadir görülür.
Ilık bölgelerde, her yıl kenelerin birçok jenerasyonu beklenir.
Kenelerin köpeklere bulaşabildikleri en uygun ve yaygın ortam köpeklerin taranamadığı yerlerdir.
Marangoz Karıncaları
(Camponotus pennsylvanicus)
Görünüşleri
1/4" uzunluğundaki işçilerdir.
1/2" uzunluğunda kraliçe.
Siyahi renk genelde yaygındır ancak siyah ve kırmızı da olabilirler.
Altı bacaklıdır.
Yaşam döngüleri
Sürüler baharda görünürler.
Marangoz karıncası sürüleri yıl arası yaşarlar.
Davranışları
Yerleri - hem nemli hem de kuru tahta ya da ahşap, ancak bu karıncalar nemi tercih ederler. Örnek: Su sızıntılarıyla nemlenmiş olan tahta.
İçsel olarak - Tahtaları pürüzsüz bir görünümle oyarlar.
Dışsal olarak - Bazen ağaç kesitlerini oyarlar.
Görünürlük - Genelde geceleri, ancak Baharın/Yazın ilk aylarında gün ışığında da yiyecek ararlar. Göstergeler; talaş, ıslak odun ya da duvardan gelen alışılmadık seslerdir.
Beslenme - öncelikli besinleri tatlı özsudur. Bunun yanısıra, bitki salgıları, meyve suyu ve böcek kalıntısı da yerler. Tahta yemezler.
Evlerde tatlı maddelere, yağlara, hayvansal yağa ve etlere yönelirler.
İrtibat - İnsanlarla nadiren irtibat kurarlar. Ancak kurmaları durumunda kaçmaya çalışırlar. Sokamazlar.
Bahçe Karıncası
(Lasius niger)
Görünüşleri
İşçiler mm. uzunluğundadır.
Kraliçeler 15 mm. uzunluğundadır.
Renkleri koyu kahverengi ya da siyahtır.
Bel bölgesinde küçük bir parça (pedisel).
İğnesi bulunmamaktadır.
Yaşam Döngüleri
Kraliçeler kışı toprakta geçirirler. Yumurtalar baharın son aylarında bırakılır. Larvalar hafta sonra olgunlaşırlar.
Larvalar, ilk işçi karıncalar ortaya çıkana kadar, kraliçenin salya salgı bezlerinden gelen salgılar ile beslenirler.
İşçi karıncalar, larvaların korunmasıyla yuva kurulmasıyla ve yiyecek sağlanmasıyla ilgilenirler.
Üretici erkekler mevsimin sonraki bölümlerinde türerler.
Davranışları
Besin arayan işçi karıncalar yemek kaynakları etrafında iyi belirlenmiş izleri takip ederler. Tatlı besinler tercih edilir, ancak, bol miktarda protein içeren besinler de alınır.
Sürü özellikleri - üretken erkekler ve kraliçeler arasındaki eşleşme hareket halindeyken yazın ortalarından sonuna kadar sürer. Erkekler eşleşmeden sonra yok olurlar.
Yuva yerleri - genelde toprakta açıkalanda ve yapıların güneş alan tarafında kalan döşeme plakalarının altında.
Akrepler
(Scorpiones)
Görünüşleri
Yetişkinler - 21cm. Rengi sarı-siyah arasında türüne göre değişiklik gösterir. Kıskaçları ve iğne taşıyan parçalı kuyrukları ile kolayca ayırt edilebilmektedirler.
Yaşam Döngüleri
Akreplerin uzun bir gebelik dönemi vardır ( ay arası). Her dişi, annelerinin sırtına çıkacak olan arası yavru taşımaktadır.
Doğumlarından sonra bir ya da iki hafta annelerinin sırtalarında kalırlar. İndiklerinde artık bağımsızdırlar ve olgunluğa ulaşmaları iki-altı yıl arası sürer.
Ortalama bir akrep üç ile beş yıl arasında yaşar, ancak, bazı türler, yıla kadar yaşayabilmektedir.
Davranışları
Çoğu akrep gececidir.
Sıcak ve kuru alanlarda olduğu kadar, çayırlık, savanalar, mağaralar ve kışın yapraklarını döken/dağ çamı/yağmur ormanlarında da bulunabilirler.
Akrep zehri kurbanının sinir sistemini monash.pw türün kendine has bir karışımı vardır.
.
Anofel Sivrisinekleri
(Anopheles spp.)
Görünüşleri
Yetişkinler - kanatlarında solgun ve koyu benekler bulunur ve zemine 45 derece açıyla dinlenirler.
Tüm zorlu koşullara rağmen yaşayabilen hamam böcekleri, özellikle yaz aylarında evlerde sık sık karşılaşılan sorunların başında gelir. Hijyenden uzak ortamlarda yaşayan hamam böcekleri genelde açık bırakılan pencere ve kapılar yüzünden evlerin içerisine gelir. Yazın sıcak havalardan kurtulmak için açılan pencereler, hamam böceklerine davetiye çıkartır. Hamam böceklerini yok etmek için yuvalarını bulmak ve yeni yumurtalar bırakmalarını önlemek çok önemlidir. Bu böcekler alerjiye, ishale, deri döküntülerini ve gıda zehirlenmelerine yol açabilecek bakteriler taşır. Bu yüzden evdeki hamam böceklerini yok etmek sağlık açısından gereklidir. Peki, hamam böcekleri nasıl yok edilir? İşte, hamam böceklerini yok etmek için uygulayabileceğiniz yöntemler:
Evdeki Hamam Böceği Yuvası Nasıl Bulunur?
Hamam böceklerinden kurtulmak için, ilk yapılması gereken yuvalarını bulmaktır. Bu sayede yeni doğacak böceklerde kontrol altına alınabilir.
Hamam Böceği Nasıl Yok Edilir?
Hamam böcekleri suya bağımlıdır. Bu böcekler yaklaşık 1 ay besinsiz bir şekilde yaşayabilir. Ancak susuz kaldıklarında 1 hafta içerisinde ölür. Bu yüzden evinizde bulunan tüm su sızıntılarını en kısa sürede tamir edin. Özellikle tatile giderken su vanalarını kapatmayı ihmal etmeyin.
Daha önce söylediğimiz gibi hamam böceklerinin sevdiği bazı alanlar vardır. Ancak böceklerden tamamen kurtulmak için, evi dip köşe temizleyebilirsiniz. Özellikle mutfak sürekli temiz tutulmalı, bulaşıklar kısa sürede yıkanmalı, yemek artıkları buzdolabına kaldırılmalıdır. Ocakta biriken yağlar da, hamam böceklerinin çoğalmasına yol açabilir.
Hamam böceklerinden kurtulmak için, evin zeminini sürekli temiz tutmaya özen gösterin. Ancak zemini temizlerken duvarı ıslatmamaya dikkat edin.
Hamam böceklerinden kurtulmak için, sabunlu su oldukça etkilidir. Bir sprey şişesine sıvı sabun veya duş jeli dökün. İçerisine su ekleyerek seyreltin. Hazırladığınız karışımı doğrudan hamam böceğinin üzerine sıkın. Özellikle karnına ve kafasına temas etmesine özen gösterin.
Ev Yapımı Hamam Böceği İlaçları
Hamam böceklerinden kurtulmak için piyasada satılan tablet ve ilaçlar mevcuttur. Ancak kimyasal ürün kullanmak istemiyorsanız, evde kendi ilacınızı da hazırlayabilirsiniz.
Hamam Böceklerinin Çoğalması Nasıl Önlenir?
Hamam böceklerinin yeni istilasından kurtulmak için yapmanız gerekenler;
Şunlara da göz atın;