Çalışan bir anne adayının doğum izni süresi ne kadardır, doğum iznini nasıl kullanabilir?
Çoğul gebeliklerde doğum izni ne kadardır?
Çoğul gebeliklerde ikiz, üçüz fark etmeksizin doğumdan sonra kullandırılan 8 haftalık süreye 2 hafta daha eklenerek toplamda 18 haftalık ücretli izne sahip olur.
Doğum parası nedir? Çalışan anneler bu parayı nasıl ve nereden alabilir? Herkese eşit miktarda mı doğum yardımı yapılır mı?
Doğum parası Aile ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından annelere tanınan bir hak olup, ilk çocuk için 300 TL, ikinci çocuk için 400 TL, üçüncü çocuk için 600 TL olarak tek seferlik yapılan bir yardımdır. Bunun için annenin çalışıyor ya da çalışmıyor olması fark etmez, doğum yapması, bebeğin sağ olması ve Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olması aranan şartlardır. Başvuru için Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlükleri veya Sosyal Hizmet Merkezlerine iadeli taahhütlü mektupla doldurulan başvuru formu gönderilir, ödemeler PTT aracılığıyla T.C. kimlik numarası üzerinden havale ile yapılır.
Hamilelikte çalışabilir raporu kaçıncı haftada alınır?
Hamilelikte çalışma saatleri nasıl düzenlenir?
Hamilelik süresince kadın işçiye periyodik kontroller için ücretli izin verilir. Hekim uygun görür ise hamile kadın, işçi sağlığına uygun daha hafif işlerde çalıştırılır. Böyle bir durumda işveren tarafından işçinin ücretinde herhangi bir indirim yapılamaz.
Doğum sonrası süt izni ne kadardır?
Süt parası nedir? Ne kadardır?
Hamile bir çalışan ‘hamilelik nedeniyle’ işten çıkartılabilir mi? Bu durumda yasal olarak hakları nelerdir?
Bir çalışanın sırf hamile olduğu için işten çıkartılması geçerli veya haklı bir neden olmayıp, iş kanunu çerçevesinde iş güvencesine tabi olan (iş yerinde en az 30 işçi çalışmalı) işyerleri ve işçiler için bu nedenle bir fesih yapılması halinde fesih bildiriminin tebliğinden itibaren bir ay içerisinde arabulucu kanalıyla işe iade başvurusunda bulunarak yasal süreci başlatabilirler.
Eğer işçi, iş güvencesi hükümlerinden yararlanamıyorsa, bu nedenle yapılacak fesihlerde mevcut yasal ihbar süresinin 3 katı tutarında kötü niyet tazminatı talep etme hakkı olacaktır. Fesih, her hâlükârda haklı bir nedene dayanmadığından işçinin kıdem ve ihbar tazminatı talep etme hakkı da mevcuttur.
Hamilelik sürecinde kadın işçilerin periyodik doktor kontrollerine gittiği sürelerin yıllık izin süresinden sayılması veya bu süreler için ücrette kesintiye gidilmesi gibi hukuka aykırı uygulamalara rastlamaktayız. Bu gibi hukuka aykırılıkların önüne geçmek adına, hamile kadın işçilerin haklarını ve istemde bulunabilecekleri hususları inceledik.
Öncelikle belirtmek gerekir ki, hamilelik süresince kadın işçiye periyodik kontroller için ücretli izin verilmesi gerekmektedir. Kadın işçinin periyodik kontrollere gitmiş olması nedeniyle ücretinden kesinti yapılması mümkün değildir.
Hekim raporu ile gerekli görüldüğü takdirde, hamile kadın işçi sağlığına uygun daha hafif işlerde çalıştırılır. Bu halde işçinin ücretinde bir indirim yapılmaz.
Kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam onaltı haftalık süre için çalıştırılmamaları esastır. Çoğul gebelik halinde doğumdan önce çalıştırılmayacak sekiz haftalık süreye iki hafta süre eklenir.
Ancak, muhakkak doğumdan önceki 8 hafta muhakkak kadın işçinin çalışmayacağı anlaşılmamalıdır. Şayet kadın işçinin sağlık durumu uygun ise, doktorun onayı ile doğumdan önceki üç haftaya kadar işyerinde çalışabilmesi mümkündür. Bu durumda, kadın işçinin çalıştığı süreler doğum sonrası sürelere eklenir.
Özetle kanun hükmünden, doğumundan 3 hafta öncesine kadar çalışan işçinin, doğumdan sonra 13 hafta izin kullanma hakkı olduğu anlaşılmaktadır.
Kadın işçinin erken doğum yapması halinde ise doğumdan önce kullanamadığı çalıştırılmayacak süreler, doğum sonrası sürelere eklenmek suretiyle kullandırılır.
Sonuç olarak her halükarda, doğum yapan kadın işçi, 16 haftalık ücretli izin kullanacaktır. İsteği halinde kadın işçiye, onaltı haftalık sürenin tamamlanmasından veya çoğul gebelik halinde onsekiz haftalık süreden sonra altı aya kadar ücretsiz izin verilmesi, kanunen mümkündür. Bu süre, yıllık ücretli izin hakkının hesabında dikkate alınmaz.
Kadın işçilere bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam bir buçuk saat süt izni verilir. Bu sürenin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kullanılacağını işçi kendisi belirler. Bu süre günlük çalışma süresinden sayılır.
1-Analık İzin Hakkı
Kadın çalışanların doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam onaltı haftalık süre için çalıştırılmamaları esastır. Çoğul gebelik halinde doğumdan önce çalıştırılmayacak sekiz haftalık süreye iki hafta süre eklenir. Ancak, sağlık durumu uygun olduğu takdirde, doktorun onayı ile kadın çalışan isterse doğumdan önceki üç haftaya kadar işyerinde çalışabilir. Bu durumda, kadın çalışanın çalıştığı süreler doğum sonrası sürelere eklenir.
2-Ücretsiz izin hakkı
Doğum sonrası analık hâli izninin bitiminden itibaren çocuğunun bakımı ve yetiştirilmesi amacıyla istekleri hâlinde birinci doğumda altmış gün, ikinci doğumda yüz yirmi gün, sonraki doğumlarda ise yüz seksen gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilir. Bu izin çalışanın yazılı isteği olması halinde kullandırılmalıdır. Bu süreler çalışanın normal yıllık izin hesabında dikkate alınmamalıdır. Bu sürelerde süt izni söz konusu olmamaktadır.
3-Süt izin hakkı
Bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için çalışan kadınlara günde toplam bir buçuk saat süt izni verilir. Bu sürenin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kullanılacağını çalışan kendisi belirler. Bu süre günlük çalışma süresinden sayılır.
4-Kısmi süreli çalışma hakkı
Bu sürelerin bitiminden sonra çocuğun mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden ay başına kadar ebeveynlerden biri kısmi süreli çalışma talebinde bulunabilir. Bu talep istisnai durumlar yoksa işveren tarafından karşılanmak zorundadır. Anne babadan birinin çalışmaması halinde kısmi süreli çalışma talebinde bulunulamaz. İşçi yazılı talepte bulunmalı, eşinin çalıştığına dair belgeyi eklemek zorundadır. Kısmi süreli çalışmaya başlayan çalışan, aynı çocuk için bir daha bu haktan faydalanmamak üzere tam zamanlı çalışmaya dönebilir. Kısmi süreli çalışmak isteyen veya tam zamanlı çalışmaya geri dönmek isteyen çalışan işverene bunu en az bir ay önce yazılı olarak bildirir.