Hamilelikte Seker Yuklemesi Kacinci Hafta Yapilir
Sağlık Rehberi
Tüm gebeliklerin %’unda gebelik diyabeti görülür.
İnsülin gebelikte güvenlidir
Plasentanın ortadan kalkmasıyla beraber kan şekeri normal seviyelerine iner.
30 dakika yürüyüş ve yüzme, şeker düzeylerinin hedefte tutulmasına yardımcı olur.
Beslenme tedavisi ve egzersiz ile hedeflenen kan şekeri değerlerine ulaşılamadıysa gebeye insülin tedavisi önerilir.
Gebeliğin Haftalarında yapılan şeker yükleme testi ile tespit edilir.
Gebelik şekeri; Önceden bilinen şeker hastalığı (Diyabet) olmayan kadınların kan şekerlerinin ilk defa gebelikleri sırasında yüksek saptanmasıdır
Görülme sıklığı ve nedeni ; Tüm gebeliklerin %’unda gebelik diyabeti
görülür. Gebelik sırasında değişen beslenme alışkanlıkları, azalan hareket ve plasentadan salgılanan hormonların gebelik diyabeti gelişiminde rol oynadığı düşünülmektedir. Plasenta gebelik boyunca bebeği desteklemek için büyür ve salgıladığı hormonlar annenin insülinin etkisini azaltır. Bu duruma insülin direnci denir. Insülin yeterli etki gösteremezse glukoz (şeker) kandan temizlenip enerjiye dönüştürülemez, kan şekeri yükselir ve gebelik diyabeti ortaya çıkar. Çoğu gebe insülin direncini insülin salgısını arttırarak yener ve diyabet gelişmez. Ancak bazı genetik ve çevresel faktörler gebelik diyabeti gelişimini kolaylaştırır. Ailede diyabet öyküsü, önceki gebeliklerinde gebelik diyabeti veya iri bebek doğurma öyküsü, ileri yaş (>25), şişmanlık (beden kitle indeksi>27 kg/m2) ve yağdan zengin beslenme bu faktörler arasında sayılabilir.
Gebelik diyabeti tanısı nasıl konulur?
Gebelik diyabeti gebeliğin Haftalarında yapılan şeker yükleme testi ile tespit edilir. Teşhis için şeker yükleme testi tek basamaklı veya iki basamaklı yapılabilir. Eğer tek basamaklı yapılacaksa en az saatlik açlık sonrası gebeye 75 gr glukoz içirilir ve açlık, 1. ve 2. saatte kan şekerine bakılır. İki basamaklı yaklaşımda ise günün herhangi bir saatinde açlığa gerek duyulmadan içilen 50 gr glukoz sonrası 1. saatte kan şekerine bakılır. Eğer bu değer mg/dl üzerinde ise saatlik açlık sonrası gr glukoz ile yükleme yapılarak açlık, 1. , 2. ve 3. saatlerde kan şekeri ölçümü yapılır. Günümüzde her iki yaklaşım da kabul görmektedir. Ülkemizde tüm gebelere haftalarda, eğer yukarıda sayılan risk faktörleri varsa daha erken haftalarda şeker yükleme testi yapılması önerilmektedir.
Gebelik diyabeti anne ve bebeği nasıl etkiler?
Gebelik diyabeti anne ve bebek için bazı kötü sonuçlar doğurabilir. Gebelik diyabeti gebeliğin nispeten geç haftalarında, bebek vücudu oluşmuş ancak büyümekle meşgulken geliştiği için genellikle doğumsal defektlere neden olmaz. Plasenta kan şekeri için bir bariyer değildir, annenin kan şekeri bebeğe aynı şekilde iletilir. Bebek kendisine ulaşan yüksek şeker için olması gerekenden fazla insülin salgılamak zorunda kalır. Bebek kendisi için gerekenden fazla enerji aldığı için bu enerjiyi yağ olarak depolamaya başlar. Bu da bebeğin “iri” leşmesine neden olur. İri bebekte normal doğum sırasında oluşabilecek sorunlar nedeniyle doğum yönteminin sezeryan doğum olarak seçilmesi gündeme gelir. Doğumdan hemen sonra bebeğin kan şekerinin düşmesi, geçici solunum yetmezliği ve kalsiyum düşüklüğü bebekte görülebilecek diğer durumlardır. Ayrıca bu bebekler ileride şişmanlık ve Tip 2 diyabet için risk taşırlar. Genellikle doğum sonrası plasentanın ortadan kalkmasıyla beraber kan şekeri normal seviyelerine iner ancak gebeliği sırasında diyabet teşhis edilmiş kadın ömür boyu diyabet olma riskini taşır. Bu nedenle doğum sonrası haftalarda şeker yükleme testi tekrarlanmalıdır.
Gebelik diyabeti nasıl tedavi edilir?
Gebelik diyabetinin tedavisindeki amaç bu gebelerin kan şekerlerini diyabeti olmayan gebelerle benzer düzeyde tutmaktır. Tedavi ile yemek öncesi kan şekerleri 95 mg/dl ve altında, yemek sonrası 1. saat tokluk şekerlerini mg/dl ve altında, 2. saat tokluk şekerlerini < mg/dl ve altında tutmak hedeflenir.
Eğitim ve Tıbbi Beslenme Tedavisi
Anne ve bebekte gebelik diyabetine bağlı gelişebilecek sorunların engellenmesi için tedavi şarttır. Eğitim tedavinin en önemli basamağıdır. Eğitim diyabet hemşireleri ve diyetisyenler tarafından verilir. Gebe diyabet hakkında bilgilendirilir, gebeye evde kendi kendine kan şekeri takibi öğretilir ve tıbbi beslenme tedavisi anlatılır. Tıbbi beslenme tedavisi gebenin boy, kilo ve aktivitesine göre ayarlanır. Tıbbi beslenme tedavisindeki amaç gebenin diyetinde karbonhidrat, protein ve yağ dengesini düzenlemektir. Diyet ana ve ara öğünlere bölünür ve basit karbonhidratlar diyetten çıkarılır, toplam kalorinin %30’dan azının yağlardan alınması hedeflenir. Gebe uygulayacağı diyeti kısıtlayıcı olarak görmemelidir, aslında diyet sağlıklı beslenmeyi temel alır ve bu durum beslenme alışkanlıklarını değiştirmek için bir fırsattır.
Egzersiz
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı tarafından aksi önerilmediği sürece gebelik diyabeti olan gebelere orta düzeyde egzersiz önerilir. 30 dakika yürüyüş ve yüzme vücudun kan şekerini işlemesini kolaylaştırır ve şeker düzeylerinin hedefte tutulmasına yardımcı olur.
Tıbbi Tedavi
Eğer tıbbi beslenme tedavisi ve egzersiz ile hedeflenen kan şekeri değerlerine ulaşılamadıysa gebeye insülin tedavisi önerilir. İnsülin gebelikte güvenlidir, insülin başlandıktan sonra da gebe diyet yapmaya ve kendi kendine kan şekeri ölçümüne devam etmelidir. Sonuç olarak, gebelik diyabeti gebelik sırasında saptanan ve genellikle doğumdan sonra düzelen bir durumdur. Ancak anne ve bebekte gelişebilecek olumsuz sonuçlar nedeni ile ilgili hekim tarafından yakın takibi gerekir
Şeker Y&#;klemesi Ka&#;ıncı Haftada Ve Ka&#; Aylıkken Yapılır? Ka&#; Defa Yapılmalı?
Gebelikte bebeğin ihtiyacı olan glikoz için, anne adayında insülin direnci oluşur. Gebelikte sorun yaşanmaması durumunda ise bu durum kendiliğinden düzene girer.
Şeker Yüklemesi Kaçıncı Haftada ve Kaç Aylıkken Yapılır?
Gebe kadınlarda gebeliğin ikinci üç aylık döneminde ya da daha sonrasında şeker hastalığı ortaya çıkması gebelik şekeri ismi verilen gestasyonel diyabet olarak da tanımlanır. Fetusun gelişimi için plasentadan salgılanan HPL ismindeki hormon fetusa yeteri kadar glikozun ulaşması için, kan şekerini düşüren etkiyi de frenler. Bu nedenle de gebelikte doğal hiperglisemi eğilimi ortaya çıkar. Anne adayları Haftadan da itibaren diyabetik bir duruma gelebilir.
Gebe kadınlarda şeker hastalığını belirlenebilmesi için, 24 ve 28 haftalarda şeker yükleme testinin yapılması çok önemlidir. Ama bu durum, riskli gebeliklerde daha yakından takip edilmelidir. Riskte sayılan gebelerde şeker yükleme testinin çok daha erken dönemde yapılması gerekebilir. Aynı zamanda gerekli olduğu durumlarda belli periyotlarla bu testin tekrarlanması gerekir. Yapılan yükleme testi sonrasında, gerekli görülen hastalarda teşhisin kesinleşmesi için daha ayrıntılı bir şeker yükleme testi yapılması gerekir.
Gebelikte Şeker Yükleme Testi Kaç Defa Yapılmalı?
Gebelikte şeker yükleme testi genellikle ve 28 haftalarda ve 1 defa yapılır. Ama riskli olarak görülen gebeliklerde gerekli görüldüğü hallerde belli periyotlarda şeker yükleme testinin tekrarlanması gerekebilir. Yapılan yükleme testi sonrasında konulacak teşhisin kesinleşmesi için daha ayrıntılı bir şeker yükleme testi yapılması istenebilir. Kısacası, gebeliğin durumuna ve şeker yükleme testi sonuçlarına göre bu testin tekrarlanıp tekrarlanmayacağına karar verilir.
Yapılan şeker yükleme testi sonucunda anne adayına şeker hastalığı teşhisi koyulursa, tedavi amacı ile diyet uygulanması ya da insülin kullanımı gerekebilir. Gebe kadınlarda normal şeker hastalarında verilen ve ağızdan alınan şeker ilaçları tercih edilmez. Anne adaylarında genellikle insülin kullanımından sonra, kan şekeri seviyesi normal düzeye geri döner. Uygulanacak tedavi gebelik sırasında bebeğin herhangi bir tehlike yaşamasına ve doğumdan sonra sorun yaşamasına da engel olur. Bu nedenle de anne adaylarının insülin tedavisine aksatmadan devam etmesi gerekir.
Gebelikte Şeker Yükleme Testinin Önemi
Şeker yükleme testi uygulanmamış olan anne adaylarında, ortaya çıkacak olan olası bir şeker hastalığı durumunda kan şekeri seviyesi kontrol altına alınmaz. Bu durum da anne adayını dirençli vajinal mantarı, böbrek enfeksiyonu gibi rahatsızlıklar bakımından korunmasız bırakır. Bebeklerde anomali gelişme riski ise, normal gebeliklerde olan oranlardaki gibidir. Ama kandaki şeker oranının ani bir şekilde yükselmesi nedeni ile bebeğin anne karnında ani bir şekilde olarak kaybedilmesi olasılığı daha fazladır. Özellikle tedavisini aksatan ve kan şekeri seviyesi olması gerekenden çok daha farklı olan kadınlarda bu risk çok yüksektir. Kan şekerindeki yükseklik, aynı zamanda bebeğin fazla kilolu doğmasına ya da amniyos sıvısının da artmasına neden olabilir.
Doğum sırasında bebeklerde de bazı sorunlar ortaya çıkabilir. Bunların arasında en sık yaşanan sorun ise, bebekte oksijensizlik belirtisinin ortaya çıkmasıdır. Bunun dışında bebekte kan şekerinin düşmesi, kanında kalsiyum seviyesinin de önemli ölçüde düşmesi, akciğerin tam olarak gelişmemesi nedeni ile solunum zorluğu ortaya çıkması ve sarılık gibi ciddi problemlerin yaşanmasına neden olabilir. Daha ileri ki dönemlerde ise, bebekte şeker hastalığı ve kalp hastalığı ortaya çıkabilir. Bu nedenle gebelerde şeker yüklemesi testi yapılması çok önemlidir.