Hamilelikte Sıtma

Gebelikte aşı olmak zararlı mı? Bazı aşılar güvenlidir ve hamilelik öncesinde, sırasında ve sonrasında kadınları ve bebeklerini korur. Bu aşılara tepki olarak gelişen antikorlar sadece anneyi korumakla kalmaz, aynı zamanda plasentayı geçerek bebeklerini yaşamın erken dönemlerinde ciddi hastalıklardan korumaya yardımcı olur. Grip ve boğmaca gibi inaktive edilmiş aşılar, koruduğu virüsün canlı bir versiyonunu barındırmaz ve bunlar bebeğinize zarar vermez. Aksi şekilde canlı aşılar ise önerilmez.

Hamileyseniz veya bir hamilelik planlıyorsanız, gebelikte aşı olmak ve bazı aşıları olmamak önemlidir. İhtiyacınız olan özel aşılar yaşınıza, yaşam tarzınıza, tıbbi durumunuza, seyahat planınıza ve önceki aşılarınıza göre belirlenir. Hamilelik planlıyorsanız, sağlık uzmanınızla tüm aşılarınızı güncellemek için konuşun. Kızamık, kabakulak, kızamıkçık (MMR) aşısı gibi bazı aşılar, hamilelikten en az bir ay önce yapılmalıdır.

Gebelikte aşı; Grip ve DTaP aşılarını yaptırmalısınız

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC), hamile kadınların her hamilelik sırasında iki aşı yaptırmasını önermektedir; inaktive edilmiş grip aşısı (influenza aşısı değil) ve DTaP (difteri, tetanoz, boğmaca) aşısı. Hamileyken grip ve DTaP aşısı yaptırmak vücudunuzun koruyucu antikorlar (hastalıklarla savaşmak için vücut tarafından üretilen proteinler) oluşturmasına neden olur ve bu antikorların bir kısmını bebeğinize geçirirsiniz. Bu bağışıklık, bebeğinizin aşı olmadan önceki ilk birkaç ayında bebeğinizi bazı hastalıklardan koruyabilir ancak zamanla bağışıklık azalır.

Gebelikte aşılar doğru ve zamanında yapıldığı sürece size ve bebeğinize büyük fayda sağlayacaktır. CDC, grip mevsiminde hamileyseniz grip aşısı yaptırmanızı önerir. Grip mevsimleri zamanlamasına göre değişiklik gösterse de, CDC mümkünse Ekim ayı sonuna kadar aşı olmayı öneriyor. Milyonlarca gebe kadına yapılan grip aşıları bunun güvenli olduğunu göstermektedir. Grip aşısı olmak, doğumdan sonraki birkaç ay boyunca kendinizi ve bebeğinizi griple ilişkili komplikasyonlardan korumanın en iyi yollarından biridir.

Hamile kadınların herhangi bir zamanda DTaP aşısı yaptırması önerilir ancak ideal olarak her hamileliğin 27 ila haftası arasında yapılması tavsiye edilir. Bu aşı, daha önce DTaP aşısını aldığınızdan bu yana ne kadar zaman geçtiğine bakılmaksızın her hamilelikte önerilir. Hamileliğiniz sırasında bir DTaP aşısı olmadıysanız ve hiç yaptırmadıysanız, aşı doğumdan hemen sonra önerilir.

Gebelikte yapılmaması gereken aşılar

Gebelikte aşı konusunun ikinci kısmı kaçınılması gereken aşılardır. Bir aşı, virüsün MMR aşısı gibi canlı bir versiyonunu içeriyorsa, aşı yaptırmadan önce genellikle bebeğiniz doğana kadar beklemeniz tavsiye edilir. İnsan papilloma virüsü (HPV) aşısı, kızamık - kabakulak ve kızamıkçık (MMR) aşısı, canlı grip aşısı (nazal grip aşısı), varisella (su çiçeği) aşısı, bazı seyahat aşıları (sarı humma, tifo ateşi ve Japon ensefaliti), BCG (tüberküloz aşısı), oral çocuk felci (bebeklere verilen 5'i 1 arada aşının bir parçasını oluşturur), oral tifo gebelik sürecinde önerilmez. Bunun nedeni, canlı aşıların doğmamış bebeğinizin enfekte olmasına neden olma olasılığı yüksek olmasıdır. Ancak herhangi bir canlı aşının doğum kusurlarına neden olduğuna dair hiçbir kanıt yoktur.

Yukarıda belirtilen seyahat aşıları, doktorunuz tarafından faydaların risklerden daha ağır bastığı belirlenmediği sürece, gebelikte bu aşılar yapılmamalıdır. Bu aşılardan herhangi birini alırsanız ve ardından hamile olduğunuzu öğrenirseniz, doktorunuzla konuşun. Hamileliği tamamladıktan sonra gerekirse daha fazla aşı dozu verilmelidir.

Emzirirken aşı yaptırmak güvenli mi?

Doğumdan hemen sonra, emzirirken bile rutin aşıları yaptırmak güvenlidir. Bununla birlikte, sarı humma aşısı, belirli ülkelere seyahat kaçınılmaz olmadığı ve bir sağlık hizmeti sağlayıcısı, aşılamanın yararlarının risklerden daha ağır bastığına karar vermediği sürece emziren kadınlar için önerilmez.

Gebelikte sıtma; Gebe kadınlar sıtmaya karşı duyarlıdır!

Gebelikte aşı olmak kadar bazı ilaçların alınması ve hastalıklardan korunmak da önemlidir. Hamile kadınlar sıtmaya özellikle duyarlıdır. Bu ciddi bir durumdur ve eğer ciddi ise hem anne hem de bebeği için ölümcül olabilir. Sıtma, başlıca şu ülkelerde yaygındır; Afrika, Güney Amerika ve Orta Amerika, Asya, orta Doğu. Mümkünse, hamile iseniz bu bölgelere seyahat etmekten kaçının. Bununla birlikte, seyahatinizi erteleyemez veya iptal edemezseniz önleyici tedavi mevcuttur; riskinizi azaltmak için antimalaryal ilaç tabletleri verilebilir.

Aldığınız sıtma ilacı, hangi ülkeye seyahat ettiğinize, hamileliğinizin aşamasına ve önceden var olan başka bir sağlık sorununuz olup olmadığına bağlı olabilir. Bazı bölgelerde sıtma paraziti bunlara direnç geliştirdiği için bazı sıtma ilaçları işe yaramaz.

Bazı antimalaryal ilaçların gelişmekte olan bebeği etkilediği bilinmektedir. Örneğin, doksisiklin; hamile bir kadın hamileliğin ilk 12 veya 13 haftasından sonra bu ilaçları alırsa bebeğin süt dişlerinin rengi değişebilir.

Diğer sıtma ilaçları yeterince çalışılmamıştır ve hamilelikte kullanımları hakkında daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Ancak sıtmadan size ve bebeğinize zarar verme riski, sıtma ilacı almanın olası risklerinden çok daha büyüktür.

Hamileyseniz, böcekler tarafından ısırılmaya karşı önlem alın. Örneğin, sivrisinek kovucu kullanmak, gün batımından sabaha kadar uzun kollu-bacaklı giysiler ve çorap giymek, yatağa cibinlik takmak önlemlerden bazılarıdır.

Her yıl küresel insan nüfusunun karşılaştığı önemli rahatsızlıklardan biri sıtmadır. Bu hastalık dişi sivrisinekler tarafından insanlara bulaşır. Ancak, kan transfüzyonu da bulaşmasına neden olabilir. Sıtma hastalığı herhangi bir zamanda ortaya çıkabilir. En sık görüldüğü zamanlar ise muson aylarıdır.

Bu yazımızda hamilelikte sıtma hastalığı hakkında genel bir bakış sunacağız.

Sıtma (Malaria) ve Hamilelik

Hamile kadınlar plasmodium falciparum parazitinin bulaşması nedeniyle sıtma hastalığına yakalanabilirler. Eğer ilk hamilelikte bu hastalık görülürse çok ciddi sonuçlar ortaya çıkabilir. Hamile bir kadına bu parazitin bulaşması fetal zarlar ve plasentayı etkiler. Hamile kadınlar ve fetüs risk altındadır.

Hamilelikte sıtma (malaria) tedavi edilmezse, kürtaj ya da erken doğum gibi kötü sonuçlara neden olabilir. Bu hastalıktan etkilenen hamileler düşük ağırlığa sahip bebek dünyaya getirebilirler.

Sadece nadir durumlarda, sıtma fetüse iletilir; böyle bir durumda, doğmamış çocuğun hayatta kalma oranı çok düşüktür. Bu nedenle hastalığı en erken döneminde teşhis etmek oldukça önemlidir.

Hamile Kadınlarda Sıtma Belirtileri

Sıtma hastalığı bulaşan hamile kadınlar bağışıklık sisteminin zayıflama riski ile karşı karşıya kalırlar. Hamilelikte görülen sıtma belirtilerini ve komplikasyonlarını yazımızın devamında bulabilirsiniz. Titreme ve ateş en belirgin belirtiler arasındadır, diyebiliriz. Bu belirtiler parazit taşıyan sivrisinek tarafından ısırıldıktan sonra bulaşması ile birlikte, yaklaşık 2 hafta sonra görülmeye başlar.

Hamilelikte sıtma hastalığının diğer önemli belirtileri şunlardır:

• Anemi
• Dalak büyümesi
• Sarılık
• Kanama
• Böbrek yetmezliği
• Kusma
• Aşırı terleme
• İshal

Yukarıda yer alan sıtma belirtilerinin hepsi hamile kadınlarda görülmeyebilir. Bu belirtilerin çoğu grip ille benzer şekilde de görülebilir. Ancak yapılan kan testi ile beraber hamile bir bayanın sıtma olup olmadığı ortaya çıkabilir.

Hamile Kadınlarda Sıtma Tanısı

Mikroskobik tanı, hamilelerin vücudunda ve kanında sıtma parazitinin varlığını tespit etmenin en iyi yoludur.

Hızlı tanı testleri ile parazit varlığı atlanabilir. Hamile bir bayana sıtma paraziti bulaşmışsa, herhangi bir gecikme olmadan yeni doğan yoğun bakım ve bulaşıcı hastalıklar ünitesinde tedavi altına alınmalıdır.

Hamilelikte Sıtma Tedavisi

Hamilelikte sıtma (malaria) tedavisine uzman bir doktor yönetiminde olan ekip tarafından başlanması, anne ve bebeğin sağlığı için çok önemlidir. Hamile bir kadına sıtma tanısı konulduktan sonra hastalığın seyrine göre tedavi seçenekleri değişiklik gösterebilir. Nasıl bir tedavi uygulanacağına karar verilmeden önce aşağıdaki hususlara dikkat edilir.

1. Hamilelikte ilaç kullanımı dikkate alınır. Tedavi, söz konusu hamile bayanın var olan bağışıklık düzeyi gibi faktörlere göre değişir. Doktorlar bağışıklık seviyesini analiz ederek ya da ve tıbbi geçmişini kontrol ederek sıtma ilaçlarının ortaya çıkarabileceği olumsuz tepkiler üzerine dururlar. Sonrasında tedavi şekillenir.

2. Hamile kadınlarda kinin ve klorokin gibi sıtma karşıtı ilaç kullanımı tedavi esnasında oldukça yaygın tercih edilen bir seçenektir. Bazı durumlarda, bazı hastaların bu ilaçlara direnci arttıkça, ilaçla tedavi yeterli olmayabilir.

3. Hamile bir kadında sıtma kaynaklı komplikasyonları azaltmak için tedaviye gerek duyulur. Doktorlar akciğer (pulmoner) ödeminin oluşmasını engellemek içinse ekstra bir tedaviye gerek duyabilirler.

4. Bazı hamile kadınlar sıtma parazitinin bulaşmasının ardından anemi hastalığına maruz kalabilirler. Sıtma gibi hastalıklarda bulaşıcı hastalıklar uzmanlarının müdahale etmesi gerekli olabilir.

“Hamilelikte sıtma tehlikeli midir?” Evet, sıtma hamilelikte tehlikeli olabilir, ancak hem anne hem de bebeğin sağlığı için gerekli tıbbi müdahale yapılarak birçok risk azaltılabilir.

Bizlerle deneyimlerinizi ve görüşlerinizi aşağıdaki yorum bölümünden paylaşabilirsiniz.