En sorunsuz hamilelikte bile gebeliğin getirdiği vücut ağrıları ve sancılı durumlar olur. Neyse ki bu rahatsızlıklardan bazıları hamileliğiniz ilerledikçe kaybolurken, diğer ağrı ve sancılar rahatlıkla giderilebilir. Sırt ağrısından varise kadar, gebelik boyunca yaşayabileceğiniz sık rastlanan ağrı ve şikayetler hakkında hem daha fazlasını öğrenmek hem de daha rahat ve ağrısız bir gebelik için neler yapabileceğinizi bilmek için, okumaya devam edin.
Sırt Ağrısı
Gebelik Sırasında Kramplar
Diş Ağrı ve Hassasiyeti
Baş Ağrıları
Mide Yanması ve Hazımsızlık
Bacak Krampları
Karnın Alt Kısmında Ağrı
Sinir Sıkışması
Bilekler ve Ayaklarda Şişme
Göğüslerde Şişme ve Hassasiye
Varis ve Hemoroid
Doktora Ne Zaman Gitmek Gerekir: Normal Olmayan Ağrı ve Sancılar
Sırt ağrısının en yaygın nedeni, bebeğiniz ağırlaştıkça sırt kaslarınızın zorlanmasıdır. Ağırlığınız vücudunuzun ön kısmına doğru kaydıkça, dengenizi arkaya doğru eğilerek sağlamaya çalışabilirsiniz. Bu da sırt kaslarınıza fazladan baskı yaparak ağrı, gerilme ve sancıya neden olabilir. Gebelik süresince karın kaslarınız da esneyip zayıflayabilir, böylece beliniz ve omurganız, ihtiyacı olan desteği alamayabilir. Gebelik hormonları da vücudu doğuma hazırlarken kemiklerinizi bir arada tutan bağ dokularını, özellikle de pelvis eklemlerindeki bağ dokularını gevşeterek gebelik bağlantılı sırt ağrılarını artırır.
Ama üzülmeyin, çünkü ayakta durur, oturur ya da hareket ederken vücudunuzun duruşunu doğru ayarlayarak ağrınızı azaltmak için önlem alabilirsiniz. Ayrıca:
Tabanı sağlam, alçak topuklu ayakkabılar giyin.
Sırtınızı desteklemek için iyi bir yatak edinin.
Eğilmek yerine dizlerinizi bükün.
Yan yatın, bacaklarınızın arasına ve karnınızın altına ekstra destek için yastık yerleştirin.
Düzenli egzersiz size anında ağrı kesici etki yapmayabilir, ancak sırt kaslarınızı güçlendirmek sırt ve bacaklarınızı destekleyerek uzun vadede bel ağrınızı hafifletir. Hamileyken yapabileceğiniz en doğru egzersizleri bulmak için doktorunuzla konuşun. Ayrıca fikir vermesi için gebelik sırasında egzersiz ipuçları yazımıza göz atabilirsiniz. Unutmayın, küçüğünüz doğduğunda sırtınıza artık eskisi kadar yük binmeyecek ve kendinizi çok daha iyi hissetmeye başlayacaksınız.
Hamilelik sırasında kramplarınız olabilir. Gebeliğin sonlarına doğru alıştırma sancıları ya da ilk ayınızda hafif kramplar yaşayabilirsiniz.
Bebeğin ana rahmine düşmesinden yaklaşık iki hafta sonra, döllenmiş yumurta rahim içerisine yerleşirken hafif bir kanamayla birlikte hafif bir kramp hissedebilirsiniz. Bu, “yerleşme kanaması” olarak bilinir. Ayrıca, rahim çevresindeki gerilmiş bağlar nedeniyle pelvisinizde keskin ya da kas spazmı gibi bir ağrı hissedebilirsiniz. Yuvarlak bağ ağrısı hakkında daha fazlasını bu yazıda okuyabilirsiniz.
İkinci üç ayın sonlarına doğru ve üçüncü üç ayda Braxton Hicks kasılmaları olarak bilinen ve doğuma yaklaştıkça şiddetlenebilen alıştırma kasılmaları yaşayabilirsiniz. Braxton Hicks kasılmaları genellikle yürüyüş yaptığınızda ya da dinlenmek için uzandığınızda kesilir, ama kasılmalar güçlenip sıklığı artarsa, başka bir doğum belirtisi olup olmadığına dikkat edin ve endişe duyuyorsanız doktorunuzla iletişime geçin. Braxton Hicks kasılmaları canınızı biraz yakabilir, ama tamamen normaldir. Bunları sadece büyük gün için alıştırma yapmak gibi düşünebilirsiniz.
İkinci üç ay civarında dişlerinizi fırçalarken diş etlerinizde hassasiyet hissedebilirsiniz, hatta bir miktar kanama da yapabilir. Hamilelik, hafif bir diş eti hastalığı olan diş eti iltihabı gibi sorunlara neden olabilir. İltihabın yanı sıra şişme, kızarıklık ve dişlerinizi fırçalarken kanama da yaşayabilirsiniz. Ayrıca gebeliğinizin ilk dönemlerindeki kusmalarınızın neden olduğu, dişleri destekleyen, yumuşak dokuyla kemiklere zarar veren, dişlerin aşınması ve çürümesine neden olan diş eti enfeksiyonu periodontite de dikkat etmelisiniz.
Diş etlerinizde hassasiyet olsa bile, dişlerinizi günde iki kez fırçalamanız ve diş ipiyle temizlemeniz önemlidir. Son altı aydır bir dişçiye görünmediyseniz ya da diş etlerinizde hassasiyet ya da ağrı gibi bir sorun yaşıyorsanız, dişçinizden randevu alın. Bu arada dişlerinizi tuzlu suyla çalkalayarak ve diş fırçanızı daha yumuşak bir fırçayla değiştirerek rahatsızlığınızı bir nebze azaltabilirsiniz.
Gebelik hormonlarının artışıyla östrojen ve progesteron, beyindeki baş ağrısına neden olan kimyasalları tetikleyebilir. Hemen bir ağrı kesici içerek çözme fikri çekici olsa da, doktorunuza mutlaka danışmalısınız. Gebelik sırasında aspirin genellikle önerilmemektedir, ancak doktorunuz ağrıyı hafifletmeye yardımcı olacak bazı parasetamoller ya da başka bir ilaç önerebilir. Ayrıca ağrıyla baş etmek için aşağıdaki seçenekleri de deneyebilirsiniz:
Soğuk kompres yapın
Gevşemeye çalışın
Geçmişte de baş ağrınızı tetikleyen yiyecek ya da koku gibi şeylerden kaçının
Daha fazla uyuyun
Hafif egzersizler yapın
Stresten uzak durun
Düzenli beslenin
Özellikle ilk ve üçüncü üç ayınızda gebelik hormonlarınız, yemek borunuzla mideniz arasındaki kapakçığı gevşeterek, mide asidinizin geri kaçmasına ve böylece mide yanmasına neden olur. Mide yanmasının önüne geçmek için, yemek yedikten sonra ideal olarak üç saat boyunca, uzanmaktan kaçının. Bu yüzden akşam yemeğinizi yatmadan önce değil, akşam erken saatte yemek iyi bir fikirdir. Yine de gece mide yanması yaşıyorsanız, düz yatmamak için yatağınızla bazanız arasına baş kısmı yükseltecek bir destek koyabilirsiniz; tek başına yastık etkili olmayacaktır.
Mide yanmasının önüne geçmek için ayrıca kızarmış, baharatlı yiyecekler, asitli meyveler, çikolata gibi belli bazı gıdalardan uzak durabilir, az az ve sık yiyebilirsiniz.
Bacak krampları, gebeliğin ikinci üç ayı ve üçüncü üç ayında en sık rastlanan ağrılardan biridir. Bu baldır ve ayaklardaki kas kasılmaları genellikle geceleri gelir ve sebebi de belirsizdir.
Gece yatmadan önce birkaç esneme hareketi yaparak, fiziksel aktivitelerinizi ihmal etmeyerek ve gün boyunca bol sıvı alarak gebelikte krampların önüne geçebilirsiniz. Destekli rahat ayakkabıların da yardımı dokunacaktır. Bacaklarınızda krampla uyanırsanız, ayaklarınızı bir yukarı bir aşağı, bükerek kaslarınızı esnetebilir, ağrıyı hafifletebilirsiniz. Ayrıca ılık bir duş almak ya da kaslara masaj yapmak da kendinizi daha iyi hissetmenizi sağlayabilir.
Gebelik sırasında rahminiz büyüdüğü için, onu tutan bağlar da gerilir. Bu bağlar, yuvarlak bağlar olarak bilinir ve gerildikçe karnın alt bölgesinde kas spazmı gibi keskin, kısa sancılara neden olabilir. Bazen ağrı kolayca geçmeyebilir ve her iki tarafta da ortaya çıkabilir. Bu ağrı endişelenecek bir şey değil, bebeğiniz geliştikçe hissedeceğiniz bir tür “büyüme ağrısı”dır. Sadece bebeğinizin büyüdüğü anlamına gelir.
Her zaman olduğundan biraz daha yavaş hareket ederek, yatak ya da sandalyeden ani kalkmayarak bu gebelik ağrılarının önüne geçebilir, onları hafifletebilirsiniz. Ani hareketlerden kaçınmaya çalışın. Rahminize binen yükü biraz olsun hafifletmek de ağrıyı ve rahatsızlığı azaltabilir, o yüzden ılık bir küvete uzanmayı ya da biraz yüzmeyi deneyin. Bunun için hamile kemeri ya da bel destek bandı da kullanabilirsiniz.
Bebeğiniz büyüdükçe kilo artışı ve vücudunuzun su tutması, sinir yollarının şişmesi ve sinirlere baskı yapmasına neden olabilir. Bu da kemikler, tendonlar, kaslar ve kıkırdak gibi çevre dokular sinire baskı uyguladığında, sinir sıkışmasıyla sonuçlanır. Sinir sıkışması, vücudun farklı bölgelerinde gerçekleşebilir ve bulunduğu bölgeye bağlı olarak farklı hissettirir. Örneğin el bileğinizdeki sinirin sıkışmasıyla oluşan karpal tünel sendromu, el ve bileğinizi hissizleştirirken, omurganızdaki bir sinirin sıkışması, bel fıtığında olduğu gibi, keskin bir ağrı hissetmenize neden olur. Dinlenmek dışında yapabileceğiniz çok fazla bir şey yoktur. Ağrınız geçmezse doktorunuzla görüşebilirsiniz.
Bilekler ve ayaklarda şişmeye gebeliğin son aylarında çok sık rastlanır. Bunun nedeni vücudunuzun daha fazla su tutması ve büyüyen rahminizin damarlara baskı yapmasıdır. Böylece sıvı kanı terk edip çevre dokulara doğru hareket eder ve şişmeye neden olur. Buna gebelik hormonlarını da eklerseniz, kendinizi ayaklarınız ve bilekleriniz şişmiş halde bulursunuz. Şişmeler doğum sonrasında geçecektir, o zamana kadar daha rahat etmek için şunları yapabilirsiniz:
Ayakta kalmayın ve bacaklarınızı yüksekte tutun.
Kanı kalbe geri getiren toplardamarlar üzerindeki baskıyı almak için, sol tarafınıza dönerek uyumaya çalışın.
Varis çorabı giyin.
Fiziksel olarak aktif olun.
Geniş kıyafetler giyin.
Ayaklarınızı soğuk suya batırın.
Bacaklarınızdaki dokuları sıkıştırmak için ayakta durun ya da bir havuzda yürüyün.
İlk üç ayınızda hormon değişiklikleri göğüslerinizin ağrıması, hassaslaşması ve şişmesine neden olabilir. Neyse ki bu rahatsızlık muhtemelen vücudunuz gebelik hormonlarının artışına uyum sağladıktan sonra birkaç hafta içinde geçecektir.
Bazı kadınlarda gebelikte varis görülebilir. Gebelik sırasında bacaklarınızdan pelvis bölgenize kan akışı azalırken, genel kan hacminiz artar, bu da damarlarınıza baskı yapar. Progesteron da ayrıca damarların genişleyip açılmasına neden olarak varis oluşumunu destekler..
Vajinada da görülebilen varisli damarlar, sızı ve şişme yapar. Veya anüs çevresi ve rektumun alt kısmında, bilinen adıyla hemoroid olarak görülürler. Hamilelik sırasında hormonlarınızı ya da dolaşımınızı kontrol edemeseniz de varisli damarların etkilerini aşağıdakileri uygulayarak azaltabilirsiniz:
Bulduğunuz her fırsatta oturup ayaklarınızı yukarı kaldırın.
Ayaktayken sık sık pozisyon değiştirin.
Gebelik kilonuza dikkat edin - gebelikte kilo kontrolü hakkında daha fazlasını burada okuyabilirsiniz.
Dizlerinizi ya da bacaklarınızı sıkıştırmayan varis çorapları giyin.
Hemoroidden kaçınmak için bol sıvı alın ve öğünlerinize lifli gıdalar ekleyin.
Gebelikte yaşayacağınız vücut ağrıları ve sancılarının çoğu tamamen normaldir, ancak daha ciddi bir duruma işaret eden başka birkaç belirti de bulunmaktadır. Örneğin, baş ağrısının eşlik ettiği üst karın bölgesi ya da omuz ağrısı hissediyorsanız, preeklampsi olmadığından emin olmak için doktorunuzu görmeniz gerekebilir. Ya da ilk üç ayınızda vajinal kanamanın eşlik ettiği şiddetli karın veya pelvis ağrısı çekiyorsanız, dış gebelik belirtisi olabilir. Herhangi bir sorundan şüphe duyuyorsanız, doğru tavsiye için doktorunuza danışmalısınız.
Gebeliğinizin bir döneminde, muhtemelen birden fazla kere ağrı ya da sancı çekebilirsiniz, ama bunlar genellikle tamamen normaldir ve bebeğiniz doğar doğmaz tamamen yok olurlar. Gebelik, küçük bebeğinizle inişli çıkışlı geçecek maceranızın ilk adımıdır.
Dr. Kağan Kocatepe'nin youtube kanalında hazırladığı video içeriğinin transkripsiyonu (video sayfanın en aşağılarında):
Hamilelikte karın ve kasık ağrısı neden olur?
Veya şöyle soralım soruyu:
Acaba hamilelik dönemini karın ve kasık olmadan atlatmış bir anne var mı? Çok azdır. Çünkü hamilelik döneminin muhtemelen en sık görülen şikayeti ve yakınması bu.
Peki bu neden böyle? Neden oluyor bu kasık ve karın ağrısı?
Şöyle düşünelim: Rahim çok ufak bir organken, bir yumruk büyüklüğünde diyelim, bu büyüklükte bir organken büyüyor ve göğüs kafesine kadar yaklaşacak şekilde 9. ayda büyümesini tamamlamış oluyor. Tabii bu büyüme esnasında rahimi yerinde tutan bağlar onu aşağı doğru çekiyor ve bu bağlar onlar o hızda büyüyemediği için bu aşağı çekme sürecinde bir kasık ağrısına neden olabiliyor.
Özellikle 2. trimester dediğimiz ilk üç aylık dönemin sonundan itibaren başlayan dönemde bu bazen sağ tarafta, bazen sol tarafta, bazen de çift tarafta belirgin bir şekilde hissedilebiliyor. Bu durum ağrı kesicilere de çok basit bir şekilde, doktorun önerdiği ağrı kesicilere tabii ki yanıt veriyor.
Diğer bir kasık ve karın ağrısı kaynağı ise hamilelik artık sonlarına doğru geldiği zaman çatı kemiklerinin genişlemesinin yarattığı bir özellikle yürüme esnasındaki ağrı, bebeğin doğmasına yardımcı olmak için kanalın biraz genişlemesine yardımcı olmak için çatı kemikleri birbirinden ayrılırken bu anne adayında bir ağrı kaynağı olabiliyor.
Onun dışında 28. haftadan sonra, bazen daha erken başlayabilir, bazen daha sonra başlayabilir, hazırlayıcı kasılmalar dediğimiz Braxton-Hicks kasılmaları da yine ağrı kaynağı olabiliyor.
Bunun dışında tabii ki kasıklarda ve karında ağrı yaratabilecek, bağırsakların tembelliği gibi bir durum da söz konusu olabilir.
Genel olarak söylemek gerekirse: kasık ve karın ağrılarının hamilelikte herhangi bir soruna işaret etme olasılığı son derece az, çünkü oldukça sık görülüyor.
Gebelik Döneminde Yaşadığınız Bel Ağrısının Nedenlerinden Biri Kemik Erimesi Olabilir!
Gebelikte en sık görülen rahatsızlıklardan biri de bel ağrıları. Özellikle hamileliğin son aylarında görülen bu ağrılar zaten zorlu bir süreç olan hamileliği daha da zorlaştırabiliyor
Hamilelikte görülen bel ağrılarını, nedenlerini ve nasıl daha kolay atlatılabileceğini Hisar Intercontinental Hospital Fizik Tedavi ve RehabilitasyonUzmanlarına sorduk…
Gebeliğin genellikle 5-7. aylarında gebelerin büyük çoğunluğunda görülen bel ağrıları, doğum sonrası büyük oranda geçtiği için; kadın doğum uzmanları tarafından gebeliğin kaçınılmaz bir şikayeti olarak görülür. Bu bel ağrıları genellikle doğumdan 1-3 ay sonra kaybolur. Ancak bazı özellikler gebelikteki bel ağrısını önemli kılar. Bel ağrılı vakaların üçte birinde, ağrı yaşam kalitesini etkiler, daha sonraki gebeliklerde ağrıya yatkınlığını artırabilir ve %10-15 vakada kronik hale gelebilir.
Gebelikte en sık karşılaşılan leğen kemiği çevresinde veya bel bölgesinde olan kas ve eklemlerin gerilimi veya gevşemesine bağlı ağrılardır. Bunların ikisi bir arada da olabilir. Bu dönemde görülen bel ağrıları biyomekanik, hormonal, damarsal veya diğer nedenlerle oluşan ağrılardır.
Yapılan araştırmalar gebelikte görülen bel ağrısının kilo alımı ve göbeğin büyümesinin sonucu oluşan vücut duruş şekli değişikliğine bağlı olmadığını; gebelik öncesinde bel çukuru fazla olanların gebelikte bel ağrısına yatkın olduğunu göstermektedir. Kısa zamanda fazla kilo artışı bel ağrısı oluşumuna neden olabilir. Gebelikte rahimdeki büyüme karın ve sırt kasları arasında kuvvet yönünden dengesizliğe veya büyümüş rahmin ağırlığı direkt olarak basıya sebep olarak ağrı yapabilir.
Gebelikte relaksin, östrojen ve progesteron serum düzeylerinde artış gözlenir. Yüksek relaksin seviyesi eklem gevşemesine, östrojen de relaksinin etkisinin artmasına neden olarak bel ağrısının gelişmesine katkıda bulunabilir.
Büyüyen rahim, aort gibi büyük damarlarda basıya neden olup, iskemi ve metabolik bozukluk bel ağrısı yaratabilir.
Bunların yanı sıra iş ve psikolojik faktörler de belde ağrıya neden olabilir.
Kalça veya çevre kemiklerde geçici osteoporoz (özelikle D vitamini eksikliği olan gebelerde eksikliğin artmasına bağlı olarak kemiklerde yumuşama ve kırılmalar), kas zorlanmaları da ağrı nedeni olabilir.
Gebelik öncesi fit durumda olmak, karın ve sırt kaslarının kuvvetli olması bel ağrısı olasılığını azaltsa da; kalça ve pelvis çevresindeki ağrıyı azaltmaz. Relaksin hormon salgılanması bazı kişilerde daha fazladır. Bu hormon bu bölgelerdeki ağrıyı artırır.
Hamilelikte sağ tarafta ağrı genellikle endişe edilecek bir durum değildir. Zira hem vücuda binen ekstra yük hem de hormonal sebepler, gebelikte beklenmedik ağrıların veya vücuttaki birçok değişikliğin temel sebebidir. Ancak gebelikte sağ tarafta ağrı nadiren de olsa preeklampsi, düşük veya apandisit gibi ciddi bir durumun işareti olabilmektedir. Bu nedenle rutin muayenelerinizde şikâyetlerinizi doktorunuza bildirmeniz sağlıklı olacaktır.
Sizler için hazırladığımız bu yazıda, hamilelikte sağ boşlukta ağrı ve batma ile ilgili tüm olası nedenleri sıraladık. Hazırsanız başlayalım.
Hamilelikte sağ tarafta ağrının birçok nedeni olabilir. Kas gerginliği, yuvarlak bağların gerilmesi, yalancı kasılmalar, kramplar, sindirim sorunları ve daha birçok sebep, gebelikte sağ tarafta ağrı ve batma hissine neden olabilir. Bu ağrılar çoğu anne adayının yaşadığı ve kolayca yönetilebilir ağrılardır. Bununla birlikte hamilelikte sağ yan ağrısının dış gebelik, apandisit, düşük veya preeklampsi gibi daha ciddi nedenleri de olabilir. Bu nedenle ağrının şiddeti yoğunsa, uzun süredir geçmiyorsa ve eşlik eden başka bulgular da varsa mutlaka muayene olmak gerekir.
Gebelikte sağ tarafta ağrının en yaygın nedenlerini aşağıda listeledik.
Hamilelik sırasında bebeğinizin gelişimi ve sağlığı için kilo almanız elbette normal. Ancak bu durum beraberinde kas ağrılarını da getirebilir. Özellikle 2 ve 3. trimesterda görülen kas ağrıları, ağır bir şey kaldırıldığında veya çok fazla eğildiğinde şiddetlenebilir.
Yuvarlak bağları, rahminizi yerinde tutmaya çalışan ipler gibi düşünebilirsiniz. Bu bağlar rahim büyüdükçe gerilir ve ağrıya neden olabilir. Keskin bir tarzda olan yuvarlak bağ ağrısı, bebeğin ağırlığı ve amniyon sıvısı artacağı için ikinci trimester ve sonrasında daha fazla görülür. Ayrıca sert bir öksürük veya ani hareketler yuvarlak bağ ağrısının hissedilmesine yol açabilir.
Hamilelikte gaz, şişkinlik ve kabızlık gibi sindirim problemleri çok yaygındır. Hormonal değişikliklerden kaynaklanan bu sorun, genellikle birinci ve ikinci trimesterda daha yoğun görülür. Ancak üçüncü trimesterdaki kilo alımı nedeniyle sindirim organlarına baskı artacağından bu şikâyetlerin devam etmesi muhtemeldir. Bol su içmek ve lifli besinleri sık sık tüketmek, sindirim problemlerinden kaynaklanan ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir.
Braxton Hicks kasılmaları olarak da bilinen yalancı kasılmalar, hamileliğin son aylarında rahmin doğuma hazırlanmak için yaptığı kasılmalardır. Kısa süreli ve düzensiz olan bu kasılmalar genellikle dinlenme veya pozisyon değiştirme ile kendiliğinden geçer. Bu esnada anne adaylarının hafif ağrı hissetmesi normaldir.
Hamilelikte sağ yan ağrısının daha ciddi nedenleri ise şu şekildedir:
Hamileliğin ilk üç aylık döneminde düşükler yaygındır. Bazı kadınlar hamile olduğunu bilmeden dahi düşük yapıp bunun farkına varamayabiliyor. Şiddetli ağrıyla birlikte lekelenme, kırmızı kanama veya pıhtı geliyorsa mutlaka kadın doğum uzmanına muayene olunması gerekir.
Dış gebelik, embriyonun rahim dışında bir yere yerleşmesidir. Bu durumda bebek sağlıklı bir şekilde büyüyüp gelişemeyeceği için tıbbi olarak müdahale edilmesi gerekir. Dış gebeliğin en önemli belirtisi keskin ağrıyken, lekelenme veya kanama olması da muhtemeldir.
Gebelikte sağ tarafta ağrının bir diğer nedeni de apandisit olabilir. Hamilelikte çok sık görülmese de tehlikelidir, zira tedavi edilmediğinde şişip patlayabilir. Bu da vücuda zararlı toksinlerin yayılmasına neden olur.
Apandisit genellikle sağ tarafta şiddetli ağrıya neden olur. Bununla birlikte mide bulantısı, kusma, iştah kaybı ve ateş görülebilir.
Hamilelikte sağ yan ağrısının karşılaşılan bir diğer nedeni de safra kesesi taşı olabilmektedir. Safra kesesi taşı, hormonal dalgalanmaya bağlı olarak bu dönemde oldukça sık görülür. Ağrının yanı sıra mide bulantısı, kusma, iştah kaybı ve ateş gibi semptomlar görülebilir.
Gebelik zehirlenmesi olarak da bilinen preeklampsi, genellikle hamileliğin 2 veya 3. trimesterında ortaya çıkar. Sağ üst tarafta ağrıyla birlikte görme problemleri, baş ağrısı, mide bulantısı, kusma, şiddetli ödem, az idrara çıkma, parlak ışığa duyarlılık ve tükenmişlik gibi semptomlara yol açabilir.
Hamilelikte sağ yan ağrısı eğer yukarıdaki ciddi nedenlerden kaynaklanmıyorsa aşağıdaki öneriler ağrının hafiflemesine yardımcı olabilir:
Gebelikte sağ tarafta ağrıya ek olarak aşağıdaki belirtiler de varsa mutlaka doktora danışılmalıdır.
Kaynak: 1
Editörün Seçtikleri
Popüler Yazılar
Gebe Sözlüğü