Hamilelikte Yatma Pozisyonu

Hamileliğin ilk döneminde vücuttaki progesteron hormonunda artış meydana gelmekte ve metabolizma normalde olduğundan daha hızlı çalışmaya başlamaktadır. Bu da anne adaylarının gün içerisinde uykusuz ve yorgun hissetmelerine neden olmaktadır. Ayrıca sık sık tuvalete gitme, göğüslerde hassaslaşma, sırt ağrısı, ayak krampları ve nefes nefese kalma gibi durumlar da uykuya dalmayı zorlaştırmakta ve uyku kalitesini önemli ölçüde düşürmektedir. Uyku, fiziksel ve mental sağlık için son derece önemlidir ve hamilelikte önemi daha da artmaktadır. Bu nedenle anne adaylarının uyku düzenlerine dikkat etmeleri gerekmektedir. Ancak yatacak doğru pozisyonu bulamamak uykusuzluğa neden olabilmektedir. Ayrıca bazı yatış pozisyonlarını bebeğe zarar verebileceğinden dolayı tercih etmek mümkün olmamaktadır.

HAMİLELİKTE EN UYGUN YATIŞ POZİSYONU HANGİSİ?

Hamilelik sürecinde anne adayları için en doğru uyuma pozisyonu yana doğru yatmaktır. Yana doğru yatmak bebek için en güvenli pozisyondur aynı zamanda büyüyen karın bölgesi için de rahatlatıcı bir etki yaratmaktadır. Yapılan araştırmalar özellikle sol tarafa doğru yatmanın daha yararlı olduğunu göstermektedir. Bu şekilde hem kan dolaşımı daha rahat sağlanmakta hem de bebeği besleyecek olan kanın kalpten plasentaya doğru gitmesi daha kolay olmaktadır. Ayrıca sol tarafın üzerine yatmak artan vücut ağırlığının karaciğerin üzerine binmesine engel olmaktadır. Her ne kadar her iki tarafa doğru yatmak da zararsızken hamilelik sürecinde sol tarafa doğru yatmak anne adayları için en doğru tercih olarak kabul edilmektedir. Ama bu sadece yan yatabileceğiniz anlamına gelmez. Gebeliğiniz büyüdükçe karın üstü yatmak imkansız hale gelecektir fakat başınızın yükselterek dümdüz olmayacak şekilde sırt üstü de yatabilirsiniz.

DOĞRU POZİSYON İÇİN İPUÇLARI

Yan yatarken atılacak bazı adımlar konforu arttırma konusunda yardımcı olmaktadır. Özellikle bel ve karın desteği için bacakların arasına konacak olan yastık uykudayken sürekli dönmenin önüne geçmekte ve karın üstü yatmayı engellemektedir. Uykuda nefes kesilmesinin önüne geçebilmek için ise göğüs bölgesini yukarıda tutmak amacıyla bu bölgeye de ince bir yastık konması tavsiye edilmektedir. Gebelikte en sık rastlanan şeylerden birisi de mide yanmasıdır. Bunun olmasını önlemek için başı normalden biraz daha yüksekte tutmak yeterli olmaktadır. Bu sayede mide asidi yemek borusundan yukarı çıkamamaktadır ve yanma hissi ortadan kalkmaktadır.

Uykuyu kim sevmez değil mi? Özellikle de gebelikte İlk aylarda gebeliğin de getirdiği hormonal değişikliklere bağlı uyku hali yaygın olarak görülür. Gebeliğin başında, yatış pozisyonunuz çok önemli değildir. Ancak ilerleyen haftalar ile beraber iş değişir. 

Gebelikte yatış pozisyonu, sadece konforunuz açısından değil tıbbi olarak da çok önemlidir. Anne adayların çekincesi özellikle yüz üstü pozisyonda, bebeğin sıkışıp zarar göreceği düşüncesidir. Bebeğin üzerine yattıkları düşüncesi ile onu ezeceklerini düşünürler. Yüz üstü pozisyon, bebeğin etrafını saran amniyon sıvısı sayesinde bebeğe zarar vermez ve korkulmamalıdır. Ortalama haftaya kadar, istediğiniz pozisyonda yatabilirsiniz. Zaten 6. aydan sonra, büyüyen karnınız sebebiyle rahat edemezsiniz ve yüz üstü pozisyonda yatmayı tercih etmezsiniz.

Sırt üstü yatmanız bebek için sakıncalıdır!

Gebelik ilerledikçe, büyüyen rahim ve büyüyen karnınız, annenin omurgası boyunca seyreden ana damarlarına (atar ve toplar damarlar) bası yapar. Özellikle son aylarda, bebekle beraber, 6 kilograma varan bu ağırlık, annenin kalbe geri getiren damarlarına bası yapınca, kalbe dönen kan azalır ve annede tansiyon düşmesine sebep olur. Bu annede baygınlık hissi yapar ve buna supin hipotansif sendromu denir. Bunun bir diğer kötü sonucu da rahme giden kan da azalacağından, bebeğe giden kan azalacaktır. Bu nedenle, tam sırt üstü yatıştan kaçınmak gerekir. 

Tam sol ya da sağ yanınıza yatmanız gerekmezken, karnınızı biraz da olsa yana çevirerek yatmanız, bu basıyı azaltır. Çünkü devamlı aynı pozisyonda yatmanız mümkün değildir ve gece boyunca dönmeniz normaldir. Sol yan yatış pozisyonu en çok önerilen yatış şeklidir. Bu pozisyonda, hem bebeğe giden kan akımı artar hem de annenin böbreklerinden idrar daha rahat süzüleceği için, ödem ve el ayak ve bileklerde şişlik azalır. 

Rahim anatomik olarak hafif sağa dönük şekildedir, sol yan yatmanız durumunda rahmin oluşturduğu baskı ekstra rahatlayacaktır. Ama bu devamlı sol yan yatılması anlamına da gelmez çünkü konforunuzu bozabilir. Sadece, göbeğinizi yana düşürmek yeterlidir. Siz uykuya daldığınızda, farkında olmadan tam sırt üstü dönmemeniz için, sırtınızın yan tarafına bir yastık koyabilirsiniz. Bir veya her iki diziniz kıvrık şekilde yana dönerek, bacaklar arasına ve karnın altına da yastık koyabilirsiniz. Gebeliğe özel yastıklardan fayda görebilirsiniz.

Yine artan vücut ağırlığı, sırt üstü yatmanız durumunda, horlamaya ve uyku apnesine sebep olabilir.

Sonuç olarak; ilerleyen gebelik haftaları ile beraber sırt pozisyonda yatmaktan kaçınmalı, yan yatış pozisyonlarını tercih etmelisiniz!

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Pınar Kadiroğulları