Hamileyken Işten Çıkarıldım

Okurumuzun sorusu:

Özel bir şirkette çalışmaktayım ve hamileyim. Beni herhangi bir sebepten dolayı işten çıkartabilirler mi?

Öncelikle okurumuza rahat ve sağlıklı bir hamilelik süreci dileyelim ve şimdiden okurumuzu tebrik edelim.

Bir noktayı açıklığa kavuşturalım. İş Yasası’nda hamile işçilerin işten çıkarılamayacağına ilişkin bir kural yok. Yani hamilelik durumu işçilere özel bir yasal güvence sağlamıyor.

İş Yasası’nın 18. maddesine göre “hamilelik ve doğum” işten çıkarma gerekçesi olamaz. Yani kadın işçi sırf hamile olduğu ya da doğum yaptığı için işten çıkarılamaz. İş Yasası’nın 5. maddesine göre ise cinsiyet ve gebelik nedeniyle ayrımcılık yapılamaz.

Yani işveren hamile işçiyi sırf hamile olduğu, analık izni kullandığı ya da doğum yaptığı için işten çıkaramaz.

Daha da somutlayalım. Örneğin hamile işçi, yapmakla yükümlü olduğu görevi kendine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar ederse tazminatsız işten çıkarılabilir. İşçinin hamile olması işten çıkarmaya engel teşkil etmez.

Ama hamile işçi görevini gerektiği gibi yapmasına rağmen işveren sırf hamile olduğu için işçiyi işten çıkarırsa bu İş Yasası’na aykırı olur.

Peki, işveren kadın işçiyi hamilelik nedeniyle işten çıkarırsa kadın işçi ne yapabilir? Ya da işveren kadın işçiyi aslında hamile olduğu için işten çıkarır ancak kâğıt üzerinde farklı bir gerekçe göstererek asıl niyetini gizlemeye çalışırsa kadın işçi ne yapabilir?

Bu soruların yanıtları işçinin “iş güvencesi” kapsamında olup olmadığına göre değişiyor.

Bir işçinin iş güvencesi kapsamında yer alabilmesi için İş Yasası’nın 18. maddesinin getirdiği 3 koşul vardır:

1) İşçinin 30 veya daha fazla işçi çalıştıran bir işyerinde,

2) En az 6 aydır,

3) Belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışması.

İş Yasası’nın yine 18. maddesine göre “İşverenin aynı işkolunda birden fazla işyerinin bulunması halinde, işyerinde çalışan işçi sayısı, bu işyerlerinde çalışan toplam işçi sayısına göre belirlenir”. Detaylar için bu yanıtımıza bakılabilir. İş güvencesi için 30 işçi şartı aranır. https://ekmekvegul.net/haklarimiz-var/is-guvencesi-icin-30-isci-sarti-aranir

Bu koşulları sağlayan ve iş güvencesi kapsamında olan hamile işçi, hamilelik nedeniyle işten çıkarılırsa, işe iade talebiyle arabulucuya başvurabilir, anlaşma sağlanamadığı takdirde de işe iade davası açabilir.

Bu koşulları sağlamadığı için iş güvencesi kapsamında olmayan hamile işçi işe iade davası açamaz ancak “kötü niyet tazminatı” ya da “ayrımcılık tazminatı” talebiyle arabulucuya başvurabilir, anlaşma sağlanamadığı takdirde de dava açabilir.

Her iki durumda da kadın işçi 1 yılını doldurmuşsa kıdem tazminatı, ihbar süresi kadar önce haber verilmezse ayrıca ihbar tazminatı, hak kazandığı ancak kullanmadığı yıllık izinlerin ücreti ve diğer yasal haklarını (ödenmemiş ücret, fazla mesai vb.) talep edebilir.

Son olarak şunu belirtelim. İşveren hamilelik nedeniyle yaptığı işten çıkarmayı başka bir gerekçenin arkasına gizlemeye çalışsa bile işçi yasal yollara başvurabilir. Örnek bir vaka için şu yanıtımıza bakılabilir: Hamilelik nedeniyle işten çıkarmaya karşı haklarımız var!

İşverenin işçiyi hamilelik nedeniyle işten çıkarması geçerli bir fesih sebebi oluşturmaz ve yasaya aykırıdır.Hamilelik nedeniyle işten çıkarılan işçi tazminat alabilir mi? sorusu sıkça karşılaşılan bir sorudur.Hamilelik nedeniyle işten çıkarılma açıkça yasaya aykırıdır.

İş Kanunu’nun 18. maddesi açıkça bu yasağı belirtmiştir.

Madde 18– …Özellikle aşağıdaki hususlar fesih için geçerli bir sebep oluşturmaz:
d) Irk, renk, cinsiyet, medeni hal, aile yükümlülükleri, hamilelik, doğum, din, siyasi görüş ve benzeri nedenler.

Ayrıca hamilelik sebebiyle işten çıkarma İş Kanunu’nun 5. maddesine de aykırıdır.

Madde 5– İş ilişkisinde dil, ırk, renk, cinsiyet, engellilik, siyasal düşünce, felsefî inanç, din ve mezhep ve benzeri sebeplere dayalı ayrım yapılamaz.

…İşveren, biyolojik veya işin niteliğine ilişkin sebepler zorunlu kılmadıkça, bir işçiye, iş sözleşmesinin yapılmasında, şartlarının oluşturulmasında, uygulanmasında ve sona ermesinde, cinsiyet veya gebelik nedeniyle doğrudan veya dolaylı farklı işlem yapamaz

Hamilelik nedeniyle işten çıkarılan işçinin haklarını kullanamaması için genelde çıkarılma sebebi olarak hamilelik gösterilmez, başka sebeplerin arkasına sığınılır. Bunlardan en çok uygulananı performans sebebiyle işten çıkarmadır.Fakat performans sebebiyle işten çıkarma için işverenin yerine getirmesi gereken bazı şartlar vardır ve genelde bu şartları yerine getirmeden iş sözleşmesini feshederler. Bu tip durumlar için avukat yardımı önemlidir.

Hamilelik Nedeniyle İşten Çıkarılan İşçi Tazminat Alabilir Mi?

Hamilelik nedeniyle işten çıkarılan işçinin çıkarılma sebebi olarak hamileliğin öne sürülmesi geçersiz bir fesih sebebidir, yasaya aykırıdır. Hamilelik nedeniyle işten çıkarılan işçi en az 30 kişinin çalıştığı işyerinde belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışıyor ve en az 6 aylık kıdem sahibiyse iş güvencesi var demektir. İş güvencesinin olduğu durumda hamilelik nedeniyle işten çıkarılan işçi işe iade için önce arabulucuya, oradan sonuç alınamadığı takdirde mahkemeye başvurabilir. Hamilelik nedeniyle işten çıkarılan işçi bu durumda işten çıkarıldıktan sonraki 4 ay için boşta geçen süre tazminatı alabilir. Eğer işe iade kararı kesinleşir ve işveren hamilelik nedeniyle işten çıkarılan işçiyi işe iade kararına rağmen işe almazsa bu durumda da işçiye en az dört aylık ve en çok sekiz aylık ücreti tutarında tazminat ödemekle yükümlü olur. Hamilelik nedeniyle işten çıkarılan işçi işe iadesini istemeyip yalnızca ayrımcılık tazminatını da isteyebilir.

Eğer hamilelik nedeniyle işten çıkarılan işçinin iş güvencesi yoksa yani en az 30 kişinin çalıştığı işyerinde çalışma, iş sözleşmesinin belirsiz süreli olması ve 6 aylık kıdeme sahip olma şartlarından birini yerine getiremiyorsa işe iade davası açamaz. Fakat hamilelik nedeniyle işten çıkarılan işçi kötü niyet tazminatı veya ayrımcılık tazminatı talep edebilir. Kötü niyet tazminatı ve ayrımcılık tazminatı hamilelik nedeniyle işten çıkarılan işçi tarafından aynı anda talep edilemez. Ayrımcılık tazminatı 4 aylık ücretine kadar çıkabilir. Kötü niyet tazminatı ise ihbar süresinin üç katına tekabül eden ücrettir. Bu sebeple ihbar süresi kısa olan hamilelik nedeniyle işten çıkarılan işçilere kötü niyet tazminatını değil, ayrımcılık tazminatını talep etmesi tavsiye edilir.

Hamilelik nedeniyle işten çıkarılan işçi işten çıkarıldığı tarih itibariyle 1 yıllık kıdeme sahipken kıdem tazminatı ödenmemişse kıdem tazminatını da talep edebilir. Ayrıca hamilelik nedeniyle işten çıkarılan işçiye ihbar süresi kullandırılmadıysa ihbar tazminatını da talep etme hakkı vardır.

İşverenin Eşit Davranma İlkesi Ve Hamilelik

Eşitlik hukuk sistemi için çok önemli bir kavramdır. Tüm hukuk alanlarında olduğu gibi İş Kanunu’nda da yansıması vardır. İş Kanunu’nun 5. maddesi işverenin eşit davranma ilkesini düzenler. Bu maddenin ihlali tazminat için dayanak olabilir.

Madde 5 – İş ilişkisinde dil, ırk, renk, cinsiyet, engellilik, siyasal düşünce, felsefî inanç, din ve mezhep ve benzeri sebeplere dayalı ayrım yapılamaz.

… İşveren, biyolojik veya işin niteliğine ilişkin sebepler zorunlu kılmadıkça, bir işçiye, iş sözleşmesinin yapılmasında, şartlarının oluşturulmasında, uygulanmasında ve sona ermesinde, cinsiyet veya gebelik nedeniyle doğrudan veya dolaylı farklı işlem yapamaz.

Aynı veya eşit değerde bir iş için cinsiyet nedeniyle daha düşük ücret kararlaştırılamaz. İşçinin cinsiyeti nedeniyle özel koruyucu hükümlerin uygulanması, daha düşük bir ücretin uygulanmasını haklı kılmaz.

İş ilişkisinde veya sona ermesinde yukarıdaki fıkra hükümlerine aykırı davranıldığında işçi, dört aya kadar ücreti tutarındaki uygun bir tazminattan başka yoksun bırakıldığı haklarını da talep edebilir.

Burada önemli olan nokta ayrımın esaslı bir nedene dayanmamasıdır. Eğer ayrım esaslı bir nedene dayanıyorsa ya da işin niteliğine ilişkin sebepler ayrımı zorunlu kılıyorsa işveren eşit davranma ilkesini çiğnemiş sayılmaz. İşverenin eşit davranma ilkesi hamilelik nedeniyle işten çıkarılan işçiler için de önemli bir noktadır. Hamilelik nedeniyle işten çıkarılan işçiler bu kuralın ihlalini ileri sürerek tazminat talep edebilir.

Hamilelik Nedeniyle İşten Çıkarılan İşçi Ne Yapmalı?

En az 30 kişinin çalıştığı bir işyerinde belirsiz süreli olarak en az 6 ay çalışmış olan işçi eğer hamilelik nedeniyle işten çıkarılırsa işe iade talebiyle arabuluculuk ve mahkeme yollarını kullanmalıdır. Hamilelik nedeniyle işten çıkarmayı takip eden 30 gün içerisinde hamilelik nedeniyle işten çıkarılan işçi tarafından işe iade için arabulucuya başvurulması gerekir. Eğer arabulucuda bir sonuç alınamazsa hamilelik nedeniyle işten çıkarılan işçi arabulucuda düzenlenen son tutanaktan itibaren 2 hafta içerisinde mahkemeye başvurarak işe iade davası açmalıdır. Arabuluculuk sürecinde de mahkeme sürecinde de avukata danışmak işe iade davalarında oldukça önemlidir.

Hamilelik Sonrası İşten Çıkarılan İşçinin Tazminat Hakkı Var Mıdır?

Doğum sonrasında işten çıkarma ile ilgili Yargıtay kararları yol gösterici niteliktedir. Yargıtay’a göre işçinin doğumdan kaynaklı haklarını kullanması işten çıkarma için geçerli bir sebep olamaz. Ayrıca doğum yapmış olması sebebiyle maaşının azaltılması, alt kademede bir işe verilmesi gibi işlemler de hukuka aykırı olacaktır. Bu nedenle hamilelik sonrası işten çıkarılan işçi tazminat talep edebilir.

Hamilelik sonrasında işten çıkarılan işçi de aynı hamilelik sırasında işten çıkarılan işçi gibi işe iade davası açabilir ve daha önce belirtilen tazminatları alabilir. İşe iade davasının olumlu sonuçlanabilmesi ve hak ettiği tazminatları için deneyimli bir avukatlık bürosuna danışmak faydalı olacaktır.

Hamile İşçi İş Sözleşmesini Haklı Sebeple Feshedebilir Mi?

Hamilelik işçinin iş sözleşmesini feshetmesi için haklı bir sebep oluşturmaz. Bu sebeple işçi istifa etmiş gibi olur. İstifanın sonuçlarından biri kıdem tazminatını alamamaktır. Hamilelik sebebiyle iş sözleşmesini fesheden işçi kıdem tazminatını alamaz. Ayrıca istifa etmiş olacağından işsizlik maaşı da alamaz.

Ancak işverenin hamilelikten doğan haklarını kullandırmaması haklı bir fesih sebebi olabilir. Bu durumda yine işe iade ve tazminat hakları kullanılabilir. Her olayda farklı durumlar ortaya çıktığı için bu konuda bir avukata danışmak daha doğru olacaktır.

Hamilelik Nedeniyle İşten Çıkarılan İşçinin Arabuluculuk Süreci

Hamilelik nedeniyle işten çıkarılan işçiyeni yürürlüğü giren kanun sebebiyle işe iadesi için mahkemeye başvurmadan önce arabulucuya başvurmak zorundadır. İşten çıkarılmayı takip eden 30 gün içerisinde işe iade talebiyle arabulucuya başvuru yapılmalıdır. Aksi takdirde hak kayıpları ortaya çıkabilir, işe iade talebini ileri süremeyebilir. Arabuluculuk sürecinde hamilelik nedeniyle işten çıkarılan işçinin haklarını elde edebilmesi, işe iade edilebilmesi için avukat yardımı alması tavsiye edilir.

Hamilelik nedeniyle işten çıkarılan işçinin tazminat haklarını ve işe iadesini talep ettiği başvurusu üzerine 3 haftalık görev süresiyle arabulucu görevlendirilir. Arabulucu zorunlu gördüğü durumlarda süreyi 1 hafta daha uzatabilir. Arabulucu görevlendirildikten sonra hamilelik nedeniyle işten çıkarılan işçi ve işvereni tazminatlar ve işe iade konularında anlaştırmak amacıyla toplantılara çağırır. Hamilelik nedeniyle işten çıkarılan işçi ve işverenin anlaştıkları konular daha sonra dava konusu edilemez fakat anlaşmadıkları kısım için yine dava yoluna başvurulabilir. Arabulucuda hiçbir konuda anlaşmaya varılmamış da olabilir. Anlaşmaya varılamadığı hallerde hamilelik nedeniyle işten çıkarılan işçi arabulucunun düzenlediği son tutanaktan itibaren 2 hafta içerisinde tazminat ve işe iade talepleriyle mehkemeye başvurmalıdır.

Hamilelik Nedeniyle İşten Ayrılan İşçi İşsizlik Maaşına Hak Kazanır Mı?

Hamilelik işten çıkarma haksız bir fesih sebebi olduğu için hamilelik nedeniyle işten çıkarılan işçi işsizlik maaşı alabilir. Elbette çıkarılan hamilelik nedeniyle işten çıkarılan işçinin işsizlik maaşı için gereken diğer şartları da karşılaması gerekir.

Eğer işçi hamilelik nedeniyle işten kendi ayrıldıysa işsizlik maaşı alamaz. Çünkü hamilelik işçinin işten ayrılması için geçerli bir neden değildir. Hamilelik nedeniyle işten ayrılan işçi istifa etmiş sayılır. İstifa edenler de işsizlik maaşından faydalanamazlar.

Zamanaşımı Süresi

Hamilelik nedeniyle işten çıkarılan işçinin başvuracağı yol işe iade olabilir. İşe iadesini isteyen hamilelik nedeniyle işten çıkarılan işçi fesihten itibaren bir ay içerisinde arabulucuya başvurmalıdır. Arabulucuda sonuçlanmayan uyuşmazlıklar için arabulucuda düzenlenen son tutanağın düzenlendiği tarihten itibaren 2 hafta içerisinde işe iade davası açmalıdır. Bu sürelere uymazsa işe iadesini talep edemez.

Görevli Ve Yetkili Mahkeme

Hamilelik nedeniyle işten çıkarılan işçinin açacağı işe iade davasında görevli mahkemeler İş Mahkemeleri’dir. İş Mahkemesi bulunmayan yerlerde hamilelik nedeniyle işten çıkarılan işçinin açacağı işe iade davası Asliye Hukuk Mahkemeleri’nde görülür. Hamilelik nedeniyle işten çıkarılan işçinin açacağı işe iade davasında yetkili mahkeme ise davalı işyerinin bağlı bulunduğu yer mahkemesi ile davalının çalıştığı yerdeki yer mahkemesidir.

Türkiye’de kadın istihdamının düşük olmasının önemli sebeplerinden biri hamilelik nedeniyle işini kaybeden kadınların çoğunluğunun çalışma hayatına yeniden dönememesidir. Her ne kadar son yıllarda doğum yapan kadınların işten ayrılmadan çocuklarına daha fazla zaman ayırabilmesine yönelik düzenlemeler yapıldı ise de uygulamada sistem kadın çalışanların aleyhine işliyor.

Hamile ve yeni doğum yapmış kadın çalışanların hakları 4857 Sayılı İş Kanunu ile Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmelik ile düzenleniyor.

Kanunun 18. maddesine göre, 30 veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde işveren iş akdini sona erdirirken işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorunda. Aile yükümlülükleri, hamilelik ve doğum iş akdinin feshi için geçerli bir sebep oluşturmaz. Kadın işlerin gece işe gelmemesi de fesih gerekçesi olarak gösterilemez.

Kanunun “Eşit davranma ilkesi” başlıklı 5. maddesine göre ise işveren bir işçiye işe alımda, çalışma koşullarının oluşturulmasında, çalıştırılmasında veya işten çıkartılmasında gebelik nedeniyle doğrudan veya dolayı farklı işlem yapamaz.

İŞVEREN ÜCRETTE İNDİRİM YAPAMAZ

Kanun ve yönetmelikte hamile veya yeni doğum yapmış kadınlara sağlanan hak ve güvenceler, çalışanın hamile olduğunu işverene bildirmesi ile başlar. Bunun için öncelikle sağlık raporu ile işverenin bilgilendirilmesi gerekir. İşveren, hamile olduğunu öğrendiği andan itibaren, çalışanın sağlık ve güvenliği için tehlikeli sayılan kimyasal, fiziksel, biyolojik etkenlerin çalışan üzerindeki etkilerini değerlendirir. Çalışanı etkileyen psikososyal ve tıbbi faktörler varsa gerekli önlemi alır.

İşveren, sağlık ve güvenlik riski olduğunu görür ise çalışma koşullarını, çalışma saatlerini değiştirir. Sağlık raporu doğrultusunda hamile çalışan gerekirse sağlığına uygun daha hafif işlerde çalıştırılır. Bu değişikliklerden dolayı ücretinde indirim yapamaz. İşyerinde hamile kadını çalıştırmaya uygun hafif bir iş yoksa ücretsiz izin verme yoluna gidebilir.

HAMİLELİĞİ İŞVERENE BİLDİRİN

Hamilelik döneminde işten çıkarmalar dolayısıyla işini kaybetmek istemeyen kadınlar hamileliği gizleme yoluna başvuruyor. Hata da bu noktada ortaya çıkıyor.

İşveren hamilelik nedeniyle işten çıkartamaz, çıkartırsa da sonuçlarına katlanır. Ancak, hamileliğin gizlenmesi işveren açısından haklı fesih sebebi oluşturur. İşveren hamileliği gizlediği gerekçesi ile iş akdini tazminatsız feshedebilir.

İŞTEN ATILAN HAMİLE VEYA YENİ DOĞUM YAPMIŞ KADINLAR TAZMİNAT ALABİLİR

Hamile veya yeni doğum yapmış kadının işten çıkartılması halinde işveren ihbar ve kıdem tazminatı ödemek zorunda kalır. Toplam çalışan sayısı 30 ve daha fazla olan işyerlerinde en az 6 aylık kıdemi bulunan kadın işçi işe iade davası açabilir. İşe iade davasını kazandığı halde işe başlatılmaması halinde 4 aya kadar boşta geçen süre ücreti ile 4 ile 8 ay arasında işe başlatmama tazminatı öder.

Toplam çalışan sayısı 30’dan az olan işyerlerinde çalışanlar ise ihbar ve kıdem tazminatının yanı sıra kötü niyet tazminatı talebinde de bulunabilir. Kötü niyet tazminatı, işçinin çalışma süresine göre hak etmiş bulunduğu ihbar tazminatı hakkının üç katına kadar çıkabilir.

Gebelik dolayısıyla ayrımcılığa uğradığını kanıtlayanlar da eşit davranma ilkesine aykırılıktan dört aya kadar ücret tutarında tazminat ile yoksun bırakıldığı haklarını talep edebilir. Örneğin hamilelik nedeniyle daha hafif işte çalıştırıldığı gerekçesiyle ücretinde indirim yapılmışsa ücret kaybını isteyebilir.

HAMİLELİK YÜZÜNDEN DEVAMSIZLIK NEDENİYLE İŞ AKDİ FESHEDİLEBİLİR Mİ?

İşveren, sorunlu hamilelik veya doğum sonrası ortaya çıkan komplikasyonlar nedeniyle uzun süreli devamsızlık sebebiyle derhal fesih yapabiliyor. Bu gerekçe ile iş akdinin feshi için işçinin devamsızlığının, ihbar süresi + 6 haftayı aşması gerekir. Örneğin, en az 3 yıl kıdemi bulunan bir işçinin ihbar süresi 8 haftadır. Bu işçinin devamsızlığının 8 + 6 = 14 haftayı aşması halinde işveren açısından fesih hakkı ortaya çıkar.

Bu noktada iki husus önemlidir. Birincisi, 14 haftalık devamsızlığın kesintisiz olması gerekir. İkincisi ise 14 haftalık süre doğum izni ile yarım çalışma süresinin bitiminde başlar.

GECE ÇALIŞTIRMA YASAĞI

Hamile oldukları sağlık raporuyla tespit edilen kadınlar, bu andan itibaren doğuma kadar geçen sürede 20.00-06.00 saatleri arasında çalışmaya zorlanamaz. Yarısından fazlası 20.00-06:00 arasına denk gelen gece vardiyalarında çalıştırılamazlar. Örneğin, 18.00-01.00 vardiyasında gece çalışması 4 saati aştığı için, böyle bir vardiyada hamile kadınlar çalıştırılamaz.

Yeni doğum yapmış kadınlar da doğumu izleyen bir yıl boyunca gece çalıştırılamazlar. Bir yıllık sürenin sonunda sağlık ve güvenlik açısından sakıncalı olduğuna ilişkin sağlık raporu alınması halinde, raporda belirtilen süre boyunca gece çalıştırma yasağı uygulanır. Hamile ve emziren kadınların günlük çalışma süresi 7.5 saati aşamaz.

Hamilelikte işe son verilmesi iş yasasının 18. Maddesine göre açık bir şekilde belirtilerek hamilelik, iş sözleşmesinin feshedilmesine geçerli sebep oluşturmamaktadır. Aynı yasanın 5. maddesinde de cinsiyet ayrımı olmayacağı gibi fiziksel, biyolojik veya işin niteliğini etkilemeyecek sebepler zorunlu olmadıkça bir işçiye gebelik nedeniyle doğrudan veya dolaylı olabilecek farklı bir işlem yapılamaz maddesi de yer almaktadır. Bu kanunların ihlalinde çalışan kadın kendi hakkı olan tazminat ve diğer hakları talep edebilecektir. Hamile bayan işten çıkarılabilir mi? özellikle çalışan kadınlar tarafından en çok merak edilen konulardan biridir.

Hamilelikte işten çıkarma,  güncel yasalar ile birlikte az görülecek bir durum olması umut edilmektedir. Fakat hamilelikte işten çıkarılan kadınlar iş güvencesi kapsamında ise işe iade davası açma hakları bulunmaktadır. İş güvence kapsamında olmayan kadınların ise hamilelik nedeniyle işten çıkarma fesih hakkının kötüye kullanılma durumunda olduğu için, iki katı tutarında tazminat talep etmek hakları bulunmaktadır. Bir diğer tercih de ayrımcılık tazminatından yana kullanılabilir.

Hamile Kadının İşten Çıkarılması Halinde Yapılması Gerekenler

Hamile kadının işten çıkarılmasında ve aynı şekilde doğum yapmış kadının da işten çıkarılması halinde kazandığı bazı haklar vardır. Genellikle hamile veya doğum yapmış kadınların performans düşüklüğü gibi bahaneler ile iş hakkı feshedilmektedir. Fakat bu bahane durumlar işverene iş hakkını feshetme hakkı tanımamaktadır. İşveren genellikle performans düşüklüğü veya psikolojik baskıların sebebiyle verimsizlik ifadelerini gerçek olarak kanıtlayamamaktadır. Yasal izinlere sahip olunan hamilelik ve doğum sürecinin işveren tarafından değil çalışan kadının yasal hakkı olduğu için verilmesi işvereni aynı zamanda bu sebepler ileri sürülerek işten çıkarma yetkisi vermemektedir. Hamilelik sebebiyle işten çıkarılma geçersiz fesih durumlarını ortaya koymaktadır.

İşine son verilen hamile kadınların iş sözleşmelerinin feshedildiği tarihten itibaren 30 gün içerisinde iş mahkemelerine başvurmaları gerekmektedir. İş mahkemelerinde gerekirse işe iade davaları açılmalıdır. İşverenin iş anlaşmasını feshetmesinin geçerli sebebini ispatlaması istenmektedir. İşveren tarafından, hamilelik veya doğum sebebiyle olmadığını ve başka sebeplerinde kanıtlarının bulunduğu gösterilmelidir.  Bu kanıtlar mahkemeye sunulmadığında veya mahkeme tarafından ikna olunmadığı durumlarda işverenin, çalışan kadın için en az 4 ay ücreti tutarında tazminat ödenmesine karar verilir. Ve mahkemede aynı zamanda tazminat ile birlikte 1 ay içerisinde çalışanın işine geri dönmesi zorunluluğu getirilecektir. Bu kurala uymayan işveren, 4 aylık maaş oranındaki tazminatın üzerinde ek olarak 4-8 ay arasında maaş oranlarında tazminat ödenmesine karar verilir.

Eğer ki çalışan kadın işe iade kurallarını barındırmıyorsa bildirim süresinin 3 katı kadar kötü niyet tazminatı talep etmeye hak kazanmaktadır. Hamilelikte işten ayrılma tazminatı ile ilgili çalışanın işten çıkartmasının sebebi olarak kullanmak olmasıdır. Kanununa göre eşit davranma ilkesine karşı çıkan işveren 4 aya kadar ücret ve çalışanı yoksun bıraktığı için de tazminat ödemelerini yapmak zorundadır. Hamilelik nedeniyle işten ayrılma tazminat 2017 yılında da emsalleri yaşanmış mahkeme kararlarında görülmektedir.

Hamilelik Nedeni İle İşten Çıkma ve İşsizlik Maaşı

Hamilelik nedeni ile işten kendi isteği ile ayrılan kadınların işsizlik maaşı alabilme hakları bulunmamaktadır. İşsizlik maaşı kendi isteği olmadan, işverenin isteğine göre iş anlaşmasının feshedilmesi sonucunda hak edilmektedir. Hamilelik nedeniyle işten ayrılma işsizlik maaşı alınması için mutlaka işverenin işten çıkarması gerekmektedir. İşsizlik maaşı alabilmek için kanuna göre şartlar belirlidir. Bu şartlar şunlardır:

• Kanunun 17. maddesine göre iş akdi işveren tarafından feshedilmiş olmalı,
• Kanunun 24. maddesine göre çalışan haklı bir sebeple işten ayrılmış olmalı,
• Sağlık sorunları sebebiyle 1 haftadan fazla bir süre çalışamayan işçinin iş akdinin işveren tarafından feshedilmesi,
• İşyerinin el değiştirmesi gibi bir sebeple veya kapatılması, iflas edilmesi durumunda işsiz kalan çalışanlar işsizlik maaşına başvurmaya hak kazanacaklardır.

Bu şartların dışında işsizlik maaşı için istifa edildiğinde işsizlik maaşı başvuruları kabul edilmeyecektir.

Hamilelik Nedeniyle İşten Ayrılan Kadın Tazminat Alabilir Mi?

Hamilelik veya doğum nedeni ile işten ayrılan kadın çalışanlara kıdem tazminatı verilmemektedir. Kıdem tazminatı alabilmek için belirli kıstaslar vardır. Bu kıstasların başında işverenin, çalışanın iş anlaşmasını feshetmesi gelmektedir.

Hamilelik veya doğum sebebiyle işten ayrılan kadın kendi isteği ile buna başvurduğu işin istifa etmiş kabul edilecektir. İstifa eden çalışanlar kıdem tazminatından yararlanamayacağı gibi hamilelik veya doğum nedeniyle de istifa eden kişilerin kıdem tazminatı hakkı bulunmamaktadır.

Kıdem tazminatına yalnızca askerlik, emeklilik ve kadın çalışanın evlenmesi gibi sebepler sonucunda hak kazanılmaktadır.

Hamilelik, Doğum İzinleri Ne kadardır?

Sosyal Sigorta kapsamında çalışan memur kadınların yasa gereği 8 haftası doğum öncesi ve 8 haftası 8 doğum sonrası olmak üzere 16 haftalık doğum izinleri bulunmaktadır. Çalışan kadınlar doğum izinlerini iyi hesaplamaları ve ona göre talep etmeleri gerekmektedir. Doğum izni süreleri genellikle 40 hafta üzerinden hesaplanmalıdır.

Toplamda 16 hafta çalıştırılmayan kadınlar normalde tekli gebeliklerde 32. haftadan itibaren izne ayrılmaktadırlar. Bazı durumlarda doktorlardan alınan raporlara göre 37inci haftaya kadar 5 haftalık bir süre ile de çalışma hakları vardır. Bunun için çalışan kadının doktoru tarafından ‘’çalışmasında gebelik için bir sıkıntı olmamaktadır’’ ibaresi olarak belirtilmelidir. Ve bu şekilde çalışan kadınlar doğumdan önceki son 3 hafta süresince de iş yerlerinde çalışmaya devam edebilirler. Yasalara göre de hamile olan kadına hamilelik süresi boyunca doktor kontrolleri için doğum izni verilmektedir. Gerekli olduğu zamanlarda doktor raporu ile sağlık durumuna göre hafif olan işlerde çalışabilir.

Çalışan hamile kadınlar, gerekli olduğu durumlar göz önüne alınarak toplamda 16 haftalık süre tamamlandığında 18 haftalık süreden sonra 6 ay kadar ücretsiz SSK doğum izni almaya hak kazanmaktadır. Bu doğum iznine göre yıllık izin hakkı hesapları sayılmamakta ve bu yıllık izin dikkate alınmamaktadır.

Kadın çalışanların 1 yaşına kadar olan çocuklarını emzirebilmeleri için gün içerisinde 1,5 saatlik süt izinleri bulunmaktadır. Bu iznin zamanının ayarlanması, çalışan kadının tercihine göre kullanılır ve bu izin için kullanılan zamanda çalışıyor kabul edilmektedir.

Birden fazla bebek bekleyen çalışan kadınlarda durum, Sosyal Sigortalar Kurumunun vermiş olduğu 8 hafta süresi olması yerine, 10 hafta olarak kullanılması sağlanacaktır. Doğum iznine doktordan alınan rapor ile geç başlayan çalışan kadınların, kalan izin hakları daha sonraki izinlerin üzerine eklenmektedir.

Doğum Parası Nasıl Alabilirim

Süt Parası Nasıl Alabilirim

Yeni Doğan Çocuk Parası Nasıl ve Nereden Alınır?