Oto Bakım
Araba Neden Hararet Yapar?
Araba nasıl çalışır; benzinli ya da dizel motorlu araçlarda, fosil yakıtların yakılması sonucu, enerji açığa çıkar ve aracın hareket etmesi sağlanır. Ancak bazı durumlarda yanma sonucu ortaya çıkan, aşırı sıcaklık istenmeyen seviyelere ulaşır. Bunun sonucunda ise hararet ile karşılaşılır. Genel olarak duman yükselmez, sadece gösterge panelinde yer alan ibre kırmızı bölüme gelir.
- İçten yanmalı motorlarda, arabaların silindirleri arasında yakıt yakılır. Bu nedenle de ciddi bir ısı meydana çıkar. Isıyı kontrol edebilmek için, hava ya da sıvı versiyonları bulunan soğutma mekanizmaları devreye girmektedir. Bazı durumlarda bu soğutucu mekanizmalar yeterince iyi çalışmadıklarından dolayı, motor hararet yapar.
- Araçlarda ısının kontrollü olması önem taşır. Çünkü motor parçaları belirli bir ısı seviyesini aşmayacak şekilde, çalışacakmış gibi üretilmektedir. Bu nedenle, ısı yükseldikçe motor parçaları zarar görmektedir.
Araba neden hararet yapar, başlıca nedenleri şöyledir:
- Soğutma sıvısının azalması.
- Soğutma fanının bozulması.
- Hararet göstergesinin bozuk olması, yani motor hararet müşürü bozulmuş demektir. Hararet müşürü parçasının görevi; soğutma suyu sıcaklığını belirlemek ve motor kontrol ünitesine bildirmektir. Müşürün yanlış ölçüm yapması ise, radyatör fanının devreye girmesini engelleyecektir. Böylece, hararetin yükselmesine sebep olur.
- Ayrıca; yanlış vites değiştirme, arabayı zorlama gibi sürücü hataları da, aracın hararetini yükseltebilir.
- Vantilatör kayışının kopması veya devirdaim pompasının bozulması durumu da, harareti yükseltebilir. Ancak böyle bir durumda, hararet yükselmesine ek olarak aracın hareket etmesinde de güçlük yaşanır.
Araç Su Eksiltiyor Ama Hararet Yapmıyor?
İçten yanmalı motorların stabil çalışmasını sağlayan soğutma sistemi, araç için hayati bir parça diyebiliriz. Sistem içerisindeki antifirizli soğutma suyu, motorun sürekli optimum sıcaklıkta çalışmasını sağlamaktadır. Böylece içten yanmalı motorlarda, soğutma sistemi bir döngü şeklinde çalışır. Sağlam bir motorda ise yıllarca bir eksilme olması beklenmez. Fakat otomobilde arıza olması nedeniyle, su seviyesinde düşme gerçekleşebilir.
Araba neden su eksiltir, nedenleri şöyledir:
1-Soğutma Sistemi Boruları: Motor soğutma sisteminin boruları, kauçuk ve plastik malzemeden üretilmiştir. Sürekli ısınan ve motor kapatıldığında soğur. Bu nedenle bir süre sonra çatlayabilir ya da delinebilir. Genellikle, eski model arabalarda az az su eksiltmenin sebebi bu nedenle gerçekleşir. Özellikle antifiriz konulduğunda, su eksiltme problemi yaşanıyorsa, su geçen boruları kontrol ettirmeniz gerekebilir.
2-Radyatör Delinmesi: Kalorifer peteğine benzeyen radyatör, aracın ön kısmından aldığı hava ile suyu anlık olarak soğutmaktadır. Radyatör neden delinir; oluşan pas, korozyon sebebi gibi nedenler ile zamanla kılcal delikler, parçanın su kaçırmasına ve aracın suyunun eksiltmesine sebep olabilir. Böylece, araba harareti gibi durumlara yol açabilir.
3- Devirdaim Arızası: Genellikle V kayışından tahrik alan, motorun dönme hızına göre soğutma sıvısının motorda sirkülasyonunu sağlar. İlgili devirdaim pompası, motora conta ile montajlanmaktadır. Zamanla conta deforme olur ve parçanın delinmesi vb. gibi nedenler suyun eksilmesine neden olabilmektedir. Ayrıca devirdaim pompasının, her triger değişiminde de yenilenmesi önerilir.
4-Silindir Kapak Contası Yanması: En maliyetli olan arıza ise, silindir kapak contasının yanmasıdır. Contanın işlevini yerine getirememesi sonucu, yanma odasına karışan soğutma sıvısı, aracın hem düzensiz çalışmasına hem de ciddi oranda su eksiltmesine sebep olur. Bu nedenle, genellikle hararet yapan araçlarda yanan conta, eski arabalarda hararet olmadan da yanabilir.
5-Motor Bloğu Tapalarının İşlevini Kaybetme Durumu: İçten yanmalı motorlar, tasarlanırken aşırı soğuklarda; donma vs. durumunda bloğun zarar görmeden, fazla suyun tahliye edilmesi adına birçok tapa bulunur. Gözle görülemeyen bu tahliye tapaları, araçta su eksiltmeye ve akabinde, araba harareti sorununa yol açabilir. Ayrıca, silindir contası yanan arabalarda, muhtemelen gaza basıldığında egzozdan beyaz duman çıkabilir.
6-Yedek Su Deposu Kapağı Arızası: İhmal edilen ve birçok su eksiltme probleminin sebebi ise genleşme kabı kapağının işlevini kaybetme durumunda, aracın su eksiltmesidir. Yüksek basınçla çalışan soğutma sisteminin tek çıkış yolu, kaputu açtığınızda gördüğünüz sarı kapaktır. Bu kapağın, depoya tam oturmuyor olmasıyla, arada boşluk kalması vb. durumlarda; sistemde oluşan basınçlı suyun, buhar olarak çıkmasına ve su eksiltmesine neden olur. Radyatör kapağı arızası, aynı zamanda aracın hararet yapmasına da sebep olmaktadır.
İlgili arızaların en güçlüsü ve en az üçü, antifiriz kullanımının ihmal edilmesi sonucu ortaya çıktığı belirtilir. Aynı şekilde, uzun süredir antifiriz kullanılmamış bir motora, antifiriz eklenmesi de oluşan pas ve korozyonu çözeceği için, su eksiltmeye sebep olabilir. İlgili durumlardan; silindir kapağı yanması haricindeki hararet nedenleri fazla görülmemektedir. Eğer sık sık yedek su deposunu kontrol ediyorsanız ve eksilen sıvıyı tamamlıyorsanız, bu tarz sorunlar ile karşılamazsınız. Özellikle; lpg’li araçlarda sonradan eklenen LPG beyninin hortumları vb. aracın, su eksiltmesine sebep olur. Fakat tabii ki; radyatör tıkanması, devirdaim pompasının işlevini yitirmesi gibi durumlar da araba harareti yapabilir.
Hararet Göstergesi Aniden Yükseliyor Ne Yapmalıyım?
Aracın hararet göstergesi, termostata bağlı olarak çalışmaktadır. Termostat belli ısıya geldiğinde ise fan devreye girer ve soğutmaya yardımcı olur. Aracın kaputunu açıp, termostattan gelen boru kontrol edilir; ani yükseliş esnasında boru soğuksa, termostat arızalıdır. Yani zamansız şekilde açma kapama yapıyordur. Ani yükseliş ve düşüşlerin temel nedeni ise, termostat arızası diyebiliriz. Eğer termostattan giden boru, çok aşırı sıcaksa ve ani yükseliş-düşüler gösteriyorsa, termostat geç açma yapıyor anlamına gelir. Bu durum ise daha ciddidir. Termostatın en kısa zamanda kontrol edilmesi gerekir. Termostat ve aynı zamanda, fan devreye girmez ise, muhtemelen araç fazla ısınır ve soğutma suyu basıncı artar. Akabinde ise motor pistonları vb. zarar görebilir.
Araba Hararet Göstergesi Kaç Olmalı?
Aracın gösterge panelinde yer alan, hararet göstergesi normal değeri; yani hararet ibresinin 90’ı geçmesi önerilmez. Geçtiği takdirde ise, motorun normalden fazla ısınmaya başladığını anlamanız gerekir. 90’dan sonra, gösterge de kırmızı şerit başlar.
Araba Harareti Nasıl Düşürülür?
Hararet göstergesi, 90’nı geçtiğinde ve aracınızı hararet yaptığında öncelikle aracı gölge bir yerde durdurmanız gerekir.
- Aracınızı gölge bir yere çekip, kontağı ve klimayı kapatmalısınız.
- Kaputu açıp bir süre bekleyin.
- Su kaybını kontrol etmek adına, radyatör kapağını açın. Ama bunu arabanız tamamen soğuduktan sonra yapmanız gerekir. Aksi durumda kaynayan su yüzünüzü ve ellerinizi yakabilir.
- Su kaybından dolayı, arabanız hararet yapmışsa ise su eklemeniz gerekir.
- Su seviyesi normalse, bir tamirci çağırmanız veya arabanızı en yakın tamirciye götürmeniz önerilir.
Soğutma Sistemine İyi Bakmanın Önemi
Araba harareti gibi sorunlar ile karşılaşmamak için, soğutma sisteminin bakımı önemlidir. Motor arabanın en temel parçasıdır. Bu nedenle herhangi bir arıza durumunda, ciddi ücretler ödeyebilirsiniz. Motorun sürekli olarak yüksek sıcaklıkta çalışması ise ona zarar verir. Bu nedenle, soğutma sistemine iyi bakmanız gerekir. Bunun için; radyatör hortumu kontrolü, antifriz suyu değişimi, hararet müşürü ve hararet göstergesi gibi sistemlerin bakımını, düzenli aralıklar ile yaptırmanız önerilir. Genellikle periyodik bakımlar sırasında, yetkili teknik servisler bu işlemleri yaparlar. Fakat kendiniz emin olabilmek için, en az ayda 1 ya da 2 kere soğutma sıvısı gibi noktaları kontrol etmenizde fayda vardır.