Hayat Sigortası Iptali Nasıl Yapılır

Kredi Çekilirken Ödenen Hayat Sigortası Primlerinin E-Devlet Üzerinden İptal Edilebileceği İddiası Doğru Değil

Bankalardan alınan krediler için ödeme yapılan hayat sigortalarının bedellerinin www.turkiye.gov.tr adresi üzerinden iptal edilebileceği iddiası gerçeği yansıtmıyor.

Bu yanlış algının kaynağı Hürriyet’te yayımlanan Burak Taşçı imzasını taşıyan “Kredi çeken herkesi ilgilendiriyor İşlemi yapmadan bir kez daha düşünün… Sigorta paranızı tek tuşla geri alabilirsiniz” başlıklı haberdi.

Bu yanlış aktarım, birçok farklı haber organında da kendine yer bulmuştu.

A Haber’in hayat sigortası primlerinin E-devlet üzerinden iade alınabileceği yönündeki hatalı aktarım içeren haberi

E-Devlet üzerinden hayat sigortası poliçenizi sorgulayıp ilgili detayları görüntülemek mümkün. Ayrıca, hayat sigortası dahil olmak üzere sigortacılık ve özel emeklilik ile ilgili şikâyetleri iletmek de… Ancak, bankalardan kredi çekilirken ödenen hayat sigortası primlerini e-Devlet üzerinden başvuru yaparak geri alabilme imkânı getirilmiş değil. Sigortacılık ve Özel Emeklilik E-başvuru Sistemi, sigorta ya da emeklilik şirketlerine yönelik cayma, iptal, ayrılma gibi taleplerinin yerine getirildiği bir sistem değil, ilgili şirkete yapılan başvuru sonrasında yaşanabilecek uyuşmazlıkların değerlendirildiği bir platform.

Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK) tarafından yapılan açıklamada e-başvuru sisteminde böyle bir özelliğin olmadığı belirtilmişti.

Sigortacılık ve özel emeklilik sektörünü düzenleyen bu üst kurumun konuyla ilgili açıklaması şu şekildeydi:

“Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu:

 

Son dönemlerde çeşitli haber sitelerinde ve sosyal medya mecralarında Sigortacılık ve Özel Emeklilik E-başvuru Sistemi hakkında bir takım yanlış bilgiler verilerek, vatandaşları yanıltıcı nitelikte paylaşımlarda bulunulduğu görülmektedir.

 

Sigortacılık ve Özel Emeklilik E-başvuru Sistemi, sigorta şirketleri veya emeklilik şirketleri ile sigortalı/katılımcılar arasında yaşanan uyuşmazlıklara ilişkin başvuruların Kurumumuzca hızlı ve kolay bir şekilde değerlendirilebilmesini teminen kurulmuştur.

 

Bu kapsamda, E-başvuru sistemi sigortalı/katılımcıların sigorta/emeklilik şirketlerine yönelik cayma, iptal, ayrılma vb. taleplerinin yerine getirildiği bir talep yönetim sistemi olmayıp, ilgili şirkete yapılan başvuru sonrasında yaşanabilecek uyuşmazlıkların değerlendirildiği bir platformdur. Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun özel hukuk kurallarına tabi olarak kurulan poliçe/sözleşmelere ilişkin cayma, iptal, ayrılma vb. işlemlerin gerçekleştirilmesine aracılık etmek gibi bir fonksiyonu bulunmamaktadır. Bu itibarla, E-başvuru sistemine başvuru yapılmadan önce, ilgili şirkete sigortalı/katılımcı tarafından talebin iletilmiş olması ve bu talep sonrasında taraflar arasında bir uyuşmazlığın doğmuş olması gerekmektedir.

 

Diğer taraftan, Sigortacılık ve Özel Emeklilik E- başvuru sistemini bir talep yönetim sistemi olarak tanıtarak, sigortalı/katılımcıların yanlış yönlendirilmesine ve bu yolla E başvuru sisteminde aşırı yoğunluğa neden olmak suretiyle, hem gerçekten uyuşmazlıkların değerlendirilmesi amacıyla başvuran sigortalı/katılımcıların mağduriyetlerine sebebiyet veren hem de sistemin işleyişini tehlikeye sokan sorumlular hakkında yetkili makamlar nezdinde gerekli işlemler başlatılacaktır.

 

Kamuoyunun bilgisine saygıyla sunulur.”

Kafa karışıklığına yol açan Hürriyet’in haberi SEDDK’nın açıklamasının ardından internet sitesinden kaldırılmış.

Noyan Doğan, Hürriyet’teki “Hayat sigortasını e-devlet üzerinden iptal ettiremezsiniz” başlıklı 28 Nisan 2022 tarihli yazısında Hürriyet’in yol açtığı bu yanlış iddiaya dair gerçeği şöyle aktarmıştı:

“Bankadan kredi kullandıysanız ve hayat sigortası yapılmışsa, e-devletteki hayat sigortası poliçe sorgulaması üzerinden; sigortanın hangi şirketten yapıldığı, sigorta ettiren bankanı adı, sigortanın başlangıç ve bitiş tarihi, yürürlükte olup olmadığı, poliçenin hangi teminatları (vefat, sakatlık, tehlikeli hastalıklar) kapsadığı gibi tüm detayları görebiliyorsunuz. Bu ne sağlıyor? Örneğin, yakınınız bankadan kredi kullandı ve sonrasında vefat etti; hayat sigortası var mıydı, varsa neleri kapsadığı gibi bilgileri e-devlet üzerinden öğrenmiş oluyorsunuz, ona göre de yasal haklarınızı kullanıyorsunuz.

 

E-devlet üzerinden bir işlem daha yapılıyor; o da, ‘Sigortacılık ve Özel Emeklilik Şikayet Başvuru ve Takibi’ üzerinden hayat sigortası da dahil sigorta ile ilgili tüm şikayetlerinizi iletebiliyorsunuz. Bu şikayetlere, hayat sigortasının iptal istemi de dahil. Mesela, ‘bankadan kredi kullandım, hayat sigortası yaptılar, oysa ben sigortayı istemiyordum’ diyerek şikayet edebilirsiniz; bunda bir sorun yok. Peki, bu durumda ne oluyor? Süreci anlatayım. Bu anlatacağım tüm sigorta şikayetleri için de geçerli. Öncelikle şikayetiniz aynı anda hem Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu’na (SEDDK), hem de sigortayı yapan sigorta şirketine gidiyor. Bundan sonra da şikayetiniz SEDDK ve sigorta şirketi tarafından değerlendirmeye alınıyor. Tabii ki, bu sürecin sonunda; hayat sigortanız otomatik olarak iptal edilip, primleri de geri iade edilmiyor. Çünkü kredi ile bağlantılı hayat sigortası adı üzerinde, aldığınız kredi ile bağlantılı yapılıyor. Yani kredi tutarı, kredi süresi, ona göre belirlenmiş prim tutarı gibi birçok kriter var. ‘Kredi kullanacaklara hayat sigortası rehberi’ yazımda bu konuya detaylı değindim, bir kere daha yazayım.

 

Birincisi, tüketici sigorta istemezse, bankanın tüketiciyi riskli görüp, kredi vermeme hakkı olduğu gibi bankanın daha yüksek faiz oranları veya daha ağır kredi şartları öne sürme hakkı da bulunuyor. İkincisi, kredi kullandıktan sonra hayat sigortasını ister hukuk yoluyla ister anlaşarak iptal ettirebilirsiniz ama sigorta kredi ile bağlantılı yapıldığından, bu sefer kredinin şartları değişeceği için bankanın yeniden kredi şartlarını belirleme ve sizi sigortasız sayarak, daha ağır şartlar öne sürme hakkı var.

 

Anlaşılacağı üzere, bu işlemlerin hiçbiri, e-devlet üzerinden tek tuşla yapılacak işlemler değil. O yüzden e-devlet üzerinden hayat sigortanızı iptal ettiremezsiniz diyorum. Yine o yüzden kredi ile yapılan hayat sigortasını iptal ettirmek isteyenler, hukuk yoluna başvuruyor ve iptal edilip edilemeyeceğinin kararını mahkemeler veriyor. Yeri gelmişken şunu da belirteyim, eğer açık rızanız varsa, imzanız varsa, bilgilendirilmişseniz ve bilgilendirmeyi de kabul etmişseniz mahkemeler de iptal kararı vermiyor. Kaldı ki, son yapılan düzenleme ile -ki, geçen yazımda da yazdım- bu sorun da artık ortadan kalktı.”

Kredi ile bağlantılı hayat sigortası için yapılan prim ödemelerinin aşağıdaki adımları takip ederek kolayca talep edilebileceği ileri sürülmüştü:

Turkiye.gov.tr – “Hayat Sigortası Poliçe ve Tazminat Bilgileri Sorgulama” – “Detaylı Bilgi” – “Poliçe Bilgileri” – “Sigortacılık ve Özel Emeklilik Şikayet Başvuru ve Takibi” – “Yeni Başvuru” – “Rehberi okudum, şartları kabul ediyorum” – “Devam Et” – “Başvuru Formu” – “Başvuru Bilgileri”

Yukarıda da aktarıldığı üzere bu adımları takip edip bir başvurunun iletilmesi hâlinde hayat sigortası priminin geri ödenmesi otomatik olarak sağlanmıyor, sadece sigortacılık ve özel emeklilik ile ilgili şikâyetiniz / başvurunuz, uyuşmazlığın  giderilmesi ya da talebin yerine giderilmesi amacıyla SEDDK aracılığıyla ilgili şirkete aktarılıyor.

Hayat Sigortası

Bu metinde, kullanmış olduğunuz krediyle bağlantılı olarak satın aldığınız sigortadan kaynaklanan haklarınıza ilişkin özet bir bilgilendirme yapılmaktadır. Satın alınan sigorta özelinde istisnai durumlar olabilecektir. Sigortanıza ilişkin detaylı bilgiye, tarafınıza iletilen poliçe ve bilgilendirme metninizden ulaşabilirsiniz.

SİGORTANIN ÖNEMİ

• Sigorta, karşılaşacağınız tehlikelerin zarar ve masraf doğuran sonuçlarından sizleri maddi olarak korumayı amaçlar. Poliçeniz hakkında detaylı bilgiye ve poliçeniz kapsamında bulunan teminatlara, poliçe genel ¹ ve özel şartlarından ulaşabilirsiniz
• Tazminat aşamasında hak kaybına uğramamanız için primlerinizi aksatmadan ödemeniz ve sağlık beyanınızı doğru ve eksiksiz vermeniz önemlidir.

BAŞKA POLİÇE SUNULMASI

• Başka bir sigorta poliçesi ² getirmeniz durumunda mevcut poliçe iptal edilerek prim iadesi yapılacaktır.

CAYMA HAKKI

• Cayma hakkınızı kullanabileceğinizin bildirilmesinden itibaren 15 gün içinde sözleşmeden cayabilirsiniz. Bilgilendirme yapılmamışsa, cayma hakkınız ilk primin ödenmesinden itibaren bir ay sonra sona erecektir. ³
• Ancak cayma hakkınızı kullanmanız durumunda, vefat halinde kredi borcunuzu mirasçılarınız ödemek zorunda kalabilir.
• Sözleşmeyi aldığınız yöntemden daha ağır koşullar içeren başka bir yöntem ile cayma hakkınızı kullanmanız istenemez. ⁴

AYRILMA HAKKI

• Bir yıldan uzun süreli poliçenizi ⁵ bir yıl geçtikten sonra dain-i mürtehin olan kredi kuruluşunun onayı olmaksızın iptal ettirebilirsiniz.
• Ancak ayrılmanız durumda, vefat halinde kredi borcunuzu mirasçılarınız ödemek zorunda kalabilir
• Sözleşmeyi aldığınız yöntemden daha ağır koşullar içeren başka bir yöntem ile ayrılma hakkınızı kullanmanız istenemez. ⁴

YENİLEME

• Sigorta poliçenizin yenilemeli olarak düzenlenmesi durumunda kredi süresi boyunca poliçenizi yenileme sorumluluğu size aittir.
• Taahhüt vermiş olsanız dahi poliçenizi yenilememe hakkına sahipsiniz, ancak bu durumda, vefat halinde kredi borcunuzu mirasçılarınız ödemek zorunda kalabilir.

VERGİ AVANTAJI

• Ücretli çalışan mükellefler ile yıllık gelir vergisi veren mükellefler kredili hayat sigortası primini gelir vergisi matrahından indirebilmektedirler.