Son Güncelleme:
Hemoglobin kırmızı kan hücrelerinde bulunan demir bakımından oldukça zengin bir proteindir. Akciğerler nüfuz eden oksijen, kanda bulunan hemoglobine yapışarak vücuttaki dokulara taşınır. Peki, Hemoglobin nedir? Hemoglobin değeri kaç olmalıdır? Düşüklüğü ile yüksekliği nedenleri ve belirtileri nelerdir? İşte, detaylar...
Hemoglobin (HGB) nedir?
Hemoglobin yani HGB, kan içerisinde kırmızı hücrelere tutunan, yapısında demir bulunan ve oksijen molekülü taşıyan kompleks bir proteindir. Her hemoglobin kan damarları yolunda, kan hücrelerine yapışarak tek seferde dört oksijen molekülünü taşıyabilmektedir. Vücudu oluşturan milyarlarca hücrenin her birinin kendisini tamir etmek ve kendisini korumak için oksijene gereksinim duyar. Hemoglobin proteini aynı zamanda kırmızı kan hücrelerine disk şeklini vererek damar yolunda kolay hareket edebilmesini sağlamaktadır.
Hemoglobin değeri kaç olmalı?
- Hemoglobin değeri erkekler için, desilitrede 13,5 ile 17,5 gram
- Hemoglobin değeri kadınlar için, desilitrede 12,0 ile 15,5 gram aralığındadır.
- Hemoglobin değeri çocuklarda yaşa ve cinsiyete göre değişmektedir. Normal hemoglobin değeri aralığı, tıbbi uygulamalar arasında değişkenlik gösterebilmektedir.
Hemoglobin düşüklüğü nedenleri;
Kan tahlillerinin hemen hepsinde hemoglobin değerlerine de bakılmaktadır. Kanda hemoglobin değerinin düşüklüğü anemi olarak adlandırılmaktadır. Hemoglobin düşüklüğü nedenlerinin başında demir eksikliği anemisi gelmektedir. Hemoglobin düşüklüğüne neden olabilecek durumlar şunlardır:
- Kanser,
- Kronik böbrek hastalıkları,
- Aşırı kansızlık,
- Kemoterapi ve HIV enfeksiyonu tedavilerinde kullanılan ilaçlar,
- Siroz,
- Lösemi,
- Hipotiroidi,
- Multipl miyelom,
- Kurşun zehirlenmesi,
- Hemoliz,
- Orak hücre anemisi,
- Kan damarı iltihabı,
- Talasemi,
- Dalak büyümesi,
- Vitamin eksikliği anemisi,
- Miyelodisplastik sendromlar,
- Hodgkin lenfoma,
- Yara kanamaları,
- Ağır adet kanamaları,
- İdrar yolları kanaması,
- Sık kan bağışları,
- Hemoroid,
Hemoglobin yüksekliği nedenleri;
Hemoglobin yüksekliği genellikle vücudun oksijen ihtiyacı arttıkça yükselir. Olası nedenler şunlardır:
- Tütün ve tütün ürünleri tüketimi,
- Yüksek irtifalarda ikamet etmek,
- Ciddi olarak susuz kalmak,
- KOAH (akciğer hastalığı),
- Kalp hastalıkları,
- Böbrek kanseri,
- Fiziksel performansın arttırılmasında kullanılan eritropoietin kullanımı,
- Karaciğer kanseri,
- Folat eksikliği,
- Polisitemi vera,
- Amfizem,
Hemoglobin düşüklüğü belirtileri;
- Tükenme,
- Nefes darlığı,
- Cilt hastalıkları,
- Göğüste meydana gelen ağrılar,
- Hızlı ya da anormal derecede kalp atışı,
- Soğuk, şişmiş el ve ayaklar,
- Fiziksel aktivite ilgili problemler,
- Baş ağrıları,
Hemoglobin düşüklüğünün tedavileri genellikle sebebine bağlı olarak değişmektedir. Eğer düşüklüğe bir hastalık neden oluyor ise öncelikli olarak o hastalığın tedavi edilmesi gerekir. Vitamin ya da demir eksili sebebi ile Hemoglobin düşüklüğü yaşanıyorsa takviyeler alınabilir ve bu maddeleri içeren gıdaların tüketimi arttırılabilir.
Hemoglobin değerlerinin yükseltilmesinde gıda takviyeleri oldukça etkilidir. Özellikle demir ve folat açısından zengin olan gıdaların tüketilmesi gerekir. Bu gıdalar; yeşil fasulye, lahana, brokoli, soya peyniri, kızarmış patates, kabuklu deniz canlıları, sakatat, karaciğer, güçlendirilmiş tahıllar, avokado, börülce, ıspanak, sığır eti, marul, yer fıstığı, pirinç, zenginleştirilmiş ekmekler ve süs lahanasıdır.
Hemoglobin yüksekliği belirtileri;
- Baş ağrıları,
- Kaşıntı,
- Baş dönmesi,
- Normalden fazla terleme,
- Kolay morarma ya da kanama,
- Anormal kilo kayıpları,
- Ağrılı eklem şişmeleri,
- Yorgunluk hissi,
- Ciltte ve gözlerde sararma,
- Ciltte beliren kırmızımsı veya mor bir ton.
Hemoglobin değerlerinin düşürülebilmesi için, tütün ürünlerinden uzak durmakta fayda vardır. Yapılan araştırmalarda tütün tüketimini sonlandıran kişilerde hemoglobin düzeyinin normale döndüğü gözlemlenmiştir. Bol su tüketimi de hemoglobin değerinin düşürülmesi için oldukça etkilidir. Susuz kalındığında kanun hacmi azalacağından dolayı hemoglobin seviyesi yükselmektedir.
Sağlık
Fotoğraf: iStock
Haber Giriş: 07.12.2021 - 17:53
Bebek (yeni doğmuş): 13,6 - 19,6 gr/100 ml
Bebek (31-60 gün): 10,7 -17,1 gr/100 ml
Bebek (2-3 ay) : 9,0 – 14,1 gr/100 ml
Bebek (1 yaşında): 11,0 – 13,00 gr/100 ml
Çocuk (10 yaşında): 11,5 -14,8 gr/100 ml
Yetişkin erkek: 13,5 – 18,0 gr/100 ml
Yetişkin kadın: 11,5 -16,4 gr/100 ml
Hemoglobin testi HGB değerlerini belirlemek için kandan bir numune alınarak yapılmaktadır. HGB testi ayrıca tam kan sayımı yani CBC testinin bir parçası. Beyaz kan hücreleri ve trombosit gibi diğer önemli bileşenlerini de ölçen test CBC'dir. Bu hücrelerin herhangi birinin anormal seviyeleri, altta yatan koşulları veya kan bozukluklarını gibi nedenleri göstermektedir.
Hemoglobin değerinin düşük ya da yüksek çıkması ciddi hastalıkların habercisidir.
HGB değeri düşüklüğü, kan hemoglobin ve hematokrit konsantrasyonun azalması olarak adlandırılan kansızlık (anemi), HGB değerinin düşük çıkması ile tespit edilir. HGB değeri yaşa ve cinsiyete göre değiştiği için normal değerlerinin altında çıkması kansızlığın göstergesidir. Eğer HGB değeriniz düşükse demir eksikliği anemisi vardır.
Yenidoğan bebeklerde 5-8 haftalık olduklarında geçici bir kansızlık görülmesi doğaldır. Eğer bebekte başka bir hastalık yoksa korkulacak bir durum yoktur. Kan değeri kaça kadar düşerse tehlikeli olur? Sorusunun yanıtı ise yukarıda vermiş olduğumuz normal HGB değerlerinin altına düşmesi durumunda önlemler alınabilir.
HGB değerinin düşük çıkmasında rol oynayan hastalıklar ve rahatsızlıklar şu şekildedir:
Hemoglobin düşüklüğü nasıl giderilir; demir oranı yüksek yiyecekler yemelisiniz. Örneğin brokoli, süs lahanası, fasulye, soya peyniri, kızarmış patates, lahana, mercimek gibi besinlerden faydalanabilirsiniz.
Kan değerinin düşük olması oksijen yetersizliğine diğer adıyla hipoksi denilen hastalığa yol açmaktadır. Oksijen yetersizliği direk dokulara zarar vereceği için bütün organlarımız bu durumdan etkilenecektir. Oksijen yetersizliğinin diğer sıkıntısı akciğerlerimizin yeterli çalışmadığı için nefes darlığı da kendini gösterecektir. Kalpte büyüme ve kalp yetmezliği gibi durumlarda da demir eksikliğine bağlı kansızlık durumlarında ortaya çıkabiliyor.
Vücudun oksijen ihtiyacı arttıkça ortaya çıkan sonuç HGB değerinin yüksek olmasıdır. Kalp ya da akciğerin işleyişini etkileyen bir hastalık bunu tetikleyebilir. Bir başka durum ise yaşam tarzımız ve bulunduğumuz ortam olabilir.
Kan değerlerinin yüksek çıkması yani hemoglobin değerinin yüksek çıkması etkileyen hastalıklar ve rahatsızlıklar şunlardır:
Yüksek kan değeri nasıl düşürülür; ilk önce sağlık uzmanına başvurmalısınız. Flebotomi yöntemi ile HGB değeriniz düşürülebilir.
Susuz kalmak çok ciddi sıkıntılara yol açacağı gibi HGB değerini de yükseltecektir. Bu yüzden HGB değerini düşürmek için bol bol su içmelisiniz.
Sigara ya da alkol içiyorsanız bırakmalısınız. HGB değerini tetikleyen nedenlerden biridir. Değeriniz yüksek çıktığı anda tüketimi bırakmalısınız.
Hamilelikte Akıntı Nasıl Ve Neden Olur? Hamilelikte Akıntı Nasıl Geçer ve Sebebi Nedir, Vajinadan Beyaz Akıntı Gelmesi Hamilelik Belirtisi Midir?