Hiç Uyumayan Bebek

Yenidoğan Bebeklerde Uyku

Uyku, yeni ebeveynliğin en kafa karıştırıcı unsurlarından biri olabilir.  Hepimizin zor geçen gecelerden ve zombi gibi dolaştığımız günlerden bildiği gibi, bizim aksimize bebeklerin “erteleme tuşu” yoktur. Peki, neden?

Bazı yenidoğanlar tüm gece parti yapıp, bütün gün uyur :)

Baltimore’daki Mercy Aile Sağlık Merkezi’nin pediatri direktörü Charles Shubin’e göre, çoğu bebek dünyaya gündüzü ve geceyi tamamıyla tersine algılayarak gelir. Bu küçük gece baykuşları gündüz uzun uzun uyur ve gece saatleri için enerji toplar.

Gece havayı tekmelemek, beslenmek ve bir yetişkinin sevgisini ve ilgisini çekmek için saatte bir uyanan bebekler, ebeveynlerini giderek daha çok yorar.

Shubin’e göre, bu durum ebeveynler için çok zorlayıcı olabilir, çünkü bedenlerimiz tüm gün ayakta kalmaya fizyolojik açıdan uygun değildir. Gece nöbetinin bu kadar zor olmasının nedeni budur. Bebeğinizin daha uzun uyuduğu sürelerde siz de şekerleme yapmaya çalışın ve gündüz/gece değişiminin geçici olduğunu kendinize hatırlatın. Bebeğinizin beyni ve merkezi sinir sistemi olgunlaştıkça, uyku süreleri uzayacak ve daha çok geceye kayacaktır. Çoğu bebek, bir ay gibi bir sürede ailenin uyku düzenine alışır.

Geceleri sakin, karanlık bir ortam yaratıp, gündüzleri de güneşin içeri girmesine izin vererek, bu sürece destek verebilirsiniz. Bir anne, “Gündüz bebeğime mama verirken onunla konuşuyorum. Ama gece onu beslerken mümkün olduğu kadar sessiz ve karanlık bir ortam yaratmaya çalışıyorum.  Bu, onun gece-gündüz düzenini anlamasına yardım ediyor,” diyor.

Yenidoğan uykusu düzensizdir ve önceden tahmin edilemez!

İlk birkaç hafta boyunca, bebeğiniz tatilde memlekete dönen bir üniversite öğrencisi gibi uykuya doyamayabilir. Ama işin kötüsü,  çoğu bebek yaşamının ilk birkaç haftasında gündüz veya gece fark etmeden iki ila dört saatten fazla uykuda kalmaz.

Tipik olarak, yenidoğanlar ilk hafta boyunca günde 14 ila 18 saat, bir aylıkken ise 12 ila 16 saat uyur.  (Her bebek bireysel olduğundan, bazıları ortalamadan biraz daha uzun veya daha kısa uyuyabilir.)

Ne yazık ki, bebeğiniz uyku oburu olsa dahi, kendinizi ne yapacağını bilmeden dört döner bir halde bulabilirsiniz. Yakın zamanda gerçekleştirilen bir çalışmaya göre annelerinin yüzde 71’i yenidoğanların en zor yanının uykusuzluk olduğunu ifade ediyor.

Enerjisiz hissetmenizi, bebeğinizin uyku düzenindeki bozukluğa bağlayabilirsiniz.  Bir anne, “Dokuz haftalık bebeğimin uykuları çok aralıklı!” diyor.   “Bazen dört saat deliksiz uyuyoruz, bazense bir saatte uyanıveriyor.”

Buna karşın, bazı ebeveynler bebeklerinin çok uyumasından şikayet eder ve hatta endişelenir. Bir anne, “9 günlük bebeğim tüm gün uyuyor. Günde sadece beş dakikalık sürelerle uyanık kalıyor,” diyor. “Endişelenmeli miyim?”

Yazara göre, bazı yenidoğanlar günde 20 saate kadar uyuyabiliyor. Bebeğiniz böyleyse, uykunuzu şimdiden almaya bakın, çünkü bu evre çok uzun sürmeyecek.

Yenidoğanların uyumak için sakinliğe ve sessizliğe ihtiyacı yoktur!

Uyuyan yenidoğanların etrafında fısıltıyla konuşmak veya parmak uçlarınızda yürümek zorunda hissetmeyin.  Shubin’e göre, “Yeni doğmuş çoğu bebek en gürültülü, en aydınlık yerlerde uyuyabiliyor.  Bizim ihtiyaç duyduğumuz uyku ortamına ihtiyaç duymuyor.”

Bebeğinizin rahimde dokuz ay geçirdiğini düşünürseniz, bu çok da şaşırtıcı değildir. Rahim düşündüğünüz kadar sessiz, sakin bir yer değildir.   Annenin kalp atışlarının, sindirim sisteminin ve diğer vücut işlevlerinin sesleri oldukça yüksektir.

Çoğu yenidoğan, vantilatör veya saç kurutma makinesi gibi tekrarlı seslerle daha iyi uyur. Bir anne, “Bebeğimin beşiğini çalışan gürültülü bulaşık makinemizin yanına koydum. Melek gibi uyudu,” diyor.

Yeni doğmuş bebekler, dikkatini odanın diğer tarafındaki kadının taktığı parlak kolyeyle veya en yakındaki yabancının gülümseme oyunuyla dağıtamayacak kadar da küçüktür. Sadece ne zaman ihtiyaç duyuyorlarsa, o zaman uyurlar.  Bu yüzden, en azından başlangıç döneminde misafirlerinizi susturmanıza büyük olasılıkla gerek kalmaz. Bebeğinizi dinlenmesini bölmekten korkmadan dışarı da çıkarabilirsiniz.

Fırtınanın ortasında bile uykuya dalma kabiliyeti o kadar güçlüdür ki, bazı ebeveynler bebeklerinin iyi duyamadığından endişelenir.  Endişeleriniz varsa, bunları kesinlikle doktorunuzla görüşün.  Ancak, bebekler doğumdan kısa süre sonra işitme sorunları açısından muayene edildiğinden, bunun en olası açıklaması çocuğunuzun gerçekten “bir bebek gibi uyuyor” olmasıdır.

Bu sürecin keyfini çıkarın. Bebeğiniz yenidoğan evresini geride bıraktıktan, bir düzene oturduktan ve etrafının daha fazla farkına varmaya başladıktan sonra, bu “her zaman uyurum” aşaması da sona erecektir.  Bu noktadan sonra, gürültü ve dikkat dağıtan diğer tüm unsurlar önem kazanır ve kendinizi evde parmak uçlarınızda yürür halde bulabilirsiniz.

Her bebeğin uyku kişiliği farklıdır!

Bebekler asla beyaz sayfa gibi gelmez, kendi uyku huylarıyla birlikte doğmonash.pwerin de uykularında, hafif ve ağır uyuyan yetişkinler gibi bireysel farklar vardır.” Birden çok çocuğu olan ebeveynler bu farkları erkenden görebilir. İki çocuklu bir annenin dediği gibi, “İlk bebeğim derin uyurdu, ikinci bebeğimse yatağında dönüp durur ve kısa süre uyuduktan sonra uyanırdı.”

Cohen, kişiliğin de bunda payı olduğunu düşünüyor. Bazı bebekler kararlı davranıyor ve uykuyla mümkün olduğu kadar mücadele ediyor. Bazı bebeklerse daha uyumlu. Bebek uykusu çekilişini kazanmış olsanız da olmasanız da, bir uyku düzeni oluşturarak ve bebek uykusunun temelleri hakkında bilgi edinerek bebeğinize iyi uyku alışkanlıkları kazandırabilirsiniz.

Bebeklerin sade bir uyku alanına ihtiyacı vardır!

Bir kuşak öncesinde, iyi bir beşikte yumuşak bir minder, birkaç sıcak battaniye ve bir veya iki yastık olurdu. Ama şimdi işler değişti. Bebeklerin daha sade bir ortamda uyumasının çok daha güvenli olduğu belirlendi. Bebekler için en güvenli uyku pozisyonu ve yeri, bebeğin sırt üstü yatırılması ve sadece düz bir nevresim ve sıkı gerilmiş bir çarşafla çevrelenmesidir.

Battaniyesiz ve yastıksız bir yatak mı? Bir yetişkinin kulağına soğuk ve rahatsız gelen bu kombinasyon, doğru bir şekilde giydirilmiş bebek için çok uygundur.  Bebeğinizi battaniye olmadan nasıl sıcak ve rahat tutabileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Uyuma alanında bebeğin boğulmasına, aşırı sıcak hissetmesine veya başka bir şekilde nefes zorluğu aşamasına neden olabilecek battaniye, minder, pelüş hayvan veya pike gibi her türlü eşyayı kaldırın. Böylece, 1 ay ila 1 yaş aralığındaki bebeklerde en sık görülen ölüm nedeni olan ABÖS (ani bebek ölümü sendromu) riskini azaltmış olursunuz.

Bebeğiniz ihtiyaç duyduğu uykuyu alabiliyor mu?

Bu soruya yanıt vermenin bir yolu, bebeğinizin uyku düzenini takip etmektir (bebeğinizin ne zaman uykuya daldığı, ne kadar sıklıkla ve uzunlukla uyandığı ve gündüz şekerlemelerinin uzunluğu ve sıklığı). Ayrıca, bu bilgiler çocuğunuzun kendine özgü uyku düzenini anlamanıza ve gece sık sık uyanma ya da tutarsız uyuma saatleri gibi sorunları kötü alışkanlıklara dönüşmeden tespit etmenize yardımcı olacaktır. Buna ek olarak, sadece basit bir tabloyu doldurarak, hayatınız üzerinde biraz daha kontrol sahibi olduğunuzu hissedebilirsiniz. Özellikle bebeğinizin gece talepleriyle başa çıkmakta zorlandığınızı düşündüğünüz hallerde, bu kontrolü hissetmeniz çok önemlidir.

Tabloyu nasıl dolduracaksınız?

Çocuğunuzun uykuda olduğunu gösteren kutuları karalayın. Sabahları uykudan, gündüzleri ise şekerlemeden uyandığı zamanı “U” harfiyle işaretleyin. Bebeğinizi şekerlemeye veya gece uykusuna yatırdığınız zamanı “Y” ile işaretleyin. Tabloyu birkaç gün doldurduktan sonra, ortaya bir rutinin çıktığını göreceksiniz. Bu bilgileri kullanarak, bebeğinizin uyku düzeninde değişiklik yapmanıza gerek olup olmadığını belirleyebilirsiniz. Veya çocuğunuzun uyku alışkanlıklarıyla ilgili endişeleriniz varsa, bir sonraki çocuk doktoru randevunuza bu tabloyu da götürebilirsiniz. Evde kullanım için bu çocuk uyku tablosunun yazdırılabilir bir versiyonunu karşıdan yükleyebilirsiniz.

Çocuğunuzun ne kadar uykuya ihtiyacı var?

Yeni bir ebeveyn olarak, bu büyük olasılıkla aklınızdaki en büyük sorulardan biridir. Aşağıda, ortalama bir çocuğun farklı yaşlarda ihtiyaç duyduğu uyku sürelerini sunan bazı genel kılavuzlar sunulmuştur. Kuşkusuz, her çocuk birbirinden farklıdır. Bazıları iki saate kadar daha az veya daha fazla uykuya ihtiyaç duyar.

*Not: Şekerleme sayısı parantez içinde verilir.

Çoğu çocuğun uzun uzun uyumaya ihtiyaç duyduğunu unutmayın. Sleeping Through the Night (Deliksiz Gece Uykusu) adlı kitabın yazarı Jodi Mindell’e göre, bir çocuk kötü uyku alışkanlıkları gösteriyorsa veya gece 11’den önce uyumayı reddediyorsa, ebeveynleri genellikle çok fazla uyumaya ihtiyaç duymadığını düşünür. Büyük olasılıkla durum böyle değildir. Böyle bir çocuğun aslında uykusuz kalmış olması daha büyük bir olasılıktır.

Çocuğunuzun bu grupta olup olmadığını belirlemek için, kendinize şu soruları sorun!

• Çocuğunuz arabaya neredeyse her bindiğinde uykuya mı dalıyor?
• Çocuğunuzu her sabah uyandırmak zorunda kalıyor musunuz?
• Çocuğunuz gündüzleri alıngan, huzursuz veya aşırı yorgun mu oluyor?
• Veya bazı gecelerde, çocuğunuz normal uyku zamanından çok daha erken mi uyuyor?

Bu sorulardan herhangi birine evet yanıtını verdiyseniz, çocuğunuz ihtiyaç duyduğundan daha az uyuyor olabilir. Bu düzensizliği değiştirmek için, bebeğinizin iyi uyku alışkanlıkları geliştirmesine yardımcı olmanız ve uygun bir uyku düzeni belirlemeniz gerekecektir. Mindell’e göre, bu yolla “bebeğiniz güne parlak gözlerle bakmak için ihtiyaç duyduğu uykuyu alacaktır”.

Eninde sonunda, çocuğunuz şekerlemeleri bırakacak ve uykusunu geceye saklamaya başlayacaktır. Okul öncesi çocuklar ve küçük ilkokul öğrencileri hala geceleri 11 saate kadar uykuya ihtiyaç duyar ama bu süre aşamalı olarak kısalacaktır. Çocuk gençliğe geçerken, gece yalnızca dokuz veya on saat uykuya ihtiyaç duyacaktır.

Bebeklerde her yaşın uyku ihtiyacı farklıdır. Yeni doğmuş bir bebek çok fazla gündüz uykusunda kalır. Yeni doğan bebekler gün içerisinde saatlik aralarla uyanırlar ve yaklaşık 1 saat uyanık kalırlar. Bebeklerin gün içerisinde uyanık kalmaları ve gece daha çok uyumaya alışmaları zaman alan bir süreçtir. Bebekler uyumuyorsa bunun birden fazla nedeni mümkün olabilir. Bebekler neden uyumaz sorusuna ilk cevap olarak aklınıza doğal olarak aç olabileceği geliyor. Peki, uzmanlar ‘’bebekler neden uyumaz’’ sorusuna neler demiş merak ediyorsanız her şey yazımızda…

Kolik Sancılar

Bebeklerin yetişkin insanlar gibi gün içinde uyumayıp geceleri uyuması beklenemeyeceği gibi, gün içerisinde az uyuyup gece uykularına alışmaları zaman gerektirir. Bebekler neden uyumaz dendiği zaman uzmanların söylediği ilk neden kolik sancılardır.

Bebeğin uykusunu bölen, uyumasına engel olan kolik sancılar; yalnızca bebeği huzursuz etmekle kalmayıp ebeveynlerin de gergin zamanlar geçirmesine neden olabilir. Tam uykuya geçiyorken huzursuzluk hissederek uyanan bebeğiniz neden uyumuyor merak ediyorsanız bunun nedeni ‘’kolik sancılar’’ olabilir.

Çoktan acıkmış olabilir

Bebekler ilk aylarında çok sık uyuduğu gibi çok sık acıkırlar ve birkaç saatte bir beslenmeleri gerekir. Bebekler neden uyumaz dendiği zaman akla gelecek en olası neden aç olmalarıdır.

Bebeğiniz size doymuş gibi gelebilir ancak o hala aç ya da çoktan acıkmış olabilir. Anne sütünde bulunan kolesistokinin adlı sindirim hormonu, bebeğinizde hem tokluk hissini hem de rahatlama uyku hissini ortaya çıkarır. Bu hormon emzirme sırasında hem bebekte hem annede salgılanarak rahatlama ve uyku hissi sağlar. Ancak burada dikkat edilmesi gereken bir nokta vardır ki o da bu hormonun emzirmeye başladıktan on dakika sonra salgılandığıdır. Bu yüzden bebeğiniz doymadan uyuyakalabilir. Onu hafifçe uyandırıp sütün son kısmındaki tok tutucu proteinli yağlı sütü de emmesini sağlamalısınız. Bu sayede hem siz hem de bebeğiniz rahat bir uyku çekeceksiniz.

Ayrıca anneler gergin tavırlar sergilemek yerine bebekleri mırıldanmaya başladığında hemen emzirmeye geçerlerse, açlıktan kaynaklı uyku problemi sorunsuzca ortadan kalkacaktır.

Gece ve gündüzü ayırt edememe

Bebekler gece ve gündüzü ayır edemediği için uyuyamayabilir ya da uyuyup uyanabilirler. Bebekler akşam güneş battıktan sonra uykuya geçerler ancak anne babasının sesini duyan minikler bir daha uykuya geçmek istemeyebilir. İşte bunun nedeni geceyi kavrayamamış olmalarıdır. Hâlbuki bilseler gece olduğunu ve geceleri uyumaları gerektiğini, onlar da mışıl mışıl uyumak isterler.

Bebeklerin gece gündüz farkını öğrenmesi mümkün değil mi peki? Elbette mümkün… Bebekler neden uyumaz sorunuzun cevabı kolik sancılar ve acıkmış olması değil ise; gece ve gündüzü ayırt edemeyişinden kaynaklı bir uyku problemi yaşanıyorsa, bu problemi ortadan kaldırabilmeniz için de bazı ipuçları var.

Sabahları perdeleri açıp eve gün ışığının dolmasını sağlayabilirsiniz. Gündüzleri belli bir düzeniniz, geceleyin ise sessiz ve ışıksız, uykuya uygun bir ortam sağladığınız takdirde bebeğiniz gece gündüz farkını zaman içerisinde kavrayacaktır.

Bebeğiniz başka hangi nedenlerden uyumuyor olabilir

Bebeğin kilo artışını ve gelişimini takip etmeli, sağlık problemi olup olmadığını izlemelisiniz. Eğer bebeğinizin bir sağlık problemi varsa bu sağlık ağlık sorunlarını bir çocuk hekimiyle görüşüp çözmeye çalışmalısınız. Çünkü bebeklerin uyuma problemleri herhangi bir sağlık sorunundan da kaynaklanıyor olabilir. Bazı bebeklerin sindirim sisteminden kaynaklanan sancıları olabilir. Bazılarının mide kapakçığı sebebiyle yediği gıdalar boğazına gelip kusmasına sebep olabilir. Bu ve buna benzer sağlık sorunları bebeğin rahatlayıp uykuya dalmasını engelleyebilir.

Bebekler sağlık problemi olmadan da uyumayabilirler. Çoğu zaman anneden ayrılmak istemediği için annesinin sürekli kucağında tutmasını isteyebilir ve bu sebepten uykuya dalmazlar. Yaşanan bu duruma ayrılma problemi denir. Özellikle çalışan anneler, uykudaki bebeğini bırakıp işe gittikleri için bebekler uykuya dalmak istemeyebilirler. Çünkü onlar için uyumak demek anneden ayrı olmak demektir.

Sizden sıkça gelen bebekler neden uyumaz sorusunun cevaplarını uzmanlardan gelen bilgiler doğrultusunda sizlerle paylaşmaktan keyif duyuyoruz. Sizden isteğimiz ise bu süreçte sakin olmanız, bebeğinize sevgi göstermeniz ve ona uyum sağlamanız. Çünkü gergin olmanız bebeğinizi de gerginleştirir. Her ikinizin de uykuya dalmasını ve rahatlamasını engeller.