İşaret dili, el ve parmak hareketleriyle yapılan bir dil olarak tanımlanabilir. Bu dil, duyma engelli olan veya duyma problemleri olan insanlar tarafından kullanılır ve onların sözlü dil ile iletişim kurmalarına yardımcı olur.
İşaret dili, herhangi bir ülke dilinin yazılı veya sözlü formunun bir çevirisi değildir ve yalnızca el hareketleriyle yapılır. Bu dilin, ülkeler arasında farklılıklar gösterebilen farklı varyasyonları vardır.
İşaret dili tercümanı, işitme engeline sahip bireylerle diğer insanlar arasında iletişim kurma konusunda yardımcı olan kişidir. Yani işaret dili tercümanı, işitme engellilerle diğer insanlar arasında bir köprüdür de diyebiliriz.
İşaret dili tercümanları sahip oldukları görevleri en doğru şekilde yapabilmeleri için şu özelliklere sahip olmalılardır:
- İşaret dilini iyi derecede öğrenmek: İşaret dilini tercümanı olmak için, işaret dilini iyi derecede öğrenmek gerekir.
- Türkçeye çok iyi bir şekilde hakim olmak: İşaret dili tercümanı olmak için dilin kurallarının çok iyi bilinmesi gereklidir.
- Dikkat seviyesi yüksek ve dinleme becerisine sahip olmak.
- İşaret dilini tercümanı olmak için, yazılı ve sözlü iletişim becerilerinin gelişmiş olması gerekir. Bu kişilerin, iletişim kurma konusunda hassas olmaları ve çok iyi dinleme yeteneklerine sahip olmaları gerekir.
- İşaret dilini kullanan ve duyma engelli olan insanların yaşam koşullarını anlama: İşaret dilini tercümanı olmak için, işaret dilini kullanan ve duyma engelli olan insanların yaşam koşullarını anlama konusunda da bilgi sahibi olmak gerekir. Bu, onların iletişim ihtiyaçlarını karşılamaya yardımcı olur.
- İşaret dili ve beden dili arasındaki bütünlüğü kurabilmek.
- Sabırlı olmak: İşaret dilini tercümanı olmak için, sabırlı olmak gerekir. İşaret dilini kullanan ve duyma engelli olan insanların iletişim kurma hızı genellikle daha yavaştır ve bu nedenle, tercümanların onlarla iletişim kurarken daha fazla zaman ayırmaları gerekir.
İşitme engelli kişilerin hayatları boyunca hem özel hem de kamusal alanda değişik hizmetlere ihtiyaç duymaları olağandır. Bu durum da işaret dili tercümanlığı mesleğini yapacakları için hem özel sektörde hem de kamusal alanda çalışma imkanı doğurur. Genel olarak İşaret dili tercümanının görevleri şunlardır:
İşaret dilini kullanan bireylerin konuştuğu dilin yazılı veya sözlü çevirisini yapmak. Onların konuşma, dinleme ve iletişim yeteneklerini arttırmaya çalışmak, bu kişilerin iş yerlerinde, okullarda ve diğer toplumsal etkinliklerde iletişim kurmalarına yardımcı olmak, İşaret dilini tercüme etmek için gerekli olan yazılı ve sözlü iletişim becerilerini geliştirmek, işitme engelli olan insanların yaşam koşullarını anlama ve onlarla iletişim kurma konularında da bilgi sahibi olmak.
Yani kısacası, işitme engelli kişilerin yaşamış oldukları sorunları, gereksinimlerini anlatmak için ve alacakları hizmetleri öğrenebilmek için yardımcı olacak kişiler işaret dili tercümanlarıdır.
İşaret Dili Tercümanı olabilmek için iki basamaklı bir eğitim almak ve toplamda 320 saatlik eğitimi tamamlayıp MEB onaylı sertifikaları almak gerekiyor. Öncelikle İşaret dili tercümanlığı sertifikasını alabilmek için 120 saatlik işaret dili eğitiminin tamamlanması ve eğitimden sonra Milli Eğitim Bakanlığı tarafından düzenlenen sınavlarda başarılı olunup ilk sertifikanın alınması gerekiyor. Bu ilk sınavda başarılı olanlar sonrasında 200 saatlik Türk İşaret Dili Eğitmenliği ve Tercümanlığı eğitimini de başarılı bir şekilde tamamladıklarında MEB onaylı İşaret Dili Tercümanı sertifikasını alabilirler.
İşaret dili tercümanı; işaret dilini sözlü ya da yazılı olarak tercüme eden kişidir. İşaret dili tercümanları; işitme ya da konuşma engeli olan bireylerin işaret dili ile söylediklerini, işaret dili bilmeyenlere sözlü ya da yazılı olarak aktarırlar.
İşaret dili tercümanının bazı görev ve sorumlulukları şöyledir:
İşaret dili tercümanı olmak için alınması gereken eğitimler şu şekildedir:
Bu pozisyon için şu anda aktif bir iş ilanı yok. Benzer pozisyonlarda şansınızı deneyebilirsiniz.
Üniversitelerin lisans veya ön lisans bölümlerini bitirip İşaret Dili Tercümanlığı Eğitimi alan kişiler, işaret dili tercümanı olarak çalışabilir. İşaret dili tercümanı; işitme engeli olan bireylerle kurulan iletişimde kullanılan işaret dilinin çevirisini yapar.
İşaret dili tercümanı olmak için gerekenler şu şekilde sıralanabilir:
İşaret dili tercümanı olmak için belli bir üniversite bölümü yoktur. İyi bir işaret dili tercümanı olmak için üniversitede ön lisans veya lisans bölümü okunmalı ve ardından İşaret Dili Tercümanlığı Eğitimi aracılığıyla sertifika alınmalıdır. Bu eğitimi almadan önce İşaret Dili Eğitimi almak gerekir. Bu eğitimlere Milli Eğitim Bakanlığının onayladığı kurumlar veya üniversitelerin sürekli eğitim merkezleri aracılığıyla katılmak mümkündür.
İşaret dili tercümanı olmak için 2 ya da 4 sene üniversitede eğitim almak şarttır.
Bu meslekte üniversite eğitimi de önemlidir ancak İşaret Dili Tercümanlığı Eğitimi almak daha önemlidir. Bu eğitim ise ortalama 2-3 ay sürer.
İşaret dili tercümanı olmak için kişinin sahip olması gereken özellikler şunlardır:
Şu kişiler işaret dili tercümanı olamaz:
İşaret dili tercümanı olmak için İşaret Dili Tercümanlığı Eğitimi’nin sonunda yapılan sınavda en az 70 puan alınmalıdır.
İşaret dili tercümanının maaşı 4400 TL ile 8000 TL arasındadır.
İşaret dili tercümanı maaş aralığı, kişinin kıdemine ve çalıştığı sektörün türüne göre değişmektedir. İşaret dili tercümanı bu mesleği yapmaya 4400 TL civarında maaş ile başlar fakat zamanla deneyim kazanınca maaşı 8000 TL’ye kadar çıkmaktadır.
İşaret dili tercümanı olmanın dezavantajı şu şekilde açıklanabilir:
İşaret dili tercümanı çalışma alanları şu şekilde sıralanabilir:
İşaret dili tercümanının emeklilik durumu devlette ve özel sektörde farklıdır. İşaret dili tercümanı devlette çalışmaya 8 Eylül 1999 tarihinden sonra başlamışsa yaştan muaftır ve primini doldurarak emekli olur. Prim süresi kadınlarda 20 sene iken erkeklerde 25 senedir. İşaret dili tercümanı kamuda çalışmaya 1 Mayıs 2008 tarihinden sonra başlamışsa bu sefer yaştan muaf olmaz ve yine primini doldurmalıdır. Prim süresi 9000 gündür ve prim dolunca erkekler 60, kadınlar 58 yaşında emekli olur.
İşaret dili tercümanı özelde yaş ve prim süresine göre emekli olur. Nitekim çalışmaya 8 Eylül 1999 tarihinden sonra başlayanlar 7000 gün prim öder ve emeklilik yaşı gelince bu haktan faydalanır. Emeklilik yaşı kadınlarda 58 ve erkeklerde 60 olup sigortalılık süresine bakılmaz. İşaret dili tercümanı özelde çalışmaya 1 Mayıs 2008 tarihinden sonra başlamışsa 7200 gün prim öder ve emeklilik yaşını bekler. Emeklilik yaşı erkeklerde değişmiştir ve 60-65 aralığında yer alır, kadınlarda ise yine aynıdır ve 58’dir.
Devlette işaret dili tercümanı olmak için şu kriterleri sağlamak gerekir:
Devlette işaret dili tercümanı olmanın avantajları şu şekilde açıklanabilir:
Özelde işaret dili tercümanı olmak için gerekli şartlar şunlardır:
Özelde işaret dili tercümanı olmanın avantajları şu şekilde açıklanabilir:
Yurt dışında işaret dili tercümanı olmak için gerekli kriterler şunlardır:
Yurt dışında işaret dili tercümanı olmanın avantajları şunlardır:
İşaret dili tercümanı ve stajyer kıyafet tüzüğü bulunmamaktadır. İşaret dili tercümanı olarak görev yapan kadınlar genellikle gömlek, etek, bluz, pantolon giyerken erkekler gömlek, pantolon giymektedir. Bazı kurumlarda ceket ve erkeklerde kravat zorunluluğu getirilmiştir.