Ibrahim Saraçoğlu Hamilelikte Kansizlik

GEBELİK DÖNEMİNDE KANSIZLIK(ANEMİ)

Gebelik, doğurganlık çağındaki her kadın için doğal bir olaydır. Gebelik döneminde yetersiz ve dengesiz beslenme; anne ve bebek sağlığını olumsuz etkilemekte ve beslenmeye bağlı bazı sağlık sorunlarını ortaya çıkarmaktadır. Bu sorunlardan birisi de kansızlıktır:

Kansızlık (Anemi): Gebelikte artan demir gereksinmesinin karşılanamaması, artan plazma hacmi, sık doğumlar (2 yıldan daha az aralıklar) ve düşüklerle demir depolarının azalmış olması, besinlerle alınan demirin (daha çok bitkisel kaynaklı demir) vücutta kullanımının düşük olması ve toprak, kağıt, kireç gibi besin olmayan kaynakların yenmesi (pika) kansızlığın başlıca nedenleridir. Gebe kadınlarda kansızlık (anemi); taşikardi, yorgunluk, baş dönmesi, düşük doğum ağırlıklı bebek doğumu gibi pek çok faktöre  neden olabilmektedir.

Gebelikte neden daha fazla demire gereksiniminiz var?

Gebelik süresince annenin kan hacmindeki artışla birlikte hemoglobin miktarı azalmaktadır. Kanın bir bileşeni olan hemoglobinin yapımı için demir elzemdir. Hemoglobin, gelişen bebeğe plasenta ile oksijen taşınmasında görev almaktadır. Gebelikteki demir ihtiyacını karşılamak için besinlerle yeterli miktarda demir alımı zor olabilir (demir kaynaklarından emilimin yetersizliği, bitkisel besinlerle ve tek yönlü beslenilmesi, demirden zengin besin tüketiminin az olması).

Gebe beslenmesinde vücut tarafından kolaylıkla emilen demir içeren besinler (kırmızı et) tercih edilmelidir. Demir emilimini artırmak için demir kaynakları (kümes hayvanları, yumurta, kuru meyveler, kurubaklagiller, pekmez, tam tahıl ve zenginleştirilmiş tahıl ürünleri) C vitamininden zengin besinler (taze meyve ve sebzeler) ile beraber tüketilmelidir. Ayrıca demir emilimini engellediği için yemeklerle birlikte çay-kahve tüketiminden kaçınılmalıdır. Tüketilecekse yemekten en az 45 dakika-1 saat sonra çay ve kahve tüketilmelidir. Diyetle demir alımı hem gebe hem de emziren kadınlarda önerilerin altında bulunduğundan, sağlıklı beslenme önerilerine dikkat edilmeli ve uzmanın tavsiyesi doğrultusunda gerekli durumlarda takviye alınmalıdır.

KAYNAKLAR

Köksal G, Gökmen H. Çocuk Hastalıklarında Beslenme Tedavisi. Hatiboğlu Yayınları, 2015:67-83.

“Türkiye Beslenme Rehberi TÜBER 2015” , “T.C. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 1031 , Ankara 2016.”

Diyetisyen Zişan TAŞDEMİR

Kereviz-ıspanak kürü, hemoglobin sayısının yükseltilmesinde herhangi bir yan etki göstermeden etkili olabilmektedir. Peki kereviz-ıspanak kürü nasıl hazırlanır? 

Kullanılacak olan malzeme 250 gram taze ıspanak ve 200 gram kabuğu soyulmuş kerevizdir. Kaynamakta olan bir litre suyun içerisine 200 gram ince dilimlenmiş kerevizi atınız ve ağzı kapalı olarak kısık ateşte on dakika haşlayınız. On dakika tamamlandıktan sonra üzerine 250 gram ıspanağı ilave ediniz ve yine ağzı kapalı olarak beş dakika daha haşlamaya devam ediniz. Daha sonra soğumaya bırakınız. Soğuduktan sonra süzerek suyunu temiz bir şişeye koyunuz.

Sabah aç karnına veya kahvaltıdan bir saat sonra bir su bardağı içilir. Akşam aç karnına veya akşam yemeğinden bir saat sonra bir su bardağı içilir.

Onbeş gün müddetle sabah ve akşam içimleriyle gün atlamadan devam edilir. Onbeş gün sonra on gün ara verilir. On gün aradan sonra aynı şekilde tekrar sabah ve akşam olmak üzere onbeş gün devam edilir. Toplam otuz günlük uygulamayla kür tamamlanmış olur.

200 gram kerevizin yumrularının yerine kerevizin sadece taze ve yeşil olan yapraklarını ve saplarını da kullanabilirsiniz. Üç adet saplı (dallı ve yapraklı kısımları, yaklaşık 150 gram) kereviz yeterli olabilecektir.

Bu takdirde haşlama süresi üç dakikadır. Üç dakika tamamlandıktan sonra 200 gram ıspanak ilave edilerek beş dakika daha haşlamaya devam edilir. Ilıdıktan sonra süzülür ve temiz bir şişeye doldurulur. Tüketim şekli yukarıda belirtildiği gibidir.

Kereviz& Ispanak kürü mevsimi dışında hazırlanmak istendiğinde, etkisi aynı olduğundan derin dondurulmuş kereviz ve ıspanak kullanabilirsiniz.  

Süpermarketlerden aldığınız derin dondurulmuş ıspanak veya kerevizi aynı şekilde buzdolabınızın derin dondurucu kısmında veya buzluğunda korumalısınız. İhtiyacınız olan miktarı aldıktan sonra fazla bekletmeden tekrar derin dondurucunuza veya buzdolabınızın buzluk kısmına saklamalısınız.

Çünkü derin dondurulmuş sebzeler şoklanarak koruma altına alındığından, buzdolabınızın normal bölmelerinde en fazla iki gün içerisinde tazeliğini ve tedavi edici gücünü yitirmektedir.

Kereviz-ıspanak kürünün onbeş gün müddetle ara vermeden uygulanması gerekir. Bu nedenle tedbirinizi önceden alarak yeteri kadar taze ıspanağı ve taze kerevizi tedarik etmeniz gerektiğini unutmayınız. Kullandığınız şişeyi mutlaka buzdolabında koruma altına alınız. Hazırlanan miktar iki günlüktür.

Şişenin içinde geriye kalanın ertesi gün kullanmak için buzdolabında korunması gerekir. Kürün bir litreden fazla hazırlanmaması gerekir çünkü hazırlanan ıspanak-kereviz karışımı 48 saatten fazla dayanamaz ve tedavi edici özelliğini de önemli ölçüde kaybeder.

Demirin vücudumuz tarafından en fazla alındığı besinler arasında et %10-%20 ile birinci sırayı almaktadır. Bitkisel besinlerdeki demir alınımıysa (resorpsiyon) en fazla %1 - %5' dir. Bu genel bir kuraldır. Ancak, kereviz-ıspanak karışımı bu kuralı bozmaktadır. Kereviz-ıspanak karışımında bu oran %34' ün üzerindedir.

**Kereviz-Ispanak Kürü; 3 yaş üzeri çocuklar için yardımcı ve destekleyici olarak önerilmektedir.

Kansızlığa karşı kereviz-ıspanak kürünü uyguladığınız dönemlerde çikolatadan ve aşırı tatlı tüketiminden uzak durunuz. Günde bir bardaktan fazla çay ve kahve içmemeye özen gösteriniz. Kereviz-ıspanak kürünü uygularken gün içerisinde zengin C-vitamini içeren sebze veya meyveleri tercih etmeniz daha faydalı olacaktır.

Eğer sigara içme alışkanlığınız varsa unutmayınız ki sigara vücudunuzdaki C-vitaminini önemli ölçüde azaltmaktadır. Demirin bağırsaklarda emilmesinde C-vitamini önemlidir. Çünkü C-vitamini demirin vücudumuz tarafından emilmesini takviye edici özelliğe sahiptir. 

Not: Hekiminizin verdiği ilaçlar varsa mutlaka kullanınız. Buradaki uygulamayı bir destekleyici olarak kullanınız. Öncelikle, bilmeniz gereken kullanacağınız bitkiye karşı alerjinizin olup olmadığıdır. Bu konuda hekiminizin görüşünü alınız.

Hekime gitmeden ve teşhis koydurmadan şikâyetiniz ne olursa olsun, burada ki bilgilerle kendi kendinizi tedavi etmeye kalkışmayınız.