Idrarda Protein Kaçağı Nedenleri
Protein&#;ri
Proteinüri Nedir?
Proteinüri, böbreğin temel görevlerinden biri vücuttan çeşitli toksinlerin uzaklaştırılması ve su dengesinin sağlanmasıdır. Bu sırada bazı maddelerin de atılmasını engellemektedir ki bunların da önemlilerinden biri proteindir. Her gün minimal miktarda protein idrara atılır (erişkinde mg/gün, çocukta mg/m2/gün’den az olacak şekilde). Böbrekte hasarlanma olması durumunda idrara aşırı protein geçişine proteinüri denir.
Proteinüri Belirtileri Nelerdir?
İdrarında az miktarda protein bulunan çocuklarda herhangi bir bulgu olmayabilir ve başka amaçlarla yapılan tam idrar analizinde tesadüfen proteinüri saptanır. İdrarda belirgin protein varlığında yüzde (özellikle göz etrafında), bacaklarda veya karnında şişlik olabilir. İdrarda fazla köpüklenme olması da proteinüri açısından anlamlıdır. Proteinüri Nedenleri Nelerdir?
- Proteinüri, ateş veya ağır egzersiz sonrası geçici olarak var olabilir ve herhangi bir tedavi gerektirmeyebilir.
- Gündüz daha çok protein idrara geçiyor ve gece normale dönüyorsa (testler ile anlaşılabilir) buna ortostatik proteinüri denir. Genellikle tedavi gerektirmez ancak bazen idrara geçen protein miktarı aşırı olabilir ve tedavi gerektirebilir.
- İdrarda kalıcı ve önemli miktarda protein varlığına böbreğin yapısal hastalıkları (glomerüler hastalıklar), bazı sistemik hastalıklar (diyabet gibi), hipertansiyon ve diğer bazı durumlar yol açabilmektedir.
Proteinüri Tanısı Nasıl Koyulur?
Öncelikle ayrıntılı bir hikaye alınır, dikkatli bir muayene yapılır. Ardından uzmanınız hangi testlerin yapılacağına karar verir. Sık kullanılan testler ve görüntüleme yöntemleri aşağıda sıralanmıştır:- Sabah ilk idrar örneğinde tam idrar analizi ve idrarda protein ve kreatinin bakılarak değerlendirme yapılır. Bu testin birkaç kez tekrarlanması ile durumun geçici/kalıcı olduğu ayrımı yapılabilir.
- Tekrarlanan idrar analizinde protein varsa ardından ne kadar protein olduğuna “anlık verilen sabah idrarında ya da 24 saat toplanan idrar örneğinde” bakılır. Toplanan idrar serin bir yerde tutulmalıdır.
- Kan tahlilleri ile böbrek fonksiyonları değerlendirilir ve ek sağlık sorunu olup olmadığı kontrol edilmiş olunur.
- Böbrek biyopsisi uzmanınızın çocuğunuzu ayrıntılı değerlendirmesinin ardından bazen gerekli göreceği bir işlemdir. Anestezi altında yapılır ve böbrekten alınan minik bir örnek patoloji bölümünün yardımı ile incelenir ve teşhise yardımcı olunur.
- Ultrasonografi yapılarak böbreklerin ve idrar yollarının anatomisi ve damar yapısı açısından değerlendirme yapılır.
Proteinüri Tedavisi Nasıldır?
Geçici ve ortostatik proteinüri genellikle tedavi gerektirmez. Hafif dereceli proteinüri de ciddi sorun yaratmaz ve bazı ilaçlar ile protein kaçağı azaltılabilir. Düzenli izlem önemlidir. Ciddi protein kaçağına yol açan durumlar mutlaka tedavi edilmeli ve yakın izlenmelidir.Proteinüri Hastalığının Seyri Nasıldır?
Bu durum altta yatan hastalığa bağlıdır. Geçici ve ortostatik proteinüri genellikle iyi seyirlidir. Ancak ciddi proteinürisi olan çocuklarda bazen böbrek yetersizliği de gelişebilir. Çocuklar düzenli aralıklarla takip edilerek düzelme/kötüleşme olup olmadığı kontrol edilir, ek sorunlar açısından değerlendirilir.İdrarda protein kaçağı neden bakılır? Normal ve anormal değerleri nelerdir?
İdrar, böbreklerde kanın süzülmesi sonucu oluşan sıvıdır. Vücudun su ve elektrolit düzeni idrar oluşumu ile düzenlenir. Kan düzeyi artınca zararlı hale gelen üre gibi maddeler idrarla atılır.
Sağlıklı insanlarda idrarda şeker ve yağ bulunmazken az miktarda protein vardır. 24 saat boyunca idrarla kaybedilen protein miktarı mg’ın altındadır. Günlük mg’dan daha fazla protein kaybı olması böbrek hastalıklarını gösterir.
Böbrekleri etkileyen hastalıkların ilk belirtilerinden biri idrarla atılan protein miktarının artmasıdır. Şeker hastalığı ve yüksek tansiyon bu hastalıkların en çok bilinen ve en yaygın olanlarıdır.
Nefritler böbreğin kendi hastalıklarıdır. İdrarla atılan protein miktarının artması nefritlerin önemli belirtilerinden biridir.
Kalp yetmezliği, kan hastalıkları ve sistemik lupus eritematozus gibi bazı romatizmal hastalıklarda da idrarda protein kaçağı olur.
Yüksek ateş, gebelik ve ağrı kesici ilaçların uzun süreli kullanımı da protein kaçağına neden olabilir.
Günlük mg ile mg arasındaki protein kaçaklarında herhangi bir klinik belirti olmaz, sadece idrar tahlillerinde protein tespit edilir. Protein kaybı daha fazla olursa bacaklarda ödem, karında sıvı birikimi gibi belirtiler ortaya çıkar.
Böbreklerin hasar görüp görmediğini belirlemek için şeker, yüksek tansiyon, kalp ve romatizma hastalarında düzenli olarak idrar tahlillerinde protein miktarına bakılır.