Iglo Yapimi

İglu ya da iglo, Eskimoların bir kısmının sürekli olarak ya da av sezonlarında geçici olarak yaşadığı sıkıştırılmış kardan evlerdir. İglu, İnuit dilinde "ev" anlamına gelir ve yerel dilde çadır, çamur ya da modern evler için de kullanılır.
İnuitler yaz aylarını hayvan derilerinden yapma çadırlarda, kış aylarını da taş ve çevredeki başka malzemeler kullanılarak yapılmış evlerde geçirirler. Kardan yapılmış iglolar, yalnızca bazı bölgelerde yaşayan İnuitlerce kullanılır. Avlamak amacıyla ailece yolculuğa çıkıldığında, geçici olarak barınmak için kardan iglu yaparlar. Ancak, günümüzde İnuitler de modern bir yaşam tarzını benimsemeye başladıkları için, ev yapımında artık daha çok metal gibi çağdaş malzemeler kullanılmaktadır. 

İglo Yapımı
İglo yapmak, İnuitler için kolay bir iştir. Deneyimli bir avcı, özel bir kar bıçağı kullanarak bir saat gibi kısa bir sürede bir iglo yapabilir. Ancak, iglo yapmak için genellikle iki kişinin çalışması gerekir. İglonun içindeki alanın büyüklüğü. ancak aile bireylerinin içinde rahat hareket etmesine yetecek kadar olur. Böylece, içeriyi ısıtmak da kolaylaşır.
İglo yapmak için, çok sert kar gerekir. Önce, iglonun nereye yapılacağı belirlenir. Bir sonraki adım, yaklaşık bir metre boyunda, 40 santimetre eninde ve 20 santimetre uzunluğunda kardan tuğlalar kesmektir. Kardan tuğlalar, yaklaşık iki metre çapında bir daire oluşturacak biçimde bitişik olarak yerleştirilir. Duvarların ilk katını tamamlayan üç tuğla, eğim oluşacak biçimde kesilir. Böylece, tuğlalar üst üste dizildikçe, duvarlara kubbe biçimi vermek kolaylaşır. Tuğlalar yerleştirilirken, bir yandan da aralarındaki boşlukların ve çatlakların hem içeriden hem dışarıdan karla iyice kapatılması gerekir. Daha sonra duvara hava delikleri de açılır. En son olarak, kubbenin tepesine koyulacak tuğla şekillendirilir. Bu tuğlanın, deliğe tam uyacak biçimde kesilmesi ve yerine özenle yerleştirilmesi gerekir.
Bir iglonun sıcaklığı +4 monash.pw içinde bulunan insanların vücut sıcaklığı, iglonun sıcaklığını dereceye çıkarabilir.
Duvarların ilk katı oluştuktan sonra, son üç tuğla, eğim oluşacak biçimde kesilir. Böylece, tuğlalar üst üste dizildikçe, duvarlara kubbe biçimi vermek kolaylaşır.
İglonun içinde, yaşamaya uygun duruma gelmesi için gereken son bir şey daha vardır: İnuit, bir elinde lambayla içeri girerek buz kalıplarının iç yüzeyini eritmek için lambayı duvara yaklaştırır. Eriyen buzlar, soğuk nedeniyle hemen donarak iglunun iç yüzeyinin buzla kaplanmasını sağlar. Böylece yapının sağlamlığı artar. Yapım aşamasında içeri girip çıkabilmek için genellikle iglonun duvarında geçici bir kapı açılır. Kubbe tamamlandıktan sonra, bu kapı da kardan tuğlalarla örülerek kapatılır. Daha sonra, yapının yarım metre uzağında, içeri kadar ulaşan küçük bir tünel kazılır. İglonun gerçek girişi burası olacaktır. Tünelin bulunduğu yerin üzeri, kardan tuğlalarla kemer biçiminde örülerek kapatılır. Böylece rüzgar kolay kolay içeri giremez. Giriş tüneli, sıcak havanın iglonun içinde kalmasına da yarar. Tünelin, meraklı bir kutup ayısının içeri girmesine olanak verecek kadar büyük olmaması gerekir. Burası, yetişkin bir insanın emekleyerek içeri girmesine yetecek büyüklükte olmalıdır. Birkaç aile birlikte ava gittiğinde, bazen iglolar tünellerle birbirine bağlanır. Böylece insanlar hiç dışarı çıkmadan öteki iglolara ziyarete gidebilirler.
İglonun içinde, uyumak ve oturmak üzere yapılan yüksekçe bir yer de bulunur. Bunun için de kardan tuğlalar kullanılır. Oluşturulan yükseltinin üzeri taşlar ve çalılarla kaplanır. En üste de hayvan postları serilir. İglonun içinde geriye kalan alan, yemek hazırlamak için kullanılır. Aydınlanmak için yararlanılan lambanın ısısı ve içeridekilerin bedenlerinden yayılan ısı, içerisinin sıcacık olması için yeterlidir. İçinde yaşanmaya başladıktan sonra duvarların iç yüzeyi sıcaklık değişimlerine bağlı olarak eriyip donmayı sürdürür. Bu arada dışarıda yağan kar da, iglonun üzerine düşer düşmez eriyip kısa sürede donar. Birkaç gün sonra iglo, en sert fırtınalara, hatta üzerine çıkan bir kutup ayısının ağırlığına bile dayanacak kadar sağlamlaşmış olur. İglo, kışın sonuna kadar yıkılmadan kalır. Yaz mevsimi geldiğinde, sıcaklıklar artınca İnuitler igloları erimeye terk ederler. (Sert kar için hafif ıslatılmış kar da olabilir). Yüzen Şehirler

Mimari Tasarım / Mimari Tasarım Örnekleri

Pakistan ile Hindistan sınırında yer alan Keşmir bölgesinde bulunan Gulmarg kasabasında bir kayak merkezi ilk iglo şeklinde bir kafe açtı. Kardan inşaa edilen iglo kafede buzdan yapılmış 4 masa bulunuyor. Böldege sıcaklık ise derece. Peki, İglo ne demek? İglolar nasıl yapılır? İglo nerelerde var?

İglo ne demek, ne anlama geliyor?

İglu ya da iglo, Eskimoların bir kısmının sürekli olarak ya da av sezonlarında geçici olarak yaşadığı sıkıştırılmış kardan ev. İglu, İnuit dilinde "ev" anlamına gelir ve yerel dilde çadır, çamur ya da modern evler için de kullanılır.

Türkçede iglu veya iglo (İng: "igloo", Inuktitut: "ᐃᒡᓗ" [iɣˈlu]) olarak bilinen Arktik buz evleri, kar ve buz kullanılarak yapılan barınaklardır. Bu evlerin, günümüzde asırlar önce Inuitler tarafından icat edildiği düşünülmektedir; ancak ilk iglonun kim tarafından inşa edildiği bilinmemektedir. İglo sözcüğü, Inuit dilinde "kar evi" anlamına gelmektedir.

İglo kar evleri nerelerde var?

Her ne kadar iglo isimli bu evler yeryüzünde yaşayan bütün Eskimolar veya Inuitler ile ilişkilendirilse de, buz evleri sadece Kanada'nın Merkezi Arktik bölgesinde ve Grönland'ın Thule bölgesinde yaşayan insanlarca inşa edilmiştir. Son olarak ise Pakistan ile Hindistan sınırında yer alan Keşmir bölgesinde bulunan Gulmarg kasabasında bir kayak merkezine yapılmıştır.

İglolar nasıl yapılır?

İglolar, büyük çoğunluğu, sert rüzgarlarca dövmesi sonucu buz kristalleri birbirine kenetlenmiş, dolayısıyla daha sert yapıdaki karlardan inşa edilir. Yeni yağmış ve rüzgarlarla dövülmemiş olan karlar, iglo yapımı için genellikle uygun değildir, çünkü henüz yeterince sertleşmemiştir.

Uygun sertlikte olan karlar kürenip, bloklar haline kesilir. Karların toplandığı yerde açılan oyuk, iglonun alt kısımlarının yerleşeceği yer olarak kullanılır. Sonrasında kesilen karlar, kademeli olarak büyüyen bir şekilde, küresel bir biçimde birbirleri üzerine istiflenir.

İglolar, genellikle kalıcı yapılar değildir. Hem sıcaklık nedeniyle, hem de iglonun kendi kuvveti altında oluşan kar sünmesi sonucunda iglolar zamanla aşınır ve yok olurlar. Bu nedenle Eskimo halkları, gittikleri yerlerde yeni iglolar inşa ederek durmaksızın yaşam alanlarını değiştirmektedirler.

Eskimolar Alaska, Kanada, Grönland ve Sibirya'nın kuzey bölgesinde yaşayan bir halktır. Oldukça zor şartlarda yaşayan eskimolar hayatta kalabilmek için farklı yollar geliştirmişlerdir. Bu yollardan biri de iglolardır. İglo eskimo dilindeki igdlu kelimesinden türemiş ve ev anlamına gelmektedir. Tamamen kardan yapılan bu geçici evler genellikle uzun süren avlarda veya yolculuklarda kullanılan bir sığınaktır.

Dışardaki sıcaklık −45°C olsa bile igloların iç kısmındaki sıcaklık +16°C'ye kadar çıkabilir. İçeri ve dışarının bu kadar farklı sıcaklıklarda olmasının iki nedeni vardır.

İglo evleri kar bloklarından yapılır. Kar bloklarında hapsolmuş hava ısı yalıtımı sağlar. Böylece ne dışarıdaki soğuk hava yapının içine girebilir ne de içerideki sıcak hava dışarı kaçabilir.

Isınan havanın yükseldiğini bilen eskimolar igloların yapısını buna göre oluşturmuştur. Uyuma alanları zeminden yüksekte bulunur.

Yapım Aşamaları

Şartlar : İglo yapımı için en az 1 metre derinliğinde karın olması gerekir (Eğer bu derinlikte kar yoksa dikdörtgen şeklinde bir kalıp kullanarak da karları sıkıştırabilir ve uygun bloklar oluşturabilirsiniz.) Karın düşük yoğunluklu üst kısmı iglo yapımı için uygun değildir. Bu nedenle kar blokları için ayaklarınızın batmadığı derinikteki karı kullanmanız gerekir. Başlangıç düzeyindeki igloların çapı en fazla cm olmalıdır. Bu çaptan daha büyük iglolarda çatının sabit tutulması oldukça zordur.

Aşama 1 : Yaklaşık 30 cmlik bir çubuğa cmlik bir ip bağlanır ve bu ipin ucuna da karda iz bırakabilecek kısa bir çubuk daha bağlanır. Uzun çubuk kara saplanarak ip gerilir ve bir daire çizilir. Bu sayede cm çapa sahip bir daire elde edilir.

Aşama 2 : Yaklaşık olarak 40 cm yükseklik, 20 cm genişlik ve 15 cm derinliğinde kar blokları kesilerek daire üzerine sıra sıra yerleştirilir. Böylece ilk kat tamamlanır. Tamamlanan ilk kat açısal olarak kesilir.

Aşama 3 : İlk katın üzerine kar blokları dizilir. Bu sayede yapı hem yükselmeye hem de yükseldikçe daralmaya başlar.

Aşama 4 : Çatı için oluşan boşluklara göre kar blokları kesilir. Giriş için en uygun çözüm bir tünel kazmaktır. Böylece dışardaki soğuğun içeri girmesi engellenir. Duruma göre küçük bir kapı da yapılabilir. Son olarak yapıdaki boşluklar kar ile tamamen doldurulur ve iglo yapımı tamamlanır.

Aşağıdaki videoda Türkiye şartlarında yapılabilecek bir iglo yapımını izleyebilirsiniz. Video İngilizce fakat görsek olarak da rahatlıkla anlaşılabilir.