Şiir Dinletisi Nasıl Hazırlanır

SESSİZ GEMİ

Artık demir almak günü gelmişse zamandan,
Meçhûle giden bir gemi kalkar bu limandan.
Hiç yolcusu yokmuş gibi sessizce alır yol;
Sallanmaz o kalkışta ne mendil ne de bir kol.
Rıhtımda kalanlar bu seyâhatten elemli,
Günlerce siyah ufka bakar gözleri nemli.
Bîçâre gönüller! Ne giden son gemidir bu!
Hicranlı hayatın ne de son mâtemidir bu!
Dünyada sevilmiş ve seven nâfile bekler;
Bilmez ki giden sevgililer dönmeyecekler.
Birçok gidenin her biri memnun ki yerinden,
Birçok seneler geçti; dönen yok seferinden.

Yahya Kemal BEYATLI

AKINCILAR

Bin atlı akınlarda çocuklar gibi şendik;
Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik!

Ak tolgalı beylerbeyi haykırdı: İlerle!
Bir yaz günü geçtik Tuna&#;dan kafilelerle…

Şimşek gibi atıldık bir semte yedi koldan.
Şimşek gibi Türk atlarının geçtiği yoldan.

Bir gün yine doludizgin atlarımızla
Yerden yedi kat arşa kanatlandık o hızla…

Cennette bu gün gülleri açmış görürüz de
Hâlâ o kızıl hâtıra gitmez gözümüzde!

Bin atlı akınlarda çocuklar gibi şendik;
Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik!

Yahya Kemal BEYATLI

ANLATAMIYORUM

Ağlasam sesimi duyar mısınız,
Mısralarımda;
Dokunabilir misiniz
Gözyaşlarıma, ellerinizle?

Bilmezdim şarkıların bu kadar güzel,
Kelimelerinse kifayetsiz olduğunu
Bu derde düşmeden önce.

Bir yer var, biliyorum;
Her şeyi söylemek mümkün;
Epeyce yaklaşmışım, duyuyorum;
Anlatamıyorum.

Orhan Veli KANIK

OTUZ BEŞ YAŞ

Yaş otuz beş! Yolun yarısı eder.
Dante gibi ortasındayız ömrün.
Delikanlı çağımızdaki cevher,
Yalvarmak yakarmak nafile bugün,
Gözünün yaşına bakmadan gider.

Şakaklarıma kar mı yağdı ne var?
Benim mi Allah’ım bu çizgili yüz?
Ya gözler altındaki mor halkalar?
Neden böyle düşman görünürsünüz,
Yıllar yılı dost bildiğim aynalar?

Zamanla nasıl değişiyor insan!
Hangi resmime baksam ben değilim.
Nerde o günler, o şevk, o heyecan?
Bu güler yüzlü adam ben değilim;
Yalandır kaygısız olduğum yalan.

Hayal meyal şeylerden ilk aşkımız;
Hatırası bile yabancı gelir.
Hayata beraber başladığımız
Dostlarla da yollar ayrıldı bir bir;
Gittikçe artıyor yalnızlığımız.

Gökyüzünün başka rengi de varmış!
Geç fark ettim taşın sert olduğunu.
Su insanı boğar, ateş yakarmış!
Her doğan bir günün dert olduğunu,
İnsan bu yaşa gelince anlarmış.

Ayva sarı, nar kırmızı sonbahar!
Her yıl biraz daha benimsediğim.
Ne dönüp duruyor havada kuşlar?
Nerden çıktı bu cenaze? Ölen kim?
Bu kaçıncı bahçe gördüm tarûmar.

N’eylersin, ölüm herkesin başında.
Uyudun uyanmadın olacak.
Kimbilir nerde, nasıl, kaç yaşında?
Bir namazlık saltanatın olacak,
Taht misali o musalla taşında.

Cahit Sıtkı TARANCI

ÇOCUKLUK

Affan Dede&#;ye para saydım,
Sattı bana çocukluğumu.
Artık ne yaşım var, ne adım;
Bilmiyorum kim olduğumu.
Hiçbir şey sorulmasın benden;
Haberim yok olan bitenden.

Bu bahar havası, bu bahçe;
Havuzda su şırıl şrıldır.
Uçurtmam bulutlardan yüce,
Zıpzıplarım pırıl pırıldır.
Ne güzel dönüyor çemberim!
Hiç bitmese horoz şekerim!

Cahit Sıtkı TARANCI

BAYRAK

Ey mavi göklerin beyaz ve kızıl süsü…
Kız kardeşimin gelinliği, şehidimin son örtüsü,
Işık ışık, dalga dalga bayrağım,
Senin destanını okudum, senin destanını yazacağım.

Sana benim gözümle bakmayanın,
Mezarını kazacağım.
Seni selâmlamadan uçan kuşun,
Yuvasını bozacağım.

Dalgalandığın yerde ne korku, ne keder&#;
Gölgende bana da, bana da yer ver!
Sabah olmasın, günler doğmasın ne çıkar;
Yurda ay yıldızının ışığı yeter.

Savaş bizi karlı dağlara götürdüğü gün
Kızıllığında ısındık;
Dağlardan çöllere düştüğümüz gün
Gölgene sığındık.

Ey şimdi süzgün, rüzgârlarda dalgalı;
Barışın güvercini, savaşın kartalı…
Yüksek yerlerde açan çiçeğim;
Senin altında doğdum,
Senin altında öleceğim.

Tarihim, şerefim, şiirim, her şeyim;
Yer yüzünde yer beğen
Nereye dikilmek istersen
Söyle, seni oraya dikeyim!

Arif Nihat ASYA

MERDİVEN

Ağır ağır çıkacaksın bu merdivenlerden,
Eteklerinde güneş rengi bir yığın yaprak,
Ve bir zaman bakacaksın semâya ağlayarak…

Sular sarardı… Yüzün perde perde solmakta,
Kızıl havaları seyret ki akşam olmakta…

Eğilmiş arza, kanar, muttasıl kanar güller,
Durur alev gibi dallarda kanlı bülbüller,
Sular mı yandı? Neden tunca benziyor mermer?

Bu bir lisân-ı hafîdir ki rûha dolmakta,
Kızıl havaları seyret ki akşam olmakta…

Ahmet HAŞİM

NERDESİN

Geceleyin bir ses böler uykumu,
İçim ürpermeyle dolar:Nerdesin?
Arıyorum yıllar var ki ben onu,
Âşıkıyım beni çağıran bu sesin.

Gün olur sürüyüp beni derbeder,
Bu ses rüzgârlara karışır gider.
Gün olur peşimden yürür beraber,
Ansızın haykırır bana:-Nerdesin?

Bütün sevgileri atıp içimden,
Varlığımı yalnız ona verdim ben.
Elverir ki bir gün bana, derinden,
Ta derinden, bir gün bana &#;Gel&#; desin.

Ahmet Kutsi TECER

SERENAD

Yeşil pencerenden bir gül at bana,
Işıklarla dolsun kalbimin içi.
Geldim işte mevsim gibi kapına
Gözlerimde bulut, saçlarımda çiğ.

Açılan bir gülsün sen yaprak yaprak,
Ben aşkımla bahar getirdim sana;
Tozlu yollarından geçtiğim uzak
İklimden şarkılar getirdim sana.

Şeffaf damlalarla titreyen, ağır
Goncanın altında bükülmüş her sak.
Seninçin dallardan süzülen ıtır,
Seninçin karanfil, yasemin zambak&#;

Bir kuş sesi gelir dudaklarından;
Gözlerin, gönlümde açan nergisler.
Düşen öpüşlerdir dudaklarından
Mor akasyalarda ürperen seher.

Pencerenden bir gül attığın zaman
Işıkla dolacak kalbimin içi.
Geçiyorum mevsim gibi kapından
Gözlerimde bulut, saçlarımda çiğ.

Ahmet Muhip DIRANAS

MOHAÇ TÜRKÜSÜ

Bizdik o hücûmun bütün aşkıyla kanatlı;
Bizdik o sabah ilk atılan safta yüz atlı.

Uçtuk Mohaç ufkunda görünmek hevesiyle,
Canlandı o meşhûr ova at kişnemesiyle!

Fethin daha bir ülkeyi parlattığı gündü;
Biz uğruna can verdiğimiz yerde göründü.

Gül yüzlü bir âfetti ki her bûsesi lâle;
Girdik zaferin koynuna, kandık o visâle!

Dünyâya vedâ ettik, atıldık dolu dizgin;
En son koşumuzdur bu! Asırlarca bilinsin!

Bir bir açılırken göğe, son defa yarıştık;
Allâh&#;a giden yolda meleklerle karıştık.

Geçtik hepimiz dört nala, cennet kapısından;
Gördük ebedî cedleri bir anda yakından!

Bir bahçedeyiz şimdi şehitlerle berâber;
Bizler gibi ölmüş o yiğitlerle berâber.

Lâkin kalacak doğduğumuz toprağa bizden
Şimşek gibi bir hâtıra nal seslerimizden.

Yahya Kemal BEYATLI

YOLCU İLE ARABACI

&#; Gurbet ademden kara, hasret ölümden acı,
Ne zaman tükenecek bu yollar arabacı?

&#; Henüz bana “Yolunun sonu budur!” denmedi.
Ben ömrümü harcadım, bu yollar tükenmedi.

&#; Atları hızlı sür ki köye pek geç varmasın,
Nişanlımın gözleri yollarda kararmasın.

&#; Düştüğüm yollar gibi sonsuzdur benim tasam,
Bekleyenim olsa da râzıyım kavuşmasam…

&#; Bir kere görürse gözüm köyün aydınlığını
Kül bağlar içimde bu kızıl kor yığını.

&#; Senin de yolun biter, diner gözünde yaşlar,
Benim uğursuz yolum bittiği yerde başlar.

Faruk Nafiz ÇAMLIBEL

ÇOBAN ÇEŞMESİ

Derinden derine ırmaklar ağlar,
Uzaktan uzağa çoban çeşmesi.
Ey suyun sesinden anlıyan bağlar,
Ne söyler şu dağa çoban çeşmesi?

&#;Gönlünü Şirin&#;in aşkı sarınca
Yol almış hayatın ufuklarınca,
O hızla dağları Ferhat yarınca
Başlamış akmağa çoban çeşmesi&#;&#;

O zaman başından aşkındı derdi,
Mermeri oyardı, taşı delerdi.
Kaç yanık yolcuya soğuk su verdi,
Değdi kaç dudağa çoban çeşmesi!

Vefasız Aslı&#;ya yol gösteren bu,
Kerem&#;in sazına cevap veren bu,
Kuruyan gözlere yaş gönderen bu&#;
Sızmadı toprağa çoban çeşmesi.

Leylâ gelin oldu, Mecnun mezarda,
Bir susuz yolcu yok şimdi dağlarda.
Ateşten kızaran bir gül arar da
Gezer bağdan bağa çoban çeşmesi.

Ne şâir yaş döker, ne âşık ağlar,
Tarihe karıştı eski sevdalar:
Beyhûde seslenir, beyhude çağlar
Bir sola, bir sağa çoban çeşmesi&#;

Faruk Nafiz ÇAMLIBEL

RİNDLERİN ÖLÜMÜ

Hâfız&#;ın kabri olan bahçede bir gül varmış;
Yeniden her gün açarmış kanayan rengiyle.
Gece, bülbül ağaran vakte kadar ağlarmış
Eski Şîrâz&#;ı hayal ettiren ahengiyle.

Ölüm âsûde bahar ülkesidir bir rinde;
Gönlü her yerde buhurdan gibi yıllarca tüter.
Ve serin serviler altında kalan kabrinde
Her seher bir gül açar; her gece bir bülbül öter.

Yahya Kemal BEYATLI

MELANKOLİ

O şehirde gene şarkılar söyleniyordur
Karşılık görmemiş sevgiler üstüne
Işıkları sönmüş odamda
Yarım kalmış şarkımı duyuyor musun
Beni sorarsan gene yapayalnızım
Sen sıcak döşeğinde rahat uyuyor musun

Boş kalan yastığını başkası mı doldurmuş
Ellerini okşayan o yabancı kim
Öyle uzak bakma yüzüme
Seni artık yolundan döndürecek değilim
Ne o gözlerin dolmuş yoksa ağlıyor musun
Kırk yılda bir olsun beni anıyor musun

Özlediğin hayatı buldun mu bilmem
Gözlerinde hâlâ hüzün var gibi
Işık yüzün gülmüyor anlat nedendir
Gene aşksız gene bomboş mu için
Niye ellerin soğuk yoksa üşüyor musun
Mutluluğun peşinden hâlâ koşuyor musun

Kar mı yağdı güvendiğin dağlara
Seni de bir türlü ondurmadı mı kader
Üzme kendini her şeye rağmen
Dünya yaşamaya değer
Bu yerler bu âlem herşeyden yoksun
Sana sesleniyorum duyuyor musun

İlhan GEÇER

GİZLİ SEVDA

Hani bir sevgilin vardı
Yedi sekiz sene önce.
Dün yolda rastladım,
Sevindi beni görünce.

Sokakta ayaküstü
Konuştuk ordan buradan.
Evlenmiş, çocukları olmuş:
Bir kız, bir oğlan.

Seni sordu:
Hiç değişmedi, dedim.
Bildiğin gibi&#;
Anlıyordu.

Mesutmuş, kocasını seviyormuş,
Kendilerininmiş evleri…
Bir suçlu gibi ezik,
Sana selâm söyledi.

Behçet NECATİGİL

BEN SANA MECBURUM

ben sana mecburum bilemezsin
adını mıh gibi aklımda tutuyorum
büyüdükçe büyüyor gözlerin
ben sana mecburum bilemezsin
içimi seninle ısıtıyorum

ağaçlar sonbahara hazırlanıyor
bu şehir o eski İstanbul mudur
karanlıkta bulutlar parçalanıyor
sokak lâmbaları birden yanıyor
kaldırımlarda yağmur kokusu
ben sana mecburum sen yoksun

sevmek kimi zaman rezilce korkuludur
insan bir akşam üstü ansızın yorulur
tutsak ustura ağzında yaşamaktan
kimi zaman ellerini kırar tutkusu
bir kaç hayat çıkarır yaşamasından
hangi kapıyı çalsa kimi zaman
arkasında yalnızlığın hınzır uğultusu

Fatih&#;te yoksul bir gramofon çalıyor
eski zamanlardan bir cuma çalıyor
durup köşe başında deliksiz dinlesem
sana kullanılmamış bir gök getirsem
haftalar ellerimde ufalanıyor
ne yapsam ne tutsam nereye gitsem
ben sana mecburum sen yoksun

belki haziran’da mavi benekli çocuksun
ah seni bilmiyor kimseler bilmiyor
bir şilep sızıyor ıssız gözlerinden
belki Yeşilköy&#;de uçağa biniyorsun
bütün ıslanmışsın tüylerin ürperiyor
belki körsün kırılmışsın telaş içindesin
kötü rüzgar saçlarını götürüyor

ne vakit bir yaşamak düşünsem
bu kurtlar sofrasında belki zor
ayıpsız fakat ellerimizi kirletmeden
ne vakit bir yaşamak düşünsem
sus deyip adınla başlıyorum
içim sıra kımıldıyor gizli denizlerin
hayır başka türlü olmayacak
ben sana mecburum bilemezsin

Atillâ İLHAN

BU VATAN KİMİN?

Bu vatan toprağın kara bağrında
Sıradağlar gibi duranlarındır.
Bir tarih boyunca onun uğrunda
Kendini tarihe verenlerindir.

Tutuşup kül olan ocaklarından,
Şahlanıp köpüren ırmaklarından,
Hudutta gaza bayraklarından,
Alnına ışıklar vuranlarındır.

Ardına bakmadan yollara düşen,
Şimşek gibi çakan, sel gibi coşan,
Huduttan hududa yol bulup koşan,
Cepheden cepheyi soranlarındır.

İleri atılıp sellercesine,
Göğsünden vurulup tam ercesine,
Bir gül bahçesine girercesine,
Şu kara toprağa girenlerindir.

Tarihin dilinden düşmez bu destan,
Nehirler gazidir, dağlar kahraman,
Her taşı yakut olan bu vatan,
Can verme sırrına erenlerindir.

Gökyay&#;ım ne yazsan ziyade değil,
Bu sevgi bir kuru ifade değil,
Sencileyin hasmı rüyada değil,
Topun namlusundan görenlerindir.

Orhan Şaik GÖKYAY

GÜN EKSİLMESİN PENCEREMDEN

Ne doğan güne hükmüm geçer,
Ne halden anlayan bulunur.
Ah aklımdan ölümüm geçer;
Sonra bu kuş, bu bahçe, bu nur.

Ve gönül Tanrısına der ki:
— Pervam yok verdiğin elemden;
Her mihnet kabulüm, yeter ki
Gün eksilmesin penceremden!

Cahit Sıtkı TARANCI

HASRETİNDEN PRANGALAR ESKİTTİM

Seni, anlatabilmek seni.
İyi çocuklara, kahramanlara.
Seni, anlatabilmek seni,
Namussuza, hâlden bilmez,
Kahpe yalana.

Ard-arda kaç zemheri,
Kurt uyur, kuş uyur, zindan uyurdu.
Dışarda gürül gürül akan bir dünya&#;
Bir ben uyumadım,
Kaç leylim bahar,
Hasretinden prangalar eskittim.
Saçlarına kan gülleri takayım
Bir o yana,
Bir bu yana&#;

Seni, bağırabilsem seni,
Dipsiz kuyulara,
Akan yıldıza,
Bir kibrit çöpüne varana,
Okyanusun en ıssız dalgasına
Düşmüş bir kibrit çöpüne.

Yitirmiş tılsımını ilk sevmelerin,
Yitirmiş öpücükleri,
Payı yok, apansız inen akşamlardan.
Bir kadeh, bir cıgara, dalıp gidene,
Seni anlatabilsem seni&#;
Yokluğun, cehennemin öbür adıdır
Üşüyorum, kapama gözlerini&#;

Ahmet ARİF

ANNECİĞİM

Ak saçlı başını alıp eline,
Kara hûlyalara dal anneciğim!
O titrek kalbini bahtın yeline,
Bir ince tüy gibi sal anneciğim!

Sanma bir gün geçer bu karanlıklar,
Gecenin ardında yine gece var;
Çocuklar hıçkırır, anneler ağlar,
Yaşlı gözlerinle kal anneciğim!

Gözlerinde aksi bir derin hiçin,
Kanadın yayılmış, çırpınmak için;
Bu kış yolculuk var, diyorsa için,
Beni de beraber al anneciğim!&#;

Necip Fazıl KISAKÜREK

KALDIRIMLAR

Sokaktayım, kimsesiz bir sokak ortasında,
Yürüyorum, arkama bakmadan yürüyorum.
Yolumun karanlığa saplanan noktasında,
Sanki beni bekleyen bir hayal görüyorum.

Kara gökler kül rengi bulutlarla kapanık;
Evlerin bacasını kolluyor yıldırımlar.
İn cin uykuda, yalnız iki yoldaş uyanık;
Biri benim, biri de serseri kaldırımlar.

İçimde damla damla bir korku birikiyor;
Sanıyorum, her sokak başını kesmiş devler&#;
Üstüme camlarını, hep simsiyah, dikiyor;
Gözüne mil çekilmiş bir âmâ gibi evler.

Kaldırımlar, çilekeş yalnızların annesi;
Kaldırımlar, içimde yaşamış bir insandır.
Kaldırımlar, duyulur, ses kesilince sesi;
Kaldırımlar, içimde kıvrılan bir lisandır.

Bana düşmez can vermek, yumuşak bir kucakta;
Ben bu kaldırımların emzirdiği çocuğum!
Aman, sabah olmasın, bu karanlık sokakta;
Bu karanlık sokakta bitmesin yolculuğum!

Ben gideyim, yol gitsin, ben gideyim, yol gitsin;
İki yanımdan aksın, bir sel gibi fenerler.
Tak, tak, ayak sesimi aç köpekler işitsin;
Yolumun zafer tâkı, gölgeden taş kemerler.

Ne sabahı göreyim, ne sabah görüneyim;
Gündüzler size kalsın, verin karanlıkları!
Islak bir yorgan gibi, sımsıkı bürüneyim;
Örtün, üstüme örtün, serin karanlıkları.

Uzanıverse gövdem, taşlara boydan boya;
Alsa buz gibi taşlar alnımdan bu ateşi.
Dalıp, sokaklar kadar esrarlı bir uykuya,
Ölse, kaldırımların kara sevdalı eşi&#;

Necip Fazıl KISAKÜREK

MEMLEKET İSTERİM

Memleket isterim
Gök mavi, dal yeşil, tarla sarı olsun;
Kuşların çiçeklerin diyarı olsun.

Memleket isterim
Ne başta dert, ne gönülde hasret olsun;
Kardeş kavgasına bir nihayet olsun.

Memleket isterim
Ne zengin fakir, ne sen ben farkı olsun;
Kış günü herkesin evi barkı olsun.

Memleket isterim
Yaşamak, sevmek gibi gönülden olsun;
Olursa bir şikayet ölümden olsun.

Cahit Sıtkı TARANCI
MEHLİKA SULTAN

Mehlika Sultan’a âşık yedi genç
Gece şehrin kapısından çıktı;
Mehlika Sultan’a âşık yedi genç
Kara sevdalı birer âşıktı.

Bir hayâlet gibi dünya güzeli
Girdiğinden beri rüyâlarına;
Hepsi meshûr, o muamma güzeli
Gittiler görmeğe Kaf dağlarına.

Hepsi sırtında abâ, günlerce
Gittiler içleri hicranla dolu;
Her günün ufkunu sardıkça gece
Dediler : “Belki son akşamdır bu.”

Bu emel gurbetinin yoktur ucu;
Dâima yollar uzar, kalp üzülür;
Ömrü oldukça yürür her yolcu,
Varmadan menzile bir yerde ölür.

Mehlika’nın kara sevdalıları
Vardılar çıkrığı yok bir kuyuya,
Mehlika’nın kara sevdalıları
Baktılar korkulu gözlerle suya.

Gördüler : “Aynada bir gizli cihan…
Ufku çepçevre ölüm servileri…”
Sandılar doğdu içinden bir an
O, uzun gözlü, uzun saçlı peri.

Bu hazin yolcuların en küçüğü
Bir zaman baktı o vîran kuyuya.
Ve neden sonra gümüş bir yüzüğü
Parmağından sıyırıp attı suya.

Su çekilmiş gibi, rüya oldu!
Erdiler yolculuğun son demine;
Bir hayâl âlemi peydâ oldu.
Göçtüler hep o hayâl âlemine.

Mehlika Sultan’a âşık yedi genç
Seneler geçti, henüz gelmediler;
Mehlika Sultan’a âşık yedi genç
Oradan gelmeyecekmiş dediler!

Yahya Kemal BEYATLI

İSTANBUL&#;U DİNLİYORUM

İstanbul&#;u dinliyorum, gözlerim kapalı;
Önce hafiften bir rüzgar esiyor;
Yavaş yavaş sallanıyor
Yapraklar, ağaçlarda;
Uzaklarda, çok uzaklarda,
Sucuların hiç durmayan çıngırakları;
İstanbul&#;u dinliyorum, gözlerim kapalı.

İstanbul&#;u dinliyorum, gözlerim kapalı;
Kuşlar geçiyor, derken;
Yükseklerden, sürü sürü, çığlık çığlık.
Ağlar çekiliyor dalyanlarda;
Bir kadının suya değiyor ayakları;
İstanbul&#;u dinliyorum, gözlerim kapalı.

İstanbul&#;u dinliyorum, gözlerim kapalı;
Serin serin Kapalı Çarşı;
Cıvıl cıvıl Mahmutpaşa;
Güvercin dolu avlular.
Çekiç sesleri geliyor doklardan,
Güzelim bahar rüzgarında, ter kokuları;
İstanbul&#;u dinliyorum, gözlerim kapalı.

İstanbul&#;u dinliyorum, gözlerim kapalı;
Başında eski âlemlerin sarhoşluğu,
Loş kayıkhaneleriyle bir yalı;
Dinmiş lodosların uğultusu içinde
İstanbul&#;u dinliyorum, gözlerim kapalı.

İstanbul&#;u dinliyorum, gözlerim kapalı;
Bir yosma geçiyor kaldırımdan;
Küfürler, şarkılar, türküler, lâf atmalar.
Bir şey düşüyor, elinden yere;
Bir gül olmalı;
İstanbul&#;u dinliyorum, gözlerim kapalı.

İstanbul&#;u dinliyorum, gözlerim kapalı;
Bir kuş çırpınıyor eteklerinde;
Alnın sıcak mı, değil mi, biliyorum;
Dudakların ıslak mı, değil mi, biliyorum;
Beyaz bir ay doğuyor, fıstıkların arkasından
Kalbinin vuruşundan anlıyorum;
İstanbul&#;u dinliyorum.

Orhan Veli KANIK

DOSTLAR BENİ HATIRLASIN
Ben giderim, adım kalır,
Dostlar beni hatırlasın.
Düğün olur, bayram gelir,
Dostlar beni hatırlasın.

Can kafeste durmaz uçar.
Dünya bir han, konan göçer.
Ay dolanır, yıllar geçer.
Dostlar beni hatırlasın.

Can bedenden ayrılacak,
Tütmez baca, yanmaz ocak.
Selâm olsun, kucak kucak,
Dostlar beni hatırlasın.

Ne gelsemdi, ne giderdim,
Günden güne arttı derdim.
Garip kalır yerim yurdum,
Dostlar beni hatırlasın.

Acar solar turlu çiçek,
Kimler gülmüş, kim gülecek?
Murat yalan, ölüm gerçek,
Dostlar beni hatırlasın.

Gün ikindi, akşam olur.
Gör ki başa neler gelir.
Veysel gider, adı kalır.
Dostlar beni hatırlasın.

Aşık Veysel ŞATIROĞLU

ABBAS

Haydi Abbas, vakit tamam;
Akşam diyordun, işte oldu akşam.
Kur bakalım çilingir soframızı;
Dinsin artık bu kalp ağrısı.
Şu ağacın gölgesinde olsun;
Tam kenarında havuzun.
Aya haber sal çıksın bu gece;
Görünsün söyle gönlümce.
Bas kırbacı sihirli seccadeye,
Göster hükmettiğini mesafeye
Ve zamana.
Katıp tozu dumana,
Var git,
Böyle ferman etti Cahit,
Al getir ilk sevgiliyi Beşiktaş’tan;
Yaşamak istiyorum gençliğimi yeni baştan.

Cahit Sıtkı TARANCI

DÜNYANIN BÜTÜN ÇİÇEKLERİ
Dünyanın bütün çiçeklerini diyorum,
Bütün çiçeklerini getirin buraya,
Öğrencilerimi getirin, getirin buraya,
Kaya diplerinde açmış çiğdemlere benzer
Bütün köy çocuklarını getirin buraya,
Son bir ders vereceğim onlara,
Son şarkımı söyleyeceğim,
Getirin, getirin&#; Ve sonra öleceğim.

Dünyanın bütün çiçeklerini diyorum,
Kır ve dağ çiçeklerini istiyorum,
Kaderleri bana benzeyen,
Yalnızlıkta açarlar, kimse bilmez onları,
Geniş ovalarda kaybolur kokuları&#;
Yurdumun sevgili ve adsız çiçekleri,
Hepinizi, hepinizi istiyorum, gelin görün beni,
Toprağı nasıl örterseniz öylece örtün beni.

Dünyanın bütün çiçeklerini diyorum,
Afyon ovasında açan haşhaş çiçeklerini,
Bacımın suladığı fesleğenleri,
Köy çiçeklerinin hepsini, hepsini,
Avluların pembe entarili hatmisini,
Çoban yastığını, peygamber çiçeğini de unutmayın,
Aman Isparta güllerini de unutmayın,
Hepsini, hepsini bir anda koklamak istiyorum,
Getirin, dünyanın bütün çiçeklerini istiyorum.

Dünyanın bütün çiçeklerini diyorum,
Ben köy öğretmeniyim, bir bahçıvanım,
Ben bir bahçe suluyordum, gönlümden,
Kimse bilmez, kimse anlamaz dilimden,
Ne güller fışkırır çilelerimden,
Kandır, hayattır, emektir benim güllerim,
Korkmadım, korkmuyorum ölümden,
Siz çiçek getirin yalnız, çiçek getirin.

Dünyanın bütün çiçeklerini diyorum,
Baharda Polatlı kırlarında açan,
Güz geldi mi Kopdağı’na göçen,
Yörükler yaylasında, Toroslarda eğleşen,
Muş ovasından, Ağrı eteğinden,
Gücenmesin, bütün yurt bahçelerinden
Çiçek getirin, çiçek getirin, örtün beni,
Eğin türkülerinin içine gömün beni.

Dünyanın bütün çiçeklerini diyorum,
En güzellerini saymadım çiçeklerin,
Çocukları, öğrencilerimi istiyorum.
Yalnız ve çileli hayatımın çiçeklerini,
Köy okullarında açan, gizli ve sessiz,
O bakımsız, ama kokusu eşsiz çiçek.
Kimse bilmeyecek, seni beni kimse bilmeyecek,
Seni, beni yalnızlık örtecek, yalnızlık örtecek.

Dünyanın bütün çiçeklerini diyorum,
Ben mezarsız yaşamayı diliyorum,
Ölmemek istiyorum, yaşamak istiyorum,
Yetiştirdiğim bahçe yarıda kalmasın,
Tarûmar olmasın istiyorum, perişan olmasın,
Beni bilse bilse çiçekler bilir, dostlarım,
Niçin yaşadığımı ben onlara söyledim,
Çiçeklerde açar benim gizli arzularım.

Dünyanın bütün çiçeklerini diyorum,
Okulun duvarı çöktü altında kaldım,
Ama ben dünya üstündeyim, toprakta,
Yaz kış bir şey söyleyen sonsuz toprakta,
Çile çektim, yalnız kaldım, ama yaşadım,
Yurdumun çiçeklenmesi için daima yaşadım,
Bilir bunu bahçeler, kayalar, köyler bilir.
Şimdi sustum, örtün beni, yatırın buraya,
Dünyanın bütün çiçeklerini getirin buraya.

Ceyhun Atuf KANSU

KIR UYKUSU

Ne hoştur kırlarda yazın uyumak!
Bulutlar ufukta beyaz bir yumak.
Ağaçlar bir derin hûlyaya varmış,
Saçında yepyeni teller ağarmış.

Baş yorgun, yaslanır yeşil otlara,
Göz dalgın, uzanır ta bulutlara.
Öğleyin bu uyku bir aralıktır,
Saf hava bir kanat gibi ılıktır.

O zaman gönülde ne varsa diner,
Yüzlere tülümsü bir buğu iner.
Erirken sıcakta yaz kokuları,
Ne hoştur, ne hoştur kır uykuları!

Ahmet Kutsi TECER

BİR BAŞKA TEPEDEN

Sana dün bir tepeden baktım aziz İstanbul!
Görmedim gezmediğim, sevmediğim hiçbir yer.
Ömrüm oldukça, gönül tahtıma keyfince kurul!
Sâde bir semtini sevmek bile bir ömre değer.

Nice revnaklı şehirler görülür dünyada,
Lâkin efsunlu güzellikleri sensin yaratan.
Yaşamıştır derim, en hoş ve uzun rüyâda
Sende çok yıl yaşayan, sende ölen, sende yatan.

Yahya Kemal BEYATLI

MUSTAFA KEMAL&#;İ DÜŞÜNÜYORUM
Mustafa Kemal&#;i düşünüyorum;
Yeleleri alevden al bir ata binmiş
Aşıyor yüce dağları, engin denizleri,
Altın saçları dalgalanıyor rüzgârda,
Işıl ışıl yanıyor mavi gözleri&#;
Mustafa Kemal&#;i düşünüyorum;
Yanmış, yıkılmış savaş meydanlarında,
Destanlar yaratıyor cihanın görmediği.
Arkasından dağ dağ ordular geliyor,
Her askeri Mustafa Kemal gibi.
Mustafa Kemal&#;i düşünüyorum;
Gelmiş geçmiş kahramanlara bedel
Hükmediyor, uçsuz bucaksız göklere.
Al bir ata binmiş yalın kılıç
Koşuyorlar zaferden zafere&#;

Mustafa Kemal&#;i düşünüyorum;
Ölmemiş bir Kasım sabahı!
Yine bizimle beraber her yerde.
Yaşıyor dört köşesinde vatanın
Yaşıyor damar damar yüreklerde.

Mustafa Kemal&#;i düşünüyorum:
Altın saçları dalgalanıyor rüzgârda,
Mavi gözleri ışıl ışıl görüyorum.
Uykularıma giriyor her gece.
Ellerinden öpüyorum.
Ümit Yaşar OĞUZCAN

GECE

Kandilli yüzerken uykularda
Mehtâbı sürükledik sularda&#;

Bir yoldu parıldayan, gümüşten,
Gittik&#;Bahs açmadık dönüşten.

Hulyâ tepeler, hayâl ağaçlar&#;
Durgun suda dinlenen yamaçlar&#;

Mevsim sonu öyle bir zaman ki
Gaaip bir mûsıkîydi sanki.

Gitmiş kaybolmuşuz uzakta,
Rü&#;yâ sona ermeden şafakta&#;

Yahya Kemal BEYATLI

BİR GEMİ YELKEN AÇTI

Bir gemi yelken açtı hayâl iklimlerine,
Civarından çığlıkla yorgun martılar kaçtı;
Rüzgâr sürüklenirken derinlerden derine
Hayâl iklimlerine bir gemi yelken açtı.

Beyaz yelkenleriyle ölgün bir kızıllığın
Titrek son akisleri dalgalandı belirsiz;
Toplanırken göklerde bulutlar yığın yığın
Hırçın bir fırtınayı düşünüyordu deniz.

Ufuklarda solarken altın şafak gülleri
Yabancı âlemlerden saadetler, emeller
İhtiraslar bekleyen kimsesiz gönülleri
Gizlice sıkıyordu kızgın demirden eller.

En katı yüreklinin bile bu sabah iki
Üç damla yaş kurudu solgun yanaklarında;
Açılan yolcuların hepsi hissetmişti ki
Bugün de erişilmez o diyâra, yarın da…

Mâdem ki iklime erişmeye imkân yok
Neden böyle vakitsiz enginlere çıkışlar?
Bulutlar toplanıyor, ufukta dalgalar çok,
Kış geliyor, yelkenler emin bir yerde kışlar!

Yolcular diyorlar ki: -Erişmek ümidi az;
Biliriz dalgaların her biri bir mezarlık.
Belki de içimizden hiçbiri ayak basmaz,
Lâkin yolunda ölmek, bu da bir bahtiyarlık!

Ufkun dört duvarına kanadını vurarak
Rüzgâr sürüklenirken derinlerden derine,
Gümüş yelkenlerini yüksekten savurarak
Bir gemi yelken açtı hayâl iklimine.

Ali Mümtaz AROLAT

RİNDLERİN AKŞAMI

Dönülmez akşamın ufkundayız. Vakit çok geç;
Bu son fasıldır ey ömrüm, nasıl geçersen geç!
Cihâna bir daha gelmek hayâl edilse bile,
Avunmak istemeyiz öyle bir teselliyle.
Geniş kanatları boşlukta simsiyah açılan
Ve arkasında güneş doğmayan büyük kapıdan
Geçince başlayacak bitmeyen sükûnlu gece.
Gurûba karşı bu son bahçelerde, keyfince,
Ya şevk içinde harâb ol, ya aşk içinde gönül!
Ya lâle açmalıdır göğsümüzde yahut gül.

Yahya Kemal BEYATLI

ÖZLEYEN

Gönlümle oturdum da hüzünlendim o yerde,
Sen nerdesin, ey sevgili, yaz günleri nerde!
Dağlar ağarırken konuşurduk tepelerde,
Sen nerde o fecrin ağaran dağları nerde!

Akşam, güneş artık deniz ufkunda silindi,
Hulyâ gibi yalnız gezinenler köye indi,
Ben kaldım, uzaklarda günün sesleri dindi,
Gönlümle, hayâlet gibi, ben kaldım o yerde.

Yahya Kemal BEYATLI

YAĞMUR

Uyu! Gözlerinde renksiz bir perde,
Bir parça uzaklaş kederlerinden.
Bir ruh gülümsüyor gibi derinden,
Mehtabın ördüğü saatler nerde?

Varsın bahçelerde rüzgar gezinsin,
Yağmur ince ince toprağa sinsin,
Bir başka âlemden gelmiş gibisin,
Dalmış gözlerinle pencerelerde.

Ahmet Hamdi TANPINAR

GÜFTESİZ BESTE

Sizi dün bekledim o yollarda
Ki gezindikti bir zaman karda,
Kararan gözlerimle rüzgârda
Sizi dün bekledim o yollarda!&#;

Sanıyordum unuttunuz adımı;
Dediniz hissedince maksadımı:
&#;Beni hala bu genç unutmadı mı
Ki bugün bekliyor bu yollarda?..&#;

Nice sevdalılarla sevgililer
Aşkı yollarda böyle beklediler!
Nice sevdalılar da var ki diler
Akşam olsun bu kuytu yollarda!&#;

Yahya Kemal BEYATLI

SEVDA BAHÇESİ

Bir gül mahzun durur bahçede
Yaprakları yorgun.
Sen pembe güllerin en pembesi!
Hasta, solgun.

Bir gül taze durur bahçede
Yaprakları diri.
Sen beyaz güllerin en beyazı
Sabahlar kadar iri.

Bir gül baygın durur bahçede
Yaprakları serin.
Sen sarı güllerin en sarısı
Yağmur gibisin.

Pembe gül hülyandır açılmış,
Beyaz gül yanakların,
Sarı gül dağınık saçlarındır,
Ve mahzun kalbim ateş gibi
Yanan dudaklarındır.

Cahit KÜLEBİ

ANADOLU SEVGİSİ

Sen bizim dağları bilmezsin gülüm,
Hele boz dumanlar çekilsin de gör.
Her haftası bayram, her günü düğün;
Hele yaylalara çıkılsın da gör.

Bilmezsin ovalar nasıldır bizde;
Kağnılar yollarda, yoncalar dizde&#;
Saydıklarım damla değil denizde,
Hele bir ekinler ekilsin de gör.

Görmedin sen bizim mavi suları,
Karlar eriyince kırar yuları&#;
Köpük olur beyaz, sel olur sarı;
Hele taştan taşa dökülsün de gör.

Sen bizim köyleri görmedin ki hiç..
Yolları toz, çamur, evleri kerpiç
O kirli kabukta, o en temiz iç;
Hele bir yakından bakılsın da gör.

Anlamaz bilmezsin sen bizim halkı;
Sevgiyi bulasın yakına gel ki..
Kalıplar gerçeği göstermez belki,
Gönül perdeleri sökülsün de gör.

Abdurrahim KARAKOÇ

BİNBİRİNCİ GECE (HANCI)

Gurbetten gelmişim, yorgunum hancı!
Şuraya bir yatak ser yavaş yavaş&#;
Aman karanlığı görmesin gözüm!
Beyaz perdeleri, ger yavaş yavaş.

Sıla burcu burcu&#; İlle ocağım!..
Çoluk çocuk hasretinde kucağım&#;
Sana her şeyimi anlatacağım;
Otur baş ucuma, sor yavaş yavaş.

Güç bela bir bilet aldım gişeden;
Yolculuk başladı Haydarpaşa&#;dan!
Hancı n&#;olur, elindeki şişeden,
Birkaç yudum daha ver yavaş yavaş!

Ben o gece, hem ağladım, hem içtim,
İki gün, diyârdan diyâra uçtum&#;
Kayseri yolundan, Niğde&#;yi geçtim;
Uzaktan göründü, Bor yavaş yavaş&#;

Garibim; her taraf bana yabancı,
Dertliyim; çekinme, doldur be hancı!
İlk önce kımıldar hafif bir sancı;
Ayrılık sonradan kor yavaş yavaş&#;

Bende bir resmi var, yarısı yırtık,
On yıldır evimin kapısı örtük!
Garip, bir de sarhoş oldu mu artık;
Bütün sırlarını der yavaş yavaş&#;

İşte hancı! ben, her zaman böyleyim,
Öteyi ne sen sor, ne ben söyleyim&#;
Kaldır artık, boş kadehi neyleyim,
Şu bizim hesabı, gör yavaş yavaş&#;

Bekir Sıtkı ERDOĞAN

ANNEME MEKTUP

Ben bu gurbet ile düştüm düşeli,
Her gün biraz daha süzülmekteyim.
Her gece , içinde mermer döşeli,
Bir soğuk yatakta büzülmekteyim.

Böylece bir lahzâ kaldığım zaman,
Geceyi koynuma aldığım zaman,
Gözlerim kapanıp daldığım zaman,
Yeniden yollara düzelmekteyim.

Son günüm yaklaştı görünesiye,
Kalmadı bir adım yol ileriye:
Yüzünü görmeden ölürsem diye,
Üzülmekteyim ben, üzülmekteyim.

Necip Fazıl KISAKÜREK

HER ŞEY YERLİ YERİNDE

Her şey yerli yerinde; havuz başında servi
Bir dolap gıcırdıyor uzaklarda durmadan,
Eşya aksetmiş gibi tılsımlı bir uykudan,
Sarmaşıklar ve böcek sesleri sarmış evi

Her şey yerli yerinde; masa, sürahi, bardak,
Serpilen aydınlıkta dalların arasından
Büyülenmiş bir ceylan gibi bakıyor zaman
Sessizlik dökülüyor bir yerde yaprak yaprak.

Biliyorum gölgede senin uyuduğunu
Bir deniz mağarası kadar kuytu ve serin
Hazların aleminde yumulmuş kirpiklerin
Yüzünde bir tebessüm bu ağır öğle sonu.

Belki rüyalarındır bu taze açmış güller,
Bu yumuşak aydınlık dalların tepesinde,
Bitmeyen aşk türküsü kumruların sesinde,
Rüyası ömrümüzün çünkü eşyaya siner.

Her şey yerli yerinde; bir dolap uzaklarda
Azapta bir ruh gibi gıcırdıyor durmadan,
Bir şeyler hatırlıyor belki maceramızdan
Kuru güz yaprakları uçuşuyor rüzgarda.

Ahmet Hamdi TANPINAR

DAVET

Dörtnala gelip Uzak Asya&#;dan
Akdeniz&#;e bir kısrak başı gibi uzanan
bu memleket bizim.

Bilekler kan içinde, dişler kenetli, ayaklar çıplak
ve ipek bir halıya benziyen toprak,
bu cehennem, bu cennet bizim.

Kapansın el kapıları, bir daha açılmasın,
yok edin insanın insana kulluğunu!
bu dâvet bizim&#;

Yaşamak! Bir ağaç gibi tek ve hür
ve bir orman gibi kardeşçesine,
bu hasret bizim!

Nazım Hikmet RAN

MONA ROZA

Mona Roza, siyah güller, ak güller;
Geyve’nin gülleri ve beyaz yatak…
Kanadı kırık kuş merhamet ister;
Ah, senin yüzünden kana batacak.
Mona Roza, siyah güller, ak güller

Ulur aya karşı kirli çakallar,
Ürkek ürkek bakar tavşanlar dağa.
Mona Roza, bugün bende bir hal var,
Yağmur iğri iğri düşer toprağa.
Ulur aya karşı kirli çakallar…

Açma pencereni, perdeleri çek;
Mona Roza, seni görmemeliyim.
Bir bakışın ölmem için yetecek,
Anla Mona Roza, ben bir deliyim.
Açma pencereni perdeleri çek.

Zeytin ağaçları söğüt gölgesi,
Bende çıkar güneş aydınlığına,
Bir nişan yüzüğü, bir kapı sesi,
Seni hatırlatır her zaman bana.
Zeytin ağaçları söğüt gölgesi…

Zambaklar en ıssız yerlerde açar.
Ve vardır her vahşi çiçekte gurur.
Bir mumun ardında bekleyen rüzgâr,
Işıksız ruhumu sallar da durur.
Zambaklar en ıssız yerlerde açar.

Ellerin, ellerin ve parmakların
Bir nar çiçeğini eziyor gibi.
Ellerinden belli olur bir kadın…
Denizin dibinde geziyor gibi.
Ellerin, ellerin ve parmakların.

Zaman ne de çabuk geçiyor Mona:
Saat onikidir, söndü lambalar.
Uyu da turnalar gelsin rüyana,
Bakma tuhaf tuhaf göğe bu kadar.
Zaman ne de çabuk geçiyor Mona.

Akşamları gelir incir kuşları,
Konarlar bahçemin incirlerine;
Kiminin rengi ak, kiminin sarı.
Ah, beni vursalar bir kuş yerine!&#;
Akşamları gelir incir kuşları…

Ki ben, Mona Roza, bulurum seni
İncir kuşlarının bakışlarında.
Hayatla doldurur bu boş yelkeni
O masum bakışlar… Su kenarında.
Ki ben, Mona Roza, bulurum seni…

Kırgın kırgın bakma yüzüme Roza:
Henüz dinlemedin benden türküler.
Benim aşkım sığmaz öyle her saza,
En güzel şarkıyı bir kurşun söyler…
Kırgın kırgın bakma yüzüme Roza.

Artık inan bana muhacir kızı,
Dinle ve kabul et itirafımı.
Bir soğuk, bir garip, bir mavi sızı
Alev alev sardı her tarafımı.
Artık inan bana muhacir kızı.

Yağmurlardan sonra büyürmüş başak,
Meyveler sabırla olgunlaşırmış.
Bir gün gözlerimin tâ içine bak:
Anlarsın ölüler niçin yaşarmış.
Yağmurlardan sonra büyürmüş başak…

Altın bilezikler, o kokulu ten,
Cevap versin bu kanlı kuş tüyüne;
Bir tüy ki can verir bir gülümsesen,
Bir tüy ki kapalı geceye, güne.
Altın bilezikler, o kokulu ten!

Sezai KARAKOÇ

BİR YER DÜŞÜNÜYORUM

Bir yer düşünüyorum, yemyeşil,
Bilmem neresinde yurdun.
Bir ev günlük güneşlik,
Çiçekler içinde memnun.

Bahçe kapısına varmadan daha
Baygın kokusu ıhlamurun;
Gölgesinde bir sıra, der gibi:
— Oturun!

Haydi çocuklar, haydi
Salıncaklar kurun!
Başka dallarsa, eğilmiş:
— Yemişlerimizden buyurun!

Rüzgâr esmez konuşur:
— Uçurtmalar uçun, çamaşırlar kuruyun.
Mesut olun, yaşayın.
Ana, baba, evlât, torun…

Ziya Osman SABA

GÜZEL HAVALAR

Beni bu güzel havalar mahvetti,
Böyle havada istifa ettim
Evkaftaki memuriyetimden.
Tütüne böyle havada alıştım,
Böyle havada âşık oldum;
Eve ekmekle tuz götürmeyi
Böyle havalarda unuttum;
Şiir yazma alışkanlığım
Hep böyle havalarda nüksetti;
Beni bu güzel havalar mahvetti.

Orhan Veli KANIK

DİLEK

Mesut olmuş görmek isterdim hepinizi…
Bu bahar gününde dertliyi, ümitsizi.

Terfi etmiş memur, sınıf geçmiş öğrenci,
Kadını, erkeği, yaşlısı, genci.

Bir bayram sevinci ile kol kola sokaklarda,
Su başlarında, ağaç altlarında, parklarda.

İnsanlar baş başa, muratlarına ermiş.
Çocuklar el ele, bir halka oluvermiş.

Görmek isterdim camlardan, odalarda oturmuş,
Radyoyu açmış, küçük sofrayı kurmuş.

Yol, meydan, dere, tepe, dağ, bayır, kır…
Vapurlar limanlarda, yola çıkmaya hazır.

Gazinolar, plajlar, sinemalar açık;
Her dilde bir şarkı, her dudakta bir ıslık…

Ne yoksul ahı, ne dul hıçkırığı, ne hasta iniltisi,
Mesut olmuş görmek isterdim hepinizi!

Ziya Osman SABA

BİR YOLCUYA

Dur yolcu! Bilmeden gelip bastığın
Bu toprak, bir devrin battığı yerdir.
Eğil de kulak ver, bu sessiz yığın
Bir vatan kalbinin attığı yerdir.

Bu ıssız, gölgesiz yolun sonunda
Gördüğüm bu tümsek, Anadolu’nda
İstiklâl uğrunda, namus yolunda
Can veren Mehmet’in yattığı yerdir.

Bu tümsek, koparken büyük zelzele
Son vatan parçası geçerken ele
Mehmet’in düşmanı boğuldu sele
Mübarek kanını kattığı yerdir.

Düşün ki; haşrolan kan, kemik, etin
Yaptığı bu tümsek, amansız, çetin,
Bir harbin sonunda, bütün milletin
Hürriyet zevkini tattığı yerdir.

Necmettin Halil ONAN

UÇUN KUŞLAR

Uçun kuşlar uçun doğduğum yere,
Şimdi dağlarında mor sümbül vardır.
Ormanlar koynunda bir serin dere,
Dikenler içinde sarı gül vardır.

O çay ağır akar, yorgun mu bilmem?
Mehtabı hasta mı, solgun mu bilmem?
Yaslı gelin gibi mahzun mu bilmem?
Yüce dağ başında siyah tül vardır.

Orda geçti benim güzel günlerim,
O demleri anıp bugün inlerim,
Destân-ı ömrümü okur dinlerim,
İçimde oralı bülbül vardır.

Uçun kuşlar, uçun burda vefa yok,
Öyle akar sular, öyle hava yok,
Feryadıma karşı aks-i seda yok.
Bu yangın yerinde soğuk kül vardır.

Hey Rıza, kederin başından aşkın,
Bitip tükenmiyor elem-i aşkın,
Sende, derya gibi, daima taşkın,
Daima çalkalanır bir gönül vardır.

Rıza Tevfik BÖLÜKBAŞI

SEVGİLERDE

Sevgileri yarınlara bıraktınız
Çekingen, tutuk, saygılı.
Bütün yakınlarınız
Sizi yanlış tanıdı.

Bitmeyen işler yüzünden
Siz böyle olsun istemezdiniz
Bir bakış bile yeterken anlatmaya her şeyi
Kalbinizi dolduran duygular
Kalbinizde kaldı.

Siz geniş zamanlar umuyordunuz
Çirkindi dar vakitlerde bir sevgiyi söylemek
Yılların telâşlarda bu kadar çabuk
Geçeceği aklınıza gelmezdi.

Gizli bahçenizde
Açan çiçekler vardı,
Gecelerde ve yalnız
Vermeye az buldunuz
Yahut vakit olmadı.

Behçet NECATİGİL

ANNE

Bakışın güneş gibi ısıtır içimizi,
Gülüşün aydınlatır üzgün kalpleri, anne!
Elimizden şefkatle tutar, severken bizi,
Dünyaya geldiğimiz günlerden beri, anne!

En tatlı hatırası en sevimli çağımın,
Yüzünde gölgesi var gül yüzlü bayrağımın,
Anavatan diyorlar adına toprağımın,
Sen vatanlaştırırsın bastığın yeri anne!

Gözlerinde taptaze bir bahardır dört mevsim,
Sevgi enginliğinde kim sana eş olur, kim?
Ayağının altına sermiş cenneti Rabb’im,
Anne… Büyük Allah’ın büyük eseri anne!

Halide Nusret ZORLUTUNA

TÜRKİYE’M UYANIYOR

Silkindi karanlığından Türkiye’m
Pırıl pırıl sabahlara.
Tarlalar motor sesiyle uyandı
Bereket yüklü bahara.

Keyfince akmayacak gayri
Seyhan, Sakarya, Tunca.
Alabildiğine yeşermiş tohum
Rahat topraklar boyunca.

Kemirmiyor yeşil kurt, pembe kurt;
Gönlünce büyümede pamuk.
Mesut günlere doğru Türkiye’m,
Aydınlık ufuk.

Yollar büyüdükçe ferah,
Bozkır yollara âşık.
Dost bir el gibi uzamada
Her yana ışık.

Cümle dertler tükenir bir gün,
Türkiye’m gök maviliğince rahat.
Rüzgâr gibi savrulur harmanlar,
Çalmak üzre özlenen saat.

İlhan GEÇER

BAHARIN İLK SABAHLARI

Tüyden hafif olurum böyle sabahlar;
Karşı damda bir güneş parçası,
İçimde kuş cıvıltıları, şarkılar;
Bağıra çağıra düşerim yollara;
Döner döner durur başım havalarda.

Sanırım ki günler hep güzel geçecek,
Her sabah böyle bahar;
Ne iş güç gelir aklıma, ne yoksulluğum.
Derim ki: “Sıkıntılar duradursun!”
Şairliğimle yetinir,
Avunurum.

Orhan Veli KANIK

HİKÂYE

Senin dudakların pembe
Ellerin beyaz,
Al tut ellerimi bebek
Tut biraz!

Benim doğduğum köylerde
Ceviz ağaçları yoktu,
Ben bu yüzden serinliğe hasretim
Okşa biraz!

Benim doğduğum köylerde
Buğday tarlaları yoktu,
Dağıt saçlarını bebek
Savur biraz!

Benim doğduğum köyleri
Akşamları eşkıyalar basardı,
Ben bu yüzden yalnızlığı hiç sevmem
Konuş biraz!

Benim doğduğum köylerde
İnsanlar gülmesini bilmezdi,
Ben bu yüzden böyle naçar kalmışım
Gül biraz!

Benim doğduğum köylerde
Kuzey rüzgârları eserdi,
Hep bu yüzden dudaklarım çatlaktır
Öp biraz!

Sen Türkiye gibi aydınlık ve güzelsin!
Benim doğduğum köyler de güzeldi
Sen de anlat doğduğun yerleri,
Anlat biraz!

Cahit KÜLEBİ

MACERA

Küçücüktüm, küçücüktüm,
Oltayı attım denize;
Bir üşüşüverdi balıklar,
Denizi gördüm.

Bir uçurtma yaptım, telli duvaklı;
Kuyruğu ebem kuşağı renginde;
Bir salıverdim gökyüzüne;
Gökyüzünü gördüm.

Büyüdüm, işsiz kaldım, aç kaldım;
Para kazanmak gerekti;
Girdim insanların içine,
İnsanları gördüm.

Ne yârdan geçerim, ne serden;
Ne denizlerden, ne gökyüzünden ama…
Bırakmıyor son gördüğüm, bırakmıyor geçim derdi.
Oymuş, diyorum, zavallı şairin
Görüp göreceği.

Orhan Veli KANIK

UÇAK YOLCULUĞU

Bir uçağım olmalı benim,
Binip üstüne, binip üstüne,
Şu dünyayı gezmeliyim,
Gidip Akdeniz kıyılarına
Merhaba demeliyim,
Sıcak sıcak denizlerde,
Çimen gemici çocuklara.

Bir uçağım olmalı benim.
Binip üstüne, binip üstüne,
Daha uzaklara gitmeliyim,
Ta Fransa&#;ya, Berlin&#;e
Selam demeliyim dört iklimden.
Özgürlük için dövüşmeye gelenler
Ölümlü günler bitti mi?
Ölen tüfekler sustu mu?
Kazanlarda sıcak aşlar pişti mi?

Bir uçağım olmalı benim,
Binip üstüne, binip üstüne,
Diyar diyar gitmeliyim&#;

Cahit KÜLEBİ

ZİNDANDAN MEHMED&#;E MEKTUP

Zindan iki hece. Mehmed&#;im lafta!
Baba katiliyle baban bir safta!
Bir de geri adam, boynunda yafta&#;
Halimi düşünüp yanma Mehmed&#;im!
Kavuşmak mı?monash.pw monash.pw ölmedim!
Avlu&#;Bir uzun yol&#;Tuğla döşeli,
Kırmızı tuğlalar altı köşeli.
Bu yol da tutuktur hapse düşeli&#;
Git ve gel&#;Yüz adım&#;Bin yıllık konak.
Ne ayak dayanır buna, ne tırnak!
Bir alem ki, gökler boru içinde.
Akıl almazların zoru içinde.
Üstüste sorular soru içinde:
Düşün mü, konuş mu, sus mu , unut mu? Buradan insan mı çıkar, tabut mu?
Bir idamlık Ali vardı, asıldı;
Kaydını düştüler, mühür basıldı.
Geçti gitti, birkaç günlük fasıldı.
Ondan kalan, boynu bükük ve sefil;
Bahçeye diktiği üç beş karanfil&#;
Müdür bey dert dinler, bugün &#;maruzât&#;!
Çatik kaş&#;Hükümet dedikleri zat&#;
Beni Allah tutmuş kim eder azat?
Anlamaz; yazsız, pulsuz, dilekçem&#;
Anlamaz! ruhuma geçti bilekçem!
Saat beş dedi mi, bir yırtıcı zil;
Sayım var, maltada hizaya dizil!
Tek yekûn içinde yazıl ve çizil!
İnsanlar zindanda birer kemmiyet;
Urbalarla kemik, mintanlarla et.
Somurtuş ki bıçak, nâra ki tokat;
Zift dolu gözlerde karanlık kat kat&#;
Yalnız seccademin yönünde şefkat.
Beni kimsecikler okşamaz madem
Öp beni alnımdan, sen seccadem!
Çaycı, getir ilaç kokulu çaydan!
Dakika düşelim, senelik paydan!
Zindanda dakika farksız aydan
Karıştır çayını zaman erisin;
Köpük köpük, duman duman erisin!
Peykeler, duvara mıhlı peykeler;
Duvarda, başlardan yağlı lekeler.
Gömülmüş duvara, baş baş gölgeler&#;
Duvar, katil duvar yolumu biçtin!
Kanla dolu sünger&#; Beynimi içtin!
Sükût&#; Kıvrım kıvrım uzaklık uzar;
Tek nokta seçemez dünyada nazar.
Yerinde mi acep, ölü ve mezar?
Yeryüzü boşaldı, habersiz miyiz?
Güneşe göç var da, kalan biz miyiz?
Ses demir, su demir ve ekmek demir&#;
İstersen demirde muhali kemir.
Ne gelir ki elden, kader bu, emir&#;
Garip pencerecik, küçük, daracık;
Dünyaya kapalı, Allah&#;a açık.
Dua, dua, eller karıncalanmış;
Yıldızlar avuçta, gök parçalanmış.
Gözyaşı bir tarla, hep yoncalanmış&#;
Bir soluk, bir tütsü, bir uçan buğu;
İplik ki, incecik, örer boşluğu

Ana rahmi zahir, şu bizim koğuş;
Karanlığında nur, yeniden doğuş&#;
Sesler duymaktayım; Davran ve boğuş!
Sen bir devsin, yükü ağırdır devin!
Kalk ayağa, dimdik doğrul ve sevin!
Mehmed&#;im, sevinin, başlar yüksekte!
Ölsek de sevinin, eve dönsek de!
Sanma bu tekerlek kalır tümsekte!
Yarın elbet bizim, elbet bizimdir!
Gün doğmuş, gün batmış, ebed bizimdir

Necip Fazıl KISAKÜREK

Editörün SeçimiŞiirler/Şarkılar

Şiir Dinletisi Nedir Nasıl Yapılır Nelere Dikkat Edilir?

Şiir dinletisi, detaylı hazırlıkla belli bir plan doğrultusunda şiir okuma kurallarına göre, seçilmiş şiirlerin dinleyici kitlesine okunması etkinliğidir. Şiir dinletisinin şiir ve edebiyat sanatına saygıyı göstermek, dinleyici kitlesine sanatsal bir haz aldırmak, duygu paylaşımında bulunmak gibi birçok yararı vardır.
Şiir dinletisi hazırlarken aşağıda verilen bilgilere dikkat ediniz.

Şiir Dinletisinin Hazırlık aşamasında neler yapmalısınız?

Dinletinizin temasını, amacını ve hedef kitlesini belirlemelisiniz. Örneğin temanız “aile birliği” ise ona göre şiirler seçmelisiniz. Hitap edeceğiniz kitleyi ve amacınızı da belirlemeniz gerekir çünkü kitleye ve amaca göre planlama yapılır, eserler seçilir. Genel Ağ ortamından ve EBA’dan şiir dinletisine yönelik videoları izleyiniz. Bunlar size birçok fikir verecektir. Ayrıca çevrenizdeki insanların deneyimlerinden de yararlanabilirsiniz.

Dinletiyle ilgili gözlemi, inceleme veya araştırmayı nasıl yapmalısınız?

Görev dağılımına göre belirlenen temada şiirler seçmelisiniz. Şiirleri elden geldiğince ilk kaynaklardan, sanatçıların kitaplarından veya antolojilerden seçiniz. Genel Ağ’daki güvenilir siteleri tercih ediniz. Eser ve eserin sanatçısı hakkında detaylı bir araştırma yapınız. Elde edilen şiirleri değerlendiriniz. Şiirler için uygun fon müziği ve görseller seçiniz. Dinleti sırasında sinevizyon görüntüleri de kullanabilirsiniz.

Şiir dinletisi için nasıl bir planlama yapılır?

Şiir dinletisi için bir plan yapılmalıdır. Tüm çalışmalar da bu plana göre düzenlenmelidir. Şiir dinletisinin grup çalışması biçiminde yapılması büyük yarar sağlar. Bunun için gruplar oluşturmalısınız. Grup başkanı ve sözcüsünü seçiniz, görev dağılımını yapınız.
Dinletinin sunucusunu ve şiirleri okuyacak öğrencileri kararlaştırınız. Dinletinize bir isim belirleyiniz. Dinletinizin yapılacağı zamanı ve mekânı belirleyiniz. Dinleti için bir afiş hazırlarsanız hedef kitlenize ulaşmada kolaylık yaşarsınız. Okunacak şiirlerin sırasını ve sunucunun konuşma metnini planlayınız. Dinletinin planına, temasına, amacına ve hedef kitlesine göre uygun konuşma kartları hazırlayınız. Şiirleri içerik, üslup ve ritim açısından sıraya koyunuz. Şiirleri okuyacak arkadaşlarınızı belirleyiniz. Sahneyi düzenleyiniz. Sahneniz oldukça yalın ve etkili olmalı. Dinleyicinin dikkatini şiirin dışına çekecek gereksiz ayrıntılardan uzak durunuz. Sahnenizdeki dekor, kostüm, ışık gibi bütün unsurlar şiirinizi destekleyecek nitelikte olmalıdır.

Şiir Dinletisi Provası nasıl yapılmalıdır?

Şiir dinletisi öncesinde dinletinin yapılacağı yeri, kullanılacak araçları ve dinleti süresini kontrol ediniz. Her şeyi programın zamanına uygun şekilde yapmalısınız. Şiirleri okurken boğumlama, vurgulama, tonlama ve duraklamaya dikkat ediniz. Sesleri ve heceleri birbirine karıştırmadan, yutmadan, tam ve doğru çıkarınız, kelime ve cümle vurgusuna dikkat ediniz; ses tonunu amacınıza, ortama, içeriğe ve hedef kitleye uygun ayarlayınız. Şiiri okurken nefes almak için sözün anlamına uygun duraklamalar yapmanız dinleyici üzerindeki etkinizi artıracaktır. Şiiri okurken “hım, eee, m” gibi sesleri veya “işte, hani, yani, şey, mesela, atıyorum” vb. kelimeleri gereksiz yere ve dinleyiciyi rahatsız edecek düzeyde kullanmaktan kaçınmalısınız.
Dinletinin içeriğine ve hitap edilen kitleye uygun, dinleyicin ilgisini canlı tutmak için jest, mimik, vurgu, tonlama gibi ayrıntıları nerede ve nasıl kullanacağınıza dikkat ediniz. Diksiyon çalışmalarında öğretmeninizin öğrettiklerinden yararlanmayı unutmayınız.
Provalarınızda duruş şeklinize ve sahnedeki yerinize dikkat ediniz. Dinleyici ile göz temasını sürekli kurunuz. Heyecanınızı kontrol ediniz. Heyecanın sizi başarıya götüren ve yanlışları engelleyen bir güç olduğunu unutmayınız. Dış görünümünüz ve kıyafetinizin şiir dinletisinin yapılacağı ortama uygun olmasına dikkat ediniz.
Sunucunun konuşmaya etkili bir başlangıç yapması gerekir. İçeriğe uygun soru sorma, bazı özdeyişlere yer verme, şiir sanatıyla ilgili bir fıkra, hikâye, anı anlatma gibi teknikler dinleyici kitlenizi etkiler. Şiir dinletisinin sonunda sunucu, dinletinin genel iletisini vurgulayıp dinleyici kitlesine teşekkür etmelidir.
Şiir dinletisinde süreyi verimli kullanmalısınız. Bu nedenle planınıza uygun şekilde süreyi de dikkate alarak prova yapınız. Seçtiğiniz müzikler ve görsel malzeme şiirin okunmasıyla eş zamanlı kullanılmalıdır. Görsel malzemenin aşırı kullanımı, fon müziğinin sesinin yüksek oluşu şiir okumanıza katkı sağlamaz.
Provaları sıklıkla yapınız. Provalarınızı dinletiyi sunacağınız mekânda belirlediğiniz dekor, kostüm, ışık ve görsel destek unsurlarıyla yapınız.

Şiir dinletisinden önce nelere dikkat edilmelidir?

Dinletinin sunulacağı zamandan bir saat önce dinletiyi sunacağınız mekânda bulununuz. Şiir dinletisinden önce mekânın ışık, ısı, oturma planı gibi özelliklerini kontrol ediniz. Şiir dinletisi için kullanılacak tüm cihazların çalıştığını kontrol ediniz. Görev dağılımındaki sorumlulukları eksiksiz yerine getirmişseniz, grup üyeleri ile sürekli bir uyum içinde çalışmışsanız ve yeterince prova yapmışsanız dinletiniz başarılı şekilde sonuçlanacaktır. Heyecanınızı gidermek için nefes egzersizleri yapmayı unutmayınız.
Şiir dinletisini dinleyici kitlesine sununuz. Sunumunuz bitince dinleyicilerinize teşekkür ediniz, onları topluca selamlayınız. Dinletinizi EBA’ya yükleyiniz. Dinletinizle ilgili arkadaşlarınız ve öğretmenlerinizden eleştirileri almayı unutmayınız.

Alt Kategoriler:PDF, Şiir Bilgisi

ŞİİR DİNLETİSİ HAZIRLAMA

Müzik eşliğinde şiir okuma şölenine şiir dinletisi denir. Hazırlama ve sunma aşamaları yoğun bir çalışma gerektiren şiir dinletisi; derleme, planlama, sunuş metni oluşturma, prova yapma ve sunma gibi aşamalardan oluşur.

İlk olarak dinletinin amacı belirlenir ve ona göre antolojilerden, şiir kitaplarından derlemeler yapılır. Şiirleri okuyacak öğrenciler belirlenir ve ezber çalışmaları yapılır. Ezber çalışması yapılırken noktalama işaretlerine dikkat edilerek okunan şiir, önce sessiz daha sonra sesli ve vurgulu okunur. Sesler ve hecelerin birbirine karıştırılmadan, yutulmadan, tam ve doğru çıkartılmasına; kelime ve cümle vurgusuna dikkat edilir. Ses tonu amaca, ortama, içeriğe ve hedef kitleye uygun olarak ayarlanır. Konuşurken nefes almak için sözün anlamına uygun duraklamalar yapılır. Herkes tarafından duyulmasına özen gösterilir.

Her şiirin kendine özgü bir ses tonu vardır. Kahramanlık temalı bir şiir ile aşk temalı bir şiir, aynı ses tonuyla okunmaz. Şiirdeki her kelime anlamına uygun ve doğru telaffuzla okunur. Açık, net ve anlaşılır bir ses kullanılır. Şiir, yerinde ve etkili kullanılan jest ve mimiklerle desteklenir.

Şiirlerin hangi sıraya göre okunacağına karar verilir. Dinleti için isim belirleme, dinleti tarihi ve yerine karar verme işlemi tamamlandıktan sonra şiirlerin konusuna uygun dekor ve müzikler hazırlanır. Gerekli görülürse şiirler, görsellerle desteklenebilir.

Şiir dinletisi sunusu için bir metin hazırlanır. Bu metinde şiirlerin konu ve temasına uygun olarak özlü sözler, kısa hikâyeler, çarpıcı paragraflara yer verilir.

Şiirlerin dekor, müzik ve süre ayarları yapılır. Dinletide kullanılacak görsel ve işitsel araçlar hazırlanır. Bu araçların çalışıp çalışmadığı, araçların şiir okunacak ve dinleti yapılacak mekâna uygun olup olmadığı kontrol edilir.

Her şiirin kendine has bir ritmi ve müziği vardır. Şiiri okurken ritim ve müziği yakalama önemlidir. Bu, şiirin duygusunu vermeyi sağlar. Ses, şiirin tınısına ve anlamına göre belirlenir. Doğru yerde ve düzenli olarak nefes alınıp nefes ayarlanması yapılır. Dinleyiciyle göz teması kurularak heyecan kontrol altına alınır. Dış görünüş ve kıyafet, konuşma yapılacak ortama göre ayarlanmalı dır.

Fon müziği, dekor, kostüm vb. hazırlıklar tamamlanarak birkaç kez dinleti provası yapılır. Provalar, bilişim teknolojilerinden yararlanılarak kaydedilebilir, bu kayıtlardan hareketle gerekli düzenlemeler yapılabilir.

&#;&#;&#;

Aşağıdaki dosyalar içerisinde şiir dinletilerinde kullanılabilecek seçilmiş onlarca şiir ve Şiir Dinletisi Program akışı/senaryosu sunum metinleri yer almaktadır.

İndir ⇒ Siir_Dinletisi_Secilmis_monash.pw ( indirme)

İndir ⇒ Siir_Dinletisi_Programi_Sunu_monash.pw ( indirme)

Ayrıca bakınız ⇒ Şiir Antolojisi