Işkur Kurban Bayramı Tatili Kaç Gün
4.5 Gün Bayram Çalışması Parası / Faruk Erdem
Kurban Bayramı’nda bazı çalışanlar görevlerinin başında oldu. Bayram boyunca çalışan işçilere 4.5 günlük süre için ek ücret imkânı doğdu
Kurban Bayramı'nı 11-14 Ağustos'ta idrak ettik. 10 Ağustos ise arefe günü olduğu için yarım gün resmi tatil olarak uygulandı. Böylece Kurban Bayramı'nda resmi tatil arefe ile birlikte 4.5 günü buluyor. Bu tatil günlerinde çalışılmıyor. Çalışmayan işçiler maaşlarını tam alıyor. Ancak bazı sektörlerde çalışılması gerekiyor. Tatillerde çalışanlara normal yevmiyelerine ilave olarak mesai ücreti de ödeniyor. Bu ücret işçilerde yüzde 100, gazetecilerde yüzde 50 olarak uygulanıyor. Bayramlarda yapılan çalışmaların ücreti nakit olarak ödeniyor. Bu çalışmalar yerine izin kullandırma gibi bir uygulama mevzuata aykırı kabul ediliyor. O yüzden çalışan işçilere izin yerine paralarının ödenmesi gerekiyor. Bayramda çalışanlar fazladan yevmiye alırken, eğer bir de fazla mesai yapmışlarsa yani haftalık çalışma süresi 45 saati geçerse ayrıca çalışma ücreti daha alıyorlar.
BASINDA FARKLI HESAP
Bayramlarda çalışan sektörlerin başında medya geliyor. Gazetecilerin çalışmaları, diğer işçilere göre farklı ücretlendiriliyor. Basın İş Kanunu'nda genel tatil ücreti kavramı bulunmuyor. Diğer işçiler bayram çalışmalarında tam yevmiye alırken, gazetecilerde bu yevmiye yarım olarak yani fazla çalışma şeklinde uygulanıyor. Yani günlük 100 lira yevmiye alan bir işçi bayramda çalışınca 200 lira alırken, gazeteci tam gün çalıştığında 150 lira alıyor. Fazla çalışma ücreti saate göre belirleniyor.
NASIL BELİRLENİYOR?
AYLIK maaş alarak çalışan bir kişi için toplam brüt ücreti 30 güne bölünerek bir günlük ücret tutarı hesap ediliyor. Çıkan rakam ikiyle çarpılarak bayram çalışmasının ücreti bulunuyor. Bayramda çalıştığı gün için 100 lira değil, 200 lira alacak. Eğer bayram günü 7.5 saatten fazla çalışmışsa her saat için de yüzde 50 fazlasıyla ücret ödenecek.
7.5 SAATİ GEÇEN SÜRE MESAİ OLUR
İşçılerın bayram olsun olmasın, çalıştıkları her fazla saat mesai kavramı içine giriyor. Bu durumda saatlik ücret üzerinden hesaplama yapılıyor. Bu da normal saat ücretinin yüzde 50 fazlası olarak ödeniyor. Yani alışveriş merkezlerinde 11 saat çalışanlar yaptıkları 3,5 saat mesainin ücretini yüzde 50 fazlasıyla alıyor. Bu mesai bayramda yapılmışsa, ücret bayram mesaisine ekleniyor.
ÖRNEK HESAP
? İşçinin maaşı 3.000 TL
? Günlük yevmiyesi 3000/ 30 = 100
? 4.5 gün bayram çalışması 100 X 4.5 = 450
? Çalışmazsa alacağı yevmiye 450
? Bayramda çalışırsa
alacağı yevmiye 900
? Bayram sonrası maaş 3.450
? Çalışmazsa alacağı maaş 3.000
(Kaynak: Sabah Gazetesi
9 Günlük Bayram Tatilinin Kaç Günü İşçiler İçin Geçerlidir ?
Bilindiği üzere Kurban Bayramı nedeniyle 20 Ağustos 2018 Pazartesi günü kamu görevlileri idari izinli sayıldı ve tatil 9 güne çıktı.
Aslında resmi tatil 9 gün değil. Bayram öncesi ve sonrası Cumartesi ve Pazar günleri hafta sonu tatili, sadece bayramın 1, 2, 3 ve 4. günleri resmi tatil. Arefe gününe denk gelen 20 Ağustos Pazartesi günü ise sadece saat 13:00’den sonrası resmi tatil. Aynı gün saat 13:00’e kadar olan sürede ise kamu çalışanlarının idari izinli sayılmasına karar verildi ve böylece bayram tatili 9 güne çıkmış oldu.
Söz konusu dokuz gün işçi açısından değerlendirilecek olursa;
– Bayram öncesi Cumartesi ve Pazar günü ile bayram sonrası Cumartesi ve Pazar günü normalde işçiler için tatil sayılmamaktadır. Çünkü İş Kanunu uyarınca işyerinde haftalık 45 saatlik çalışma süresini dolduran işçinin sadece hafta tatili hakkı bulunmaktadır. (Bkz. Hafta Tatili Hakkında Bilinmesi Gerekenler) Eğer işçi hafta tatilini Pazar günü kullanıyorsa, Pazar günü o işçi için tatil sayılır. Eğer işçi hafta içi 5 günlük çalışmasıyla haftalık 45 saatlik çalışma süresini dolduruyorsa bu durumda Cumartesi günü için de tatil hakkı doğar. (Bkz. Cumartesi-Pazar Çalışmayan İşçi Kaç Gün Üzerinden SGK’ya Bildirilir ?) Eğer bu işçi Cumartesi çalışırsa fazla mesai yapmış olur ve fazla mesai ücretine hak kazanır. Çünkü günlük 11 saati, haftalık 45 saati aşan çalışma süreleri fazla mesaiye girmektedir. Eğer işçi işyerinde hafta tatili hakkını Cumartesi – Pazar dışındaki herhangi bir günde kullanıyorsa bu durumda işyerinde Cumartesi – Pazar günü de çalışması gerekir. (Bkz. Cumartesi Günü İşe Gelmeyen İşçi Devamsızlık Yapmış Sayılır mı ?, Yargıtay Çağrıldığı Halde Pazar Günü İşe Gelmeyen İşçiyi Haksız Buldu)
Dolayısıyla bayram öncesi ve sonrası hafta sonu günlerinin işçiler açısından tatil sayılıp sayılmayacağı konusunda da yukarıdaki hükümler geçerlidir.
– Kamu görevlilerinin idari izinli sayılacağı 20 Ağustos Pazartesi günü ise sadece saat 13:00’den sonrası resmi tatil, saat 13:00’e kadarki süre ise idari izin kapsamına girdiğinden işçiler için tatil sayılmamaktadır.
– Geriye dört buçuk günlük bayram tatili kalmaktadır. Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun uyarınca Kurban Bayramı tatili arefe günü saat 13.00’ten itibaren 4,5 (dörtbuçuk) gündür ve bu süre genel tatil yani resmi tatildir. Bu sürenin işçiler açısından tatil olup olmadığı konusu ise Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri İşçiler İçin de Tatil Sayılır mı ? başlıklı yazıda belirtilmiştir.
Söz konusu yazıdan da anlaşılacağı üzere; İş Kanununda bayram tatilinin işçi açısından da tatil sayılıp sayılmayacağı konusu toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmesine (işçi – işveren arasındaki anlaşmaya) bırakılmış olmakla yani bu konuda kesin bir hüküm bulunmamakla birlikte, Kanun uyarınca; bayram tatilinde çalışılması halinde işçinin onayının alınması gerektiği gibi, ayrıca bayram tatilinde çalışan işçiye çalıştığı her gün için iki kat ücret ödenmesi gerekmektedir.
Öte yandan durum yukarıda belirtildiği şekilde olmakla beraber, işverenin dokuz günlük tatili işçi açısından tatil sayması konusunda herhangi bir engel de bulunmamaktadır. Bu durumda işçi bayramdan önceki Cumartesi ve Pazar günü işyerinde çalışmamış olsa bile, önceki beş gün yani hafta içi boyunca çalışarak 45 saatlik normal haftalık çalışma süresini doldurmuşsa, işverenin Cumartesi ve Pazar günü için işçiye normal ücretini ödemesi gerekir. Aynı şekilde dört buçuk günlük bayram tatili süresince işçi işyerinde çalışmamış olsa bile o işverenin günlere ait normal ücretini işçiye aynen ödenmesi gerekir. Bunun dışında kalan çalışılmamış günler için işçiye ücret ödeyip ödememe, eğer bu konuda herhangi bir sözleşme yoksa, işverenin isteğine bağlıdır. (isvesosyalguvenlik.com)