Imar Affı Çıktımı 2018

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, partisinin 21 Şubat'taki grup toplantısında imar affı ile ilgili şu açıklamayı yaptı: 

"Artık imar aflarını ağzımıza almayacağız. Plan yapacağız, o planlara uyacağız, sadık kalacağız. Kurumlar inşa edeceğiz. Tek adamlar asla ve asla bu coğrafyada bir daha olmayacak."

"Biz siyasiler de oy kaybederiz diye imar aflarına el kaldırıp indiriyoruz hep" derken eleştirilerinin çoğu AK Parti yönetimineydi. 

Depremin ikinci gününden itibaren deprem bölgesinde incelemelerde bulunan Kılıçdaroğlu'nun "imar aflarını ağzımıza almayacağız" cümlesi de "oy kaybı için imar aflarına el kaldırıp indirilmesi" açıklaması da önemliydi. 

Zira, eleştiriler AK Parti'ye yönelik olsa da çuvaldızı bir miktar kendilerine doğrulttukları da aşikar. 

Depremin ardından, 2018'de Türkiye Büyük Millet Meclisi'nden (TBMM) geçen, imar affının da olduğu torba yasaya "evet" diyen CHP'liler de oylamaya katılamayanlar da çok fazla eleştirilmişti. 

İmar affı kapsamında hazine taşınmazlarının satışı da uzatılmıştı

İmar affı, imar mevzuatına veya ruhsata aykırı yapılara verilen yapı kayıt belgesiyle kaçak yapıların "kayıt altına" alınmasını mümkün kılıyor, depreme dayanıklı olup olmadıklarının takibini de mal sahiplerinin inisiyatifine bırakıyordu. 

31 Aralık 2017 tarihinden önce ruhsatsız veya ruhsat eklerine aykırı yapılmış kırsal ve kentsel alanlardaki tüm yapılar İmar Barışı kapsamına alınmış, Yapı Kayıt Belgesi için başvurular 8 Haziran 2018'de başlatılmış ve 31 Aralık 2018'de sona ereceği duyurulmuştu. 

Daha sonra başvurular 15 Haziran 2019'a, yapı kayıt belgesi bedeli ödemeleri 30 Haziran 2019'a uzatılmıştı.

Sonrasında ise "ödeme" için son tarih 31 Aralık 2019 olarak açıklanmıştı. 

Bu süre uzatımlarına dahil edilen önemli bir detay daha vardı: Hazineye ait taşınmazların da imar barışı kapsamında satışı.

2018'de çıkan yasa, Hazine arazisi üzerindeki kaçak yapıları da affediyordu

"Tapu sicilinde Hazine tüzel kişiliği adına tescilli olan taşınmazlar ile devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmazlar" Hazine taşınmazı kapsamında ve Milli Emlak Genel Müdürlüğü tarafından yönetiliyor. 

Yani halk arasında da bilinen şekliyle devlete ait arazilerden bahsediyoruz. Ormanlar ve meralar da dahil bu tanıma. 

Türkiye'nin gördüğü son imar affı ya da imar barışı ise 24 Haziran 2018 genel seçimleri öncesi, 6 Haziran 2018 tarihinde "İmar Barışı" adı altında Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. 

6 Haziran 2018'de yayımlanan "Yapı Kayıt Belgesi Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar"da Hazine'ye ait taşınmazlarla ilgili şu ifadeler yer alıyordu: 

Yapı Kayıt Belgesi alınan yapıların Hazineye ait taşınmazlar üzerine inşa edilmiş olması halinde, bu taşınmazlardan özel kanunları kapsamında kalan ve bu özel kanunlara göre değerlendirilmesi gerekenler dışında kalanlar Bakanlığa tahsis edilir. 

Kahramanmaraş'ın Tevekkeli Köyü'nde depremin çizdiği fay hattı/ Fotoğraf: Reuters

Tahsis işleminden sonra, Yapı Kayıt Belgesi sahipleri ile bunların kanuni veya akdi haleflerinin talepleri üzerine bu taşınmazlar Bakanlıkça rayiç bedel üzerinden doğrudan satılır. 

Rayiç bedel Bakanlıkça tespit edilir veya ettirilir.

Bu suretle yapılacak satışlarda satış bedeli, en az yüzde onu peşin ödenmek üzere beş yıla kadar taksitlendirilebilir. 

Yapı Kayıt Belgesi sahipleri ile bunların kanuni veya akdi haleflerinin, satın alma talepleri için belirlenen son tarih ise 31 Aralık 2019'du. 

Hazine arazisi için satışlar 2019'dan 2022'ye uzatıldı

İşte bu arazilerin satışı için "son başvuru tarihi" de yine imar affı gibi bir torba yasada yer almış. 

"Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi" başlıklı bu torba yasa 7 Nisan 2022'de TBMM'de oylanarak 298 "kabul" oyuna karşılık 12 "ret" oyuyla yasalaşmıştı. 

Bu kabulle birlikte söz konusu başvuru, 31 Aralık 2019'dan 31 Aralık 2022'ye uzatıldı. Yani iki ay öncesine kadar, kayıt dışı yapısı Hazine arazisi üzerinde olanlar, söz konusu araziyi satın almak için başvurabiliyordu. 

15 Nisan 2022'de Resmi Gazete'de yayımlanan kanun kapsamında üç başlıkta süre uzatımı olmuştu: 

- 2/B arazileri ile tarım arazilerinin satışında başvuru ve ödeme süreleri,

- Tarım arazilerinin 31 Aralık 2019 tarihinden önce en az 3 yıl kullanan kullanıcılarına doğrudan 10 yıl süre ile kiralanmasında başvuru süresi

- Hazine taşınmazlarının İmar Barışı kapsamında satışında başvuru süresi 31 Aralık 2022 tarihine kadar uzatıldı. 

Hazine taşınmazlarının imar barışı kapsamında satışı için üç şart

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, daha sonra "Hazine Taşınmazlarının İmar Barışı Kapsamında Satışında Başvuru Süresi Uzatıldı El Rehberi" hazırladı. 

Bakanlığın açıklamasına göre belediye ve mücavir alan (belediye sınırları dışında bulunan, imar mevzuatına göre bu belediyenin sorumluluğunda bulunan topraklar) sınırları içinde bulunan Hazine taşınmazları 600 metrekare, belediye ve mücavir alan sınırları dışındaki Hazine taşınmazları ise 2 bin metrekareye kadar satılabiliyor. 

Samandağ/Hatay Fotoğraf: AP

Hazine taşınmazlarının imar affı kapsamında satışı için de üç şart var: 

- Üzerinde 31 Aralık 2017 tarihinden önce yapılmış yapı bulunması

- Bu yapı için, yapı kayıt belgesi alınmış olması 

- 31 Aralık 2022'den önce satın alma başvurusunda bulunulmuş olması

Hangi kolaylıklar getirildi?

Bu taşınmazların satın alınması içinde bazı kolaylıklar sağlanmıştı: 

- Satış bedelinin tamamının peşin ödenmesi hâlinde yüzde 20 indirim

- En az yarısının ödenmesi hâlinde yüzde 10 indirim

- Taksitli satışlarda satış bedelinin en az yüzde 10'u peşin, kalanı 5 yıla kadar taksit imkânı. Taksit tutarlarına kanuni faiz oranının yarısının uygulanması

- Yapı kayıt belgesinin alındığı tarih ile satış tarihi arasındaki dönem için ecrimisil alınmaması. (Ecrimisil: "Haksız işgal tazminatı" olarak da bilinen bu kavram, bir kişinin tamamen kendisine ait olmayan bir taşınmazı kullanması sonucunda taşınmaz sahibine ödeyeceği tazminatı kapsıyor)

- Satışı takip eden yıldan itibaren 5 yıl süreyle emlak vergisi muafiyeti

- KDV, damga vergisi ve tapu harcı muafiyeti

Bakanlık, satışı mümkün olmayan taşınmazları da şu şekilde sıralamıştı: 

35 CHP'li vekil "kabul" oyu verdi

Şimdi 7 Nisan 2022'ye geri dönelim. 

"Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi"nde Hazine taşınmazlarının satışı dışında da başlıklar bulunuyordu. 

Vergi kanunlarına göre tutulan defter ve kayıtlar üzerinde hile ve tahrif edenler ve yanıltıcı belge düzenleyenler hakkındaki hapis cezasının üst sınırının 3 yıldan 5 yıla çıkarılması, muhtar ücretlerinin artırılması, finans sektöründe faaliyette bulunan bazı kurumlar için kurumlar vergisi oranının yüzde 25'e çıkarılması, Türkiye'deki Ar-Ge faaliyetleri sonucunda geliştirdikleri elektrik motorlu taşıt araçlarını Türkiye'de imal eden mükelleflere bu araçların geliştirilmesine yönelik verilen ve yatırım teşvik belgesi kapsamında yer alan mühendislik hizmetlerinin 31 Aralık 2023'e kadar KDV'ye tabi olmaması bu başlıklar arasındaydı. 

2018'de resmileşen imar affının içinde yer aldığı torba yasaya CHP'den sekiz vekilin "evet" demesi, 123 vekilin ise oylamaya katılmaması çok tepki almıştı. 

Hazine taşınmazlarının imar affı kapsamında satışının uzatılmasının oylandığı 7 Nisan 2022 tarihli birleşimde ise 99 CHP'li vekil oylamaya katılmadı, bir vekil "çekimser" oyu verdi, 35 CHP'li vekil ise "kabul" oyu verdi. Kabul eden CHP üyelerinin listesi şu şekilde: 

Yasa teklifini reddedenlerin tamamı HDP'den

Torba yasaya "ret" oyu veren 12 kişinin tamamı ise Halkların Demokratik Partisi (HDP) üyesi. HDP'den 44 kişi ise oylamaya katılmadı. 

Diğer partiler için ise durum şu şekilde: 

AK Parti: 222 vekil kabul oyu verdi, 63 kişi oylamaya katılmadı

MHP: 31 kişi kabul ederken, 17 kişi katılmadı

İYİ Parti: 10 isim "kabul" oyu verdi, 25 vekil oylamaya katılmadı, Erzurum Milletvekili Muhammet Naci Cinisli ise İYİ Parti'de "çekimser" oyu veren isim oldu. 

Türkiye İşçi Partisi'nin dört milletvekili de oylamaya katılmayan isimler arasındaydı. 

Yaklaşık 4 ay önce imar affı süresinin uzatılması için yasa teklifi veren Büyük Birlik Partisi lideri Mustafa Destici, Hazine taşınmazlarının satışındaki başvuru süresinin uzatılması oylamasına katılmadı. 

İYİ Partili Yaşar: Sadece para toplamak için bu yasayı çıkartıyorsunuz

Peki kanun teklifinin görüşüldüğü, 77'nci birleşimde "imar affı" ile ilgili kim ne söylemişti. 

İYİ Parti Yerel Yönetimler Başkan Yardımcısı Bedri Yaşar, "Yine, torba yasayla beraber imar affı süresinin uzatılması ki biliyorsunuz, daha önce zaten bir imar affı çıkarmıştık, 24 milyar da oradan para toplamıştınız" diyerek başlamıştı söze. 

İYİ Parti Samsun Milletvekili Bedri Yaşar/ Fotoğraf: AA

Samsun Milletvekili Yaşar'ın açıklamasına göre bu paralar toplanırken, istisnalardan istifade edilirken müracaatların hiçbiri, "deprem riski var mı yok mu, deprem bölgesinde mi değil mi" şeklinde bir incelemeye tâbi tutulmadı. 

Oylamaya katılmayan Yaşar, "Bugün de aynı şekilde hiç bununla ilgili araştırma yapmadan, sadece ve sadece gelir elde etmek için, para toplamak için bu yasayı çıkarıyorsunuz, bunun mahzurlarını gelecekte yine göreceğiz hâlbuki bununla ilgili ciddi bir inceleme yapılması lazım" ifadelerini kullanmıştı. 

CHP'li Zeybek: Hobi bahçeleri affedildi, tarım toprakları milyonlarca metrekare azaldı

Oylamaya katılmayan ve oturumda söz alan diğer bir isim ise CHP İstanbul Milletvekili Gökan Zeybek'ti. 

Zeybek, Hazine arazisi üzerindeki mülkiyet sahipleriyle ilgili 2018'in 31 Aralığına kadar başvuru süresi verildiğini, 31 Aralık 2019 tarihine kadar bedellerin yatırılmasının istendiğini hatırlattı. 

Zeybek, "Tabii, bu bedelleri müracaat eden vatandaşlar, 2018 yılından başlayan büyük ekonomik çöküntüyle birlikte yatıramadılar. Şimdi, bu uzatılıyor" demişti. 

"Peki, ne getirdi bu imar barışı?" diyen CHP'li vekil, şunları söylemişti: 

Kaçak yapılaşmayı artırdı. Tarım arazilerinin içine 250 metrekarelik konut yapılarak "hobi bahçesi" adı altında Türkiye tarım topraklarının milyonlarca metrekare azalmasına yol açtı. 

Başka ne getirdi? Meralara ve yaylalara kaçak inşaatların yapılmasını. Çanakkale'den Mersin'e kadar bütün sahil boyunda, köylerde, özellikle de köy bölgelerindeki kaçak yapılaşmaların, inşaatların sayısının artmasına yol açtı. 

Başka ne getirdi? Sağlıklı ve nitelikli bina yapmak yerine kurallara uygun olmayan inşaatların çöplüğüne dönen bir ülkeye dönüştürdünüz. 

Ya, okullardan mimar, mühendis mezun ediyorsunuz, bir yandan da kaçak inşaatları sürekli olarak teşvik eden düzenlemeler getiriyorsunuz. O zaman bu kadar mimar, mühendis niye var? 

CHP İstanbul Milletvekili Gökan Zeybek/ Fotoğraf: Facebook

"5 kat yerine 7 kat imar veriyor"

Zeybek, "Millet yokluk içinde; millet kıtlık içinde; tam da bu dönemde getiriyorsunuz, diyorsunuz ki: ‘Bütçeye para lazım, müteahhitlere para lazım, para yatıranlara, dövizini TL'ye çevirip bankaya yatıranlara kur korumalı mevduat için para lazım. Nereden bulacağız? Hadi hazine arazilerini yeniden satalım" ifadelerini kullanmıştı. 

Gökan Zeybek ayrıca, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın bazı icraatlarını sıraladı: 

İstanbul'un Planlarını yapma yetkisi Büyükşehir Belediyesi'nde; Bahçelievler Belediyesi'nde olan E5 üzerinde 14 bin metrekarenin üzerindeki bir parsele Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı plan tadilatı yapıyor. 

Bakın, bütün Bahçelievler'de 1,5 emsal, 5 kat yükseklikken Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı bir mobilya şirketi tarafından toplanan 14 bin metrekarenin üzerindeki bu arsaya ikinin üzerinde bir emsal, 5 katın yerine de 7 kat imar veriyor. Niye veriyor? Çünkü hak ve adalet duygusunu bu mübarek ramazan gününde yüreğinde hissetmeyenler Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının koridorlarını doldurmuşlar. 

İYİ Partili Nuhoğlu: Sürenin uzatılması ihalesiz satışa kapı açacak

Oylamaya katılmayan İYİ Parti İstanbul Milletvekili Hayrettin Nuhoğlu, torba kanun teklifinin hazine taşınmazları ile ilgili kısmı içeren 13'üncü maddesi ile ilgili şöyle konuşmuştu: 

2018'de yürürlüğe giren 3194 sayılı İmar Kanunu'ndaki değişiklikle, ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı yapılar kayıt altına alınmıştı. 

Bu kapsamda, hazineye ait araziler üzerinde inşa edilmiş olan kaçak yapıların başvuru yapan hak sahiplerine satışı 31/12/2019'da sona ermişti. Şimdi yapılmak istenen, 31/12/2022'ye kadar yeniden başvuru hakkı tanımaktır. 

Sürenin uzatılmasıyla başvuruda bulunacak hak sahiplerine bulundukları yerlerin satılabilmesi ihalesiz şekilde sağlanmış olacaktır. 

İYİ Parti İstanbul Milletvekili Hayrettin Nuhoğlu/ Fotoğraf: İYİ Parti Basın Birimi

"Bir bakıma yeni bir ‘imar affı'"

Vatandaşlara sağlanan peşinat indirimi, faizlerin düşürülmesi ile ilgili konuşan Nuhoğlu, "Ödeme konusunda sağlanan kolaylıklarla hazine taşınmazlarının hızlı bir şekilde ekonomiye kazandırılmasının amaçlandığı görülmektedir. Bu suretle, satışlardan elde edilecek gelirin de yüzde 25'inin kentsel dönüşüme ayrılacağı belirtilmiştir" demişti. 

"Bi kanun teklifine, ihtiyaç duyulan hangi konuda olursa olsun iyi çalışılmalı, kanun teklifi geniş bir mutabakat sağlanarak hazırlanmalı ki ihtiyaca cevap versin" diyen Nuhoğlu şöyle devam etti: 

26'ncı Dönemde 3194 sayılı Kanun'da yapılan değişikliğin üzerinden bir sene geçmeden 27'nci Dönemde aynı Kanun'un aynı maddesi değiştirildi. Şimdi, aynı madde üzerinde bir kez daha değişiklik söz konusudur. Öyle anlaşılıyor ki iktidarın acil kaynak ihtiyacı oluştu, bir bakıma yeni bir "imar affı" anlamına geldiği için kişisel bazı beklentiler de karşılanmak istenmektedir. 

Bu sebeple bazı şüpheler uyandırmaktadır. Üzerinde konuştuğumuz 13'üncü madde Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu'nda da tartışılmalıydı. Aceleye getirilince ve ilgili komisyonlardan kaçırılınca teklif, eksikliklerle çıkmış oluyor. Dolayısıyla, verimli, nitelikli ve etkin bir sonuç alınamıyor.

Biz, vatandaşlara getirilen kolaylıklara karşı değiliz; biz, her zaman olduğu gibi bazı yandaş kişilere menfaat sağlanmasına karşıyız. 

Buradan beklenen gelirin ne kadar olduğundan ziyade, söylemek istediğimiz; bu gelirden ayrılacak olan yüzde 25'lik payın, Bakanlığın Dönüşüm Projeleri Hesabı'na değil, belediyelere aktarılmasıdır. 

Değerli milletvekilleri, "kentsel dönüşüme pay ayrılması" ifadesi kulağa hoş gelse de iktidarın bu konuda paraları yerinde kullanmadığı ve hiçbir başarı göstermediği açıktır. 

"Kentsel dönüşüm, ülkemizin deprem kuşağı üzerinde yer alması, kaçak yapıların çoğalması, hatalı malzeme kullanılması ve mühendis eli değmemiş olması sebebiyle ve de çoğunlukla ekonomik ömürlerini tüketmiş olması dolayısıyla risk altındaki bütün yapıların güvenli yapılara dönüştürülmesi işidir" diyen Nuhoğlu, bu konuda olumlu adımlar atılmadığını, Türk halkının oyalandığını aktarmıştı. 

"Yandaşlar önce, hazine taşınmazlarına ortak ediliyor"

Torba yasaya "kabul" oyu veren İYİ Parti Milletvekili Feridun Bahşi, pek çok farklı yasa başlığın bir arada değerlendirildiği "torba kanun" sistemini eleştirdi. 

İYİ Parti Antalya Milletvekili Feridun Bahşi/ Fotoğraf: İYİ Parti Basın Birimi

"12 Eylül darbesi sonrası kurulan hükûmetler torba kanunu yol ettiler ancak AK Parti hükûmetleri artık işin suyunu çıkardı" diyen Bahşi, "Eskiden hiç olmazsa birbirleriyle ilintili maddeler bir torbaya doldurulurdu, şimdi artık hiçbiriyle hiç ilgisi olmayan konular aynı torbaya doldurulup "yasa teklifi" diye önümüze getiriliyor ve parmak çoğunluğuyla kabul ediliyor" ifadelerini kullanmıştı. 

Hazine taşınmazlarının satılması ve hızlı şekilde ekonomiye kazandırılmasının amaçlandığını da hatırlatan Antalya Milletvekili, "Bugüne kadar imar uygulamaları, parselasyon ve kadastro çalışmalarıyla yandaşlar önce, hazine taşınmazlarına ortak edilmekte yani taşınmazlar hisseli hâle getirilmekte, sonra da yandaş hissedarlara ihalesiz olarak belirlenen fiyatlardan satılmaktadır; aynı usul, kiraya verilen taşınmazlar için de geçerlidir" demişti. 

Bu tür satışların Anayasa'ya aykırı olduğunu aktaran Bahşi, şunları söylemişti:

Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemiyle başlayan ve son bir yılda iyice derinleşen ekonomik krizin neticesinde kamuya ait varlıkların hızla satışının gerçekleşmesi için devamlı bir düzenlemeler zinciri getirilmektedir. 

Torba kanunlar içine yerleştirilen ve mühendislik çalışmalarıyla yandaşa rant sağlayan maddelerle kamu kaynakları israf edilmektedir. 

Yandaş müteahhitlerden Cengiz Holding yani Mehmet Cengiz'in AK Parti iktidarı döneminde aldığı gayrimenkul sayısı 195'tir, bu konuda başka bir şey söylemeye gerek var mı arkadaşlar? 

İktidarın birbiri ardına her seçim öncesinde çıkardığı imar affı yasasıyla Diyarbakır’da kayıt dışı, ruhsatsız, imara aykırı 34 bin yapının imar affından yararlandırıldığı ortaya çıktı.

Özgür CEBE

Yayınlanma: 12:37 - 21 Şubat 2023 Güncellenme:

Hükümetin imar affı kanunuyla gecekondulaşmanın had safhada yaşandığı Diyarbakır'da son çıkarılan imar affı yasasıyla 34 bin 729 konut ve bağımsız bölümden oluşan işyerlerinin kayıt altına alındığı ve ‘kaçak yapı’ statüsünden çıkarıldığı öğrenildi.

İmar affı için 8 Haziran-31 Ekim 2018 tarihleri arasında başvurular Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüklerince alındı. Ancak yoğun talep gelmesi üzerine bu süre 31 Aralık 2018 tarihine kadar uzatıldı. Son çıkarılan imar kanunuyla bakanlık 20 milyar lira gelir elde etti.

DEVLET-VATANDAŞ HELALLEŞMESİ

Kaçak, imara aykırı biçimde inşa edilmiş, taşkın inşaat ve imar kirliliğine yol açabilecek düzeydeki yapılara, af kapsamında, yapı kayıt belgesi verilerek yasal statüye kavuşturuldu. Diyarbakır Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü de İmar affıyla ilgili başvurular için il binasında bir ekip oluşturup başvuruları aldı ve adına “Devlet ile vatandaşın helalleşmesi” denildi. Görevli personel tarafından yapılan bilgilendirmede ve hazırlanan broşürlerde şöyle denildi:

“DEPREM  SORUMLULUĞUNU ALMAZSANIZ SÜREÇ UZAR”

“Kaçak nitelikte olduğu için altyapı hizmetinden yararlanamayan yapılar yapı kayıt belgesi aldıktan sonra tüm alt yapı hizmetlerinden yararlandırılacaktır. İmar barışı kapsamında yapı kayıt belgesi verilen ruhsatsız yapıların depreme dayanıklı olup olmadığı konusunda herhangi bir inceleme yapılmayacaktır.

Deprem riskine karşı güvencenin yapı sahibinin beyanı esas alınarak işleme konulacaktır. Yasadan yararlanmak isteyen o yapı sahibi bu sorumluluğu yükleniyor. Eğer burada pratikliği sağlayamazsak, yani bu sorumluluğu sizler üstlenmezseniz bu işlemeler çok uzun yıllar alır.

Başvurular alındıktan sonra o yapının olduğu alanlar kentsel dönüşüm alanı, riskli alan olarak ilan edildiği zaman mülkiyet sorunları artık çözüldüğü için çok büyük bir pratiklik sağlayacak. Bu nedenle yapının depremsellikle ilgili hususlarındaki sorumluluğu başvuru sahibine yüklenmiştir. Bunu kabul ettiğiniz taktirde işlemleri başlatabiliriz.”

10 MASALIK OFİS KURUP CAZİP HALE GETİRDİLER

Başvuru yapan vatandaşlara imar affını cazip kılabilmek için il müdürlüklerinde verilen bilgilendirmelerde, ayrıca yapı kayıt belgesi alanların evlerini ipotek ettirebilecekleri, bankalara teminat gösterebilecekleri, elektrik, su, doğalgaz gibi her türlü abonelik ve alt yapı hizmetlerinden kat mülkiyetli yapılarla eşdeğer yararlanabilecekleri anlatıldı.

Online başvuru yapamayanlar, dijital sistemi kullanamayan veya internet bağlantısı olmayan vatandaşlara bu iş için ayrılmış özel ofislerde 10 ayrı masa oluşturuldu ve her türlü bilgilendirme ve brifing faaliyeti yürütüldü.

depremDiyarbakırdoğalgazinternetseçim

Kahramanmaraş'ta meydana gelen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremler sonrası can kaybı 9 bin 57'ye yükseldi. Yaralı sayısı 52 bin 979, yıkılan bina sayısı ise 6 bin 444 olarak kayıtlara geçti.

2018 yılında Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum Gaziantep’te 76 bin 605, Hatay’da 71 bin 738 imar barışına ilişkin başvuru olduğunu belirtti. Gelinen noktada istatistiki bir bilgi yok ancak bu sayının bugün çok daha yüksek olduğu tahmin ediliyor.

AKP iktidarı öncesindeki 1955-2002 yılları arasında imar affı 47 yılda 8 kez gündeme geldi. AKP’nin 20 yıllık iktidarında planlanan 9. imar affı  bu yıl reklamlarla kamu oyuna bildirildi.

İMAR AFFI NEDİR?

İmar mevzuatına veya ruhsata aykırı yapılara verilecek yapı kayıt belgesiyle kaçak yapılara resmi olarak izin verilmesidir

İMAR AFFI İLK KEZ NE ZAMAN ÇIKTI?

İlk defa 1984 yılında uygulanan imar affı, sonraki 36 yıl içinde çok kez tekrar kanunlaştırıldı.

En son imar affı, Haziran 2018 genel seçimlerinden önce imar barışı adı altında yürürlüğe girdi.

İmara aykırı, ruhsatsız veya ruhsat eklerine aykırı olan yapıların kayıt altına alınmasıyla bu yapılara yasallık kazandırmak amaçlandı.

İmar Barışı kapsamına 31 Aralık 2017 tarihinden önce ruhsatsız veya ruhsat eklerine aykırı yapılmış kırsal ve kentsel alanlardaki tüm yapılar alındı.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın 2018'deki açıklamasında imar barışıyla Yapı Kayıt Belgesi alan binalar için yıkılma endişesinin son bulacağı vurgulandı.

Ancak deprem açısından yapılarda alınması gereken tedbirlerin kat maliklerine düştüğü belirtildi.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın 2018 yılında yayımladığı imar barışı kitapçığına göre Türkiye'de imara aykırı yapılar %50'nin üzerinde.

Bu da yaklaşık 13 milyon binaya denk geliyor.

İstanbul'un Kartal ilçesinde Şubat 2019'da bir binanın çökmesi sonucu 21 kişi hayatını kaybetti.

Yıkılan binanın beş katının ruhsatlı olduğu, ancak üç katının kaçak inşa edildiği ve imar affından faydalandığı ortaya çıktı.

İMAR REKLAMINDA HANGİ ÜNLÜLER OYNADI?

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 2018 yılında çekilen imar barışı reklam filmi yeniden gündem oldu. İmar affı reklam filminde oyuncu ve karikatürist Hasan Kaçan yer almıştı.

Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren İmar Barışı için vatandaşlar nereye başvuracak? İmar Barışı’ndan kimler yararlanabilecek?

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın verilerine göre imara aykırı yapılar yüzde 50’nin üzerinde. Bu da yaklaşık olarak 13 milyon bağımsız birime tekabül ediyor. Yine bakanlığın yaptığı bilgilendirmeye göre yapılardaki mevcut aykırılıkların büyük çoğunluğu 1950-2000 yılları arasındaki yapılaşmalardan kaynaklanıyor.

HANGİ YAPILAR FAYDALANACAK?

31 Aralık 2017 tarihinden önce ruhsatsız veya ruhsat eklerine aykırı yapılmış kırsal ve kentsel alanlardaki tüm yapılar İmar Barışı kapsamına alındı. Sadece Boğaziçi Sahil Şeridi ve öngörünüm bölgesi ile İstanbul Tarihi Yarımadanın Sultanahmet ve Süleymaniye çevresi ve Gelibolu Tarihi Alan’da belirlenen yerler bu kapsamın dışında tutuldu. Ayrıca başkasına ait taşınmazlar üzerinde yapılan yapılar ile hazineye ait olup sosyal donatı için tahsisli arazi üzerindeki yapılara yapı kayıt belgesi düzenlenemeyecek.

KAT MÜLKİYETİNE GEÇİŞ OLACAK MI?

İskan alınamadığından kat mülkiyeti kurulamayan yapılarda yapı kayıt belgesi alındıktan sonra aşağıdaki koşullarla cins değişikliği ve kat mülkiyeti tesis edilebilecek:

-Yapı kayıt belgesi alındıktan sonra maliklerin tümünün muvafakat etmeleri ve varsa umumi hizmete ayrılan yerlere denk gelen alanların terk edilmesi şartıyla, yapı kullanma izin belgesi aranmaksızın, tapuda bu yapıyla ilgili cins değişikliği ve kat mülkiyeti tesis edilebilecek.

-Yani kat mülkiyetinin kurulması için maliklerin tamamının anlaşması ve imar planında, yol, yeşil alan, park gibi alanların terk edilmesi gerekecek. Bu durumda, daha önce yapı kayıt belgesi bedeli olarak ödenen bedel kadar bir bedel daha ödenecek.

HAZİNE ÜZERİNDEKİ YAPILARIN DURUMU?

Hazine taşınmazı üzerindeki yapılara da yapı kayıt belgesi verilebilecek. Hazine taşınmazı üzerindeki yapı sahipleri yapı kayıt belgesi aldıktan sonra yapının bulunduğu arsayı satın almak üzere Çevre ve Şehircilik Bakanlığına müracaat edebilecek ve yıllardır kullandıkları arsalarını rayiç bedel üzerinden satın alabilecekler.

NELER DEĞİŞECEK?

İmar Barışı’ndan faydalanan ve yapı kayıt belgesi alan yapılara elektrik, su ve doğal gaz bağlanabilecek. İmar Kanununa göre alınmış yıkım kararları ile tahsil edilemeyen para cezaları iptal edilecek. Yapı kayıt sahipleri kendi mülklerini ekonomik bir değer olarak gösterebilecekler.

MÜRACAATLAR NASIL YAPILACAK?

-Vatandaşların kendi rızası ile müracaatı ve kendi beyanı esas alınacak.

-Müracaatlar e-devlet sistemi üzerinden veya Bakanlığın yetkilendireceği kuruluşlara başvurularak yapılabilecek ve başvurular e-devlet sistemi üzerinden takip edilebilecek.

-Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri de bu konuda vatandaşlara danışmanlık hizmeti verecek.

Kadıköylüler için de Kadıköy Halk Eğitim Merkezi'nde irtibat ve başvuru ofisi açıldı. İmar Barışı'ndan faydalanmak isteyen vatandaşlar haftaiçi günlerinde başvuru yapabilecek. Ofis 31 Ekim'e kadar hizmet verecek. 

SON TARİH NE ZAMAN?

Başvurular 31.10.2018 tarihine kadar devam edecek.

BEDEL NASIL HESAPLANACAK?

Yapı kayıt belgesi başvuru bedeli; arsa emlak değeri ile yapı yaklaşık maliyeti toplamı üzerinden konutlarda yüzde 3, ticari kullanımlarda ise yüzde 5 olacak şekilde hesaplanacak.

SON ÖDEME TARİHİ NE ZAMAN?

Yapı kayıt belgesi bedeli en son 31.12.2018 tarihinde kadar yatırılabilecek. Gerek görülmesi halinde başvuru ve ödeme süresi Bakanlar Kurulu’nca bir yıla kadar uzatılabilecek.

BELGESİ ALINAN YAPI YENİLENEBİLECEK Mİ?

Alınacak yapı kayıt belgesi, yapının yeniden yapılmasına veya kentsel dönüşüm uygulamasına kadar geçerli olacak. Yapı kayıt belgesi düzenlenen yapıların yenilenmesi durumunda yürürlükte olan imar mevzuatı hükümleri uygulanacak ve düzenlenen yapı kayıt belgesi imar açısından herhangi bir kazanılmış hak sağlamayacak. 

“DÜZENLEME GERİ ÇEKİLMELİDİR”

Öte yandan meslek örgütleri yasaya tepki göstermeye devam ediyor. TBMM gündemine getirilen torba yasa içerisinde bulunan imar affı düzenlemesine ilişkin TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Emin Koramaz 9 Mayıs 2018 tarihinde bir basın açıklaması gerçekleştirdi. Bu tasarı ile yeterli mühendislik hizmeti almadığı için depreme dayanıklı olmayan binaların meşrulaşacağını ifade eden Koramaz açıklamasında şu değerlendirmelerde bulundu:

“Ülkemizde, 1950’li yıllardan itibaren uygulanan neoliberal ekonomik politikalar sonucu, kentlere yönelen kontrolsüz ve hızlı göç ve beraberinde gelen kaçak yapılaşma hazine arazilerinin işgaliyle başlamış daha sonra tarım alanlarına, kıyılara, ormanlara, meralara, yaylak ve kışlaklar ile doğa koruma alanlarına doğru genişlemiştir.

Cumhuriyet döneminde 14 kez imar affı çıkarılmıştır. Bu aflar toplumda kanun dışı uygulamaların bir şekilde yasallaştırılacağı algısının pekişmesine neden olmaktadır. Halen ülkemizdeki yapı stokunun yüzde 60’ı kaçak yapıdır.

Sağlıklı kentleşmenin ve güvenli yapılaşmanın birinci derecede sorumlusu olan iktidar, mülkiyet, yapı grubu ve yapı sınıfı gibi idari ve teknik konuları mal sahibinin beyanına bağlayan tasarı ile bilimi, tekniği ve uygulayıcıları olan mühendis, mimar ve şehir planlama mesleklerini inkâr ettiği gibi vatandaşlarımızın can ve mal güvenliğini de yok saymaktadır.

Vatandaşlarımızın can ve mal güvenliğini seçim odaklı hesaplarınıza alet etmeyin ve derhal bu tasarıyı geri çekin.”

Etiketler; kadikoy istanbul deprem tmmob imar imarbarışı