Imge Anlamı Nedir

İmge, yaşantımızda sık kullanılan kelimelerden birisi olarak karşımıza çıkar. Hem sosyal medyada hem de gündelik yaşantıda kullanılan imge kelimesi, uzun yıllardan beri dilimizdedir. Türk Dil Kurumu'na (TDK) göre farklı anlamları olan imge kelimesi, Türkçe'de tek başına ya da çeşitli cümleler eşliğinde kullanılabilir. İmge kelimesi ne demek, TDK'ya göre anlamı nedir sorularının cevabını arayanlar için sabah.com.tr doğru adres! Peki, imge kelimesi ne demek, TDK'ye göre anlamı nedir? İmge kelimesinin kökeni ne, imge kelimesinin kaç anlamı var? İşte, TDK bilgileri ile merak edilenler…

İMGE NE DEMEK, NEDİR? TDK'YE GÖRE ANLAMI

İmge kelimesi, dilimizde oldukça kullanılan kelimelerden birisidir. TDK'ye göre imge kelimesi anlamı şu şekildedir:

- Zihinde tasarlanan ve gerçekleşmesi özlenen şey, hayal, hülya
- Genel görünüş, izlenim, imaj
- Duyu organlarının dıştan algıladığı bir nesnenin bilince yansıyan benzeri, hayal, imaj
- Duyularla algılanan, bir uyaran söz konusu olmaksızın bilinçte beliren nesne ve olaylar, hayal, imaj

İMGE KELİMESİ CÜMLE İÇERİSİNDE KULLANIMI

- Efsanevi asi kız imgesine, bu imgenin kararlı ödünsüzlüğüne kavuşabilirdi.

Resim, hayal, zihindeki görsel canlandırma, hayal gücünün yarattığı temsil, duyularla algılanan şeylerin zihindeki izi, herhangi bir şeyin genel izlenimi, nesnenin zihinde dönüştürülmesi, yeniden üretilmesi biçiminde anlaşılmakta ve tanımlanmaktadır. Kavram olarak edebiyatın yanı sıra psikoloji, sosyoloji, estetik, güzel sanatlar alanlarında da kullanılmaktadır.  

Bu çerçevede kavramın çeşitli sınıflandırmaları yapılmaktadır. Duyulara bağlı olarak görsel, işitsel, koku, tat ve dokunma; bunların ayrıntılarından oluşan renk, hareket, ısı, basınç imgelerinden ve farklı duyuların algısını birleştiren sinestetik imgelerden söz edilmektedir. Bunların dışında duyumsal ve zihinsel, hakiki ve mecazi, statik (sabit) ve dinamik (hareketli), bağlı ve serbest imgeler gibi ayrımlar da yapılmaktadır. İmge aynı zamanda “tekrarlanan imge” diye tanımlanan sembol (simge) kavramıyla, “ana”, “temel” veya “asli” imge olarak değerlendirilen arketip ve mit kavramlarıyla da yakından ilişkilidir. İmgenin sadece bir tasarım, izlenim değil; aynı zamanda öznenin özel bir kavrayışı, özgün bir yorumu olduğu da belirtilmektedir. Bu bağlamda imgenin kavram taslağı gibi düşünüldüğü görülmektedir.

Edebî eserlerde imge ,kurmacadan biyografiye kadar değişik nesir türlerinde özellikle kişi, nesne, mekân temsilini etkili bir biçimde sunmak maksadıyla kullanılsa da esasen şiir türünün temel yapı ögelerinden birisidir. İmge, ardışık sıralanmayı kıran ses düzenlemeleriyle birlikte şiirin düzyazıdan ayrılmasını sağlayan ögedir. İster dış dünyada karşılığı olsun ister olmasın imge, şiir dilinin iletişim dilinden ayrılmasını sağlayan asıl unsurdur. Mecaz ve metafor teknikleriyle sağlanan imge sayesinde şiir hem sözcük, ibare ve/veya metin düzeyinde iletişim işlevinden uzaklaşarak kendi üstüne kapanan ve böylece dili sanatlaştıran bir rol oynar hem de akli mekanizmaların dışında bir hakikat arayışı yahut ifadesine imkân oluşturur.Türk şiirinde gerek sözcük ve ibare düzeyinde gerekse şiirin tamamını kuşatan çok çeşitli imge örnekleri görülür. Şiirin bütününü toplayan bir merkezî imgeden söz etmek her zaman mümkündür. Şiiri oluşturan bütün diğer imgelerin bu merkezî imge etrafında örüldüğü söylenebilir. Divan şiirinde daha ziyade redif olarak seçilen sözcüğün, mesela Fuzuli’nin (ö. 1556) “Su Kasidesi”ndeki su imgesinin bu işlevi gördüğü; modern şiirde ise çoğunlukla başlık olarak kullanılan ve metin içerisinde de sık sık tekrarlanan sözcük, ibare yahut söz grubunun merkezî bir imge oluşturarak şiir için bütünlüklü bir yapı oluşturduğu söylenebilir.

Yılmaz Daşçıoğlu

Kaynakça

Aksan, Doğan. Şiir Dili ve Türk Şiir Dili. ty.

Huyugüzel, Ömer Faruk. “İmaj.” Eleştiri Terimleri Sözlüğü içinde İstanbul: Dergâh Yayınları,2018.

Karataş, Turan. Edebiyat Terimleri Sözlüğü, 2011.

Marin, Louis. İmgenin İktidarları. Çev. Muna Cedden. Ankara: Dost Kitabevi, 2013. 

Wellek-Varren. Edebiyat Teorisi. Çev. Ö.Faruk Huyugüzel. İstanbul: Dergâh Yayınları, 1993.

Yalçın Armağan. İmgenin İcadı. İstanbul: İletişim Yayınları,2019.