Birçok konuyu kapsayan immünoloji tam olarak nedir? Hangi hastal&#;klarla ilgilenir ve ya&#;am&#;m&#;zda neden bu kadar önemlidir? &#;mmünoloji ve alerji hastal&#;klar&#; hakk&#;nda bilmeniz gereken her &#;eyi yaz&#;m&#;z&#;n devam&#;nda bulabilirsiniz.
&#;mmünoloji Nedir?
Vücut içerisinde yabanc&#; ve zararl&#; etkenlere kar&#;&#; do&#;ru yan&#;t&#; verebilme yetene&#;ine immünite ad&#; verilen bir sistem vard&#;r. &#;mmünoloji de k&#;saca immünite sistemini yani ba&#;&#;&#;&#;kl&#;k sistemini inceleyen bir bilim dal&#; olarak bilinir. Frans&#;zcada “immunologie” olarak geçen kelime, dilimize immünoloji olarak yerle&#;mi&#;tir.
&#;mmünoloji Dal&#; Neden Gereklidir?
Ba&#;&#;&#;&#;k sistemi insanlar&#; çe&#;itli savunma yollar&#; ile enfeksiyonlara kar&#;&#; koruma görevi görür. Ba&#;&#;&#;&#;k sistemi herhangi bir &#;ekilde zarar gördü&#;ünde, ba&#;&#;&#;&#;kl&#;k sisteminde önemli say&#;lacak kusurlar olu&#;tu&#;unda veyahut konak hücre ve dokular&#;n&#; korumak yerine tam tersi olarak onlara zarar verece&#;i tepkiler olu&#;turmak zorunda kald&#;&#;&#; baz&#; durumlarda birçok hastal&#;&#;a sebebiyet verebilir.
Örne&#;in ba&#;&#;&#;&#;kl&#;k sistemi olmas&#; gerekti&#;i gibi çal&#;&#;m&#;yor ise alerji ve kanser gibi çe&#;itli hastal&#;klara neden olabilir. Ayn&#; zamanda ba&#;&#;&#;&#;kl&#;k sistemi hastal&#;klar&#; tümör ve enfeksiyon risklerinden dolay&#; ortaya ç&#;kar.
&#;mmünolog Nedir?
Ba&#;&#;&#;&#;kl&#;k sistemi canl&#;lar için oldukça önemlidir. Sistemi inceleyen bilim dal&#;na immünoloji ad&#; verilirken, bu bilim dal&#;nda çal&#;&#;malar yapan ki&#;iye de immünolog ya da immünoloji uzman&#; denir. Sahip olduklar&#; görev nedeniyle büyük öneme sahip bilim insanlar&#; olarak bilinirler.
Ba&#;&#;&#;&#;kl&#;k Sistemi Neden Güçsüz Kal&#;r?
Primer olarak bilinen birincil immün yetersizlikler, sistemde görev alan hücre veya organlar&#;n i&#;lev ve say&#;sal yetersizli&#;ine neden olan do&#;u&#;tan gelen bir genetik bozukluk sonucunda ortaya ç&#;kar.
Bir di&#;er yetersizlik ise, ikincil immün yetersizliklerdir. &#;kincil yetersizlikler ba&#;ka hastal&#;klara ba&#;l&#; olarak geli&#;ir. Çe&#;itli viral enfeksiyonlar -yani HIV, suçiçe&#;i ve k&#;zam&#;k gibi- lösemiler, &#;eker hastal&#;&#;&#;, böbrek ve karaci&#;er yetersizli&#;i, alkol ba&#;&#;ml&#;l&#;&#;&#; gibi hastal&#;klar ya da süt çocuklu&#;u dönemi, ya&#;l&#;l&#;k dönemi gibi dönemlerde ba&#;&#;&#;&#;kl&#;k sistemi zay&#;flar.
&#;mmünoloji Hangi Hastal&#;klarla &#;lgilenir?
Ba&#;&#;&#;&#;kl&#;k sistemini zay&#;flatan ya da ba&#;&#;&#;&#;kl&#;k sisteminin zarar görmesiyle ortaya ç&#;kan hastal&#;klardan sizlere bahsettik. Peki immünoloji bölümü tam olarak hangi hastal&#;klarla yak&#;ndan ilgilenir?
- Ast&#;m
- &#;laç, çimen, besin, böcek gibi alerjik rahats&#;zl&#;klar
- Mesleki alerjik rahats&#;zl&#;klar
- &#;mmünoterapi
- Alerjik rinit
- Alerjik göz ve deri rahats&#;zl&#;klar&#;
- Kronik öksürük
- Bu tarz hastal&#;klar immünoloji hastal&#;klar&#; aras&#;nda yer al&#;r.
Primer &#;mmün Yetmezlik Nedir?
Ba&#;&#;&#;&#;kl&#;k sistemini zay&#;flatan kal&#;tsal geçi&#;li hastal&#;klara primer immün denir. K&#;saca PIY olarak bilinen primer immün yetmezlik, bugüne kadar ’den fazla ki&#;ide görülmü&#;tür. Nadir görülen bir hastal&#;kt&#;r. Daha çok akraba evliliklerinden kaynakl&#; olarak görülür. Çocukluk ya da yeti&#;kinlik döneminde de görülebilir.
Primer immün yetmezlik için erken tan&#; oldukça önemlidir. Eri&#;kinlik döneminde belirtiler farkl&#; &#;ekillerde görülebilir. Yine de en önemli primer immün yetmezlik belirtisi, enfeksiyonlar&#;n tekrar etmesidir.
Primer &#;mmün Yetmezli&#;i Belirtileri Nelerdir?
&#;mmünoloji hastal&#;klar&#; belirtileri çe&#;itlilik gösterebilir. Ki&#;ilerde görülen en belirgin belirtiler a&#;a&#;&#;daki gibidir:
- Vücutta iyile&#;meyen yaralar
- Lenf bezinin ya da dala&#;&#;n büyümesi
- Tekrarlayan tedavisi zor ve hayat&#; tehdit eden enfeksiyonlar
- &#;ç organlarda ya da ciltte apse olu&#;umu
- Tekrarlayan ate&#;
- Ailede immün yetmezli&#;i ya&#;ayan birinin olu&#;u
- Zatürre, sinüzit ve kulak enfeksiyonlar&#;n&#;n tekrarlanmas&#;
- Di&#; eti iltihaplar&#;n&#;n tekrarlamas&#;
- Di&#;lerin erken dökülmesi
- Deride ya da genital bölgede çok say&#;da si&#;il bulunmas&#;
Primer &#;mmün Yetmezli&#;i Tan&#;s&#; Nas&#;l Konur?
Belirtilere sahip olan ve immün yetersizli&#;i ya&#;ad&#;&#;&#;n&#; dü&#;ünen ki&#;iler immünologlara ba&#;vurmal&#;d&#;r. &#;lk olarak genel tarama testleri yap&#;l&#;r. Ard&#;ndan ba&#;&#;&#;&#;kl&#;k yetmezli&#;i konusunda uzman ki&#;iler taraf&#;ndan de&#;erlendirilen ak&#;m sitometri gibi bir dizi test yap&#;l&#;r. Bunlar&#;n sonucunda belli bir tan&#; ortaya ç&#;kar.
Primer &#;mmün Yetmezli&#;i Tedavisi Nas&#;l Yap&#;l&#;r?
Primer immün yetmezli&#;inin tedavisi, immün tipine göre de&#;i&#;im gösterir. IgG tedavisi ad&#; verilen tedavi ile enfeksiyon s&#;kl&#;&#;&#; azalt&#;lmaya çal&#;&#;&#;l&#;r. Bu tedavi doktor gözetimi alt&#;nda saatlik bir i&#;lem &#;eklinde ilerler. Di&#;er bir tedavi ise subkutan immunoglobulin tedavisidir. Bu tedaviyi hasta evde kendi ba&#;&#;na da uygulayabilir. Nadir yan etkileri görülür. Ayn&#; zamanda bu hastal&#;&#;a sahip ki&#;ilerin düzenli olarak doktor kontrollerine gitmesi oldukça önemlidir.
&#;mmünolojide Alerji Tedavisi Nas&#;l Yap&#;l&#;r?
Alerji tedavilerinde çe&#;itli ilaçlar kullan&#;l&#;r. Bu ilaçlar&#;n kullan&#;m&#;, alerji tedavisinde oldukça i&#;e yarad&#;&#;&#; görülmü&#;tür. Öncelik olarak alerji &#;üphesiyle hastaneye gelen ki&#;ilerden ayr&#;nt&#;l&#; olarak &#;ikayetlerin anlat&#;lmas&#; istenir. Ard&#;ndan gerekli kan ve doku örnekleri al&#;narak ki&#;inin neye alerjisi oldu&#;u tespit edilir. Elde edilen sonuca göre ise de ya ilaçla ya da immünoterapi tedavisi uygulan&#;r.
&#;mmünoterapi Nedir?
&#;mmünoterapi, ba&#;&#;&#;&#;kl&#;k sisteminin vücuttaki kanser hücreleri ile sava&#;mas&#;n&#; sa&#;layan biyolojik bir tedavi yöntemidir. &#;mmünoterapinin bulunmas&#; ve uygulanmas&#; ’l&#; y&#;llara kadar dayan&#;r. Günümüzde 20’ye yak&#;n kanser türü için immünoterapi yöntemi uygulamas&#; yap&#;l&#;yor. Ayr&#;ca çe&#;itli alerjilerin tedavisinde de immünoterapi yöntemi uygulan&#;r.
&#;mmünoterapinin Yan Etkileri Nelerdir?
&#;mmünoterapinin bilinen baz&#; yan etkileri vard&#;r. Peki bu yan etkiler nelerdir?
- Zay&#;fl&#;k
- Titreme
- Nefes darl&#;&#;&#;
- Ba&#; a&#;r&#;s&#;
- Kalp çarp&#;nt&#;s&#;
- Deride k&#;rm&#;z&#;l&#;k
- A&#;r&#;
- &#;i&#;me
- Ka&#;&#;nt&#;
- Yüksek yada dü&#;ük tansiyon
- Yorgunluk
- Mide bulant&#;s&#; ve kusma
- Ate&#;
- Kusma
- Eklem ya da kas a&#;r&#;s&#;
- &#;shal
- Sinüs t&#;kan&#;kl&#;&#;&#;
- Ba&#; dönmesi
ANASAYFAYA DÖNMEK &#;Ç&#;N TIKLAYINIZ