Inek Sütü Alerjisi Ek Gıda

Besin alerjisi, bağışıklık sisteminin bazı besinlerdeki maddeleri zararlı olarak görmesi sonucu oluşur. Besin alerjisi çocuklarda yaygın olarak görülen alerji türlerindedir. Özellikle çocukluk döneminde, inek sütü, yumurta, buğday, soya, fındık, yer fıstığı gibi alerjiler sık görülür. Bu alerjilerden bazıları ilerleyen yaşlarda düzelme eğilimi gösterir ancak bazıları ömür boyu devam edebilir. Alerjisi olan çocukların ek gıdaya geçmesinde izlenmesi gereken bir dizi yollar vardır. 

Alerjisi Olan Çocuklarda Ek Gıdaya Geçerken Nelere Dikkat Edilmeli?

Besin alerjisi olan bir çocukta ek gıdaya geçerken dikkatli olmakta fayda vardır. Çocuğa verilecek ilk besin yavaş yavaş ve kontrollü bir şekilde verilmelidir. Çocuğunuza besini verirken ilk önce küçük bir parçayı çocuğunuzun dudağına sürebilirsiniz. Daha sonra yaklaşık yarım saat bu bölgede meydana gelebilecek gelişmeleri izlemeniz gerekir. Verdiğiniz ilk besini daha sonra bir çay kaşığı vermelisiniz. Devam eden bir sonraki gün de aynı besini bir tatlı kaşığı çocuğunuza vererek kademeli bir şekilde ilerleyebilirsiniz. Çocuğunuzda ek gıdaya geçerken farklı gıdalar denememeniz gerekir. Çocuğunuz bir besine olan tepkisini en iyi şekilde ölçmek için bir süre aynı besini vermeniz gerekir. Yeni besinlere geçmeden önce bir besini en az 3 ya da 4 gün vermeniz gerekir. Aynı günde farklı öğünlerde dahi olsa aynı besinleri vermeniz gerekmektedir. Çocuğunuzda ek gıdaya geçerken verebileceğiniz besinler genellikle sebzelerdir. Çocuğunuzda ek gıdaya geçerken sebzeler ile başlangıç yapabilirsiniz. 

İnek Sütü Alerjisi Olan Çocuğunuza Farklı Sütler Vermeyin

İnek sütü alerjisi çocuklarda çok sık görülen bir alerjidir. İnek sütü alerjisi olan bebeklerin mama ile besleniyorsa eğer, inek sütü içermeyen alternatif mamalar ile beslenmesi gerekir. Çocuğunuzda inek sütüne karşı bir alerjik reaksiyon mevcut ise çocuğunuza keçi sütü gibi sütleri de vermemeniz gerekir. Keçi sütü tüketen çocukta çapraz reaksiyon meydana gelebilir. İnek sütü ve keçi sütü arasında bulunan çapraz reaksiyon sık görülen bir durumdur. Çocuğunuzun mevcut alerjisi ile çapraz reaksiyona neden olabilecek herhangi bir besini çocuğunuza vermemeniz gerekir. 

Sonuç olarak;

• Besin alerjisi olan çocuklarda ek gıdaya geçerken dikkatli olunması gerekir.
• Aynı anda birden fazla çeşitte gıda verilmemelidir.
• Çocuğunuzda çapraz reaksiyona neden olabilecek gıdalardan kaçınmanız gerekir. 
• Bir uzman kontrolünde beslenme listesi oluşturmanız çocuğunuzun sağlığı için faydalı olacaktır. 

Besin alerjisi belirtileri

Sağlık için sayısız faydası bulunan pek çok besin, içeriğindeki bileşenlerle kimi kişilerde alerjik sorunlara yol açabilir. Besin alerjisi son yıllarda dünyada olduğu gibi ülkemizde de özellikle kentte yaşayanlar arasında hızla artan bir sorun. Gerek çocuklarda gerekse yetişkinlerde pek çok şikayete yol açar. Besin alerjisinin boyutu bünyeden bünyeye değişmekle birlikte kimilerinde bir kimilerinde birkaç belirti birden ortaya çıkabilir. Besin alerjilerinin yol açtığı şikayetler şöyle sıralanabilir:

• Nefes darlığı
• Bulantı
• Karın ağrısı
• Hırıltılı solunum
• Morarma
• Mide ağrısı
• Atopik dermatit
• Kurdeşen
• Dilde şişme
• Damakta-gözde ve burunda kaşıntı
• Boğazda kaşıntı ve yanma

Bu belirtilerin yanı sıra bazı kişilerde anafilaktik şoka yol açarak ölüme bile neden olabilir.

Bebeklerde besin alerjisi

Bebeklerde besin alerjisini anlayabilmek son derece basittir. Sadece ilk 6 aydan sonra ek besinlere geçişte önemli bir kurala dikkat etmek yeterlidir. Bebeğinize vereceğiniz her bir yeni ek gıdayı mutlaka 3 gün arka arkaya verin. O süre içinde yeni sayılabilecek başka hiçbir besin vermeyin. 3 gün içerisinde besin alerjisi belirtilerinden biri veya birkaçı ortaya çıkıyorsa hemen o besini kesin. Besin alerjisi zaman içerisinde geçebilir ancak tedavide ilk basamak, alerjiye yol açan besinin diyetten tamamen çıkarılması.

Hem bebekler hem çocuklar hem de yetişkinlerde alerjiye sebebiyet veren besinler…

1. Süt

Süt alerjisi dünya genelinde çocuklarda en sık görülen alerji türü. Süt içildikten hemen sonra, bağışıklık sistemi süt proteinlerine karşı alerji antikorları üretir, iltihap hücrelerini harekete geçirir veya bunların birleşimiyle tepki gösterir. İnek sütü alerjisi, bebeklerde en sık görülen gıda alerjisidir. Erken bebeklik-çocukluk çağında, inek sütü alerjisi daha çok inek sütü ile beslenen çocuklarda görülür. Sadece anne sütünü emen çocuklarda inek sütü alerjisine daha az rastlanır. Daha çok annenin tükettiği inek sütü veya sütten yapılan ürünler anne sütüne geçerek etkili olur. Süt alerjisi belirtileri değişkendir. Deri döküntüleri (kurdeşen), egzama, hışıltılı solunum, kusma, ishal, kolik veya aşırı ağlama görülebilir. Alerjik tepkiler birkaç dakika içerisinde çok hızlı ortaya çıkabileceği gibi 3-5 günde de ortaya çıkabilir. Çoğunlukla inek sütü alerjisi 2 veya 5 yaşa kadar sürebilir. Çocuk büyüdükçe ve bağışıklık sistemi geliştikçe herhangi bir tedavi uygulanmadığı halde giderek düzelebilir. İnek sütü alerjisini önlemek için yenidoğan bebek en az 4 ay ideal olarak 6 ay anne sütü almalı, ek gıdalara geçiş döneminde yeni ek gıdalar adım adım ve 2 hafta aralarla başlanmalı.

2. Yer fıstığı

Yer fıstığı, alerjik etkileri son derece yüksek bir besindir. Sanılanın aksine kabuklu yemiş değil, baklagiller familyasına ait bir besin olan yer fıstığı, son yıllarda özellikle gelişmiş ülkelerde sıklıkla görülmeye başlanan alerji türlerinin başında gelir. Hatta öyle ki bazı kişilerin yanlarında açılan yer fıstığı paketlerinden havaya saçılan alerjenleri soluması bile alerjik belirtilerin ortaya çıkmasına neden olabilir.

3. Buğday

Çölyak hastalığı olarak bilinen buğday alerjisinde de benzer durum söz konusudur. Bağışıklık sisteminin bir ya da daha fazla buğday proteinine karşı anormal yanıt göstermesi sonucu alerjik tablo ortaya çıkar. Yalnızca buğdayın tüketilmesi ile değil, fırın gibi ortamlarda buğday ununun solunması ile de alerjik belirtiler oluşabilir.

4. Yumurta

Sağlıklı beslenmede hele de çocukların gelişiminde son derece faydalı olan ve sabah kahvaltılarının olmazsa olmazı yumurta da hem çocuklarda hem de erişkinlerde sıkça alerjiye neden olan besinlerden biri. Yumurtanın hem sarısındaki hem de beyazındaki proteinler (ovovitellin, ovaalbumin, ovamucoid gibi) vücutta alerjiye neden olabilir.

5. Kabuklu yemişler ve kuru baklagiller

Susam, soya fasulyesi ve soya sosu gibi soya bazlı ürünler de alerjen etkilere sahipken, ceviz, fındık ve badem üçlüsü ile kaju da alerjik bileşenleri ile dikkat çeker. Sadece yenilmesi değil, aynı zamanda kozmetiklerin (özellikle şampuanlar ve kremler) içerisinde bulunması da alerjiye neden olabilir.

6. Balık ve deniz ürünleri

Kabuklu deniz ürünlerinin yanı sıra somon, ton balığı, hamsi ve sardalya gibi balıklar da pek çok kişi için alerji sebebidir.

7. Çikolata

En sık alerjiye neden olan besinlerden çikolatadaki alerjenler; başta kakao olmak üzere kafein, süt, mısır, soya, fındık ve buğdaydır. Mutluluk veren çikolatanın minik bir parçası bile kimi kişilerde ciddi sorunlara yol açabilir.

Besin alerjisinde ilk yardım

Alerjisi olan kişilerin mutlaka yanlarında doktorunun önerdiği antihistaminik ilaçlarını bulundurmaları ve gerekli durumlarda acilen yutmaları gerekir. Hatta dışarıda içeriği bilinmeyen ve alerjiye neden olan, bulaşma ihtimali olan bir besinin yanlışlıkla tüketilmesi durumuna karşın yanlarında kortizon ve adrenalin ampulleri bulundurmaları acil müdahale açısından faydalı. Fakat dilde, dudakta, boğazda şişme, kızarma, yanma, kaşıntı veya nefes darlığı hissedildiği zaman mutlaka en yakın hastanenin acil servisine başvurmak gerekir.