yılı nüfus tahminlerine göre Irak, kişilik bir nüfusa sahiptir.[11] Toplam nüfusun %'i Araplar, %'si Kürtler ve %5'i ise Türkmenler, Süryaniler, Keldaniler, Nesturiler, Asuriler ve diğer etnik gruplara mensuptur.[11][12]
%97’si Müslüman olan halkın %'i Şii Müslümanlar, %’si Sünni Müslümanlardan oluşmaktadır.[11]
ŞiiAraplar Irak'ın güneyinde yaşarken, Bağdat civarında Sünni ve ŞiiAraplar, Irak'ın kuzeyinde ise SünniKürtler, Yezidiler ve Irak Türkmenleri yaşamaktadır.
Irak oldukça genç bir nüfusa sahip olup nüfusun %55’i yaş grubuna, %42’si yaş grubuna, %3’ü 65 yaş ve üzeri gruba dâhildir. Ortalama ömrün yaklaşık 66,5 yıl olduğu Irak’ta bebek ölüm oranlarının yüksekliği (%6,2) önemli bir sorundur. Irak nüfusunun %58‘i okuma yazma bilmektedir. Bu oran erkeklerde %70,7’ye çıkarken, kadınlarda %45’e inmektedir. yılı nüfus artış hızı %2,86 olarak tahmin edilmiştir. Bu itibarla günümüzde Irak’ın nüfusunun verilen nüfus artış hızını dikkate alırsak 37 milyonun üzerinde seyrettiği muhtemeldir.
Irak'ın Yüzölçümü ve Nüfusu Kaçtır? Irak'ın Dili Nedir?
Haberler
Yaşam
Irak'ın Yüzölçümü ve Nüfusu Kaçtır? Irak'ın Dili Nedir?
Batı Asya'da konumlanan Irak dünya üzerinde siyasi anlamda önemli ülkeler arasında yer alıyor. Irak'ın altı tane kara sınırı komşusu bulunmaktadır. Bunlar; Türkiye, İran, Kuveyt, Suudi Arabistan, Ürdün, ve Suriye olarak biliniyor. Feodal parlementer cumhuriyet ile yönetilen Irak'ın başkenti ive aynı zamanda en büyük şehri ise Bağdat'tır. Birçok petrol rezervine sahip olan Irak, Orta Doğu'da stratejik olarak önemli bir konumda yer almaktadır. Ayrıca bu sebeplerden dolayı Basra Körfez'inin önemli ülkeleri arasında sayılmaktadır. Irak, geçmiş zamanlarda Amerika ile yaşadığı savaştan önce petrol rezervleri bakımından dünyada üçüncü sıradaydı. Yaşanılan işgal ve savaşın ardından bu sıra düşsede hala doğal rezervler bakımından yerini korumaktadır. Birçok kişi Irak'a dair bazı özellikleri merak ediyor. Peki, Irak'ın yüzölçümü kaçtır? Irak'ın dili nedir? Irak'ın nüfusu kaçtır? Tüm bu soruların cevaplarını haberimizde sizler için derledik
Irak konumu itibariyle dünya üzerinde bilinen en eski medeniyetlere ev sahipliği yapan Mezopotamya'da yer almaktadır. Bu sebepten tarihi çok eski zamanlara dayanan Irak en parlak dönemini ise Abbasiler ve Emeviler döneminde yaşmıştır. Şu an Irak'ın başkenti olan Bağdat o zamanlar dünyanın en önemli ticaret ve kültür merkezlerinden biri olarak biliniyordu. Yakın tarihte uzun yıllar Birleşik Krallık idaresinde olan Irak sonrasında ülkenin bölgeden çekilmesiyle ABD baskısı altında kalmıştır. Birçok körfez ülkesi gibi hızla gelişim göstere Irak'a ABD'nin özel bir politik ilgisi bulunmaktadır. Körfez ülkeleri arasında yüzölçümü açısından üçüncü sırada olan Irak petrol rezervleri ve tarıma elverişli toprakları ile bilinen bir ülkedir. Birçok kişi Irak'ın yüzölçümünü ve nüfusunu internet üzerinden araştırıyor. Irak'ın nüfusuna, diline ve yüzölçümüne dair tüm detaylara haberimizde sizler için yer verdik
Irak'ın Yüzölçümü ve Nüfusu Kaçtır? Irak'ın Dili Nedir?
Aşağıdakiler de İlginizi Çekebilir
Yorumlar ve Emojiler Aşağıda
kaynağı değiştir]
Ana madde: Irak Krallığı
yılında Irak hükûmeti bağımsız bir devlet olma yolunda Birleşik Krallık ile 25 yıllık bir anlaşma imzalarken, yılında Milletler Cemiyeti'ne bağımsız bir devlet olarak katıldı. 'te Kral Faysal'ın ölümünün ardından ülkede dinsel ve etnik çatışmalar arttı.
'te İtalyanların Habeşistan'ı işgali Orta Doğu ülkeleri arasında özellikle güvenlik endişesinin oluşmasına sebep olmuştur. İtalyanların Kuzey Afrika'da kurduğu bu hâkimiyeti Yemen'le yaptığı anlaşmayla Kızıldeniz'in çıkışını kontrol eder hâle gelmesiyle Orta Doğu'ya taşımayı planlıyordu. Bu nedenle Orta Doğu ülkeleri arasında Sadabat Paktı kuruldu.
yılında genç reformcuların desteğini kazanan Hikmet Süleyman adlı eski bir politikacı Kürt kökenli bir albay olan Bekir Sıdkı'nın liderlik ettiği bir askerî darbeyle hükûmeti ele geçirdi. Bir süre sonra ordu içindeki muhalif bir kanat, Bekir Sıdkı'yı öldürerek yönetime ağırlığını koydu. Böylece ordu içindeki hiziplerin çatışmasına dayanan hükûmetler dönemi başladı.
Kral Gazi'nin II. Dünya Savaşı'ndan kısa bir süre önce bir araba kazasında ölmesi üzerine yerine dört yaşındaki oğlu II. Faysal geçti. Yeni kralın amcası Emir Abdullah naip olarak yönetimi üstlendi.
'de ise Mayıs harekâtı olarak bilinen ikinci bir darbe oldu. II. Dünya Savaşı yıllarında hâkim güçler arasında yaşanan mücadele Irak üzerinde de olmuştur. Almanlar yaptıkları darbe ile kendilerine yakın bir yönetimi başa getirseler de, yapılan ikinci darbe ile İngilizler tekrar hâkimiyeti kurmuştur. İkinci Dünya Savaşı yıllarında Türkiye sınırlarına kadar gelen Almanların amaçlarından birisi de Türkiye'yi geçerek Irak'taki yandaşlarına yardım edip, buradaki İngiliz hâkimiyetini kırmaktı. Fakat daha sonra Alman ordularının Rusya'ya dönmesi, Türkiye'nin işgali ve Irak'a ulaşma planlarından vazgeçmesine sebep oldu. İngilizler Irak'ı da Almanya'ya karşı savaşa girmeye teşvik etse de Irak yönetimi Türkiye'yi örnek alarak aynı politikaları izlemiş ve savaşa girmemiştir.
yılında Arap ülkeleri bir araya gelerek bir Arap Birliği örgütü kurdular. Arap Birliği harekâtı Arap ülkeleri arasında milliyetçilik duygularının da artmasına sebep oldu. Bunun sonucu olarak da Irak, Suriye, Ürdün ve Lübnan'ın tek bir ülke olarak birleşmesi düşüncesi ortaya atıldı. Arapların birleşme düşüncesini özellikle Birleşik Krallık destekliyordu. Bu birleşme ile İngilizler, Suriye ve Lübnan'daki Fransız hâkimiyetini kaldırarak bu bölgeleri de kendi hâkimiyeti altına almayı amaçlıyordu. Diğer güçlü bir Arap ülkesi olan Mısır da bu birleşmeye karşı çıkıyordu. Onun endişesi ise Arap dünyasının en büyük ülkesi olma özelliğini yitirecek olması idi. Orta Doğu'da İngilizlerin etkisinin zayıflaması, İsrail devletinin kurulması, Mısır'ın muhalefeti gibi nedenlerle bu birlik fikri hayata geçirilemedi. 'lı yıllarda Mısır ve Suriye'nin birleşmesi dışında Arap ülkeleri arasında bir birleşme yaşanmadı.
İsrail'in kurulması ile Arap Türkiye ilişkileri yeni bir döneme girdi. ABD'nin etkisi ile Türkiye'nin İsrail devletini tanıması Arap ülkelerinde tepki ile karşılandı. Türkiye bu tepkileri azaltmak ve yeni müttefikler bulabilmek için Irak'la yakınlaşmaya çalıştı ve ABD ve Birleşik Krallık'ın aktif katılımıyla Bağdat Paktı'nı imzaladı.
II. Dünya Savaşı sonrası dünya üzerindeki güç dengelerinde büyük değişmeler yaşandı. Birleşik Krallık hâkimiyetini yitirirken ortaya çıkan boşluğu ABD ve Sovyetler doldurmaya başladı. Irak ise bu dönemde Sovyetler Birliği yanında yer aldı.
Devrimi[değiştir
Irak Savaşı'nın ayak sesleri: Çöl Fırtınası Harekâtı
İran-Irak Savaşı'nın 'de sona ermesinden kısa bir süre sonra Irak'ın toprağı küçük fakat petrol kaynakları açısından oldukça zengin olan Kuveyt'e saldırarak bu ülkeyi ilhak ettiğini açıklaması daha sonra yaşanacak büyük krizin fitilini ateşledi.
Irak birlikleri 2 Ağustos tarihinde Kuveyt sınırını geçerek işgale başladı.
Ülkenin yönetimini elinde bulunduran Şeyh Ahmed el-Sabah ise çareyi ülkeyi zırhlı aracı ile terk ederek Suudi Arabistan'a kaçmakta buldu.
Irak kuvvetleri Kuveyt radyosuna girdiği sırada radyo canlı yayındaydı ve dünyadan yardım talep edilen bir yayın yapılıyordu.
Irak'ın Kuveyt'e karşı giriştiği saldırı uluslararası tepkilere neden oldu. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) acilen toplandı. Sadece Yemen'in çekimser kaldığı oylamanın ardından Irak kuvvetlerinin derhal geri çekilmesi yönünde uyarı kararı alındı.
[ABD ordusu çölde. Fotoğraf: Reuters]
Dönemin ABD Başkanı George Bush Irak'ın en kısa sürede güçlerini geri çekmezse "Askeri müdahaleye dair her türlü yaptırımı düşündüklerini" açıkladı.
ABD'nin öncülüğünde aralarında İngiltere, Fransa, Suudi Arabistan, Suriye ve Mısır gibi çok sayıda devletin de dahil olduğu koalisyon gücünün 17 Ocak 'de "Irak'ın Kuveyt'ten çıkarılması" gerekçesiyle başlattığı harekat tarihte Körfez Savaşı, Birinci Körfezi Savaşı ve Çöl Fırtınası Harekatı gibi pek çok isimle anılıyor.
[Dönemin ABD Genelkurmay Başkanı Colin Powell Riyad Havaalanında. Powell, ileriki yıllarda Dışişleri Bakanlı olarak da 'te Irak işgalinin mimarlarından biri olacaktı. Fotoğraf: Reuters]
"Televizyondan canlı yayınlanan ilk savaş" olarak tarihe geçen Körfez Savaşı'nda, ilk kez canlı uydu bağlantısıyla anlık haber akışı ve savaş görüntüleri milyonlarca kişi tarafından takip edildi.
Özellikle harekatın başladığı gece milyonlarca kişi, Amerikan CNN televizyonundan füzelerin fırlatılmasını, bombaların patlamasını canlı olarak izledi.
Bu sürece nasıl gelindi?
İran-Irak Savaşı'nın ardından ağır borç yükü altına giren Saddam Hüseyin, Kuveyt'ten Irak'a yaptığı para yardımının silinmesini istemiş fakat Kuveyt bunu kabul etmemişti.
['te ABD işgaliyle devrilen Saddam Hüseyin. Fotoğraf: Reuters]
Bunun üzerine Kuveyt'in kendisine ait petrolü çaldığını, üretimi yüksek tutarak petrol fiyatlarının düşmesine neden olduğunu ve bu yüzden Irak'ı zarara uğrattığını ileri süren Saddam Hüseyin, tarihi geçmişine de dayanarak Kuveyt'in Irak’ın bir parçası olduğunu iddia etmişti. Saddam Hüseyin'in burada hak iddia etmesi Irak ve Kuveyt arasındaki krizin fitilini ateşledi.
Çeşitli iddia ve sebepler ileri sürerek Kuveyt'e karşı topyekün saldırı süreci başlatan Irak'ın bu tutumu, 2 Ağustos 'da Kuveyt'in başkenti Kuveyt şehrini bombalamasıyla işgale dönüştü.
Uluslararası tepkilere neden olan işgalin ardından Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi üyeleri acilen toplanarak Irak'a işgale son vermesi çağrısında bulundu ve bu ülkeye karşı bir dizi ekonomik yaptırım süreci başlattı.
Koalisyon gücünün kara ve hava harekatı
Dönemin ABD Başkanı George H. W. Bush, Amerikan askerini Suudi Arabistan'a konuşlandırma emri vererek başka ülkelerden de bölgeye askeri güç göndermeleri çağrısında bulundu.
[Koalisyon güçlerinin Irak askerlerine attğı uyarı mesajları. Fotoğraf: Reuters]
Böylelikle, "Irak'ın Kuveyt'ten çıkarılması" gerekçesiyle İkinci Dünya Savaşı'ndan sonraki en geniş çaplı askeri koalisyon gücü ortaya çıktı.
[Kuveyt ve Suudi Arabistanlı askerler. Fotoğraf: Reuters]
ABD öncülüğündeki koalisyon güçlerinin Irak'a karşı giriştikleri "Çöl Fırtınası Harekatı", Irak'ın Kuveyt'i işgalinin üzerinden yaklaşık 4,5 ay geçtikten sonra 17 Ocak'ta geniş çaplı hava akınıyla başladı.
Savaş boyunca kesilmeden süren hava bombardımanı birkaç hafta içinde Irak'ın komuta ve iletişim altyapısını, elektrik üretim kapasitesini, havaalanlarını ve hava savunma sistemini, kimyasal silah ve nükleer araştırma tesislerini büyük ölçüde yok etti.
[Koalisyon güçleri tarafından çöllerde imha edilen Irak ordusuna ait tanklar. Fotoğraf: Reuters]
Hava harekatından sonra 24 Şubat'ta başlatılan ve yaklaşık saat süren kara harekatıyla, Kuveyt’te Irak Kara Kuvvetleri'nin büyük bir kısmının imhası ve kalanlarının esir veya Kuveyt’i terk etmeleriyle sonlandı.
[Beyaz bayrakla teslim olan Irak askerleri. Fotoğraf: Reuters]
Koalisyon güçlerinin Irak'ı Kuveyt'ten çıkaran harekatının zaferle sonuçlanmasının ardından BMGK'nın Nisan 'de kabul ettiği sayılı kararıyla ateşkes hükümleri ilan edildi.
Körfez Savaşı'nın bilançosu
Körfez Savaşı sırasında ABD'nin bölgede yaklaşık bin askeri bulunuyordu. Koalisyon güçlerini oluşturan diğer ülkelerin asker sayısı ise yaklaşık bindi.
[İngiliz askerlerini ziyaret eden dönemin İngiltere Başbakanı John Major, tankın üzerinde. Fotoğraf: Reuters]
Kesin rakamlar olmamakla birlikte savaş sırasında Irak'ın, Kuveyt cephesinde bulunanlar da dahil binlerce askeri ve sivil kayıp verdiği tahmin ediliyor. Tam sayı ise bilinemiyor. Buna karşılık, koalisyon güçlerinin kayıplarının ise yaklaşık civarında olduğu ileri sürülüyor.
Körfez Savaşı'ndan sonra
Irak için büyük bir yıkıma sebep olan, altyapı sistemini tamamıyla çökerten savaşın ardından ülkede çeşitli ayaklanmalar meydana geldi. Bu ayaklanmalara karşı Irak rejiminin gösterdiği sert tepki nedeniyle yaklaşık 1,5 milyon Iraklı Kürt topraklarını terk ederek Türkiye ve İran sınırına doğru göç etti.
Savaşın yol açtığı felaketlerin yanı sıra Irak'a uygulanan uluslararası ambargonun devam etmesi sonucunda temel gıda maddelerinin eksikliği ve ilaç yetersizliği nedeniyle çok sayıda sivil yaşamını yitirdi.
ABD Başkanı Bush'un 28 Şubat 'de ilan ettiği ateşkesin ardından Irak şartları kabul etti. Bunlar arasında Kuveyt'in egemenliğinin tanınması ve nükleer, biyolojik ve kimyasal silahların imha edilmesi bulunuyordu.
Irak'a 'te düzenlenen ikinci harekat ve ülkenin ABD tarafından işgalinin de zeminini hazırlayan Çöl Fırtınası Harekatı'nın (Birinci Körfez Savaşı) bölgede ve Irak'ta çok büyük etkileri oldu ve bunlar hala devam ediyor.
