Iranlı Öğrenciler Haber Ajansı

İran'da dini değerlere hakaret ettikleri gerekçesiyle 2 kişi idam edildi.

İranlı Öğrenciler Haber Ajansı'na (ISNA) göre, Yargı Erki tarafından yapılan yazılı açıklamada, Sadrullah Fazıli Zari ve Yusuf Mihrdad hakkında verilen idam cezaları ve infazına ilişkin detaylar paylaşıldı.

Açıklamada, Zari ve Mihrdad'ın, Hazreti Muhammed'e ve kutsal değerlere hakaret ettikleri, ateizmi savundukları bu konuda onlarca sosyal medya hesabı üzerinden faaliyet yürüttükleri belirtildi.

Ayrıca Zari'nin Kur'an-ı Kerim'i ateşe verdiğine dair görüntüleri de sosyal medyadan paylaştığı kaydedildi.

Söz konusu 2 kişi hakkında verilen idam cezalarının bu sabah infaz edildiği aktarıldı.

Norveç merkezli sivil toplum kuruluşu İran İnsan Hakları (IHR), geçen yıl yayınladığı bir raporda yılında 1 Ocak Haziran tarihleri arasında İran'da kişinin asıldığı belirtilerek, bu rakamın geçen yılın ilk yarısında olduğu bildirilmişti.

Uluslararası Af Örgütü'nün ölüm cezasına ilişkin yıllık raporunda, İran'da 'de infaz sayısının yüzde 28 artarak 'e yükseldiği aktarılmıştı.

A+A-

Haber Merkezi - İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani, ülkesinin Riyad Büyükelçiliğinin yarın açılacağını duyurdu.

İranlı Öğrenciler Haber Ajansı'na (ISNA) göre, Kenani, konuya ilişkin yazılı bir açıklama yayımladı.

Kenani, "İran-Suudi Arabistan ilişkilerinin yeniden başlaması kapsamında yapılan ikili anlaşmaların uygulanması sürecini tamamlamak amacıyla, İran İslam Cumhuriyeti'nin Riyad Büyükelçiliği, İran İslam Cumhuriyeti Cidde Başkonsolosluğu ve İran'ın İslam İşbirliği Teşkilatı Daimi Temsilciliği Haziran günlerinde resmen açılacaktır" ifadelerini kullandı.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Kenani, büyükelçilik ve başkonsolosluk açılışının, İranlı hacılara hizmet verebilmek için onların kutsal topraklara gelişinden önce gerçekleştirileceğini kaydetti.

İki ülke arasında diplomatik ilişkilerin kopması

Suudi Arabistan'da 2 Ocak 'da aralarında Şii din adamı Nimr en-Nimr'in de bulunduğu 47 kişi "terör" suçlamasıyla idam edilmişti.

İdamlara tepki gösteren İranlı yetkililerin peş peşe yaptığı açıklamaların ardından Suudi Arabistan'ın Tahran Büyükelçiliği ve Meşhed kentindeki konsolosluk binası, İran'daki göstericiler tarafından ateşe verilmişti.

Bu saldırıların ardından Suudi Arabistan yönetimi, 3 Ocak'ta İran ile diplomatik ilişkilerini kestiğini duyurmuştu.

Körfez ve Arap ülkelerinin çoğu da Ocak 'da Riyad'ın Tahran'la ilişkileri kesme kararını destekleyerek İran ile diplomatik bağlarını kestiğini duyurmuştu.

İran-Suudi Arabistan ilişkilerinin yeniden başlaması

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan ile Suudi Dışişleri Bakanı Faysal bin Ferhan, 6 Nisan'da Çin'in başkenti Pekin'de bir araya gelmiş ve iki ülke büyükelçiliklerinin yeniden açılması, iki ülke arasındaki uçuşların başlatılması ve vizelerin kolaylaştırılması konusunda anlaşmıştı.

Tahran ile Riyad arasında 7 yıl aradan sonra dışişleri bakanları düzeyindeki ilk resmi görüşme sonrasında yayımlanan ortak bildiride "iki ülkenin işbirliğini her alanda genişletme konusunda anlaştığı" belirtilmişti.

Ülkenin genel okuma yazma oranı % 87,6’dır. Toplam 14 milyon öğrenci bulunmaktadır. Bu sayının bini okul öncesinde, 7,6 milyonu ilköğretimde, 5,3 milyonu ortaöğretim kurumlarındadır. Yükseköğretimde öğrenim gören öğrenci sayısı ise 4 milyondur.

Ülkede bulunan en büyük ve en önemli üniversiteler Tahran başta olmak üzere büyük kentlerde yer almaktadır. En önemli üniversiteler Tahran Üniversitesi, Emir Kebir Üniversitesi, Şerif Üniversitesi, Firdevsi Üniversitesi, Şehit Beheşti Üniversitesi, İsfahan Üniversitesi, Tebriz Üniversitesi, Şiraz Üniversitesi, Tahran Tıp Üniversitesi, İran İlim ve Sanat Üniversitesi, Hoca Nesireddin Tusi Üniversitesi ve İmam Sadık Üniversitesi olarak sayılabilir.  

İran’ın yükseköğretim kurumlarında teknik okulların belirgin bir ağırlığı vardır. Üniversitelerden mezun olanların üçte biri teknik okullardan mezun olmaktadır. Mühendislik ve ilgili birimlerden mezun olanların sayısı bakımından İran, Amerika Birleşik Devletleri ile yakın bir seviyede, Güney Kore ve Japonya’nın önünde yer almaktadır (McKinsey Global Institute, ).

İran eğitim sistemi son yüzyılın başından itibaren farklı aşamalardan geçmiş, son olarak yılında son halini almıştır. İran eğitim sistemindeki en köklü değişim yılındaki İslam devrimi ile olmuştur. Daha önce Şah yönetimi döneminde Batılılaşmaya yönelik eğitim sistemi, devrimden sonra hızlı bir şekilde İslamileşmeye doğru evrilmiştir.         

GSYİH’nin % 3,37’si ve hükümet harcamalarının 19,3’ü eğitime harcanmaktadır. (UNESCO, ). Ülkenin genel okuma yazma oranı % 87,6’dır. Bu oran, kadınlarda % 84,2 ve erkeklerde % 91'dir.

bin okul öncesi öğrencinin bulunduğu İran’da 7,6 milyon öğrenci ilköğretimde, 5,6 milyon öğrenci ortaöğretimde olmak üzere toplam 14 milyon öğrenci yükseköğrenim öncesi okullarda öğretim görmektedir. Yükseköğrenimde öğrenci sayısı 4 milyondur.   

Üniversite mazun olanların yüzde 36’sını mühendislik ve mühendislikle ilgili alanlar oluşturmaktadır. Her yıl yaklaşık bin mühendis mezun olmakta ve bu rakam ile İran, dünyada ilk beş ülke arasında yer almaktadır (McKinsey Global Institue, ).

İlk ve Orta Öğretim   

İran’da zorunlu eğitim 9 yıldır ve 7 yaşından itibaren başlamaktadır. Daha önce ilkokul beş, ortaokul üç ve lise dört yıl iken, yılında yapılan değişiklikle ilkokul beş yıldan altı yıla çıkarılmıştır. Ayrıca, ortaokul ve lise birleştirilmiş ve iki üç yıllık döneme dönüştürülmüştür. 14 milyon öğrenciden erkek öğrencilerin oranı % 51,7, kadın öğrencilerin oranı ise % 48,3’tür.

(İran İstatistik Merkezi, )

Ülkenin ilk ve orta öğretim sisteminde çalışan öğretmen sayısı ve diğer personel sayısı ’dir. İran’da öğretmen başına öğrenci sayısı 25, Türkiye’de 20 ve gelişmiş ülkelerde ortalama 14’tür (İran İstatistik Merkezi, ).

İran’da Yükseköğrenim

Devlete ait ve özel üniversitelerden oluşan geniş bir yükseköğrenim ağı mevcuttur. İlk ve orta öğretimde özel okul oranı yüzde 7 iken, üniversitelerin üçte biri özel sektöre aittir. Yükseköğretimde özel sektör payının fazlalığı ve açık öğretim sisteminin yaygınlığı üniversite adaylarının büyük bir bölümüne üniversite kapılarını açıyor. Toplam yükseköğretim öğrencilerin %46’sı özel üniversitelerde okumaktadır (İran İstatistik Merkezi, ).

Yükseköğrenimde Öğrenci dağılımı

Yükseköğrenimde yer alan öğrenci oranı bakımından İran, dünyanın önde gelen ülkelerinden biridir ve bu oran ile İngiltere, Almanya ve Fransa’nın önünde yer almaktadır (McKinsey Global Institue, ).

Yükseköğrenimde dört seviye bulunmaktadır: Ön lisans (2 yıl), lisans (4 yıl), yüksek lisans (2 yıl) ve doktora (4 yıl). Son yıllarda her yıl yaklaşık 1 milyon öğrenci yükseköğrenim kurumlarına kayıt yapmakta ve bin kişi mezun olmaktadır. Toplam yükseköğrenim öğrenci sayısı ise yaklaşık 4 milyon kişidir. Öğrenciler en çok lisans, yüksek lisans ve ön lisans düzeyinde öğrenim görmektedirler. Genelde öğrenciler en çok sosyal bilimler ve mühendislikleri tercih etmektedir.

(İran İstatistik Merkezi, )

Üniversite öğreniminden önce (kırsal okullar dışında) kadın ve erkek öğrenciler ayrı okullarda okurken üniversitede bütün öğrenciler aynı sınıfta eğitim görmektedir. Kadın öğrenciler, toplam öğrencilerin % 46’sını oluşturmaktadır. Mühendislik branşlarının dışında diğer branşlarda kadın öğrencilerin sayısı erkeklerden daha fazladır.

(İran İstatistik Merkezi, )

Ülke Geneli Üniversite Sayısı ve Çeşitleri

(ISNA Haber Ajansı, )

Toplam 51 bin İranlı öğrenci yurtdışında değişik ülkelerde öğrenim görmektedir. Öte yandan, İran’da öğrenim gören yabancı öğrenci bulunmaktadır. Yabancı öğrenciler en çok Afganistan (%74) ve Irak (%12) gibi yakın ülkelerden gelen öğrencilerden oluşmaktadır (UNESCO, ).