İrite, tıp terminolojisinde kaşındırmak tahriş etmek anlamına gelirken günlük kullanımda sinirlendirmek, rahatsız etmek anlamına gelmektedir. İrite olmak ya da irite etmek biçiminde birleşik fiil olarak kullanılır.
İrite olmak, bir kişinin davranışlarından rahatsız olmak, davranışları nedeni ile o kişiye sinirlenmek demektir. Genellikle kişinin küçük davranış ya da tavırlarının büyük etkiler yaptığı durumlarda kullanılır. Birinin ses tonundan, ağız şapırdatmasından irite olmak bu duruma örnek verilebilir. Kişinin irite olması, karşısındakinin davranışlarını rahatsız edici ve itici bulduğu anlamına gelir. İrite olmak söz öbeği bir kişi için değil bir durum için de kullanılabilir. Ortamın ışıklandırmasından irite olmak, kalabalıktan irite olmak bu durumlara örnek gösterilebilir.
İrite etmek, gündelik hayatta bir kişiyi davranış ve tavırları ile sinirlendirmek rahatsız etmektir. Tıpta deriyi tahriş etmek ve kaşındırmak anlamında da kullanılır. İrite etmenin gündelik hayattaki kullanımına örnek olarak bir kişiyi kullandığı sözler ile irite etmek verilebilir. Tıptaki kullanımı için ise bir maddenin deriyi irite etmesi biçiminde kullanılabilir.
İrite edici, gündelik anlamı ile sinirlendirici, rahatsız edici, itici gelen demektir. Tıptaki kullanımı ile tahriş eden kaşındıran madde anlamına gelir. Gündelik hayatta irite edici kullanımına örnek olarak bir kişinin tavırlarının irite edici olması örnek gösterilebilir. Tıptaki kullanım için temizlik malzemelerinin eller üzerinde irite edici etkisi olması örnek gösterilebilir.
İğrelti kelimesi, bir şey yapmada gösterilen ustalık anlamına gelir. İğrelti kelimesi, irite ev eğrelti kelimeleri ile sıklıkla karıştırılsa da bu kelimelerin anlamı birbirinden oldukça farklıdır. Eğreti kelimesi, yakışmamak uygun görülmemek anlamına gelir iken; irite kelimesi, sinirlendirici, rahatsızlık verici anlamlarına gelir.
İrite eden, günlük kullanımda sinirlendiren, rahatsız eden şey anlamına gelmektedir. Tıp terminolojisinde irite eden kaşıntıya ya da tahrişe sebep olan şey anlamına gelir. Bu kelimenin ilk anlamda kullanımına örnek olarak irite eden ses ya da irite eden tavırlar gösterilebilir. Teknik anlamdaki kullanımında ise irite eden sözü ile deride kaşıntı ya da tahrişe neden olan maddeler ve rahatsızlıklar kastedilir.
Yabancı kökenli bir sözcük olan irite sözcüğünün doğru yazılışı TDK’ye göre irite biçimindedir. İrite kelimesi dilimize İngilizce kökenli irritate kelimesinden gelmiştir. Bu nedenle yazımı kimi zaman karıştırılmaktadır. Türk Dil Kurumu Sözlüğüne göre bu kelimenin doğru yazılışı tek r ile irite biçimindedir.
İnternet sitemizde kullanılan çerezlerle ilgili bilgi almak ve tercihlerinizi yönetmek için Çerez Politikası, daha fazla bilgi için Aydınlatma Metni sayfalarını ziyaret edebilirsiniz. Sitemizi kullanarak çerezleri kullanmamızı kabul edersiniz.