Ishal Koronavirüs

COVID küresel salgını, dünya genelinde çocuklar ve ailelerinin yaşamını altüst etti ve etmeyi sürdürüyor. UNICEF, tıp uzmanlarıyla birlikte çalışarak, salgına karşı duyulan korkuyu gidermek için gerçekleri açıklayan güvenilir kılavuzlar hazırlıyor ve ailelerin zihnini meşgul eden bazı sorulara yanıtlar getiriyor.

COVID nedir?

Bulaşıcı bir solunum yolu hastalığı olan COVID, yeni keşfedilmiş ve SARS-CoV-2 adı verilmiş bir koronavirüsten kaynaklanmaktadır. Bu isimlendirmede “CO” ifadesi koronaya, “VI” ifadesi virüse, “D” ifadesi ise hastalığa karşılık gelmektedir.

COVID’un belirtileri nelerdir?

COVID’un pek çok belirtisi grip, nezle ve diğer bazı hastalıklarla benzer olduğu için, bir kişide COVID bulunup bulunmadığını belirlemek üzere özel bir laboratuvar testine ihtiyaç duyulmaktadır. Belirtiler, virüse maruz kalındıktan sonra 2 ila 14 gün içinde kendini gösterebilmekte ve hastalık çok hafif geçebildiği gibi ağır bir tabloya da yol açabilmektedir. Hastalığın bulaştığı bazı kişilerde hiçbir belirtinin ortay çıkmaması da olasıdır.

En sık ortaya çıkan belirtiler ateş, öksürük ve yorgunluk olmakla birlikte, nefes darlığı, göğüste ağrı ve basınç hissi, kas veya beden ağrıları, baş ağrısı, koku veya tat kaybı, sersemlik, boğaz ağrısı, burun tıkanıklığı veya akıntısı, ishal, baş dönmesi ve kusma, karın ağrısı ve cilt döküntüleriyle de karşılaşılabilmektedir. Bu belirtilere ek olarak, çocuklarda beslenme güçlüğü de baş gösterebilmektedir.

Her yaştaki çocuklar da COVID’a yakalanabilmektedir. Belirtiler, çocuklar ve yetişkinlerde benzer olmakla birlikte, çocuklar genellikle hastalığı daha hafif geçirmektedir.

Acil tıbbi müdahale gerektiren belirtiler ise nefes darlığı, hızlı veya sığ nefes alma (aynı zamanda hırıltı ve bebeklerde anne sütü emememe), dudaklarda ve yüzde mavilik, göğüste ağrı ve basınç hissi, sersemlik, bilinç bulanıklığı/etkileşim kuramama, sıvı tüketememe, alınan sıvıları kusma ve şiddetli karın ağrısı şeklinde sıralanmaktadır.

COVID virüsü nasıl bulaşır?

Virüs, hastalığı taşıyan bir kişinin ağzı veya burnundan, öksürme, hapşırma, konuşma, şarkı söyleme veya nefes alma sonucunda damlacıklar şeklinde etrafa yayılabilmektedir. Bu parçacıkların büyüklüğü, büyük solunum damlacıklarından, havada asılı kalan daha küçük damlacıklara (aeresol) kadar değişebilmekte, virüsü taşıyanlar, belirti göstermelerinden bağımsız olarak hastalığı bulaştırabilmektedirler. 

Bugüne dek elde edilmiş kanıtlar, virüsün büyük oranda 1 metrelik alan içinde yakın temas kuran insanlar arasında yayıldığını göstermektedir. Virüsü taşıyan damlacıklar veya aeresoller solunduğunda ya da göze, buruna veya ağıza doğrudan temas ettiğinde bulaşma gerçekleşebilmektedir.

Virüs, aynı zamanda insanların uzun zaman geçirme eğiliminde olduğu, iyi havalandırılmayan ve/veya kalabalık kapalı alanlarda da yayılabilmektedir. İyi havalandırılmayan yerler başta olmak  üzere, kapalı alanlar, açık alanlara göre daha fazla risk oluşturmaktadır.

İnsanlar, virüs bulunan yüzeylere temas ettikten sona ağızları, burunları veya gözlerine dokunmaları halinde de virüsü kapabilmektedir. Uzmanlar, yeni COVID varyantlarının  nasıl yayıldığına ve hangi durumların daha riskli olduğuna ilişkin araştırmalarını devam ettirmektedir. 

COVID aşıları güvenli ve etkililer mi?

Evet güvenlidir ve etkilidirler. COVID aşıları mümkün olduğunca hızlı bir biçimde geliştirilmiş olsa da, klinik denemelerde bir çok testten geçmeleri, uluslararası kabul gören güvenlik ve etkililik kıstaslarını karşılamaları gerekmektedir. Sadece bu standartları karşılayan aşılar DSÖ ve ulusal düzenleyici kurumlardan onay alabilmektedir.

Çocuğuma da COVID aşısı yapılacak mı? 

Bağışıklık sistemleri yetişkinlerden farklı olduğu ve yaşa göre önemli ölçüde değişkenlik gösterebildiği için, çocuklar, COVID aşılarının başlangıç denemelerine dahil edilmemiştir. COVID aşılarının çocuklar için güvenli ve etkili olup olmadığını anlamaya dönük klinik denemeler devam etmektedir. Hangi yaş gruplarının aşılama programı kapsamına alındığında dahil olmak üzere, COVID yayılımının önlenmesine dönük ulusal ve yerel kılavuzların uygulanmasına devam edilmelidir.

Virüsün COVID’a yol açan farklı varyantları olduğu belirtiliyor. Bunun anlamı nedir?

Virüslerin zaman içinde mutasyon geçirmesi doğaldır. Uzmanlar, COVID’a yol açan yeni koronavirüs varyantlarını sürekli olarak takip etmekte, daha kolay yayılma, hastalığın daha ağır geçmesine sebep olma veya aşıların etkililiği üzerinde fark yaratma açısından değişikliğe yol açıp açmadıklarını anlamaya çalışmaktadır. Delta ve Omicron varyantı da dahil olmak üzere, virüsün bazı yeni türlerinin daha bulaşıcı olduğu anlaşılmaktadır.

COVID bulaşını sınırlandırmanın en geçerli yolu, insanların ilk fırsatta aşılanması ve sosyal mesafeyi koruma(en az 1 metre), maske kullanımı, düzenli el yıkama, kapalı alanları iyi havalandırma gibi virüsün yayılımını önlemeye yönelik mevcut tavsiyelere uymayı sürdürmesidir.

Çocuklar için daha tehlikeli olan yeni bir COVID varyantı var mı?

Uzmanlar, çocuklar üzerindeki etkiler de dahil olmak üzere, sonuçları daha iyi anlamak için dünya genelinde bu varyantları izlemeyi sürdürmektedir.

Anne-babalar, COVID yayılımının engellenmesine yardımcı olmak üzere, daha önce olduğu gibi önlemleri uygulama konusunda çocuklarını teşvik etmeyi sürdürmelidir.

COVID aşıları yeni varyantlara karşı da etkili mi?

DSÖ’ye göre, bugüne dek onay alan aşıların, yeni varyantlar karşısında da  koruma sağlaması beklenmektedir.

Dünya genelinde uzmanlar, yeni varyantların gerek virüs davranışı, gerekse COVID aşılarının etkililiği üzerindeki sonuçlarını incelemeye aralıksız devam etmektedir.

Gelecekte, yeni varyantlara karşı koruma sağlamak üzere, ek doz aşı uygulamaları gibi değişikliklere ve başka güncellemelere ihtiyaç duyulması olasıdır.

Ancak, bugün için önemli olan aşılanmak ve sosyal mesafe, maske kullanımı, kapalı alanları iyi havalandırma, düzenli el yıkama, belirti halinde gecikmeden sağlık hizmetlerine başvurma gibi virüsün yayılımını yavaşlatacak önlemleri sürdürmektir. Böylece virüsün mutasyona uğrama olasılığı da düşecektir.  

Aşı olduğum halde COVID testi yaptırmak gerekir mi?

Aşılarınız tamamlanmış olduğu halde COVID belirtileri gösteriyorsanız, test yaptırmanıza ihtiyaç olup olmadığını öğrenmek için doktorunuzla görüşmeniz gerekmektedir.

“Uzun süreli COVID” nedir? Çocukları etkiler mi? 

Kimi zaman “uzun süreli COVID” olarak da adlandırılan COVID sonrası devam eden belirtiler, bazı kişilerde COVID atlatıldıktan sonra haftalar ve hatta aylar boyunca varlığını sürdürebilen belirtileri ifade etmektedir. 

COVID’un uzun vadedeki etkilerini daha iyi anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Ancak, başka bir sağlık sorunu bulunmayan genç yetişkinler ve çocuklar, ayrıca akut COVID enfeksiyonu sırasında hafif belirtiler göstermiş kişiler de bu durumdan etkilenebilmektedir. Uzun süreli COVID geçiren çocukların sayısı açıkça bilinmemekle birlikte, araştırma sonuçları, çocuklarda yorgunluk, sindirim sistemi sorunları, boğaz ağrısı, baş ağrısı, kas ağrısı ve halsizlik gibi belirtilerin görülebildiği yönündedir.

COVID ile bağlantısı olduğu anlaşılan, nadir rastlanan, ancak ağır geçebilen “çocuklarda multisistem inflamatuvar sendrom”dan (MIS-C) çocuklar ve ergenler de etkilenebilmektedir. Çocuğunuzda veya başka bir aile üyenizde, akut COVID enfeksiyonu sonrasında yeni veya inatçı belirtiler görülüyorsa, sağlık uzmanlarına başvurmanız gerekmektedir.

Kendimi ve başkalarını COVID’dan nasıl koruyabilirim?

Bazı ülkeler son dönemde gözlenen COVID vaka artışları, önlem almayı sürdürmenin önemini bizlere hatırlatmaktadır. Bulaştan kaçınmak üzere kendiniz ve aileniz için alabileceğiniz bazı önlemler aşağıdaki gibidir:

• İyi havalandırılmayan, kalabalık, sıkışık ve kapalı alanlardan kaçınınız. Halka açık alanlarda, en az 1 metre ile sosyal mesafeye uymaya çalışınız.
• Sosyal mesafeye uymanın mümkün olmadığı alanlarda maske kullanınız.
• Ellerinizi su ve sabunlar ya da alkol esaslı el dezenfektanlarıyla sık sık temizleyiniz. (Bkz. COVID’dan korunmak için el yıkama hakkında bilmeniz gereken her şey)
• Tüm kapalı alanların iyi havalandırılmasını sağlayınız.
• Öksürür veya hapşırırken, ağzınızı ve burnunuzu dirseğinizin içiveya kağıt mendil ile  kapatınız. Bir kez kullanılan kağıt mendili uygun şekilde  derhal kapaklı bir çöp kutusuna atınız.
• Telefon, kapı kolu, lamba düğmeleri, merdiven tutacakları ve tezgâh gibi sık dokunulan yerleri düzenli olarak temizleyip dezenfekte ediniz.
• Sizde veya çocuğunuzda ateş, öksürük, solunum güçlüğü ya da başka bir COVID belirtisi baş gösterirse sağlık kuruluşuna  başvurunuz.

COVID’dan korunmak için tıbbi maske kullanmalı mıyım?

Solunum yoluna ilişkin belirtilere (öksürme veya hapşırma) sahipseniz diğer insanları korumak veya COVID taşıyıcısı olabilecek birisiyle ilgilenmeniz gerekiyorsa kendinizi korumak için tıbbi maske kullanmanız önerilmektedir. Ayrıca kişiler arası güvenli sosyal mesafeyi sağlayamayacağınız alanlarda maske kullanınız.   

Kullanılan maskeler, etkili olabilmesi ve virüsü yayma riskini daha da arttırmaması için uygun şekilde atılmalıdır. Tek kullanımlık maskeler yalnız bir kez kullanılmalıdır.

Maske kullanımı, bulaşı engellemeye tek başına yetmeyecektir. Beraberinde eller sık sık yıkanmalı, öksürme ve hapşırma sırasında ağız ve burun kapatılmalı, nezle veya grip benzeri belirtileri (öksürük, hapşırık, ateş) bulunan kişilerle yakın temastan kaçınılmalıdır.

COVID çocukları etkiler mi?

Çocuklar üzerindeki etkileri halen incelenmektedir. Her yaştan insanın hastalığı yakalanıp virüsü  yayabildiği bilinmekle birlikte, yaşlılar ve/veya eşlik eden başka sağlık sorunları bulunan kişilerde hastalığın daha ağır seyrettiği anlaşılmaktadır.

Çocuklar ve ergenlerde de COVID ile bağlantısı olabilecek, nadir rastlanan, ancak ağır geçebilen multisistem inflamatuvar sendrom(MIS-C) bildirilmiş durumdadır. Bu durumun klinik özellikleri arasında inatçı ateş, cilt döküntüleri, göz kızarıklığı, dudaklar, dil, eller ve ayaklarda şişme ve/veya kızarma, sindirim sistemi sorunları, düşük tansiyon, dolaşım bozukluğu ve diğer enfeksiyon  belirtileri de yer almaktadır.

Belirtileri bulunan çocuklar, sağlık kuruluşuna başvurmalıdır. Erken tanı ve tedavi kritik önem taşımaktadır.

Çocuğumda COVID belirtileri baş gösterdiğinde ne yapmalıyım?

Çocuğunuzda belirtiler mevcutsa gecikmeden sağlık kuruluşuna ve hastalığı başkalarına da yaymamak için halka açık alanlara (işyeri, okul, toplu taşıma) gitmekten kaçınmalısınız.

Seyahat durumunda ailem için ne gibi önlemler almalıyım?

Seyahat planlayan herkes, ilgili yere seyahatin önerilip önerilmediği konusunda yerel ve ulusal kılavuzları takip etmelidir. Seyahat edenler, gidecekleri yerde herhangi bir giriş kısıtlamasının, karantina uygulamasının veya başka bir seyahat tavsiyesinin bulunup bulunmadığını önceden kontrol etmelidir. Uçakla seyahat edilecekse, aynı zamanda ilgili havayolunun kılavuzlarının incelenmesi de önerilir. Seyahat sırasında da evdeki gibi kişisel korunma önlemlerinin uygulanmasına devam edilmelidir.

Standart seyahat önlemlerine ek olarak, ülkenize geri döndüğünüze karantinaya alınmamak veya giriş engeliyle karşılaşmamak için, ülkeler ve kısıtlamalar hakkında bilgi temin eden Uluslararası Hava Taşımacılığı Derneği internet sitesindeki en güncel COVID bilgilerini gözden geçirmeniz de tavsiye edilir.

Hamile kadınlar, bebeklerine COVID bulaştırabilirler mi? 

Şu an için, virüsün anne karnındaki bebeğe bulaşıp bulaşmadığına dair bilgimiz bulunmamaktadır. Bugüne kadar anne sütü yoluyla bebeğe bulaşma tespit edilmemiştir. Hamile kadınlar, virüse maruz kalmamak için uygun önlemleri almayı sürdürmeli ve ateş, öksürük ya da solunum güçlüğü gibi bir belirti göstermeleri halinde gecikmeden sağlık hizmetlerine başvurmalıdır. Anneki koruyucu antikorların bebeğe geçtiği ve yenidoğan bebeği hastalığa karşı koruduğu gösterilmiştir.

COVID geçirmekte olan annelerin bebeklerini emzirmeye devam etmesi güvenli midir?

Evet, uygun önlemler alınarak emzirmeye devam edilmelidir. Bugüne dek, COVID virüsünün emzirme yoluyla bulaştığını gösteren herhangi bir kanıta rastlanmamıştır. Anne sütü, bebekleri pek çok enfeksiyondan koruyan antikorlar içermekte, yeni doğanlar ile küçük bebeklerde ölüm riskini azaltmakta, çocukların sağlığı için yaşam boyu sürecek faydalar sağlamakta, ayrıca anne sağlığını da olumlu etkilemektedir.

Alınacak önlemler, mümkünse tıbbi maske kullanımı, bebeğe dokunmadan önce ve sonra ellerin su ve sabun ya da alkol esaslı el dezenfektanı ile temizlenmesi, dokunduğunuz yüzeylerin düzenli olarak temizlenip dezenfekte edilmesidir.

Zorbalık, ayrımcılık ve damgalanmadan endişe duyuyorum. Olanlar hakkında konuşmanın en iyi yolu nedir?

Koronavirüs hakkında endişeli olmanız anlaşılabilir bir durumdur. Ancak korku ve damgalama, kötü bir durumu daha da kötü hale getirir.

Halk sağlığına ilişkin olağanüstü durumlar, etkilenen herkesi strese maruz bırakır. Bilgi edinmek, insanlara karşı nazik ve destekleyici olmak önemlidir. Sözcükler önemlidir ve mevcut kalıp yargıları sürdüren bir dil, insanları hastalık tanısı için test olmaktan, kendilerini ve toplumu korumak için atmaları gereken adımlardan uzaklaştırabilir.

İnternette COVID hakkında pek çok yanlış bilgi var. Ne yapmalıyım?

İnternette, COVID hakkında pek çok mit ve yanlış bilgi paylaşılmaktadır. Doğrulanmış olgular ve güvenilir öneriler için ülkenizdeki sağlık idaresine, ayrıca BM, UNICEF, DSÖ gibi kaynaklara başvurunuz.

Yanlış veya yanıltıcı olduğunu düşündüğünüz bir içerikle karşılaşmanız halinde, ilgili sosyal medya platformuna bildirerek bu yanlış bilginin yayılmasının önlenmesine yardımcı olabilirsiniz.

COVID, bir “pandemi” şeklinde tanımlanıyor.  Bunun anlamı nedir?

“Pandemi” sözcüğü, COVID’un coğrafi yaygınlığını, kıtalar arası büyük ölçekli salgınları ifade etmektedir ve virüsten etkilenen insanların sayısıyla ilgili değildir.

Corona virüsü belirtileri nelerdir, belirtiler kendini kuru öksürük ve yüksek ateş olarak göstermektedir.

Corona virüsü belirtileri nelerdir;

• Kuru Öksürük: Corona virüs kişilerde direk alt ve üst solunum yolunu etkilediğinden dolayı ilk görülen ve şikayete neden olan durum kuru öksürüktür. Kuru öksürük bu tarz durumda sık sık olmaktadır. Sık sık ve bitmek bilmeyen öksürük ilk belirtilerdendir.
• Yüksek Ateş: Corona virüsün neden olduğu en önemli belirtilerden bir tanesi de yüksek ateştir. Bu belirti kişide en önemli belirtiler arasındadır. Corona virüs vücuda çeşitli tahribatlar verdiği için vücutta ateşle bu duruma tepki vermektedir.
• Nefes Darlığı: Corona virüsün neden olduğu diğer önemli belirtilerden bir tanesi de nefes darlığı şikayetidir. Nefes darlığı herkeste görülmeyebilir bu durum genelde solunum sıkıntısı yaratmaktadır ve durum ilerlerse tıbbi gözlem altına alınması gerekmektedir. İşinin altta yatan rahatsızlıkları varsa solunum sıkıntısı olma olasılığı o duruma bağlı olarak daha da yüksektir.
• Boğaz Ağrısı: Corona virüsten kaynaklı boğaz ağrısı şikâyetleri de olmaktadır. Fakat bu durum genel olarak yüksek ateş ve kuru öksürük belirtilerine göre daha az görülmektedir.
• Halsizlik, Yorgunluk, Kas Ağrısı: Corona virüs belirtileri arasında yer alan halsizlik hastalığın vermiş olduğu bir durumdur. Corona virüsün vücutta yarattığı tabloya göre kas ve eklem ağrısı yaratabilir.
• İshal: Corona virüs belirtileri arasında az görülmektedir fakat görülebilmektedir.
• Hıçkırık: Nadir de olsa bazı vakalarda tespit edilmiştir. Hıçkırık da koronavirüs( coronavirüs) belirtileri arasında nadiren de görülse dünya sağlık örgütü tarafından kabul edilmiştir.
• Burun Tıkanıklığı: Nezle ve gripte de olduğu gibi koronavirüs vakalarında da virüs burun tıkanıklığına neden olmaktadır. Burun tıkanıklığı eğer uzun sürüyorsa ve geçmiyorsa mutlaka PCR testi yaptırılıp öncesinde de bir uzmana başvurmak gereklidir.

Corona virüsü belirtileri nelerdir, koronavirüs solunum yolu ile insandan insana geçen bir hastalıktır. Yaklaşık 3 - 14 gün aralığında kuluçka dönemi var. Hastaların % inde yüksek ateş vardır, %15’lik bir ateş olmama durumu vardır.

İnflüanza gibi ateş mutlaka olan bir durum değildir;

• Halsizlik
• İştahsızlık
• Öksürük
• Kırgınlık, belki balgam çıkarma
• Nefes darlığı, zor nefes alma
• Terleme gibi şikâyetler olabilir. 

Corona virüsü belirtileri nelerdir, korona virüsün sindirim sistemini etkilemediği biliniyor ancak Aralık ayında bazı ispatlanmış vakalarda bulantı kusma gibi semptomlara da rastlanmış nadir de olsa olabiliyor.

Corona virüsü belirtileri nelerdir ,aslında hepsi aynı ailenin farklı antijenik özelliklerini gösteren diğer üyeleri Sars kedilerden, mers tek hörgüçlü develerden geldi, yeni virüste yarasalardan, yılanlardan geldi. Yani hayvan kaynaklı olduğunu biliyoruz. Son 50 yılda 50 yeni hastalık ortaya çıktı. Bu her yeni hastalığın insanlık tarihine girişi anlamına geliyor. Normal su ve normal sabunla ortalama sn elinizi yıkasanız sizin için yeterli olacaktır. 1 metre mesafeden daha fazla yaklaşma ihtimaliniz var ise maske takmalısınız.

Corona virüsü belirtileri nelerdir, insanlar son zamanlarda çevredeki herkesten şüphelenmeye başladı. Özellikle hapşıran, öksüren insanlardan çok korkuyorlar. Hayatta bizi kaygılandıran bir çok durum var. Günlük hayatta bizi endişelendiren bir çok durum yaşıyoruz. Kaygı bizi hayata hazırlar, kaygı kötü bir şey değil iyi bir şeydir. Kaygıyı beynimizde bir paniğe dönüştürdüğümüzde her şey bizde kaygı oluşturuyor. Koronavirüs hayatımıza aniden girdi. Her an panik havası yaşıyoruz. Maddi, manevi kaygıları taşıyabiliriz. Ancak hayatın doğasında riskler her zaman var. Araba kazasına karışabiliriz, evimize hırsız girebilir, çöken bir binanın altında kalabiliriz. Bunlar olası riskler. Yine de bütün bu risklere rağmen yaşamaya devam ediyoruz. Koronavirüse de biraz böyle bakmak lazım. Koronavirüs Türkiye’de de var artık. Bize de bulaşabilir. Riskin farkındayız ve kabul ederek yaşıyoruz. Kalabalık ortamlara girmeyelim, el hijyenimize dikkat edelim, mesafeyi koruyalım bunlar çok önemli ancak bu tedbirlerde riski azaltan ama sıfırlamayan önlemlerdir. Kaygılanın ama bu kaygının hayatınızı engellemesine izin vermeyin.

Corona virüs Enfeksiyonu Nasıl Anlaşılır?

Corona virüsü belirtileri nelerdir, biz korona virüsü solunum yolu enfeksiyonuna neden olan virüs olarak tanıttık biliyorsunuz. Solunum yolu enfeksiyonuna neden olduğu için solunum seksiyonlarının içinde bulunur.

Burun akıntısının içinde boğazda boğaz salgısının içinde tükürükte değil ama boğazımızda yani bademciklerimizin üzerindeki bölgede bademciklerimizle boğazımızla burnumuzu birleştiren nazofarenks dediğimiz bölgede tabi ki özel yöntemlerle bronşların yani hava kanalları içerisinde özel yöntemler ile alınıyorlar. O yüzden kandan virüs tahlili yapılmaz.

Bu solunum sekresyonları içinde virüs bulunur. Bizde tanı koydurucu testleri işte bu burun sürüntüsünü, boğaz sürüntüsünü bademciklerin üzerindeki bölgeden aldığımız sürüntüyü hastanede yatan hastalarda özel yöntemler ile bronşların içindeki salgıyı alarak bu salgılarda gerekli antiaging testleri yaparak tanı koyuyoruz.

Koronavirüste şüpheli olarak nitelendirilen ve semptom gösteren kişiler karantina altına almaktadır. Bu kişilerle temas eden kişiler ise semptom göstermiyorsa evlerinde karantina edilebilir.

Karantina süreci hafife alınacak bir süreç değil. Yurtdışından gelen kişiler için 14 gün kuralı uygulanmaktadır. Semptom görünen kişiler karantina odasına alınmaktadır. Bu oda genellikle iyi havalandıran bir oda olmaktadır. Karantina odasına herkes alınmaz. İçeriye sadece bakımını yapan sağlık çalışanı girebilir.

Hasta odasına girerken sağlık çalışanları mutlaka steril eldiven giymektedir. Tek kullanımlık ve su geçirmeyen önlük giyilir. Cerrahi maske kullanılır. Eğer hastanın solunum salgısıyla temas ediliyorsa gözlük de kullanılmaktadır.

Paylaş:

İlk olarak ’lı yıllarda görülmeye başlayan Corona virüsün, Çin’in Hubei eyaleti Wuhan şehrinde ortaya çıkması nedeniyle hastalık oldukça merak edilir bir konu oldu. Akciğer hastalığına neden olabilen ve tedavi edilmediğinde ağır akut solunum yolu yetersizliği sendromu gibi hastalıklara yol açan Corona virüsü hakkında Hisar Hospital Intercontinental Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Ramazan Gözüküçük bilgi verdi.

Corona Virüsü Nedir?

Coronavirüsler, çoğu insanın hayatının bir anında karşılaştığı virüslerdir. İnsan corona virüsleri genellikle hafif ve orta şiddette üst solunum yolu hastalıklarına neden olur. Corona virüslerin alfa, beta, gama ve delta olarak bilinen dört alt grubu vardır. Coronavirus’lar (CoV), soğuk algınlığından Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS-CoV) ve Ağır Akut Solunum Sendromu (Severe Acute Respiratory Syndrome, SARS-CoV) gibi daha ciddi hastalıklara kadar çeşitli hastalıklara neden olabilmektedir.

Corona Virüsü Solunum Yollarını Hedef Alıyor

Corona virüsler (CoV), hafif düzeyli soğuk algınlığından şiddetli solunum sıkıntısına kadar farklı tablolara neden olan büyük bir virüs ailesidir. Coronavirus’ların insanlarda dolaşımda olan alt tipleri (HCoVE, HCoV-OC43, HCoV-NL63 ve HKU1-CoV) çoğunlukla soğuk algınlığına sebep olan virüslerdir. SARS-CoV, yüzyılın ilk uluslararası sağlık acil durumu olarak yılında, daha önceden bilinmeyen bir virüs halinde ortaya çıkmış olup yüzlerce insanın hayatını kaybetmesine neden olmuştur. Yaklaşık 10 yıl sonra Coronavirus ailesinden, daha önce insan ya da hayvanlarda varlığı gösterilmemiş olan MERSCoV (Middle East Respiratory Syndrome Coronavirus) Eylül &#;de ilk defa insanlarda Suudi Arabistan’da tanımlanmış; ancak daha sonra aslında ilk vakaların Nisan ’de Ürdün Zarqa’daki bir hastanede görüldüğü ortaya çıkmıştır. SARS Coronavirus’u ile uzaktan bağlantılı olmasına rağmen, yaşanmış olan SARS tecrübesinden ötürü endişe oluşturmuştur. 31 Aralık &#;da DSÖ Çin Ülke Ofisi, Çin&#;in Hubei eyaletinin Vuhan şehrinde etiyolojisi bilinmeyen pnömoni vakalarını bildirmiştir. 7 Ocak ’de etken daha önce insanlarda tespit edilmemiş yeni bir coronavirus (nCoV) olarak tanımlanmıştır. Daha sonra nCoV hastalığının adı COVID (nCoV Hastalığı) olarak kabul edilmiştir. Ülkemizde korona virüsü olarak da bilinmektedir.

Nasıl Bulaşır?

Yeni Coronavirusun, diğer Coronaviruslar gibi solunum salgıları ile bulaştığı düşünülmektedir. Hasta kişilerden öksürük, hapşırık, gülme, konuşma sırasında çevreye saçılan virus içeren solunum salgısı damlacıkları, sağlam kişilerin mukozalarına temas ederek bu kişilerin hastalanmasına neden olur. Hastalığın bu şekilde insandan insana bulaşması için yakın temas (1 metreden yakın) gereklidir.

Belirtileri Nelerdir ve Tanısı Nasıl Konulur?

Üst solunum yolu hastalıkları belirtilerinden bazıları olan burun akıntısı, öksürük, boğaz ağrısı ve ateş virüsün belirtilerindendir. Bu belirtilere ilaveten COVID nısı için, son 14 günde hastalığın görüldüğü ülkelerden(Çin, Kore gibi uzak doğu ülkeleri, İran vb) gelmiş olmak yada hasta biriyle yakın temas öyküsü olması gerekmektedir. Bu virüsler bazen zatürre gibi alt solunum yolu hastalıklarına yol açabilir. Bu durum kalp-akciğer hastalarında, bağışıklık sistemleri yetersiz kişilerde veya yaşlılarda daha sık görülür. Virüsün teşhisi için klinik belirtileri hafif olduğundan laboratuvar testleri genellikle çok sık kullanılmaz. Ancak hekim gerek gördüğünde polimeraz zincir reaksiyonu (PCR) ile virüsün genetik parmak izine bakılan  laboratuvar testleri kullanılabilir.

Ateş Öksürük ve Nefes Darlığı Varsa Dikkat!

COVID’a maruziyetten semptomların başlamasına kadar olan süre (inkübasyon süresi) 2 ile 14 gündür. COVID enfeksiyonu teyit edilmiş birçok insanda ateş, öksürük, nefes darlığı semptomlarıyla, ciddi akut solunum hastalığı ortaya çıkmıştır. Bazı hastalarda ishal, bulantı, kusma şeklinde sindirim sistemi bulgularının da tabloya eşlik ettiği görülmüştür.

Virüsün bulaştığı hastalarda zatürre ve böbrek yetmezliği gibi ciddi komplikasyonlar geliştiği ve bu hastaların yaklaşık %3’ünün hayatını kaybettiği görülmüştür. Ölümlerin çoğunda altta yatan başka tıbbi problemler (ileri yaş, şeker, kanser, kronik akciğer, kalp ve böbrek hastalıkları gibi) vardır. Özellikle genç erişkinlerde, semptomlar soğuk algınlığı belirtileri gibi hafiftir. Bazılarında hiç belirti yoktur ve bu hastalar genellikle iyileşirler.

Coronavirüsü Mevsimsel Hastalıklarla Benzer Belirtiler Gösterebilir

Coronavirüs (Covid), grip, nezle ve soğuk algınlığı gibi hastalıklarla benzer belirtiler gösterebilmektedir. Coronavirüsün diğer mevsimsel hastalıklardan en önemli farkı; yüksek ateşle birlikte seyreden kuru öksürük ve nefes darlığı olarak ortaya çıkmasıdır. Üst solunum yollarında görülen grip, nezle gibi mevsimsel hastalıkların gösterdiği belirtiler Coronavirüs ile karıştırılmaması gerekir. Birbiriyle karıştırılmaması gereken bu belirtilerde özellikle yüksek ateş; grip ve Coronavirüste görülmektedir. Baş ve boğaz ağrısı; nezle ve gripte görülüyorken, öksürük; grip ve mevsimsel alerjilerde ortaya çıkmaktadır.

Coronavirüsü mevsimsel hastalıklardan nasıl ayırabilirsiniz?

• Coronavirüsten şüphelenmek için kişide öksürük, ateş ve nefes darlığı belirtilerinden en az biri olmalıdır.
• Coronavirüs öncelikle ateş ile başlar, grip ve soğuk algınlığında ateş ilk belirti olarak görülmez. Bu hastalıklar burun akıntısı ile başlar ve devamında başlayan ateş uzun sürmez.
• Coronavirüs ile grip çok benzer belirtiler taşır. İki hastalıkta da ani başlayan ateş, öksürük ve halsizlik görülür. Fakat iki hastalığı birbirinden ayıran en önemli fark; gripte nefes darlığı görülmezken, Koronavirüste nefes darlığı görülmektedir.
• Koronavirüste genellikle ateşle birlikte ikinci veya üçüncü günde kuru öksürük ortaya çıkar. Grip veya soğuk algınlığının ilk gününden itibaren genellikle burun akıntısıyla birlikte balgamlı öksürük görülür.“Coronavirüste hapşırık, burun akıntısı, gözlerde kızarıklık ve kaşıntı genellikle görülmezken, mevsimsel alerjide bu belirtiler görülmektedir.”
• Coronavirüste hapşırık, burun akıntısı, gözlerde kızarıklık ve kaşıntı görülmezken, mevsimsel alerjide bu belirtiler görülmektedir.
• Coronavirüste kas ağrısından çok halsizlik ve kırgınlık görülür. Fakat grip ve soğuk algınlığında kas ağrıları fazlasıyla görülmektedir.
• Coronavirüste genel olarak kuru öksürükten birkaç gün sonra nefes darlığı başlar. Grip ve soğuk algınlığında nefes darlığı görülmez.

Özetle Hastalığın Belirtileri:

• Ateş
• Öksürük
• Nefes darlığı
• İshal(Daha az)
• Bulantı ve kusmadır

Nasıl Tedavi Edilir?

Corona virüs hastalığı(COVID) olan çoğu kişide hafif seyirli olduğundan hastalar ilaç tedavisine gerek duymadan iyileşebilir. Ancak bazı belirtileri azaltmak ve hastayı rahatlatmak için, hastaya ağrı kesici ve ateş düşürücüler, öksürük ilaçlarıyla bol sıvı desteği ve istirahat önerilir. Ek hastalığı ve durumu ağır olanların hastanede yatarak tedavileri gerekebilir.

Corona Virüsünden Korunmak İçin Mutlaka Bu Önlemleri Alın