Işsizlik Için Şartlar

İşsizlik maaşı sayesinde işten çıkartıldığı dönemde devletten geçici olarak maaş alma hakkını kazanmak isteyen vatandaşlar, işsizlik maaşı almak için gereken şartları araştırmaya devam ediyor. Peki, işsizlik maaşı işten kendisi çıkanlar için de geçerli olacak mı? İşte, on binlerce vatandaşın merak ettiği işsizlik maaşı şartları ve konunun güncel detayları

BAŞVURU İÇİN GEREKEN ŞARTLAR NELERDİR?

İşsizlik maaşının alınabilmesi için gerekli şartlar, kanunla belirlenmiştir. Kanunda yer alan ifadelere göre;

1 - Çalışma istek, yetenek, sağlık ve yeterliliğinde olmasına rağmen, kendi istek ve kusuru dışında işini kaybedenler,

2 – Son 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış olmak kaydıyla son 3 yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olanla, iş sözleşmesinin feshinden sonraki 30 gün içerisinde başvuru yapmaları koşuluyla maaş başvurusunda bulunabilirler.

BAŞVURU NEREDEN YAPILIR?

Başvurular çeşitli şekilde gerçekleştirilebilir. Şartlarda da belirtildiği üzere 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine veya elektronik ortamda www.iskur.gov.tr adresine başvuru yapılabilir. Bunlara ek olarak e- Devlet üzerinden de başvuru talebi iletilebilir. 30 gün içerisinde başvurulmaması halinde, başvuru geçersiz sayılır.

MAAŞ SÜRESİ NEDİR? NASIL BELİRLENİR?

İşsizlik maaşını hizmet akdinin feshinden önceki son 3 yıl içerisindeki sigorta primi belirliyor. Prim günü arttıkça maaş süresi de artıyor. Buna göre;

600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 180 gün,

900 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 240 gün,
1080 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 300 gün süre ile işsizlik ödeneği veriliyor.

HESAPLAMA NASIL YAPILIYOR?

İşsizlik maaşı süresi gibi alınacak maaşın belirlenmesinde de sigorta primleri belirleyici oluyor. İşsizlik maaşı hesaplaması, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının yüzde kırkı olarak yapılıyor. Hesaplanan ödenek miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde seksenini geçmiyor.

İŞSİZLİK MAAŞI HANGİ DURUMDA KESİLİR?

Belirli şartlar doğrultusunda verilen işsizlik maaşı hakkı, bazı durumlarda geri alınabiliyor. İşte, ödeneğin kesildiği durumlar;

İŞKUR tarafından teklif edilen bir işin son iş yerindeki şartları kapsamasına rağmen işi, haklı bir nedene dayanmaksızın reddedenlerin ödenekleri tekrar başlatılmamak üzere kesilmektedir.

İşsizlik ödeneği aldığı dönemde kayıt dışı olarak çalıştığı tespit edilenlerin vatandaşların işsizlik ödenekleri tekrar başlatılmamak üzere kesilmektedir.

İşsizlik ödeneği aldığı süre içinde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı öğrenilen vatandaşların “Emeklilik” gerekçesiyle yaşlılık aylığını almaya başladığı tarih itibarıyla kesilir.

İŞKUR tarafından önerilen meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimini haklı bir neden göstermeden reddeden veya kabul etmesine karşın devam etmeyen ve haklı bir nedene dayanmaksızın Kurum tarafından yapılan çağrıları zamanında cevaplamayan, istenilen bilgi ve belgeleri öngörülen süre içinde vermeyenlerin işsizlik ödenekleri kesilmektedir. Ancak, bu hallerin sona ermesi durumunda, ödemelere yeniden başlanmaktadır. Ödemenin süresi başlangıçta belirlenmiş olan toplam hak sahipliği süresinin sona erdiği tarihi geçememektedir.

30 GÜNLÜK KRİTİK SÜRE

Bu maaşın sınırları geçerli asgari ücrete göre belirleniyor ve en düşüğü brüt asgari ücretin yüzde 40´ı en yükseği ise yüzde 80´i kadar oluyor. Bu yıl rakamlar 711 lira ile 1.422 lira olarak belirlendi.

Bundan sadece damga vergisi kesiliyor. Bu parayı almak için mutlak surette İŞKUR´a başvurmak gerekiyor. Başvurular eskiden doğrudan yapılırken şimdi internet ortamında da oluyor. Ancak burada çalışan için 30 günlük kritik bir süre var.

NE KADAR GEÇ, O KADAR AZ PARA

Yeni Asır´ın haberine göre işten ayrıldıktan sonra en geç 30 gün içinde İŞKUR´a müracaat şartı var. Bu süreyi geçirmemek hak ettiğiniz parayı tam olarak almanız demek. Bu süreyi ne kadar geçirirseniz alacağınız para o kadar azalacak.

Örneğin bir çalışan son üç yılda 900 gün prim biriktirmişse ona 8 ay maaş verilecek. Eğer 30 gün yerine 60 gün sonra başvurursa maaşı 7 aya düşecek. Burada bazı mücbir sebepler, (hastalık, yakının vefatı gibi) kurumca geçerli sayılıyor.

İKİNCİ MAAŞ İMKANI

İşsizlik maaşı alırken iş bulunursa bu kez sistem değişiyor. İş bulan sigortalının işsizlik ödeneği kesiliyor. Bulduğu işten de çıkartılırsa bu kez kalan kısmı almaya devam ediyor. İşsizlik ödeneği almak için söylediğimiz gibi haksız veya sebepsiz yere işten çıkmak ya da haklı fesih şartlarıyla kendi ayrılmak gerekiyor.

Bunun dışında, Son üç yıl içinde en az 600 gün sigortalı olarak primin ödenmiş olması ile işten ayrıldıktan önceki 120 gün içinde primin ödenmiş olması isteniyor.

KAÇ AY MAAŞ ALINIYOR

Alınacak işsizlik maaşının süresini de ödenen primler belirliyor. Buna göre son 3 yıl içinde 600 gün prim ödeyene 6 ay, 900 gün prim ödeyene 8 ay ve 1080 gün prim ödeyene 10 ay maaş ödeniyor.

HESAP NASIL YAPILIYOR

İşsizlik maaşı hesaplanırken son 4 aydaki brüt maaşınızın ortalaması alınıyor. Bunun yüzde 40´ı işsizlik maaşı olarak ödeniyor.
Ancak işsizlik maaşı geçerli asgari ücretin yüzde 80´inden fazla olamıyor. Bu yıl için rakam 1.422 lira.

2022 Asgari ücret zammının belirlenmesiyle birlikte memur, emekli, işsizlik ödeneği gibi pek çok maaşa gelecek zam da aşağı yukarı belli olmaya başlayacak. Gelecek sene işsizlik maaşına gelecek zammın öncesinde işsizlik maaşının şartları araştırılmaya başladı.

İŞSİZLİK MAAŞI NEDİR?

İŞKUR'a göre Sigortalı işsizlere yasada belirtilen şartları taşımaları halinde işsiz kaldıkları dönem için belirli süre ve miktarda yapılan ödemeye işsizlik ödeneği denir.

İŞSİZLİK ÖDENEĞİ ŞARTLARI

İŞKUR'da belirtilen işsizlik ödeneği şartları şöyle:

Kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalmak,
Hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olmak,
Hizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olmak,
Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine şahsen ya da elektronik ortamda başvurmak.

İŞSİZLİK ÖDENEĞİ NE KADAR?

Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %40’ı olarak hesaplanmaktadır. Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %80’ini geçememektedir. İşsizlik ödeneği damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz.

2021 yılı için aylık işsizlik ödeneği hesabı

İŞSİZLİK MAAŞI NASIL KESİLİR?

İŞKUR tarafından teklif edilen mesleklerine uygun ve son çalıştıkları işin ücret ve çalışma koşullarına yakın ve ikamet edilen yerin belediye mücavir alanı sınırları içinde bir işi haklı bir nedene dayanmaksızın reddedenlerin,
Çalışma hayatını inceleme ve denetleme yetkisine haiz müfettişlerce veya kamu idarelerinin denetim elemanları tarafından yapılan denetimlerde Kurumumuzdan işsizlik ödeneği aldığı dönemde kayıt dışı olarak çalıştığı tespit edilenlerin,
işsizlik ödenekleri tekrar başlatılmamak üzere kesilmektedir.

İşsizlik ödeneği aldığı süre içinde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almaya başlayanların ödenekleri “Emeklilik” gerekçesiyle yaşlılık aylığını almaya başladığı tarih itibarıyla kesilir.
İŞKUR tarafından önerilen meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimini haklı bir neden göstermeden reddeden veya kabul etmesine karşın devam etmeyen ve haklı bir nedene dayanmaksızın Kurum tarafından yapılan çağrıları zamanında cevaplamayan, istenilen bilgi ve belgeleri öngörülen süre içinde vermeyenlerin işsizlik ödenekleri kesilmektedir. Ancak, bu hallerin sona ermesi durumunda, ödemelere yeniden başlanmaktadır. Ödemenin süresi başlangıçta belirlenmiş olan toplam hak sahipliği süresinin sona erdiği tarihi geçememektedir.

Mahsuplaşma sorusu
Normalde kısa çalışma ödeneği almaya hak kazanan işçinin kısa çalışma ödeneği aldığı süre, işsizlik maaşı alabileceği süreden mahsup ediliyor. Yani kısa çalışmaya gidilen tarihte 10 ay işsizlik maaşı almaya hak kazanan bir işçi, 3 ay boyunca kısa çalışma ödeneği alırsa, geriye 7 aylık işsizlik maaşı hakkı kalıyor. Kısa çalışma ödeneği miktar olarak değil, süre olarak işsizlik maaşından düşülüyor.