Işsizlik Maaşı Alırken Sağlık Güvencesi

Kişiler bir iş yerinde halihazırda çalışırken, herhangi bir sağlık sorunu olmamasına ve yaptıkları iş itibarıyla yeterliliklerinde bir eksiklik bulunmamasına rağmen kendi kusurları  veya kasıtları olmaksızın işsiz kalabilirler. İşsizlik sigortası bu kapsama giren sigortalıların maddi mağduriyetlerini azaltabilmek adına belirli bir süreyle sınırlı olmak üzere gelir kaybının bir kısmının ödendiği sigorta türüdür.

İşsizlik Sigortasından Kimler Yararlanabilir?

İşsizlik sigortası, aşağıda belirtilen kişileri otomatik olarak kapsayan bir sistemdir:

●İş sözleşmesine bağlı olarak çalışan sigortalılar
●Banka sandıklarına tabi olan sigortalı çalışanlar

Bu şekilde çalışan kişilerin prime esas aylık brüt maaşları üzerinden her ay %1 oranında işsizlik sigortası primi kesilir. Ayrıca ek olarak %2 oranında işveren ve %1 oranında devlet katkısı alınır. Her ay alınan bu primler işsizlik sigorta fonuna aktarılır.

Sisteme otomatik olarak değil fakat isteğe bağlı olarak katılabilecek kişiler ise şu şekilde sıralanabilir:

●Belirli süreli iş sözleşmesine bağlı olarak çalışan sigortalılar
●Şehir içi toplu taşımada, iş yerlerinde veya Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca belirlenen alanlarda yine belirli süreli iş sözleşmesine bağlı olarak çalışan, aynı zamanda ay içinde çalışma süreleri 10 günden az olan kişiler

Ticari taksi, dolmuş ve minibüs gibi araçlarda şoför olarak çalışan kişiler ile turizm sektöründe belirli süreli olarak çalışan kişilerin bazı dönemler işsiz kalma riski yüksektir. Bu riski en aza indirmek için bu sektörlerde çalışanlara isteğe bağlı olarak işsizlik sigortası kapsamına girmeleri imkanı tanınmıştır.

İsteğe bağlı işsizlik sigortası kapsamına giren kişilerin prime esas aylık brüt kazancı üzerinden %1 oranında işsizlik sigortası primi kesilir. Ek olarak işveren de %2 oranında prim ödemesi yapar.
İşsizlik sigortasından faydalanabilmek için T.C. vatandaşı olma şartı aranmaz. Ülkemizde çalışma izni ile istihdam edilen yabancılar da yukarıda sayılan kapsama girmeleri durumunda işsizlik sigortasından faydalanabilirler. Öte yandan maaşlarından işsizlik sigortası primi kesilmediğinden dolayı emekli olup halen çalışmaya devam eden kişiler bu kapsama girmez.

İşsizlik Maaşı Alma Şartları

İşsizlik sigortası şartları şu şekilde sıralanabilir:

●Sigortalı kişi kendi kusuru olmaksızın ve tamamen isteği dışında işsiz kalmış olmalıdır. İş akdi işveren tarafından İş Kanunu’nda belirtilen haklı nedenlere bağlı olarak feshedilen bir işçi işsizlik sigortasına hak kazanamaz. Aynı şekilde iş yerinden kendi isteğiyle istifa eden bir işçi de yine işsizlik sigortasından faydalanamayacaktır.
●Sigortalı, iş sözleşmesinin sonlandırılmasından önceki son 120 gün içinde iş sözleşmesine bağlı şekilde çalışmış olmalıdır. Burada önemli olan son 120 gün içinde geçerliliğini koruyan bir iş sözleşmesinin varlığıdır. Bu süreçte sigortalının hastalık veya çeşitli mazeretlerle fiili olarak çalışmasının sekteye uğramasının bir önemi yoktur.
●İş sözleşmesi sona ermeden önceki son 3 yıl içinde işçi adına en az 600 günlük işsizlik sigortası primi ödenmiş olmalıdır.
●İş sözleşmesi sona eren sigortalı bu tarihten itibaren en geç 30 gün içinde herhangi bir İŞKUR birimine şahsen veya elektronik ortamda işsizlik sigortası başvurusu yapmış olmalıdır.

İşsizlik Maaşına Nasıl Başvurulur?

İşsizlik maaşına veya ödeneğine başvuru iki şekilde gerçekleşmektedir. Birincisi, kişi en yakın İŞKUR birimine giderek başvuru yapabilir. Buradaki en önemli konu, başvuru yapacak kişinin hizmet akdinin 30 gün içerisinde bitmiş olması. Yani Hizmet akdi feshedildikten sonraki 30 gün içerisinde başvurması gerekmektedir. İkinci başvuru yolu ise www.iskur.gov.tr adresinden yapılan elektronik başvurudur. 

İşsizlik Maaşı Alma Süresi

İşsiz kalınan dönemde işsizlik sigortasından faydalanılabilecek süre sigortalı olarak çalışılan gün sayısına göre değişiklik gösterir. Buna göre:

●En az 600 gün sigortalı olarak çalışmış ve işsizlik sigortası ödemiş kişiler 180 gün,
●En az 900 gün sigortalı olarak çalışmış ve işsizlik sigortası ödemiş kişiler 240 gün,
●En az 1080 gün sigortalı olarak çalışmış ve işsizlik sigortası ödemiş kişiler 300 gün işsizlik sigortası ödemesi alabilirler.

İşsizlik Sigortası Ne Kadar?

İşsizlik sigortası hesaplamak için sigortalının son 4 aylık dönemde günlük ortalama brüt kazancı dikkate alınır. Bunun %40’ı kişiye işsizlik sigortası olarak ödenir. Bir diğer deyişle sigortalılar ortalama olarak brüt maaşlarının %40’ına kadar işsizlik sigortasından faydalanabilirler. Bu hesaplamada asgari ücretin %80’i üst sınır olarak dikkate alınır. 

İşsizlik maaşından sadece damga vergisi kesintisi yapılır. Ayrıca belirtmek gerekir ki işsizlik maaşı üzerine nafaka borçları haricinde haciz konulamaz. İşsizlik maaşı başkasına devir veya temlik edilemez.

İşsizlik Sigortası Kredi Borcunu Öder mi?

İşsizlik sigortasının kredi borcunu ödemek gibi özel bir fonksiyonu yoktur. Fakat özel sigorta şirketleri tarafından yapılan işsizlik sigortaları kredi ödemelerini de kapsayabilir. 

İşsizlik Maaşı Dondurma

İşsizlik maaşı alınırken kişinin tekrar işe girmesi durumunda işsizlik maaşının ne olacağı konusu iki şekilde ele alınmalıdır:

●İşsizlik maaşı alan kişi, yeniden sigortalı bir işe girerse işsizlik maaşının kalan kısmı üzerinde hakkı devam eder. Fakat bu hakkı donmuş kabul edilir. Kişi yeni girdiği iş yerinden kendi isteğiyle ayrılsa dahi önceden hak kazandığı işsizlik maaşının devamını alabilir.
●İşsizlik maaşı alan kişi yeniden işe girer ve sonrasında iş sözleşmesi işsizlik sigortasına hak kazanma şartlarını gerçekleştirecek şekilde kendi isteği dışında sona ererse, sigortalı sıfırdan işsizlik sigortasına hak kazanır.

İşsizlik Maaşı Onaylandığını Nasıl Öğrenebilirim?

İşsizlik maaşı başvuru sonucunu sorgulamak için İŞKUR’a iletişim hattı ALO 170 üzerinden ya da E-devlet üzerinden ulaşılabilir.

İşsizlik Maaşı Onayı Ne Zaman Gelir?

İşsizlik maaşı başvuru sonucu ayrıca SMS ile de başvuru sahibine bildirilir. Başvurular genellikle 10-15 günlük süre içinde sonuçlandırılır. Yoğunluk olması durumunda ise bu süre 1 aya kadar uzayabilmektedir.

İşverenin Yaptırabileceği Çeşitli Teminatlar

İşsizlik sigortasına ek olarak işverenlerin çalışanlarını da kapsayan “İşyerim paket sigortası” yaptırması mümkündür. Bu sayede sigortalı çalışanlar iş yerinde oluşabilecek risklere karşı teminat kapsamında olur. İşverenler dilerse bu sigorta ürününü ihtiyaçları doğrultusunda genişletebilirler.

“Devlet destekli alacaklı sigortası” ise çalışanların işsiz kalma riskine karşı dolaylı bir teminat sağlayan bir sigorta türüdür. İş yerlerinin müşterilerden alacaklarını teminat altına alan bu sistem sayesinde işverenlerin ekonomik zorluk içine girmemeleri ve ekonomik nedenlerle işten çıkarma gibi olumsuz sonuçların önüne geçilmesi amaçlanmaktadır. 

İşsizlik maaşı alanlar sağlıktan yararlanmaya devam edebilir mi? Sağlık yardımından sadece bu maaşı alan kişi mi yararlanır yoksa aile fertleri de yararlanabilir mi? İşte tüm sorularınızın cevabı yazının devamında.

Konfüçyüs der ki: “Sevdiğiniz bir işi bulun, hayatınız boyunca çalışmamış olursunuz.”

İşsizlik Maaşı Alanlar Sağlıktan Yararlanır mı?

Evet. İşsizlik ödeneği aldığınız süre boyunca sağlık hizmetlerinden yararlanmaya devam edersiniz. Kendiniz ve bakmakla yükümlü olduğunuz aile fertleriniz sağlık hizmetlerinden yararlanabilir.  

İşsizlik Ödeneği (Maaşı) Nedir? Hangi Koşullarda İşsizlik Maaşı Alınabilir?

İşsizlik maaşı (ödeneği), bir çalışanın yasada belirlenmiş koşullar dahilinde işsiz kaldığı sürenin belli bir kısmında belirlenen miktarlarda yapılan ödemedir ve bu maaşı alabilme şartları şunlardır:

• Kendi isteği dışında (haklı sebepler hariç- aşağıda açıklanmıştır) ve kusuru olmadan işsiz kalmak,
• Hizmet akdinin sonlandırılmasından önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olmak,
• Hizmet akdinin sonlandırılmasından önceki son 3 yıl içinde en az 600 gün işsizlik sigortası priminin ödenmiş olması,
• Hizmet akdinin sonlandırılmasından itibaren 30 gün içinde en yakın İşkur’ a şahsen  ya da elektronik ortamda www.iskur.gov.tr adresine başvurmak.

İşsizlik Ödeneği (Maaşı) Alacaklara Verilen Hizmetler

• İşsizlik maaşı (ödeneği),
• Genel Sağlık Sigortası Primleri
• Yeni bir iş bulma desteği
• Meslek edindirme, geliştirme ve yetiştirme eğitimi

İşsizlik Maaşı ile Birlikte Ödenen Genel Sağlık Sigortası Primi Nedir?

5510 sayılı Kanuna göre Genel Sağlık Sigortası, kişilerin öncelikle sağlıklarının korunmasını, sağlık riskleri ile karşılaşması durumunda oluşan harcamaların finansmanını sağlayan sigortadır.

Genel Sağlık Sigortasının amacı, sigortalının ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin sağlıklı kalmalarını, hastalanmaları halinde sağlıklarını kazanmalarını, iş kazası ile meslek hastalığı, hastalık ve analık sonucu tıbben gerekli görülen sağlık hizmetlerinin karşılanmasını, iş görememezlik hallerinin ortadan kaldırılmasını veya azaltılmasını temin etmektir.

Özetle, hastane, tedavi ve ilaç gibi sağlık yardımlarından faydalanılabilir.

Genel Sağlık Sigortası’ ndan sadece işsizlik maaşı alan kişi mi faydalanır?

Hayır. İşsizlik ödeneği alan kişinin bakmakla yükümlü olduğu kişiler (eşi, yaş sınırını geçmeyen çocukları ve varsa geçimini sağladığı baba ve annesi) de, işsizlik maaşı ödenen günler için İşsizlik Sigortası Fonu’ dan ödenen Genel Sağlık Sigortası kapsamında sağlık hizmetlerini alabilmektedirler.

İşsizlik maaşı alırken İşkur tarafından ödenen Genel Sağlık Sigortası, Emeklilik için prim ödenen gün sayısına dahil ediliyor mu?

İşkur’ un İşsizlik Sigortası Fonu’ ndan sadece kısa vadeli Genel Sağlık Sigortası primleri ödendiğinden, prim ödenen gün sayısına dahil edilmez, sigortalılık süresi olarak sayılmaz.

İşsizlik maaşı kaç ay ödeniyor ve ne kadar ödeniyor?

İşsizlik maaşı son üç yıl içinde

• 600 gün sigortalı olarak çalışılmışsa 180 gün,
• 900 gün sigortalı olarak çalışılmışsa 240 gün,
• 1080 gün sigortalı olarak çalışılmışsa 300 gün ödenir.

İşsizlik maaşı tutarı da, kişinin son 4 ay dikkate alınarak, günlük ortalama brüt kazancının %40’ ı şeklinde hesaplanır. Azami ödeme, brüt asgari ücretin % 80’ ini geçmeyecek şekilde sınırlandırılmıştır.

İstifa eden kişi, işsizlik maaşı alabilir mi?

İstifa eden kişi, işsizlik maaşı alamaz. İşsizlik maaşı alabilmek için, işten çıkarılma şeklinde sonuçlanması gerekmektedir. Fakat burada özel bir durum bulunmaktadır: 4857 Sayılı İş Kanunu’ nun 2. Bölüm Madde 24 İşçinin haklı nedenle derhal fesih hakkını geçerli kılan sebepler belirtilmiştir ve

• Sağlık sebepleri (işçinin sağlığı ve hayatı için tehlike ya da işi ile çalışırken ve işi ile bağdaşmayan bir hastalığa yakalanması gibi),
• Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri (iş şartları ve vasıflar konusunda işçiyi yanıltma; işçi ve ailesinden birine hakaret, gözdağı, taciz, kanun dışı davranışa kışkırtma;sözleşmeye uygun şekilde ödenmeyen maaşlar, parça başı ücret anlaşılan işçiye yapabileceğinden az iş verilip eksik hesaplama ve ödeme gibi)
• Zorlayıcı sebepler (İşçinin çalıştığı yerde bir haftadan fazla işin durmasını gerektirecek sebepler gibi)

olarak başlıklandırılmıştır.

Haklı fesih bildirim işleminin dikkate alınabilmesi için, noter tarafından yapılması gerekmektedir.

İşsizlik Maaşından (İşsizlik Ödeneği) Yararlanma Şartları Nelerdir?

İşsizlik maaşından yararlanabilmek için İşsizlik Sigortası Kanunu'nda açıkça belirtilmiş bazı şartların gerçekleşmesi gerekmektedir. Bu şartlar şu şekilde özetlenmiştir:

• Kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalmak,
• Hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olmak,
• Hizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olmak,
• Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine şahsen ya da elektronik ortamda başvurmak.

İşsizlik Maaşına (İşsizlik Ödeneği) Başvuru Nasıl Yapılır?

İşsizlik maaşına hak kazanabilmek için, kişinin hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde başvuru yapması gerekmektedir. Başvurular, en yakın İŞKUR birimlerine şahsen gidilerek ya da online olarak www.iskur.gov.tr adresinden yapılabilmektedir. Mücbir sebepler dışındaki hâllerde, 30 gün içerisinde başvurulmaması durumunda, gecikilen süre toplam hak sahipliği süresinden düşülmektedir.

İşsizlik Maaşı (İşsizlik Ödeneği) Ne Kadar Süre ile Ödenmektedir?

Kanun'da belirtilen tüm şartlara uygunluğun sağlanması hâlinde, hizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içerisinde;

• 600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 180 gün,
• 900 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 240 gün,
• 1080 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 300 gün,

süre ile işsizlik maaşı (işsizlik ödeneği) ödenmektedir.

İşsizlik Maaşına Hak Kazananlara Sunulan Hizmetler Nelerdir?

İşsizlik maaşına (işsizlik ödeneğine) hak kazanan sigortalı işsizlere sunulan hizmetler şunlardır:

• İşsizlik Ödeneği (İşsizlik Maaşı)
• Genel Sağlık Sigortası Primlerinin Ödenmesi
• Kişinin niteliklerine göre yeni bir iş bulma
• Meslek geliştirme, meslek edindirme ve yetiştirme eğitimleri

2023 Yılı İşsizlik Maaşı (İşsizlik Ödeneği) Ne Kadar?

İşsizlik maaşı (işsizlik ödeneği), sigortalının çalıştığı son dört ay içindeki aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %40'ı olarak hesaplanmaktadır. İşsizlik maaşının (işsizlik ödeneği) miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %80'ini geçememektedir. İşsizlik maaşı (işsizlik ödeneği) damga vergisi dışında herhangi bir vergiye ya da kesintiye tabi tutulamaz.

2023 Yılı Aylık İşsizlik Maaşı (İşsizlik Ödeneği) Hesaplama:

(*) Hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %80'ini geçemeyeceği için sigortalı işsize ödenecek aylık işsizlik ödeneği miktarı bu şekilde hesaplanmıştır.

İşsizlik Maaşı Ne Zaman Ödenir?

İşsizlik maaşı (işsizlik ödeneği) başvuruları, kişinin başvurusunu izleyen ayın sonuna kadar sonuçlandırılır. İşsizlik ödeneği, her ayın beşinde işsiz bireyin şahsına ödenir. İşsizlik ödeneğini erken tarihe almak noktasında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı yetkili konumdadır.

Sigortalı işsizlere yapılacak olan ödemeler, İŞKUR'a bildirilen Banka Hesap numaraları (IBAN) aracılığıyla, bildirilen hesap numaralarının eksik ya da hatalı olması durumunda ise en yakın PTTBank aracılığı ile yapılmaktadır.

İşsizlik Maaşı (İşsizlik Ödeneği) Hangi Durumlarda Kesilir?

İşsizlik maaşının (işsizlik ödeneğinin) kesilmesine ilişkin hâller, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu'nun 52'nci maddesi ile hüküm altına alınmıştır. Buna göre sigortalı işsizlerin işsizlik ödeneği aldıkları süre içerisinde;

• İŞKUR tarafından teklif edilen mesleklerine uygun ve son çalıştığı işin ücret ve çalışma koşullarına yakın ve ikamet edilen yerin belediye mücavir alanı sınırları içinde bir işi, haklı bir nedene dayanmaksızın reddeden,
• İşsizlik ödeneği aldığı süre içerisinde, gelir sağlayan bir işte çalıştığı veya Sosyal Güvenlik Kurumundan yaşlılık aylığı (emekli) aldığı tespit edilen,
• İŞKUR tarafından önerilen meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimini haklı bir neden göstermeden reddeden veya kabul etmesine karşın devam etmeyen,
• Haklı bir nedene dayanmaksızın, İŞKUR tarafından yapılan çağrıları zamanında cevaplamayan, istenilen bilgi ve belgeleri öngörülen süre içerisinde temin etmeyen sigortalı işsizlerin ödenekleri kesilmektedir.

Ancak belirtilen bu hâllerin sona ermesi durumunda, ödemelere yeniden başlanmaktadır. Ödemenin süresi başlangıçta belirlenmiş olan toplam hak sahipliği süresinin sona erdiği tarihi geçememektedir.

İşsizlik Maaşı (İşsizlik Ödeneği) Alırken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Nelerdir?

İşsizlik ödeneğine hak kazanan bireylerin ödeneğin alındığı süre içerisinde aşağıdaki durumlara dikkat etmesi gerekmektedir:

• İkamet adresinin değişmesi,
• Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı alınması,
• Yetkili sağlık kuruluşunca istirahatli kılınması, silahaltına alınılması,
• Yurtdışına çıkılması,
• Bir işte çalışmaya başlanması,
• Mahkeme kararıyla işe iade edilmesi,

hâllerinde 15 gün içinde en yakın İŞKUR birimine veya Alo170'e bildirilmelidir.

İşsizlik ödeneğinden yararlan sigortalı işsizler, kendi kusurları ile bilgilerdeki eksiklik veya yanlışlık nedeniyle yapılan fazla ödemeleri yasal faizi ile birlikte ödemek zorundadır.

İşsizlik Maaşı Alırken Sağlık Hizmetlerinden Yararlanılabilir mi?

İşsizlik maaşı (işsizlik ödeneği) alan bir kişi işsizlik maaşını aldığı süre zarfı boyunca Genel Sağlık Sigortası'ndan faydalanabilmektedir. Aynı zamanda işsizlik maaşı almaya hak kazanan bu kişinin bakmakla yükümlü olduğu kişiler de Genel Sağlık Sigortası kapsamında olmaktadır.

İşsizlik Maaşına (İşsizlik Ödeneği) Başvururken İstenen Belgeler Nelerdir?

İşsizlik maaşı için başvuru esnasında istenilen belgeler şu şekildedir:

• İşten ayrılış bildirgesi (e-Devlet üzerinden alınabilir)
• İşsizlik maaşı dilekçesi
• İşsizlik maaşı başvuru formu (e-Devlet üzerinden alınabilir)
• Nüfus cüzdanı

İşsizlik Maaşı Yeniden Başlatılabilir mi?

4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu'nun 50'nci maddesine göre:

"Sigortalı, işsizlik ödeneğinden yararlanma süresini doldurmadan tekrar işe girer ve işsizlik sigortası ödeneğinden yararlanmak için bu Kanun'un öngördüğü şartları yerine getiremeden yeniden işsiz kalırsa, daha önce hak ettiği işsizlik ödeneği süresini dolduruncaya kadar bu haktan yararlanmaya devam eder. Bu Kanun'un öngördüğü şartları yerine getirmek suretiyle yeniden işsiz kalınması hâlinde ise sadece bu yeni hak sahipliğinden doğan süre kadar işsizlik ödeneği ödenir."

olarak belirtilmiştir.

Ek bilgiye ihtiyaç duymanız hâlinde bizimle iletişime geçiniz.