Soru:
1. Fiillerden belli eklerle türeyen ve bir ismi niteleyen sözcükler sıfat-fiil olarak kullanılır. Örneğin "Gelecek güzel günlere inanıyordu." cümlesinde "gelecek" söz- cüğü ismi nitelemiş ve sıfat-fiil görevinde kullanılmıştır. Aynı sözcük "Şartlarımızı kabul edip buraya gelecek." cümlesinde fiil olarak kullanılmış ve cümlenin yüklemi- ni oluşturmuştur. Buna göre aşağıdaki cümlelerde "-acak / -ecek" ekini alan sözcüklerden hangisi diğerlerinden fark- li görevde kullanılmıştır? A) Pandemide kapanacak sınıfların hangisi olduğu be- lirlenmiş. B) Yazılacak o kadar çok konu var ki hangisini yaza- yım, bilmiyorum. C) Ziyaret edilecek çok yer var ama sokağa çıkma ya- sağı nedeniyle bir yere gidemiyoruz. D) Bu ülkenin iradesinin ne demek olduğunu da sen göreceksin.
1 VARLIKLARI NİTELEYEN KELİMELER ( ÖN AD )
2 Arkadaşlar;Adların (isimlerin) özelliklerini anlatan sözcükler vardır. Bunlar addan önce yazılır ve adla birlikte kullanılır.Bu sözcükler varlıkları renk,sayı,şekil,durum,soru yoluyla niteler.Bu tür kelimelere varlıkları niteleyen kelimeler denir.ya da ön ad denir.
3 Önadlar, kendinden sonra gelen adları çeşitli durumlarda
etkiler.
4 Kare sözcüğü,masanın şeklinibelirtiyor.Kare masa
5 Patlak topPatlak sözcüğü, topun ne durumda olduğunu belirtir.
6 Büyük tavaBüyük sözcüğü, tavanın biçimini belirtir.
7 Kırmızı gülKırmızı sözcüğü, gülün rengini belirtir.
8 Üç yumurtaÜç sözcüğü, yumurtanın sayısını belirtir.
9 Çocuklar yemyeşil kırlarda koşuyordu.
Babam kardeşime kocaman bir bebek aldı.Bahçedeki yuvarlak masa kırılmış.Yukarıdaki cümlelerde altı çizili sözcükler (ön ad)tır.Sıfatlardan sonra da mutlaka ad gelmiştir. Bu sıfatlar;adları renk, durum ve biçim yönünden tamamlar.
10 Hangi bölgeleri biliyorsun?
Çoğu ödevini yapmamış.Yedi kalemim var.Hangi bölgeleri biliyorsun?Yukarıdaki cümlelerde altı çizili sözcükler (ön ad)tır.Sıfatlardan sonra adların geldiğine dikkat ediniz. Sıfatlar,Varlıkların (adların) yerini, sayısını gösterir, onları soruyoluyla ya da yaklaşık olarak belirtir.
11 Bazı insanlar çok kitap okur. (İnsanların sayısı tam olarak bilinmiyor
Bu top benim. ( Topunu işaret ediyor.)Yarım yumurta yiyebilirim. ( Yumurtanın miktarınıbelirtiyor.Hangi kalemin kayboldu? (Kalemi soru yolu ile belirtiyor.)Kaç bebeğin var? (Bebeklerin sayısını soruyor.)
Sıfat cümlede isimlerden önce gelir. İsimleri renk, biçim, durum, sayı, sıra olarak belirten sözcüklerdir. Böylece ismi niteliğini ortaya çıkaran sıfatlar anlamın gelişmesini sağlar. Sıfatlar ismi niteleyen sözcüklerdir. İsmin önüne gelerek farklı anlamlara gelmesini sağlar. İsmin niteleme ve belirtme görevlerinde kullanılmasını sağlar.
Sıfatlar ismi daha anlamlı hale getirerek ismin farklı yönlerden belirtilmesini ve nitelenmesini sağlar. Böylece isimler daha anlamlı hale gelir. 3. Sınıf konularından olan sıfatlar diğer adıyla ön adlar konusu öğrencilerin kelimeleri daha iyi anlamasını sağlama konusunda oldukça etkilidir. Böylece diğer konuları öğrenmek için önadları öğrenmek oldukça önemlidir. Bu sayede diğer konuların öğrenilmesi kolaylaşacaktır.
Sıfatlar 2'ye ayrılır:
Sıfatlar ismin önüne gelerek isme özellik katar sıfatlar daha kolay incelenebilmesi için 2’ye ayrılır. Bunlar: Niteleme sıfatları ve belirtme sıfatlarıdır.
İsmin önüne gelerek; varlıkların renklerini, biçimlerini, durumlarını bildiren sıfatlardır. Varlığa nasıl sorusu sorulduğunda niteleme sıfatlarının cevabı bulunur. Böylece birçok isim daha da anlamlı hale gelmektedir. Niteleme sıfatlarında renk, biçim, durum ile ilgili bilgiler verilmektedir.
Örnek:
gibi birçok şekilde varlıkların nitelenmesini sağlayarak isimleri daha anlamlı hale getirir.
Belirtme Sıfatları
Belirtme sıfatları; varlıkları işaret, sayı, belirsizlik, soru özellikleri ile belirten sıfatlardır. Belirtme sıfatları dörde ayrılır. Böylece sıfatların incelenmesi daha kolaydır.
İşaret sıfatları: varlıkları işaret yoluyla belirten sıfatlardır. Bu, şu, o, bunlar, şunlar, onlar, öteki, beriki.
Örnek:
Sayı sıfatları
Varlıkları sayı yönüyle belirten sıfatlardır. Farklı sayılar ismin önüne gelebilir. İsimlere sıra, sayı, üleştirme anlamı katar.
Örnek:
Varlıkları belirsizlik yönüyle belirten sıfatlardır. Her, bazı, kimi, hiç gibi kelimelerle isimleri belirsizlik yolu ile belirten sözcüklerdir.
Örnek
4- soru sıfatları:
Varlıkları soru yönüyle belirten sıfatlardır. İsimlere getirilen sorularla isimlerin soru yönünde belirtilmesini sağlar.
Örnek: