Istanbul Hiv Test Merkezi

TÜRKİYE’DEKİ İNTERNET ARAMA MOTORLARINDA EN ÇOK ARANAN KONULAR ARASINDA; AIDS NEDİR, HIV NEDİR, HIV TESTİ NE ZAMAN YAPILMALI, HIV NASIL BULAŞIR, HIV NE ZAMAN AIDS’E YOL AÇAR GİBİ BAŞLIKLAR DA VAR. ANCAK ÇALIŞMALAR; TÜM KAMPANYA VE PROJELERE RAĞMEN ÜLKEMİZDE HIV-AIDS KONUSUNDA YETERLİ BİLİNCİN GELİŞMEDİĞİNİ, BULAŞMA YOLLARININ İSE YA BİLİNMEDİĞİNİ YA DA ÖNEMSENMEDİĞİNİ GÖSTERİYOR.

"İnsan İmmün Yetmezlik Virüsü" anlamına gelen HIV (Human Immunodeficiency Virus), insan vücuduna girdiği anda bağışıklık sistemini hedef alıyor ve beyaz kan hücrelerine saldırarak orada çoğalıyor. Virüs zamanla enfeksiyonlara ve bazı kanser türlerine karşı bağışıklık sisteminin koruma görevlerini zayıflatarak immün sistemi tamamen etkisiz hale getiriyor. Bu aşamadan sonra ise “Edinilmiş Bağışıklık Yetmezliği Sendromu” anlamına gelen AIDS (Acquired Immune Deficiency Syndrome) gelişiyor.

“TÜRKİYE’DE HIV/AIDS ARTIYOR”

İstatistikler, Türkiye'nin AIDS’in giderek arttığı ülkelerden biri olduğunu gösteriyor. Sağlık Bakanlığı verilerine göre yılında Türkiye’de yeni HIV enfeksiyonu tanısı konulduğunu belirten HIV Enfeksiyonu Derneği Başkanı Prof. Dr. Fehmi Tabak, Türkiye’de ilk HIV tanısının yılında alındığını, o tarihten Kasım ’a kadar ülkemizde yaklaşık 25 bin kişinin HIV pozitif olduğunu söyledi. Bildirilen bu rakamın yaklaşık yüzde 30’u ise HIV’in yeterli ve doğru tedavi edilmediğinde gelişen ve ilerlemiş hali olan AIDS.

Ancak Doktor Fehmi Tabak’a göre asıl önemli ve tehlikeli olan nokta; bu 25 binlik vakanın üçte ikisinin son 5 yılda ortaya çıkmış olması. Çünkü Prof. Tabak, HIV/AIDS vakalarının gelişmiş ülkelerde azalma, Türkiye’nin de içinde bulunduğu ülkelerde ise artma eğilimine girdiğini söyledi:

“Şu bir gerçek ki, Amerika, Avrupa gibi gelişmiş ülkelerde HIV ve AIDS’te yeni tanılar azalmaya başladı ama Doğu Akdeniz, Ortadoğu, Orta Asya ve Doğu Avrupa’da yeni tanı alanların sayısında önemli artış var ki Türkiye de bu ülkelerin içinde.” 

Pozitif-iz Derneği Başkanı Çiğdem Şimşek de Başkent Üniversitesi/HATAM HIV AIDS Farkındalık Araştırması sonuçlarını hatırlatarak HIV/AIDS konusunda toplumsal bilinç yetersizliğine dikkat çekti, “Türkiye’de yapılmış olan en kapsamlı HIV farkındalık araştırmasının sonuçlarına göre toplumun %77’si hala HIV hakkında hiçbir bilgiye sahip olmadığını ve %75’i HIV ile yaşayan bireylerin herkes gibi normal bir yaşam sürebileceğini bilmediğini ifade etmektedir” dedi. 

“BİLGİ EKSİKLİĞİ, HEM ENFEKSİYONU HEM DE HAK İHLALLERİNİ ARTIRIYOR”

Toplumdaki bilgi eksiklikleri ve önyargıların, HIV pozitiflere yönelik damgalayıcı ve ayrımcı davranışlara da neden olduğunu ifade eden Şimşek, “Bilgi eksikliği, enfeksiyonun ülkemizde artmasına ve HIV pozitiflerin hak ihlalleri yaşamasına zemin hazırlamaktadır. Birleşmiş Milletler HIV/AIDS Ortak Programı (UNAIDS), HIV enfeksiyonuna ve HIV ile enfekte insanlara karşı ayrımcılık önlenemezse, yayılımın da engellenemeyeceğini savunmaktadır. Bilim çevreleri ve insan hakları savunucuları, önyargılar ve ayrımcılığın yayılımı arttığı yününde hem fikirdir” değerlendirmesinde bulundu.

HIV NASIL BULAŞIR?

İlk kez yılında tanımlanan ve o tarihten itibaren 75 milyon kişiyi etkileyerek, 30 milyon insanın ölümüne neden olan AIDS’in etkeni olan HIV’in en önemli bulaşma yolu cinsel ilişki.

Aynı zamanda İÜ Cerrahpaşa- Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi olan Prof. Fehmi Tabak, HIV’in bulaşma yolları ile ilgili şunları söyledi:

“Genel olarak cinsel yolla; anal, vajinal ve oral ilişki ile bulaşır. Çok az anneden bebeğe bulaşabiliyor veya kan nakliyle de olabiliyor ama en önemli bulaş şekli cinsel yoldur. En önemli bir diğer nokta ise prezervatif kullanılmamasıdır. Kondom kullanımı konusunda yeterli bilinç yok. Son yıllarda bu konuya çok fazla vurgu yapılmıyor, bu nedenle bulaşma çok fazla oluyor. Cinsel yolun dışında damar içi madde kullanmak, aynı enjektörü paylaşmak, kan ve kan ürünleri, hijyen kurallarına dikkat edilmeden dövme, piercing gibi işlemler yaptırmak, kan nakli, HIV pozitif birinden organ nakli, HIV pozitif birine kullanılan enjektör iğnesinin ele batması da bulaşma yolları arasındadır."

Korunma ve bulaşma yollarındaki bilinç düzeyi istenilen boyutlara gelmese de Dünya Sağlık Örgütü artık AIDS’i öldürücü değil, kronik bir sendrom olarak değerlendiriyor. Yani, tedavideki gelişmeler sayesinde ölüm oranları düştü, hastaların yaşam süresi uzadı, HIV pozitif kişiler artık günde 1 ya da 2 tablet kullanarak normal hayatlarına devam edebiliyor.  

HIV VÜCUDA ALINDIĞI ZAMAN NASIL BİR SEYİR İZLER?

Dr. Tabak’ın HIV’in vücuda girdikten sonraki seyri hakkında verdiği bilgiye göre, HIV ile enfekte olan kişi bir süre sonra grip benzeri şikayetler yaşıyor, kısa süren bu dönemden gün sonra virüs açısından “sessiz” döneme giriliyor. Sessiz yani latent dönemde yaklaşık 2 ile 10 yıl hastalıkla ilgili hiçbir belirti veya şikayet olmayabiliyor. Ancak belirtisiz bu latent döneminin sonu fırsatçı enfeksiyonlar ve kanserlerle birlikte ortaya çıkan AIDS olabiliyor.

HIV VÜCUDA GİRDİKTEN NE KADAR SONRA TESTTE ORTAYA ÇIKAR?

Kişi virüsü aldığı zaman aşağı yukarı gün sonra kan testi pozitifleşmeye başlıyor. Bu test pozitif çıkarsa hemen tedaviye başlanıyor. Tıp dünyasında yıl önceki görüş; HIV testi pozitif çıkar çıkmaz hemen tedaviye başlamamak, biraz beklemek gerektiği yönündeydi ancak Dr. Tabak, araştırmaların, pozitif çıkan HIV’de tedavinin hemen başlaması gerektiğini ortaya koyduğunu söylüyor:

“Çok büyük çalışmalar yapıldı ve görüldü ki tedaviler kişinin kanında virüsü ay içinde negatifleştiriyor. 6 ay eğer kanda negatif kalırsa bu kişinin artık bulaştırıcı olmadığı çalışmalarla gösterildi. Onun üzerine DSÖ ve bütün rehberler tedavi mentalitesini değiştirerek, ‘madem bu tedavi altında bulaştırmıyor o zaman, test pozitif olan herkese tedavi başlayalım’ noktasına geldiler. Bu çok önemli bir olay. Kişinin kanında saptanamazsa bulaştırmaz. Tedavinin daha kolay olması nedeniyle kişi hemen tedavi altına alınıyor. Olur ki test yaptırmazsa problem ondan sonra başlıyor. Çünkü birincisi kişi virüsü bulaştırmaya başlıyor, ikincisi de hastalık ilerliyor, çok ileri evrede fırsatçı bir enfeksiyon veya kanser gelişiyor. İşler ondan sonra zorlaşıyor ve zaten AIDS aşamasına geçmiş oluyor.”

KORUNMASIZ VE ŞÜPHELİ CİNSEL İLİŞKİDEN SONRA NE YAPILMALI?

HIV/AIDS ile mücadelede farkındalığın önemine vurgu yapan ve “Farkındalık ne kadar artar ve ne kadar erken tanı konursa hem bizim açımızdan hem de hasta açısından çok daha iyi sonuç alınıyor” diyen Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı, “Şüpheli ve korunmasız cinsel ilişkiden sonra yapılması gerekenler nelerdir?” sorusuna şu yanıtı verdi:

“Şüpheli ilişkiden 12 gün sonra yapılan HIV testi pozitif çıkmazsa, test 1 ay sonra yine yaptırılmalı. Bunda da pozitif çıkmazsa iyice emin olmak için 3 ay sonra tekrar test yapılmalı. Eski testler bu kadar güvenli değildi, artık testler 12 günde sonuç veriyor ama yine de 1 ve 3 ay sonra yine test yaptırılmalı.”

“TÜRKİYE’DE BİNLERCE İNSAN HİV POZİTİF OLDUĞUNDAN HABERDAR DEĞİL”

“HIV, uzun yıllar belirtisiz seyredebileceği için düzenli HIV testi yaptırmanın hem kişinin hem de toplum sağlığını korumanın en etkili yolu olduğunu aktaran Pozitif-iz Derneği Başkanı Çiğdem Şimşek, çok önemli bir nokktaya parmak bastı ve test yaptırmaktan çekindiği için HIV pozitif olduğunu bilmeyen çok sayıda insan olduğunu söyledi:

“Tedavi ile HIV miktarı B=B, yani belirlenemeyen-bulaşmayan seviyesine gelen pozitif bireyler, HIV’i cinsel ilişkiyle başkalarına bulaştıramazlar, doğal yollarla enfekte olmayan bebekler dünyaya getirebilirler, herkes kadar sağlıklı ve uzun bir yaşam sürdürebilirler. Dr. Murat Sayan’ın matematiksel modelleme çalışmasının da gösterdiği gibi Türkiye’de binlerce insan HIV pozitif olmasına karşın test yaptırmadığı için durumundan haberdar değil ve HIV pozitif olduğunu bilmiyor.”

HIV SARILMAKLA, TOKALAŞMAKLA, AYNI ORTAMDA BULUNMAKLA BULAŞMAZ

HIV/AIDS bulaşma yolları ile ilgili bilgi eksikliğinin giderilmesi ve bulaşma yollarının önemsenmesi gerektiğine vurgu yapan HIV Enfeksiyonu Derneği Başkanı Prof. Dr. Fehmi Tabak ise, tükürük, gözyaşı, ter, dışkı, idrar, böcek-sivrisinek ısırıkları gibi yollarla ve HIV pozitif biriyle aynı ortamda bulunmak, aynı evde yaşamak, aynı tuvaleti kullanmak, aynı havayı solumak, tokalaşmak, öpüşmek ve sarılmakla virüsün bulaşmadığının altını çizdi.

En İleri ve Güvenilir HIV/AIDS Testlerini Nasıl Yaptırabilirim?

1) Bu Konuda Birinci Adımınız : İlgili Laboratuvar, En Erken Sonuç Veren HIV/RNA Viral Yük Testini Yapıyor mu, Yapmıyor mu? Şüpheli cinsel ilişkiden sonra, en erken sonuç veren test, HIV/RNA viral yük testidir. Çünkü bu test ile, virüsün bizzat kendisi aranmaktadır. Laboratuvarın, bu testi yapıp yapmadığını öğrenin.

2) İkinci Adım: Laboratuvar HIV/RNA Testini Kendisi mi Yapıyor, Başka Bir Yere mi Gönderiyor? Bu soruyu sorun. Çünkü, çok az laboratuvar bu testi kendisi yapabilecek altyapıya sahiptir. Testi bizzat yapan laboratuvarı tercih edin.

3) Üçüncü Adım: Laboratuvarın Uzmanlarının Adını Sorun Bazı laboratuvarların uzmanları bile bulunmuyor. Laboratuvarın İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanının adını sorun. Gerekirse bu uzmanlarla görüşme isteyin.

4) Dördüncü Adım: HIV/RNA Viral Yük Testi TÜRKAK’tan Akredite mi, Değil mi? Bunu Öğrenin. HIV-RNA Viral yük testi, hassas ve zor bir testtir. Her laboratuvarda yapılamaz. Yapan laboratuvarın da güvenilir şekilde yapması ve sonuçlarını uluslararası kalite kontrolleri ile belgeleyerek, TÜRKAK’tan da akredite ettirmesi gereklidir.
Türkiye’de, bu şekilde yalnızca birkaç laboratuvar vardır.
Testin, TÜRKAK’tan akredite olup olmadığını sorun. Laboratuvarın internet sitesinde, HIV/RNA testinin TÜRKAK akreditasyon belgesini araştırın.

5) Beşinci Adım: HIV-RNA Testini Kısa Sürede, En Fazla 3- 5 Günde Veren Laboratuvarı Seçin Endişenizi bir an önce giderebilmek için, HIV-RNA Viral Yük testini enfazla 5- 7 gün içinde size verebilen laboratuvarı seçin.

6) HIV-RNA Viral Yük Testinin Fiyatı Ne Civarındadır? HIV-RNA Viral Yük testinin fiyatı genelde  TL civarındadır. Madem bu test için bu civarda bir ücreti ödemek durumundasınız, kaliteli ve güvenilir bir test karşılığı ile ödemenizi tavsiye ederiz.

HIV RNA, HBV DNA ve HCV RNA Testlerimiz TÜRKAK’tan Akredite Edilmiştir.

Yukarıda belirtilen HIV, HBV ve HCV moleküler testlerimiz TÜRKAK’tan akredite edilmiştir.
Bu testleri akredite olan Türkiye’deki nadir laboratuvarlardan birisiyiz.

a) Bunun da nedenlerinden birisi, bu testlerin akreditasyon maliyetinin çok yüksek olmasıdır. Akredite olunabilmesi için, yurt dışındaki dış kalite kontrol programlarına oldukça yüksek bedeller ödenmektedir. Biz de, ABD’nin en saygın kalite kontrol organizasyonu olan CAP (College of American Pathologysts)’ e her yıl ciddi miktarlar ödemekteyiz.

b) Diğer bir neden, iyi bir moleküler laboratuvarı altyapısının bulunmasının gerekliliğidir.

c) Başka bir neden de, birikimli ve bilgili bir laboratuvar kadrosunun olması gerektiğidir. Çünkü, kalite kontrolünde çok sayıda deneyler yapılmakta ve bunlardan doğru sonuçlar alınması gerekmektedir.
Alınan doğru sonuçları da TÜRKAK denetçileri akredite etmektedirler.
Bu alanda hem ekonomik, hem de emek ve bilgi anlamında özverili ve zorlu bir süreç gerektiren bu işlemlere de, çoğu laboratuvarın kapasitesi ve organizasyonu yeterli gelmemektedir.

Daha Fazla Bilgi İçin Tıklayınız

CİNSEL YOLLA BULAŞAN HASTALIKLAR CHECK-UP TESTLERİ

HANGİ DURUMLARDA HANGİ TESTLERİ YAPTIRALIM?

A) SADECE HIV/ AIDS YÖNÜNDEN KONTROL İÇİN;
HIV Yönünden Kontrol Amaçlı,
Anti-HIV 1+2
bakılması yeterlidir.

a) Şüpheli İlişkiden Sonra 3 Aydan Fazla Zaman Geçmiş. Sadece HIV taraması için,

b) Şüpheli İlişkiden Sonra Gün Arasında Geçmiş, HIV Taraması için;
HIV 1+2 Antikoru ile birlikte p24 Antijeni (HIV 1+2 Antijen- Antikor Testi, Diğer adı Kombo Test) bakılabilir. Ancak, p24 Antijeni her zaman kalıcı ve güvenilir olmadığı için; erken sonuç almak için HIV RNA Viral Yük (PCR) de bakılabilir.

c) Şüpheli İlişkiden Sonra 10 Gün Geçmiş. Hastanın HIV Durumunu Öğrenmek İçin;
Bu durumda, erken sonuç almak için HIV RNA PCR bakılabilir. Çünkü bu test, şüpheli ilişkiden sonra 10 günden itibaren pozitif sonuç vermektedir. Bu testin yöntemi de molekülerdir. PCR yöntemiyle, az sayıda bile olsa virüsün bizzat kendisi çoğaltılarak tespit edilmektedir. En erken sonuç veren test HIV RNA PCR testidir. Gelişim Tıp Laboratuvarları, Türkiye’de HIV RNA, HBV-DNA ve HCV-RNA testlerinin tümünden birden TÜRKAK’ tan akredite olan tek laboratuvar durumundadır.

B) HIV, HEPATİT B, HEPATİT C, FRENGİ, HERPES YÖNÜNDEN DE KONTROL İÇİN;
a) Hastanın herhangi bir yakınması yok (Akıntı, idrarda yanma gibi). Şüpheli ilişkiden sonra uzun bir süre geçmiş (En az 3 ay- 6 ay gibi). Cinsel yolla bulaşan hastalıklara baktırmak istiyor (HIV, hepatitler gibi). Ne yapmalıdır?

1) Sınırlı bir kontrol için:

• Anti-HIV 1+2
• HbsAg
• Anti- HCV
• RPR
• TPHA bakılmalıdır.

2) Geniş kontrol için:

• Anti- HIV 1+2
• HBsAg
• Anti-HBs
• Anti-HBc IgG
• Anti-HCV
• RPR
• TPHA
• HSV-1 IgG, HSV-1 IgM
• HSV-2 IgG, HSV-2 IgM şeklinde bakılmalıdır.

b) Şüpheli İlişkiden sonra henüz gün kadar geçmiş, hastada bir yakınma yok, sınırlı bir kontrol yaptırmak için:

1) Anti-HIV 1+2 birlikte p Antijeni (Combo Test)

• HBsAg
• Anti-HCV
• RPR
• TPHA bakılmalıdır.
• HIV RNA bakılması da kuvvetle önerilir.

2) Geniş Kontrol İçin:

• Anti- HIV 1+2 p Antijeni birlikte
• HBsAg, Anti-HBs, HBc IgG
• Anti-HCV
• RPR
• TPHA
• HSV 1 IgG ve IgM
• HSV 2 IgG ve IgM
• HIV RNA PCR
• HBV DNA PCR
• HCV RNA PCR
• Herpes DNA 1+2 PCR bakılmalıdır.

c) Şüpheli ilişkiden sonra henüz gün arasında geçmiş. Hastada bir yakınma yok.
Kontrol amaçlı test için;

1) Sınırlı kontrol:

• HIV-RNA PCR
• HBsAg
• RPR bakılabilir.

2) Geniş kontrol:

• HIV-RNA PCR
• HBsAg
• RPR
• HSV 1 IgG ve IgM
• HSV 2 IgG ve IgM
• HBV DNA PCR
• HCV RNA PCR
• Herpes DNA 1+2 PCR bakılmalıdır.

C) Hastanın üretral akıntısı var. Veya idrar yaparken yanma, sızlanma gibi yakınmaları var. Ya da genital bölgede kızarıklık veya döküntüler, ya da şişlikler, ya da kabartılar, ya da siğil gibi durumlar olmuş. Devam ediyor veya geçmiş.

a) Şüpheli ilişkiden itibaren kısa süre, örneğin 3- 20 gün geçmiş.
1) Sınırlı bir kontrol için:

• Cinsel etkenler multipleks PCR testi 7’li
• Üreoplazma kültürü Alınmalıdır.
  (HIV ve hepatitler, sifiliz için olan kontrol, HPV de hatırlatılmalı)
  Erkek: Uretral Akıntı sürüntüsü + İdrar
  Kadın: Serviko- Vaginal sürüntü+ İdrar

2) Geniş Kontrol İçin:

• Cinsel Etkenler Multipleks PCR testi 9’lu
• Üreoplazma kültürü
• HPV genotiplendirme
• Bakılmalı.
• HPV için üretral akıntı, servikovaginal sürüntü, idrar ve siğil varsa siğilden biyopsi ve sürüntü alınmalıdır.
• Ayrıca, diğerleri:
• HIV RNA PCR, HIV 1+2 ve p24 Antijeni birlikte
• HBsAg
• RPR
• HSV-1 IgG ve IgM, HSV-2 IgG ve IgM
• HBV DNA PCR
• HCV RNA PCR
• Herpes DNA 1+2 PCR bakılabilir.

b) Şüpheli ilişkiden 30 günden daha fazla süre geçmiş. Hastanın ara ara üretral akıntı, idrarda yanma, ciltte döküntüler ve şişlikler gibi yakınmaları oluyor ya da ara ara yineliyor ise;

• 1) Sınırlı bir kontrol İçin:
• ● Cinsel Yolla Bulaşan Etkenler Multipleks PCR testi
• ● Ureoplazma kültürü
• • HPV en kolay bulaşan virüs olduğu için HPV de yapılmalı.
• 2) Geniş Kontrol İçin:
• Cinsel etkenler multipleks PCR testi
• Ureoplazma
• HPV genotiplendirme yapılmalıdır.

Ek olarak bir önceki listedeki testlerden şüpheli ilişkiden sonraki geçen süreye göre kontrol yapılmalıdır.

• HIV RNA PCR, HIV 1+2 ve p24 Antijeni
• HBsAg
• RPR, TPHA
• HSV 1+2 IgG/ IgM, HSV-2 IgG/ IgM
• HBV DNA PCR
• HCV RNA PCR

c) Şüpheli ilişkiden aydan fazla zaman geçmiş, kişide akıntı, idrarda yanma gibi yakınmalar hala ara ara varsa:

• ●Yine cinsel etkenler multipleks PCR
• ●Ureoplazma kültürü
• ●HPV genotiplendirme yapılmalı

Diğer testlerden ise:

• Sınırlı Kontrol İçin
• Anti-HIV 1+2
• HBsAg
• Anti-HCV
• RPR
• TPHA Yapılabilir.

Geniş Kontrol İçin:

• Anti- HIV 1+2
• HBsAg, Anti-HBs, HBc IgG
• Anti- HCV
• RPR
• TPHA
• HSV-1 IgG/ IgM
• HSV-2 IgG/ IgM
• yapılabilir.

ÖZET TABLO

CİNSEL YOLLA BULAŞAN HASTALIKLAR TEST PAKETLERİ
HANGİ DURUMLARDA HANGİ TESTLERİ YAPTIRALIM?

A) HIV İÇİN KONTROL (Hastanın Yakınması Yok. Sadece Kontrol İsteniyor)

B) HIV, HEPATİT B, HEPATİT C, FRENGİ, HERPES İÇİN KONTROL 
(Hastanın Yakınması Yok. Sadece Kontrol İsteniyor)
 

C) HASTANIN YAKINMALARI VAR. NE YAPTIRMALIYIM?
(Üretral akıntı, idrarda yanma, ağrı, genital bölgede kızarıklık, şişlikler, siğil gibi)