Yazım yanlışlarının en çok yapılan örneklerinden biri de bulunma hali eki olan “-de,-da” eklerinin kesme işareti ile ayrılıp ayrılmaması konusu. Buna göre istanbulda mı istanbul’da mı, istanbulda nasıl yazılır, istanbulda TDK, istanbulda da ayrı mı, hal eki ayrı mı yazılır gibi sorular sıklıkla soruluyor.
Bulunma hal eki olan “-de, -da” sonuna eklendiği sözcüğe orada olma, bulunma anlamı katar. Bu ekler sonuna eklendiği sözcüğün anlamında bir değişiklik yaratmazlar. Fakat eklendiği sözcük eğer özel isim ise kesme işareti ile bu eklerin ayrılması gerekir.
İstanbul’da yazmak bir şeyin ve ya birinin İstanbul içerisinde olduğunu belirtir. İstanbul özel bir isim olduğundan sonuna eklenen “-da” bulunma hal eki kesme işareti ile ayrılmalıdır. Ayrıca özel isimlerin her zaman büyük harf ile başlaması gerektiği de unutulmamalıdır.
İstanbulda mı İstanbul’da mı?
TDK Yazım kurallarımıza göre “İstanbul’da” her zaman bu şekilde yazılır. Bu yüzden İstanbul’da şeklinde doğru yazılır. şekilde yazılmaz.
Doğru⇒ İstanbul’da✓
Yanlış⇒İstanbulda
“-de,-da” ne zaman ayrı ne zaman bitişik yazılır?
Cümle İçinde Kullanımlara Örnek:
BENZER YAZILAR
Ayrı yazılır ve tırnakla ayrılmaz. Bu kelime genellikle Ankara il'i, Ankaraili şeklinde yanlış yazılmaktadır. Doğru kullanımı Ankara ili şeklinde olmalıdır.
Doğrulanmış Cevap. İstanbul ili cümlesin deki il büyük mü yazılır: İstanbul ili cümlesindeki il, büyük yazılır.
Doğrulanmış Cevap. "Osmanli doneminde" seklinde yazilir. "Osmanli Devleti'nde" seklinde yazilir.
Güney Batı kelimesinin doğru kullanımı Güneybatı şeklindedir.
* Özel ada dâhil olmayıp tamlama kuran şehir, il, ilçe, bucak, belde, köy vb. sözler küçük harfle başlar. * Kıta, bölge, dağ, ova, deniz, göl, nehir, akarsu adlarının ilk harfi büyük yazılır.
Bu doğrultuda her birimizin bu adres bilgilerini eksiksiz şekilde biliyor olması gerekmektedir.
Adres yazarken önce il sonra ilçe, ondan sonra mahalle yazmak gerekir.
- Çiçek mahallesi - Çiçek mah. olarak kısaltılır. -İstanbul - Şehir ismidir. -Denizciler sokak - Denizciler sok. olarak kısaltılır. Şehir, İlçe, Mahalle, Sokak isimleri büyük harfler ile yazılır.
Sokakta diye yazılır. TDK'ya göre sokakta kelimesi sokakta diye yazılır ve ayrıca yumuşama falan da olmaz.eğer bulunma hâl eki olursa sokakda olurdu.doğru yazılışı "sokakta"olmalıdır.
Doğrulanmış Cevap. Merhaba, Hanım, bey gibi lakaplar büyük harfle yazılır.
Güncelleme Tarihi:
LinkedinFlipboardE-postaLinki KopyalaYazı Tipi
Dilbilgisi konuları arasında en fazla karıştırılan ve çok önemli bir konu olan özel isimlerin nasıl ek alacağıdır.
Özel İsimlere Gelen Ekler Nasıl Yazılır ve Ayrılır?
Nesnelere verilen sözcüklere isim denir. Fakat bir de özel isimler vardır. Öncelikle özel isim tanımına bakmak gerekir. Özel isim; tek olan ve diğer varlıklar içinde tam bir benzeri bulunmayan varlıklara verilen isimlere "özel isim" denir.
Diğer yandan bazı özel isimler de vardır; bunlar esasında bir türün içindedir ancak verilen isim ile verileni özelleştiren takılmış isimlerdir. Özel isimler nelerdir, nelere özel isim denilir konusunu bilmeden özel isimlere gelen eklerin nasıl yazılacağı da bilinemez. Bu nedenle özel isimleri şu şekilde açıklamak gerekir:
İnsanların ad ve soyadları: Her insanın bir ismi ve soy ismi vardır. Bunlar "özel isim"dir. Örneğin; Tayfun, Taylan, Tarkan, Kaan, Tomris, Ayşe, Hatice, Ali, Osman, Rana, Rabia, Ahu, Ceylan gibi.
Millet, Din, Ümmet, Mezhep İsimleri: Türk, Alman, İtalyan, Rus, İslamiyet, Musevilik, Budist, Hanefi, Şafi, Protestan gibi
Kurum, Kuruluş, Dernek, Üniversite İsimleri: Boğaziçi Üniversitesi, Marmara Üniversitesi, Türk Tarih Kurumu, TÜBİTAK, Merkez Bankası, TEMA Vakfı, Atatürkçü Düşünce Derneği, Kalkınma Bankası gibi
Dil İsimleri: Almanca, Japonca, Türkçe, İngilizce, İspanyolca gibi.
Kıta İsimleri: Avrupa, Asya, Amerika gibi.
Ülke Ve Bölge İsimleri: Güney Afrika, Kazakistan, Çin, Finlandiya, Normandiya, Aşağı Saksonya gibi.
Gezegen Ve Yıldız İsimleri: Mars, Uranüs, Sirius Yıldızı, Venüs gibi.
Deniz, Boğaz, Geçit, Dağ, Nehir gibi Coğrafi isimler: Nil Nehri, Süveyş Kanalı, Hazar Denizi, Van Gölü, gibi.
İl, İlçe, Mahalle, Cadde, Sokak İsimleri: İstanbul, Florya, Sarıyer, Hatay, Atatürk Mahallesi, Cumhuriyet Meydani gibi.
Kitap, Gazete, Dergi İsimleri: Hürriyet (gazetesi), Nutuk, Gırgır (dergi), Milliyet Sanat Dergisi, Bilim ve Teknik Dergisi gibi
İnsanlar Ve Hayvanlar Takılan Özel isimler: Karabaş, Tosun, Boncuk, Maviş, Sarı Şeker gibi.
İşte bu özel isimlere gelen ekler nasıl takılır bu konuya yakından bakmak gerekir. İsimlere takılan ekler ya iyelik ya da çekim ekleridir. İyelik ve çekim eklerinin nasıl ekleneceği en fazla karıştırılan konuların başında gelmektedir.
Örnekleri İle Konu Anlatımı
Özel isimlere gelen ekler iki grupta ele alınır. Bunlar:
Özel İsimlere Gelen Çekim Ekleri: Özel isimlere gelen çekim ekleri kesme imi ile ayrılmaz. Örneklerle açıklamak gerekirse "Fransız" özel ismine -ca eki getirilirken bitişik yazılır: Fransızca. Ya da "Alman", "Almanca" gibi.
Özel isimlere eklenen yapım eklerine başka örnekler de verelim: "Ankara" -lı yapım eki getirildiğinde yine kesme imi kullanılmadan bitişi yazılır: Ankaralı, Antalyalı, Adanalı, Finlandiyalı, İsviçreli, Afrikalı, Uzakdoğulu, Meksikalı gibi.
Özel isimlere getirilen yapım eklerine bir başka örnek de "-izm" ekidir. Fanatizm, Komünizm, Liberalizm, Realizm gibi.
Özel isimlere getirilen getirilen iyelik, durum ve bildirme ekleri ise kesme işareti ile ayrılır. Buna bir kaç örnek verelim: Kurtuluş Savaşı'nı, Atatürk'e, Bilge Kaan'ı, Neron'a gibi. Orhan Veli Kanık'tan, Ahmet Haşim'se, Yunus Emre'yi, Yaşar Kemal'den, Kazım Karabekir'i gibi.