Sözlük anlamı "meylettirme, cezbetme, gönül alma" olan istimâlet, Osmanlı kroniklerinde "halkı ve özellikle gayri müslim tebaayı gözetme, onlara karşı hoşgörülü davranma, raiyyetperverlik" mânasında kullanılmıştır. Fethedilen yerlerin halkına iyi davranma, onları himaye etme, dış düşmanlara karşı can ve mal güvenliğini sağlama, dinî konularda serbestiyet verme, vergi hususunda kolaylık gösterme Osmanlı istimâletinin başlıca unsurlarıdır. Aslında Kur'an'da (et-Tevbe 9/60) "müellefe-i kulûb" şeklinde ifade edilen istimâlet siyaseti Osmanlı fetihlerini kolaylaştıran önemli bir ilke olarak benimsenmiştir. Osmanlı Beyliği'nin Selçuklular'dan devraldığı bu siyaset Bitinya bölgesindeki Bizans tekfurlarıyla iyi geçinme, yerli halkın kalbini kazanma şeklinde daha kuruluş yıllarında uygulanmış ve Mihaloğulları gibi, Osmanlı askerî tarihinde önemli rol oynayan bir akıncı ailesinin kazanılması örneğinde görüldüğü üzere olumlu sonuçlar vermiştir.
Osmanlı istimâlet siyasetinin asıl dikkat çekici neticeleri Trakya ve Balkan fetihlerinde ortaya çıkar. Edirne'nin alınmasından sonra gelişen Balkan fütuhatının sadece kılıçla değil yerli hıristiyan halkın himayesi, haklarının iadesi, kendilerine dinî serbestiyet verilmesi, vergi muafiyeti tanınması gibi ısındırıcı bir politika sonucunda gerçekleştiği bilinmektedir. Bu yumuşak siyaset istimâlet hükmü, istimâletnâme (Selânikî, II, , ) veya istimâlet kâğıdı (Defterdar Sarı Mehmed Paşa, s. , ) gibi resmî yazılarla da belgelenir, böylece devletin tebaasına taahhüdü resmiyet kazanmış olurdu. Bu taahhüdün başında hıristiyan reâyâyı düşman saldırılarına, din ve mezhep farklılıklarından doğan türlü baskılara karşı korumak gelirdi. Eskisine oranla daha güvenli bir hayata ve koruma altına alınmış haklara sahip olan gayri müslim tebaa ile uzun yıllar boyunca çok büyük problemler ortaya çıkmamış, Osmanlılar'ın asırlarca Balkanlar'da ve Orta Avrupa'da tutunabilme sebeplerinden biri de bu uygulamadır. Özellikle eski feodal rejimin baskısından ve ağır yüklerinden kurtulan Balkan köylülerinin Osmanlılar'ı kurtarıcı gibi gördükleri, Balkanlar'da İslâmiyet'in yayılmasında da bu siyasetin nisbî bir rolü olduğu ifade edilir. Ayrıca öteden beri hıristiyan gençlerin Osmanlı ordusunda istihdamı, timarlı sipahiler veya voynukların Osmanlı askerî düzeni içinde yer alması, gayri müslim tebaanın Osmanlı idaresine katılmasına ve onun bir parçası olmasına yol açtığı hususu üzerinde de durulur.
Kalıcı Osmanlı fetihleri muayyen safhalardan geçerek gerçekleşmekteydi. Halil İnalcık'a göre önce haraçgüzârlık devri başlar, bunu alışma dönemi takip eder, daha sonra halkın memnun olmadığı yerli hânedanın barışçı yollarla bertaraf edilmesine sıra gelirdi. Ancak eski idarî uygulamalar bütünüyle ve âni bir şekilde kaldırılmayıp Osmanlı sistemiyle intibak ettirilir, angarya niteliğindeki ağır mükellefiyetler kaldırılırdı. Dinî kurumlar ve hiyerarşiler, sınıfların statüleri, idarî taksimat ve gelenekler korunur, timar rejimine pek yabancı olmayan askerî zümreler Osmanlı timar sistemine dahil edilirdi. Böylece öteden beri Katolik baskısından, yerli beylerin ve voyvodaların tahakkümünden bıkan halk bu uygulamalar sayesinde Osmanlı tebaasıyla uyum sağlar ve Osmanlılık kavramı etrafında birleşirdi.
Osmanlılar'ın bu uygulamalarını hoşgörü kavramı ile açıklayan bazı yabancı tarihçiler, Balkanlar'daki Türk fetihleri sonucunda Arnavutlar'ın Bizans ve Sırp baskısından kurtulduğuna, asimilasyonun engellendiğine, Sırp kilisesinin üstünlüğünün kırıldığına işaret etmişlerdir. Bu konudaki çarpıcı örneklerden birine, Selânik'in () yılındaki fethine şahit olan rahip Johannis Anagnostis'in eserinde rastlanmaktadır. Burada, Venedik işgali altındaki Selânik halkının Latin baskısından dolayı çektiği ıstırap anlatıldıktan sonra halkın Türkler'i bir kurtarıcı gibi karşıladığı belirtilmektedir. Anagnostis ayrıca, Selânik'in fethinin ardından II. Murad'ın şehrin ileri gelenlerinden esir düşenlerin fidyelerini bizzat ödediğini, insanî düşüncelerle şehrin imarı için teşebbüse geçtiğini, halka din konusunda tam bir serbestiyet tanıdığını, evlerin sahiplerine iadesi için emir verdiğini, daha önce Latin zulmünden kaçanları Selânik'e çağırdığını da ilâve etmektedir (Anagnostis, s. 23 vd.).
Osmanlılar, istimâlet siyasetini sadece fetihler sırasında değil yeni idarî yapı kurulduktan sonra da devam ettirmişlerdir. Macar tarihçisi Lajos Fekete, Türk idaresindeki Macaristan'da iktisadî hayatı anlatırken Osmanlı idarecilerinin herkese iş ve kazanç serbestliği tanıdığını, din ve dil farkı gözetmeden halkın iyi muamele ve himaye gördüğünü belirtmiştir. Türkler'in Macaristan'a gelmesiyle çarşı ve pazarlarda mal bolluğunun başladığına da işaret eden Fekete, gıda maddesi üretenlerle giyim ve ev eşyası hazırlayan zanaatkârların arttığını bildirmektedir. Ayrıca domuz eti satan hıristiyan kasapla koyun ve sığır eti satan Türk kasabının, meyhâne ile boza ve şıra satılan dükkânların yan yana olduğuna dikkat çekmektedir. Türkler'in yerli halkı müslüman olmaya zorlamadıklarını, o devirde başka hiçbir devlette görülemeyecek derecede yüksek bir anlayış ile başka dinden olanları aralarında görmeye ses çıkarmadıklarını, birlikte yaşamayı hoş gördüklerini de ilâve etmektedir (TTK Belleten, XIII/52 [], s. vd.).
Bu hususta resmî uygulamayı gösteren birçok belgenin bulunduğu bilinmektedir. Zaman zaman tüccardan fazla gümrük vergisi alındığına dair şikâyetler veya cizye tahsili hakkındaki arzlar üzerine çıkan fermanlar bu konuda dikkat çekici birer örnektir. Devlet bu şikâyetler üzerine müfettişler tayin ederek takibat başlatır, varsa zulmü önlerdi. XIX. yüzyılda Doğu Anadolu'dan Rusya'ya göç ettirilen Ermeniler'le Bulgaristan'dan zorla Rusya'ya göçürülen Bulgarlar'ın perişan durumları üzerine II. Mahmud'un istimâletnâme yayımlaması son dönemlere ait dikkat çekici bir örnektir.
Kaynak: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi
YÜZYIL NASIL HESAPLANIR? İçinde olduğumuz yılın ilk iki rakamına +1 eklediğimiz zaman kaçıncı yüzyılda olduğunuzu hesaplayabilirsiniz. Örneğin; şuan yılındayız 20+1= yüzyılda olduğumuzu hesaplamış oluruz.
yüzyıl, Gregoryen takvimine göre 1 Ocak 'de başlayıp 31 Aralık 'de sona eren yüzyıldır.
yüzyıl, milâdî takvime göre 1 Ocak ile 31 Aralık günleri arasındaki zaman dilimi olarak kabul edilir.
Arkadaşlar yılının ilk iki basamağına (binler ve yüzler basamağına) +1 eklersek olayın yüzyılını bulabiliriz: Yani Binyediyüz seksendokuz yerine binsekiz yüz () dersek ve / yaparsak olayın yüzyılını buluruz ki, o da yüzyıl (eskilerin tabiriyle asır) demektir.
Miladi 2. yüzyıl, 'den 'e kadar sürmüş yüzyıldır.
Miladi 1. yüzyıl, 1'den 'e kadar sürmüş yüzyıldır.
Yüzyıl hesaplamaları için verilen tarihin son iki rakamı atıldığında geriye kalan rakam esas alınır ve bu rakama 1 eklenerek o yılın kaçıncı yüzyıla denk geldiği bulunur. Soru: MÖ yılı, kaçıncı yüzyılın hangi yarı ve çeyreğine denk gelir? Cevap: ilk iki rakam 12 olduğuna göre 1 ekleyip yüzyılı buluruz.
22. yüzyıl, 1 Ocak tarihine başlayacak. 22. yüzyıl, 31 Aralık tarihinde sona erecek.
YÜZYIL NASIL HESAPLANIR: İçinde olduğumuz yılın ilk iki rakamına +1 eklediğimiz zaman kaçıncı yüzyılda olduğunuzu hesaplayabilirsiniz. Örneğin; şuan yılındayız 20+1= yüzyılda olduğumuzu hesaplamış oluruz.
Doğrulanmış Cevap. →Cevap A yüzyıl olacak. Bir tarihin kaçıncı yüzyıl içerisinde yer aldığını bulmak için ilk iki sayısını 1 ile toplamalıyımonash.pw tarihini bulmamızı istemiş.İlk iki sayısı 19 bu sayıya 1 ekleyeceğiz.
21. yüzyıl, Gregoryen takvime göre 1 Ocak – 31 Aralık tarihleri arasına karşılık gelen zaman dilimidir.
Kaçıncı yüzyılda olduğumuzu hesaplamak aslında hiç de zor bir işlem değildir. Şuan yılındayız. İçinde olduğumuz yılın ilk iki rakamına +1 eklediğimiz zaman kaçıncı yüzyılda olduğumuzu bulabiliriz. Örneğin; şuan yılındayız 20+1 = yüzyılda olduğumuzu hesaplamış oluruz.
13. Yüzyıl ile yılları arasındaki yılları kapsar. Yüzyıl ile yılları arasındaki yılları kapsar.
19. yüzyıl, miladi takvime göre 1 Ocak ile 31 Aralık günleri arasındaki zaman dilimi olarak kabul edilir.
1 Oca –
Cevap: 19. yy.da şeklinde yazılmalıdır.
Osmanlı Devleti'nin 19. ve yüzyılda Avrupa devletlerinin arasındaki çıkar çatışmalarından yararlanarak varlığını devam ettirme politikasına denge politikası denir. Osmanlı Devleti ilk kez Mısır'ı işgal eden Fransa'ya karşı İngiltere ve Rusya'nın desteğini alarak denge politikası uygulamıştır.
Osmanlı Devletinin Avrupa Devletlerine ve Japonya'ya karşı yürüttüğü denge politikası, ve yüzyılda kaybedilen toprakların bir kısmının geri alınmasını sağlamıştır. Avrupa Devletlerinin birbiriyle çıkar çatışmasına düşmesi de Osmanlı Devletinin yıkılmasını geciktirmiştir.
İngiltere'nin Osmanlı Devleti'nin toprak bütünlüğünü koruma politikası, 19. yüzyılın sonlarından itibaren kendi çıkarlarına uygun küçük devletler kurdurmak politikasına yöneldi. Bu devletçikler Ortadoğu'da İngiliz çıkarlarını koruyacaklardı.
19. yüzyılda Osmanlı dış politikasını üç döneme ayırmak mümkündür: 1. dönemi Osmanlı dış politikasının en temel ilkesi ise “toprak bütünlüğünü ülke içindeki ayrılıkçı hareketlere karşı korumak” olarak ortaya konulabilir.
Bunları bertaraf etmek için Rusya bölgede meydana gelen krizlerin yarattığı fırsatlardan faydalanarak Boğazları ele geçirmeyi denemişti. Böylece Rusya'nın temel amacı Osmanlı Devleti'nin dağılmasını ve Boğazlar'ın kontrolünün üçüncü bir devletin eline geçmesini önlemek olmuştu.
Cevap. Açıklama: 1) toprak kayıpları,kaybedilen toprakların savaşarak geri alma ümidinin kalmaması,büyük devletlerin osmanlı üzerine çıkar çatışmaları. 2) ülkemizin parçalanması,ülkemizin yıkılması,ülkemizin denizlerini ele geçirerek bizim ekonomimizi batırmak,ülkemizi açık pazar haline getirmek.
Bir örgenin duruş ya da çalışma, dengesini sağlamaya yarayan ağırlıklar.
Osmanlı Devleti'nin İstimalet politikasının Selçuklulardan aldığı bilinmektedir. İSTİMALET NE DEMEK? Sözlük anlamı "meylettirme, cezbetme, gönül alma" olan istimâlet, Osmanlı kroniklerinde "halkı ve özellikle gayri müslim tebaayı gözetme, onlara karşı hoşgörülü davranma, raiyyetperverlik" mânasında kullanılmıştır.
Osmanlı Devleti'nin fethettiği topraklarda uyguladığı politikalardan biri de İstimalet politikası olmuştur. İstimalet politikası diğer bir deyişle hoşgörü politikası anlamına gelmektedir. Ünlü tarihçimiz Halil İnalcık'ın kelimeleriyle istimalet politikası; “Hoşgörü ile kendi tarafına kazanma anlamına gelmektedir.
Sözlük anlamı "meylettirme, cezbetme, gönül alma" olan istimâlet, Osmanlı kroniklerinde "halkı ve özellikle gayri müslim tebaayı gözetme, onlara karşı hoşgörülü davranma, raiyyetperverlik" mânasında kullanılmıştır.