Ito Mart 2022 Enflasyon

Türkiye İstatistik Kurumu'na (TÜİK) göre Nisan'da yıllık enflasyon bir yıldır ilk kez yüzde 50'nin altına inerek yüzde 43,68 olarak gerçekleşti. Nisan'da aylık enflasyon yüzde 2,39 olarak açıklandı.

TÜİK'e göre bir önceki yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana ürün grubu yüzde 13,82 ile giyim ve ayakkabı oldu.

Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın en yüksek olduğu ürün grubu ise yüzde 66,62 ile sağlık oldu. Onu yüzde 66,4 ile otel ve lokantalar izledi.

Gıda enflasyonu ise baz etkisiyle bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 53 olarak gerçekleşti.

Aylık fiyatı en çok artan gıdalar arasında yüzde 21,47 artışla kuzu eti ilk sırada yer aldı.

TÜİK'ten bağımsız olarak enflasyon verilerini hesaplayan Enflasyon Araştırma Grubu'na (ENAG) göre ise Nisan'da aylık enflasyon yüzde 4,86; yıllık enflasyon yüzde ,19 oldu.

İstanbul için enflasyon verilerini Ücretliler Geçinme İndeksi'yle hesaplayan İstanbul Ticaret Odası'na (İTO) göre ise Nisan enflasyonu aylık yüzde 4,57; yıllık 62,46 olarak gerçekleşti.

Resmi enflasyon verilerindeki düşüşle ilgili bir açıklama yapan Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati, "Geçtiğimiz yıl Ekim ayında yüzde 85,5 ile tepe noktasına ulaşan TÜFE enflasyonunda yaklaşık 42 puanlık düşüş sağlamış olduk" dedi.

Nebati açıklamasında şu ifadeleri kullandı:

"Manşet enflasyonundaki gerileme ve ÜFE-TÜFE arasındaki makasın giderek kapanmaya devam etmesi, enflasyon beklentilerini de olumlu etkilemektedir.

"Tüm dünya resesyon endişeleri ve istihdam kayıpları ile boğuşurken, bizler üretimden, istihdam ve büyümeden taviz vermeden enflasyonla mücadelemize kararlı bir şekilde devam ediyoruz. Enflasyon ile kararlı mücadelemizin bir sonucu olan bu hızlı gerilemenin, önümüzdeki aylarda da devam etmesini ve yıllık enflasyonun bu yıl içinde çok daha düşük seviyelere gerilemesini bekliyoruz."

Konuyla ilgili görüşlerini sosyal medyada paylaşan ekonomistler ve siyasetçiler ise enflasyon verileri arasındaki farkın altını çizdi.

İYİ Parti Kalkınma Politikaları Koordinatörü Ekrem Cunedioğlu, bazı kalemlerdeki artışın nasıl hesaplandığıyla ilgili tweet'inde giyim ve ayakkabı fiyatlarını ele aldı.

Cunedioğlu, "Tüm giyim gruplarında ilk 4 aydaki kümülatif enflasyon negatif :) Aralık 'ye kıyasla daha ucuza erkek, kadın, bebek ve çocuk giysileri alabiliyoruz TÜİK'e göre. sonunda TL olan ortalama bir kadın giysisini TÜİK 93,7 TL'ye alabilmiş mesela" dedi ve ekledi:

"TÜİK'e göre giyim-ayakkabı enflasyonunu yukarı çeken kalemler 'ayakkabı onarımı ve kiralanması' ile 'kuru temizleme, giysi onarımı'. Sanırım giyim ve ayakkabı alamayan vatandaş eldekileri tamire başlayınca, bu alandaki talep artışı fiyatları artırdı gibi bir mekanizma var.

"Mart Nisan döneminde giyim ve ayakkabı grubu tüketici enflasyonu İTO’ya göre yüzde ,4, TÜİK’e göre yüzde 21,7. Oysa Şubat Mart döneminde aynı gruptaki enflasyon TÜİK’e göre yüzde 29,1, İTO’ya göre yüzde 29,9 idi. Tweet bu kadar!"

Ekonomist Baki Demirel ise gıda enflasyonunun manşet enflasyonun (TÜFE) üzerinde olduğunu ve bu durum ücret baskısını devam ettireceğini söyledi.

Ekonomi yazarı Uğur Gürses, "Yıllık enflasyon, ölçümde baz etkisiyle düşer evet; ama alım gücü erişilebilir olmaktan uzaklaşır. İTO'nun geçinme sepetine göre 'da ortalama olan fiyat seviyesi Nisan'ında oldu. Eşdeğer bu sepetle geçinen birinin geliri kat artmamışsa yoksullaşmış demektir." ifadelerini kullandı.

Ekonomist Tuğba Özay, "Gıda, barınma, sağlık ve eğitim en önemli temel ihtiyaçlardır. Enflasyonda hem aylık hem yıllık bazda düşüş olmasına rağmen temel ihtiyaçlarda hayat pahalılığı devam ediyor" dedi.

Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu'nun araştırma birimi (DİSK-AR), TÜİK'in çeşitli ürünlerin fiyatlarının dönemsel ve karşılaştırmalı olarak görülebildiği madde sepeti ve ortalama madde fiyatları listesini yargı kararına rağmen yayımlamadığını açıkladı.

DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, TÜİK’in madde sepeti listesini açıklamamasını protesto etti ve "TÜİK’i madde fiyat listesini açıklamaya ve gelir gruplarına göre enflasyon hesaplaması yapmaya çağırıyoruz" dedi.

DİSK-AR, TÜİK’in Haziran ’de enflasyona esas madde fiyat listesini açıklamaktan vazgeçmesi üzerine 3 Haziran ’de TÜİK’ten bilgi talebinde bulunduğunu ancak taleplerinin reddedildiğini açıkladı.

Ardından Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER) üzerinden yapılan başvurunun “yanlış anlama ve yanıltıcı değerlendirmelere sebebiyet verdiği” gerekçesiyle reddedilmesi üzerine, Bilgi Edinme Kurulu’na itiraz edildi.

Kurul da 3 Ağustos tarih / sayılı kararı ile DİSK’in talebini reddetti.

Bunun üzerinde DİSK, Kurul kararının "yasal dayanaktan yoksun olduğunu ve yıllardır açıklanan verilerin açıklanmasından vazgeçilmesinin hukuksuz olduğunu" belirterek konuyu idare mahkemesine taşıdı.

Ankara 6. İdare Mahkemesi oybirliği ile DİSK tarafından istenen bilgilerin açıklanmasının kurumun görevi gereği olduğunu belirterek bilgi talebinin reddedilmesinin hukuka aykırı olduğuna karar verdi.

DİSK, Bu yargı kararıyla TÜİK'in Haziran ’de durdurduğu enflasyona esas madde fiyat listesini tekrar açıklamak zorunda olduğunu savunuyor.

Ancak TÜİK tarafından konuyla ilgili yapılan açıklamada, iddianın gerçeği yansıtmadığını ve "TÜİK'e karşı açılmış bir dava bulunmadığını" belirtildi.

Bazı ekonomistler DİSK'in talebine destek verdi.

Prof Dr. Kadir Has Üniversitesi Ekonomi Bölümü öğretim üyesi Erinç Yeldan, Twitter hesabından, "TÜİK'ten sadece "seçilmiş" maddelere ait ortalama fiyatlarını değil, Tüketici Fiyat Endeksi sepetine giren tüm ürünlerin fiyat listesini kamuoyuyla paylaşmasını talep ediyoruz. Aksi takdirde duyurulan enflasyon istatistiklerinin güvenirliğinden ben kuşku duymaktayım" açıklamasını yaptı.

Kocaeli Üniversitesi'nde Çalışma Ekonomisi Ve Endüstri Ilişkileri alanında Prof. Dr. Aziz Çelik, "Enflasyonu yüzde 43,7'ye düşüren TÜİK yargı kararına rağmen Madde Sepeti ve Ortalama Madde Fiyatları listesini açıklamadı. Enflasyon oranları daha da şaibeli hale geldi. TÜİK başkanlığı yargı kararına rağmen listeyi açıklamayarak suç işliyor!" ifadelerini kullandı.

DİSK, TÜİK tarafından yayımlanan resmi ortalama enflasyon oranlarının farklı gelir gruplarının gerçeğini yansıtmadığını savunuyor.

DİSK-AR, TÜİK’in ham verilerinden yararlanarak emeklilerin, dar gelirlilerin, düşük gelirlilerin hissettiği gıda enflasyonunu yeniden hesapladı.

Buna göre gıda enflasyonu ortalama yüzde 53,9 olarak gerçekleşirken emeklilerde gıda enflasyonu yüzde 68,7 oldu. Üçüncü yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 58,6 olurken, düşük gelirli ikinci yüzde 20’lik grubun gıda enflasyonu yüzde 69,5, en yoksul yüzde 20’lik gelir grubun gıda enflasyonu ise yüzde 79,6 olarak gerçekleşti.

Dördüncü yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 53,4 olurken, en yüksek gelir grubunun gıda enflasyonu ise yüzde 39,7 oldu.

Açıklamada, "Böylece en yoksul gelir grubu yüzde 79,6 oranında gıda enflasyonu hissederken, en yüksek gelir grubu ise yüzde 39,7 oranında gıda enflasyonu hissetmiş oldu. Bu durum enflasyonun gelir gruplarına göre önemli ölçüde farklı hissedildiğini ortaya koyuyor" denildi.