Bisset yılında sinema kariyerine başladı ve ilk kez yılında başrol oynadı. Kariyeri boyunca François Truffaut, John Huston, George Cukor ve Roman Polanski gibi dünyaca ünlü yönetmenlerle çalıştı. Oynadığı çoğu film italyan ya da Fransız yapımıydı. Son 10 yıldır birçok televizyon dizisinde de oynadı.
Agatha Christie'nin aynı adlı romanından senaryosunu Paul Dehn'in yazdığı yılında Sidney Lumet’in yönetmenliğini yaptığı “Doğu Ekspresinde Cinayet” filminde Ingrid Bergman, Albert Finney, Lauren Bacall, Martin Balsam, Jacqueline Bisset, Sean Connery, Anthony Perkins, Richard Widmark, Vanessa Redgrave, Nubar Terziyan ile birlikte oynadı.
yılında "America's Prince: The John F. Kennedy Jr. Story" filminde Jacqueline Kennedy rolünü canlandırdı. yılında rol aldığı 'Under the Volcano' filmi ile Altın Küre Globe' Ödüllerine aday olmaya hak kazandı. yılında La Ceremonie filmindeki rolüyle Cezar Ödüllerine aday oldu.
10 - 19 Ekim tarihleri arasında yapılan Antalya Altın Portakal Film Festivaline katıldı.
Jacqueline Bisset, , dünyaca ünlü dövüş sanatları uzmanı Emin Boztepe ile 13 yıl aşk yaşadı.
Jacqueline Bisset, yılında oyuncu Michael Sarrazin ile evlendi ve 14 yıl evli kaldılar yılında boşandı. Catherine Sarrazin, Michele Sarrazin adında iki kızı vardır.
Ödülleri :
- Altın Küre Ödülleri - En iyi yardımcı kadın oyuncu (mini dizi) (Dancing on the Edge)
Filmleri :
- Komplo (Christina Dupre) (Sinema Filmi)
- Tutku Oyunu (Mme Schenker / La mère de Chloé)(Sinema Filmi)
- The Last Film Festival (Movie Star)(Sinema Filmi)
- Seni Şimdiden Özledim (Sinema Filmi)
- Welcome to New York (Anne Sinclair) (Sinema Filmi)
- Vivaldi (Kontes Tersigni)(Sinema Filmi)
- Two Jacks (Diana) (Sinema Filmi)
- Two in the Wave (Sinema Filmi)
- Rizzoli & Isles ( Constance Isles)(TV Dizisi)
- Eski Usul Bir Noel (Isabella)(TV Filmi)
- Nick Nolte: No Exit (Sinema Filmi)
- Death in Love (Anne) (Sinema Filmi)
- An Old Fashioned Thanksgiving (Isabella) (Sinema Filmi)
- The Fine Art of Love: Mine Ha (Headmistress)(Sinema Filmi)
- Domino (Sophie Wynn) (Sinema Filmi)
- Fascination (Maureen Doherty) (Sinema Filmi)
- Swing (Christine) (Sinema Filmi)
- America's Prince: The John F. Kennedy Jr. Story (Jacqueline Kennedy)(Sinema Filmi)
- Latter Days (Lila Montagne) (Sinema Filmi)
- The Sleepy Time Gal (Frances)
- Let the Devil Wear Black (Helen Lyne)
- Joan Of Arc (Isabelle D'Arc)(TV Filmi)
- Kaderin Oyunu (Paola Franco)
- Seremoni (Catherine Lelievre)
- Vahşi Orkide (Claudia Dennis)
- Scenes from the Class Struggle (Clare Lipkin)
- Biography (TV Dizisi)
- Anna Karenina (Anna Karenina)(TV Filmi)
- Under the Volcano (Yvonne Firmin)
- Sınıf (Ellen Burroughs)
- 'Under the Volcano
- Famous T & A (Kendisi (Arşiv Görüntüsü)(Video)
- Zenginler Ve Ünlüler (Liz Hamilton)
- Inchon (Barbara Hallsworth)
- Zaman Durunca (Kay Kirby)
- Akdenizli (Liz Cassidy)
- Dip (Gail Berke)
- St. Ives (Janet Whistler)
- Cinayet Oyunu (Anna)
- Doğu Ekspresinde Cinayet (Kontes Andrenyi)
- Şahane Serseri (Tatiana-Christine)
- The Thief Who Came to Dinner (Laura)
- La Nuit américaine (Julie)
- Stand Up and Be Counted (Sheila Hammond)
- Şeytanın İzinde (Paula)
- Believe in Me (Pamela)
- The Grasshopper (Christine Adams)
- Havaalanı (Gwen Meighen)
- L'échelle blanche (Wendy Sinclair)
- The Sweet Ride (Vickie Cartwright)
- The First Time (Anna)
- The Detective (Norma MacIver)
- Bullitt (Cathy)
- Two for the Road (Jackie)
- Cul-de-sac (Jacqueline)
- The Knack and How to Get It
Kaynak:monash.pw
Rus edebiyat ve sinemasndan bir kez daha söz ediyor olacaz fakat bu kez tiyatrodaki yansmas üzerinden Gündemimizde, Ankara Devlet Tiyatrosu’nun adeta tklm tklm (salonun boluklarna ek koltuklar konacak denli) merak ve ilgiyle izlenen “Anna Karenina” oyunu var…
Edebiyat çevrelerinde LevTolstoy’un, Anna Karenina eseri söz konusu olduunda, “Gene mi u ahlaksz kadn!” diye söylendii anlatlr. Bunun ne kadar doru bilemeyiz fakat yazarn yazn tarihi, hayat boyunca kendi yaratt karakterle ‘geçimsiz’liine ilikin kaytlarla dolu. Yazmzn sonuna doru bunun nedenine ilikin baka önemli ipuçlarn daha iyi anlayabilirsiniz. Fakat bu söylence, yazarn girdii her çevrede, onca baka bayaptna ramen, kendisine en çok Anna Karenina’nn sorulmasndan duyduu bkknln ifadesi olarak hikaye edilmekte.
Tolstoy’un, daha yaarken bu denli Anna ilgisiyle karlamasnn nedeni de ylnda tescillenen bir tespitle daha iyi anlald. Time Dergisi, ylnda, ünlü yazar biraraya getirip, onlardan “zamanmza kadar yazlm en iyi roman” seçmelerini istediinde; Tolstoy’un Anna Karenina roman birinci çkt. Yazarn bu eseri onun sadece edebiyat tarihinin tüm yazarlar arasndan deil, Sava ve Bar, Dirili gibi baka onlarca bayapt arasndan da syrld.
Aslnda Ankara Devlet Tiyatrosu’nun, bu yeni oyunu ile ne derece büyük bir yükün altndan kalkmaya çaltn daha iyi anlatabilmek için, Anna Karenina’nn öyküsüne devam edelim…
Roman karakterlerinin bir yazarn parmaklarndan kitaplara dütüü andan itibaren, kendi kaderlerini kendileri yarattklar söylenir. Ama Tolstoy’un Anna Karenina’s, ilk kez ortaya çkt ’den bu yana, yldr, yalnz kitaplarda kalmam; tiyatrodan sinemaya, oradan televizyon dizilerine kadar, her seferinde yeni yüzlerle onlarca kez canlanm ve daima büyük bir ilgi görmütür.
Tiyatrodan daha fazla izleyiciye ulaabilen sinemada, bir Anna Karenina arivi aratrmas yapacak olsak, isimlerini saymadan geçemeyeceimiz çok sayda ünlü oyuncular ve filmler görürüz.
Örnein Greta Garbo, Anna’y sinema perdesinde yanstan ilk aktristir. Yönetmen Clarence Brown’un, yapm bu ilk “Anna Karenina” filminde, Garbo’nun buulu güzellii, Anna karakterine bürünmütür. sveç kökenli aktris, o dönemde bu filmdeki rolüyle ‘New York Film Critics Circle Award’da, “en iyi kadn oyuncu” seçilmitir. Fredric March’la barolü paylat filmde Garbo, hala baz eletirmenlere göre Anna Karenina’y en iyi canlandran oyunculardan biri
Bu filmden 13 yl sonra Hollywood’ta bu kez Vivien Leigh’e ayn rol verilir. Ayn adl yapm filmin yönetmeni Julien Duvivier’dur. “Rüzgar gibi Geçti”nin ünlü oyuncusu Leigh’in bu filmde zarafetiyle akllarda kalsa da Garbo’nun baarsn yakalayamad söylenir.
Sovyetler, kendi hikayelerini, Hollywood’n daha iyi yapamayacan ilk kez Aleksandr Zarkhi yönetmenliindeki yapm “Anna Karenina” ile ortaya koyar. Tatyana Samoilova, böylece Sovyet sinemasnda öne çkan ilk Anna yüzüdür. Samoilova’nn oyunculuundaki baars yannda, ayet yanlmyorsak kitabn aslna en yakn senaryoyu da bu filmde görmek mümkündür.
Sovyetler Birlii’nde Yüzyln prima balerini saylan Boloy Balesi’nin yldz Maya Plisetskaya da Anna’ya bu kez danslaryla hayat veren 2. ünlü olmutur. Plisetskaya’nn Sovyet orkestrasnn harkulade müzikleri eliindeki danslar ’da kaydedilmitir.
Bir yl sonra ngilizler Anna Karenina’y 10 bölümlük bir TV dizisiyle televizyona tarlar. yapm dizinin yönetmeni Basil Coleman’dr. Anna rolünde bu kez Nicola Pagett vardr. Dizinin baars, (IMDb puan 8,1) sekiz yl sonra ’de, ngilizlere ikinci tv dizisi için de basamak olur. Bu kez Jacqueline Bisset’in oynad dizinin yönetmeni Simon Langton’dur.
12 yl daha geçer ve günümüz sinema teknikleri ve teknolojisine en yakn ilk sinema filmi ’de çekilir. ngiliz yönetmen Bernard Rose, Sen Petersburg ve Moskova’da çekilen bu büyük bütçeli filmi ile Anna Karenina’y hafzalarmza kazmtr. Filmin senaristliini de kendisi yapan yönetmen, Anna rolü için güzellii ve oyunculuu ile ünlü Fransz oyuncu Sophie Marceau’yu seçmitir. Sevgilisi “Count Vronsky” karakterine ise ngilizlerin karizmatik sinema ve tiyatro oyuncusu Sean Bean yeniden hayat verir. ki oyuncunun da baarsnn çok konuulduu film, o dönemde toplam 2, milyon dolar bilet giesi elde etmitir.
ngilizler, Anna Karenina’nn getirdii baardan, sonraki yllarda da vazgeçmezler. ylnda David Blair’in yönetmenliinde, 4 bölümlük bir TV dizisi daha çekilir; Anna Helen McCrory olmutur.
’da, Anna bu kez Rusya’nn yeniden gündemindedir. Sergey Solovev yönetmenliinde çekilen TV dizisi 4 bölümden oluur. Anna rolü Tatyana Drubich’ndir.
Üç yl sonra ’de ngiltere yapm bir yüksek bütçeli sinema filmi daha tüm dünyada vizyonlara girer. Yönetmen Joe Wright sinemaya getirdii tiyatro sahneleriyle de çok konuulan bir film yaratmtr. Anna Karenina, ngilizlerin güzel oyuncusu Keira Knightley ile canlanr bu kez. Jude Law’n oynad Anna’nn kocas “Alexei Karenin” ise bu filmde ilk kez daha öncekilerin aksine, yaanan acnn bir taraf olarak daha çok yanstlr ve baka bir güçlü karakter olarak karmza çkar. Öyle ki derin mavi gözleriyle Vronsky’yi canlandran Aaron Taylor-Johnson bile bazen erdemli kocann gerisine düer.
Filmde ehirde geçen sahnelerin büyük bölümü, bir tiyatro sahnesinden aktarlrken, krsal alanlar gerçek açkhava alanlarna açlr. Yönetmenin bu yaklamnda, dönemin ehirlilerinin, aslnda daima bir tiyatro içinde yaadklarna dair bir gönderme yapmak istedii; krsalda yaamn ise daha gerçek ve özgür olduuna atfta bulunduu kaydedilir.
***
ngilizlerden sonra talyanlar, ardndan tekrar Ruslar… Görüldüü gibi bu böyle sürüp gitmekte. Sinema tarihindeki ilk kayt ’ten bu yana Anna Karenina, balangçta her on ylda bir diyebileceimiz bir aralkta yeniden perdeye yansrken, imdilerde baka baka pek çok ülke dahilinde neredeyse birkaç ylda bir karmza çkyor.
Fakat tüm bu Anna Karenina tekrarlar arasnda, Rusya Federasyonu’nda, geçen yl bir adm daha ileriye gidilmi. Önce 10 bölümlük yeni bir Anna Karenina TV dizisine yönetmenlik yapan KarenShakhnazarov, ayn oyuncularla, Anna’nn ölümüyle biten diziden yeni bir “devam” sinemas ortaya çkarm.
Amerikan edebiyatnn ya da Hollywood’un sk sk bavurduu bu “Dierlerine ne oldu?” sorusunun, böylece artk Anna Karenina “literatürü”ne de girdiini söyleyebiliriz.
“Anna Karenina. Istoriya Vronskogo” adyla vizyona giren yapm bu son filmde, Anna’nn, sevgilisi uruna ayrlmak zorunda kald küçük olu “Seryosha” büyüyüp asker olmutur. Mançurya’da -tesadüf bu ya- Rus-Japon Sava’nda, annesinin sevgilisi Vronsky’ye rastlar ! Vronsky böylece, Anna ile olan tirajik hikayesini “hatrlamak istedii gibi” yeniden anlatmaya balar…
KarenShakhnazaro’n filmini görmedik. Türkiye’de vizyonu brakn, Türkçe altyazl olarak internette görebileceimiz bile meçhul. Dolaysyla ne derece baarl olduunu bilemiyoruz. Ancak yönetmenin, ’de ünlü MOSS Film Stüdyolar’nn bana geçecek denli büyük bir özgeçmii olduunu öreniyoruz. Yeri gelmiken, Sovyet sinemasnn tarihi filmlerinin geçtii bu stüdyolarn, baz yönleriyle Hollywood ya da pek çok Avrupa film merkezleri kadar ve-veya onlardan çok daha ileri seviyede bir teknolojiye sahip olduuna ilikin bir belgesel gördüümüzü söyleyelim. Buras öyle düzenli tutulmu bir eski zaman müze arivine sahip ki ayn zamanda yüzbinlerce antika eya veya giysi, istenildiinde kolayca bulunabilecek ekilde bu stüdyolarda saklanyor hala…
Ve yönetmenin ayn zamanda Azerilerin Karaba katliamlarnn kkrtcs olarak gördüü Gorboçov’un ünlü Ermeni politikacs Georgi ahnazarov’un olu olduunu da öreniyoruz
Shakhnazarov’un peisra Anna Karenina karakterlerine ‘devam’ çekimlerine bakalarnn da heves edip etmeyeceini zaman gösterecek. Fakat ayet böyle devam ederse, Tolstoy’un, daha yaarken bir anlamda “kontrolünden”endie duyduu Anna Karenina karakterinin ilerleyiinin, artk eskisi gibi “tek yaratcs” olma inisiyatifini elinde tutamayacan da öngörmemiz gerekebilir.
***
Tolstoy’un, imdilerde (kimi eski yaynlarda ) sayfay aan Anna Karenina eserini inceleyen edebiyat teorisyenlerinin, yazarn bizzat romanda ve sonrasnda kendi hayatna ilikin anekdotlarda ortaya koyduu keskin “ahlakç” yaklamlarla destekledikleri bir teorem vardr. Buna göre Tolstoy, Anna Karenina’y, toplumun en küçük kolektif yaam “aile”nin mutluluunun önemini temel alarak; “ideal aile”nin önünde bir engel olarak gördüü, Rus aristokrasisindeki ahlaki yozlamalara bir eletiri olarak getirmek istemitir.
Rusya doumlu Fransz yazar- tarihçi Henri Troyat, kaleme ald Tolstoy biyografisinde, yazarn Anna Karenina’ya balamadan önce, aslnda ‘Peter the Great’ üzerine bir tiyatro eseri yazmaya çalt ancak eser üzerinde zorlanarak ilerleyemedii bir dönemde, derinden etkilendii ama daha basit ve sradan da bir öyküye odaklandn yazmakta.
Buna göre, Tolstoy’un ayn zamanda arkada olan Bibikov isimli komusunun, Anna Stepanovna Pirogova adl bir metresi vardr. Adam, kadn pek umursamyordur ve hatta baka biriyle evlenme planlar yapmaktadr. Hikayenin devam, yazarn kendi azndan öyle geliyor. “Onun bu ihanetini örenen Anna, sadece birkaç eyasn alp kaçt. Ve ardndan kendini trenlerin altna att haberi geldi. Ölmeden önce Bibikov’a bir de mesaj göndermiti. Özetle ‘katilim sensin’ diyordu. ’de yaanan bu olay Tolstoy yakndan takip etmiti. ntihar edilen tren istasyonunda polisle birlikte incelemeler yapp, cesedi gördüünde; bu zavall kadnn yaadklarn hayal etmiti”
Tolstoy’un Anna Karenina romanndaki öykü de özet olarak bununla büyük oranda örtüür. Yüksek Rus aristokrasisinde tannan bir kocas olan Anna, kendisini batan çkaran sevgilisi soylu ve bekar Vronski için, kendi olunu görememek dahil, hayatndaki her eyi feda etmitir. Kocasna akn itiraf etmi ve hatta evlilii içinde ondan bir çocuk dünyaya getirmitir. Kocasnn bu skandallar kapamak için Anna’nn zaman zaman sayg gösterecei erdemleri dahi, onun Vronski ile yeni bir hayat kurma arzusunu engelleyememitir. Bir süre sonra kocasnn nefretine dönüen “ihanet” yüzünden boanamamas; onu toplumdan uzaklatrd gibi, Vronski’den de uzaklatr ve intihara sürükler.
Oysa yazar Anna ve Vronski öyküsü içinde, adeta içinde ikinci bir roman gibi sürdürdüü ve edebiyat teorisyenlerine göre kendisiyle özdeletirdii “Levin ve Kitty” ak ise sakin seyrinde mutlu bir evlilikle sonuçlanacak ve böylece Tolstoy, Anna’nn yaad ac dolu hayata kar, “ideal” olan okuyucuya gösterecektir…
Joe Wright’n ’deki filminde, Tolstoy’un romandaki ahlaki yaklamlar, Levin karakteri üzerinden öyle aktarlr: “Saf olmayan ak, ak deildir. Komusunun karsna arzu duymak, bir tür açgözlülük ve oburluktur. Ve bize insaniyetimizi birlikte paylaabileceimiz doru kiiyi seçmek adna verilmi kutsal bir eyin yanl kullanmdr. Yoksa insann srlardan fark kalmaz… ”
Anna Karenina’nn ilk kez ortaya çkt tarihten bu yana geçen yl içinde gerek romann okuyan okuyucularda, gerekse sinema ve tiyatro uyarlamalarn seyreden seyircilerde, gerçekten de Karenina’nn yaad aclar, insanlar üzerinde bir ahlaki sorgulamaya ve “düzeltme”ye yaram mdr ?
Yoksa “kalbinin sesinin” peinden giden Anna’nn, daima akntya kar kürek çekmek zorunda kald hayatnda, giderek yalnzlamas ve filmlerde deinildii gibi “kurallar çineyen deil, ykan” radikallikte verdii mücadelenin sonunda hayatndan vazgeçmesi; insanlarn ruhlarnn katln sorgulamaya m daha çok tesir etmektedir ?
Nihayet, hereyi bir mantkla izah etmek alkanlndaki Levin karakterine, yannda çalan köylülerden birisi, “Karnz mantkla m seçtiniz?” sorusunu sorduunda, Levin, verecek yant bulmakta zorlanr…
***
Belleklerdeki bütün bu “tula gibi kaln” romann arl ve sinema arivlerindeki büyülü yüzlerin hafzasyla, Anna Karenina eserinin bir tiyatro sahnesine sdrlabilmesinin ne derece güç olduunu, böylece herkes telakki edebilir.
Sinemann büyük bütçeleri; ufuk çizgilerine kadar gidebilecek açkhava set olanaklar; saysz çekim denemeleri ans ve daima istenildii ekilde kesip yaptrlabilir bir kurgulanabilme yöntemi yannda, tiyatronun snrl koullarnda ortaya çkan oyunlar, elbette hiç kimse ayn kefede tartmayacaktr.
Bununla birlikte, tiyatro tpk sinemann olduu gibi; edebiyat eserlerinin, insann yalnz kelimelerle yolculuk ettii hayal gücünün snrszl ile de yaramaz.
Böyle bir açdan bakldnda, Ankara Devlet Tiyatrosu’nun Anna Karenina oyunu sergileme karar, her eyden önce tan altna elini sokmaktr ve bu anlamda takdire ayandr elbette.
Oyunu ortaya koyan kadro, böyle bir arlk karsnda belki de çok daha zor olacak allagelmi klasik diyaloglar zincirine odaklanmak yerine, oyunun dramatik arlklarn souracak dans ve hareket zenginliklerine younlaarak; onu adeta “keyifle” izlenen bir ‘temsil’e dönümesini salam ve bu iin üstesinden böylelikle gelmi görünmektedir.
lk gösterimini, 02 Kasm’da gerçekletiren, sonrasnda 16 Ocak’ta stanbul’a turneye giden Anna Karenina oyun ekibi, 30 Ocak’tan bu yana, yeniden Ankara’da Cüneyt Gökçer Sahnesi’nde oyunlarna devam ediyor.
ngiliz yazar Helen Edmundson’un tiyatroya uyarlad, Cevat Çapan’n Türkçe’ye çevirdii oyunun yönetmenliini ise pek Atagün Gezener yapmakta. Oyunculuktaki rollerinin hakkn son olarak Gayr- Resmi Hürrem’deki performansyla izlediimiz doumlu Gezener, Anna Karenina oyununda 32 oyuncu ve sahne arkasndaki 21 kiilik teknik ekiple birlikte toplamda 53 kiilik kalabalk bir kadroyu yönetiyor.
Devlet Opera ve Balesi’nin genç ve güzel dansçlarnn yer yer yükseklere sçrayarak göz doldurduu iki perdelik oyun, 2 saat 20 dakika boyunca izleyicinin ilgisini kaybetmeden seyirciye zamann akn unutturabiliyor.
Büyük çounluu genç oyunculardan oluan oyuncu kadrosunda ise Anna’y doumlu Asl Artuk canlandrrken, Levin karakterini Caner Kadir Gezener; saygdeer koca Aleksey Karenin’i Cengiz Uzun; Anna’nn, yaramaz aabeyi “Stiva”y evki Çepa, Stiva’nn aldatlan mutsuz ei “Doli”yi Özden Gököz; Levin’in ak “Kitty’yi Mihriban Rezzan Seyhan; Kont Vronski’yi Barbaros Efe Türkay ve Levin’in hasta kardei “Nikolay”, Mert Aksu canlandryor. (Tolstoy’un Rus htilali’nin habercisi olarak karakterize ettii ‘devrimci’ aabey Nikolay, eserde çok daha net anlald notunu da buraya düelim.) Çocuk oyuncu B. Tayga Konak da Anna’nn olu “Seryosha”nn masumiyetini dier tüm oyuncular gibi yana oranla baaryla yanstmakta…
Bandan sonuna, neredeyse bir müzikal dinamiinde seyreden oyunda, kalabalk oyuncu kadrosunun sk sk aniden ortaya çkp, ayn hzla kaybolduu sahneler dikkat çekiyor.
Dier yandan oyunda dramatik sahnelerdeki ac ve (kan) temsilen, ortaya çkan krmz uzun kuma dekorlar ve oyuncularn yer yer ar bavullar olan; zaman zaman da iç dünyalarnda skp kalmalarn temsilen girip çktklar küçük dolaplar gibi soyutlama ve imgeleme araçlar da yerinde ve zamannda anlamlar kazanyor.
Sonunu bildiiniz oyun bittiinde, Tolstoy’un Anna Karenina romannn giriine yazd o ilk cümlesi, aklnza yeniden gelecek. “Bütünailelerin mutluluklar birbirine benzer ve her mutsuz ailenin ise kendine özgü bir mutsuzluu vardr…”
Eer henüz kitab okumadysanz, peisra duyacanz istek kitabn doru bir çevirisini bulup okumak olacak…