Kaçak Akım Koruma Rölesi Sembolü

kaçak akım koruma rölesi sembolü

Kaçak Akım Rölesi Bağlantı Şeması ve Hakkında Tüm Detaylar

Kaçak Akım Rölesi Nedir ; Kaçak akım röleleri bağlı oldukları devrede, giden ve dönen akımların dengesi üzerine çalışan, izalasyon hatalarından kaynaklanan hata akımlarını algılamak ve algılanan bu hata akımlarının ( Kaçak Akım ) belirtilen değerlerin üzerine çıkmadan devreyi keserek insan hayatı ve tesisat güvenliği sağlayan devre elamanlarıdır. Kaçak akım koruma röleleri, 30mA de insan hayatını, mA de ise tesisatın yangın riskine karşı korunmasını hedefler.

Kaçak Akım Koruma Rölesi Üzerindeki Sembol ve Butonlar

Kaçak Akım Rölesi Çalışma Prensibi ; Kaçak akım koruma röleleri içindeki toroid algılama transformatörü ile giden ve dönen akımların birbirine eşitliği prensibine göre çalışır ve koruma sağlar. Devreye giren ve çıkan akımlarda bir dengesizlik olmadığı sürece manyetik akı oluşmaz. Kaçak akım koruma rölesinin bağlı olduğu devrede izalasyon ya da başka bir sebep ile kaçak akım oluşursa, toroid üzerinde bir giden ve dönen akım dengesizliği oluşacağından, oluşan bu akım dengesizliği kaçak akım rölesi tarafından devrenin kesilmesi ile engellenmiş olur.

Basitleştirilmiş Kaçak Akım Koruma Rölesi İç Yapısı

Toroidal ölçüm transformatörü içerisinden geçen faz ve nötr hatları eğer sistemde bir kaçak akı yok ise eşit değerde ve zıt yönlü akım taşırlar. Bu durumda toroidal transformatör içerisinden geçen akımların toplam değeri sıfır olacağından herhangi bir manyetik akı oluşturmazlar. Sistemde bir kaçak oluşması durumunda faz üzerinden giden akımın tamamı nötr hattı üzerinden dönemeyeceği için giden ve dönen akım değerlerinde dengesizlik oluşur ve toroidal transformatör üzerinde bir akı meydana gelir. Oluşan bu manyetik akı, algılama sargısı üzerinde bir akım oluşturur. Sargı üzerinde oluşan bu akım, kumanda devresinin elektromanyetik bobinini tetikler ve kaçak akım koruma rölesinin kapalı konumda bulunan kontakları açık konuma geçerek koruma sağlar.

Kaçak Akım Koruma Rölesi Bağlantı Şeması :

Kaçak Akım Koruma Rölesi Bağlantı Şeması

Kaçak Akım Koruma Rölesi Seçimi : Kaçak akım koruma rölesi seçiminde belirleyici faktör, insan hayatı ve sistemin yangına karşı korunmasıdır.

30mA : İnsan hayatı ve elektrik çarpmalarına karşı koruma sağlamak için 30mA değerinde açma yapan kaçak akım koruma rölesi tercih edilir.
mA : Oluşabilecek izalasyon hataları vb durumlardan kaynaklanabilecek yangın riski için mA değerinde açma yapan kaçak akım koruma röleleri tercih edilir.

Elektrik Çarpmasında Bazı Akım Değerlerinin İnsan Vücuduna Verebileceği Zararlar ;

10mA : karıncalanma hissi
30mA : İnsan hayatı açısından ktirik eşik, temas edilen kısımda uyuşukluk ve kas hareketleri
1A : Tehlikeli yanık ve yaralanmalar, nefes almada zorluk, kalpte ritim bozukluğu, ölüm tehlikesi.

Etiketler:

bina-tesisati kacak akim koruma rolesi kacak akim rolesi kacak akim rolesi baglantisi kacak akim rolesi devre semasi

ÜCRETSİZ EMAİL TAKİBİ İLE SİTEMİZDE YAYINLANAN YENİ DEVRE ŞEMALARI, CİHAZ BAĞLANTILARI VE DÖKÜMANLAR EMAİL ADRESİNİZE GELSİN. (TAKİBİ BAŞLATMAK İÇİN GELEN İLK MAİLİ ONAYLAMAYI UNUTMAYIN.)

" width="" height="" src="monash.pw?start=3&#;feature=oembed" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen>

Kaçak akım koruma anahtarı seçimi için 3. adım ise uygun tip kaçak akım seçimidir.

A tipi ( Hem Alternatif hemde doğru akımının birlikte kullanıldığı tesisatlarda kullanılır) Özellikle yeni nesil asansör veya UPS hatlarında DC akım kaynaklı gereksiz kaçak akım açmaları olur işte bu durumda A tipi kaçak akımlar DC akımı analiz eder ve gereksiz açma yapılması önlenmiş olur.

B tipi ( Hem Alternatif hemde doğru akımının birlikte kullanıldığı ve zor çevre şartlarının bulunduğu tesisatlarda kullanılır ) A tipi ile aynı teknik özellik vardır DC akımı analiz edebilir ve IP koruması daha yüksektir. Zor çevresel etkilerin olduğu alanlar içindir ( örnek imalathaneler gibi ) ..B tipi Kaçak Akım Rölesi TEKNİK DOKÜMAN İÇİN TIKLAYINIZ

SI Gecikmeli tip ( Kaçak akım açma sınırına geldiği anda hemen açma yapmaz yaklaşık 1sn gecikme ile açma sağlar. Bu durum selektivide gerektiren uygulamalar için ideal çözümdür) Örnek daire içindeki kaçak akımda sayaç panosundaki kaçak akım atması olayı yaşanması durumda sayaç panosunda S tipi gecikmeli kaçak akım konulması gereklidir. Böylelikle kaçak akım anınında her zaman öndeki yani daire içindeki kaçak akım açacaktır.

Kaçak akım koruma anahtarı seçimi için 4. adım standartlara uygun kaçak akım rölesi seçimidir.

IEC ve TS EN Standartlara uygun ve gerekli kalite belgelerine sahip aynı zamanda elektromekanik tip kaçak akım tercih edilmelidir. Elektromekanik tip kaçak akım kullanılması yasal olarak da zorunludur. Çünkü elektromekanik tip kaçak akımlar faz veya nötr hattı kopsa da her durumda korumayı garanti eder.

Kaçak akım koruma anahtarı seçimi için 5. Adım ise Nominal akım değeri (In) uygun Kaçak Akım Rölesi Seçimidir.

Kaçak akım koruma röleleri herhangi bir termik veya manyetik koruma yapmazlar. Ancak nominal olarak üzerinden akacak olan akıma göre seçilmelidir. Kendinden önceki devre kesicinin izin verdiği nominal akımı taşıyabilecek kapasitede seçilmelidir.

Bir başka ifade ile kendinden önceki devre kesici ile en az aynı nominal akım değerine sahip olmalıdır. Hatta kaçak akım koruma anahtarının nominal akım değeri sigortanın üstünde tercih edilebilir şöyle ki 32A bir sigortanın olduğu hatta 40A kaçak akım koruma anahtarı koymanın hiçbir zararı yoktur. 32A bir sigortanın olduğu hatta 25A kaçak akım koruma anahtarı konmaz..

Sanayi Ortamında Karşılaştığımız Hatalar
TT sistemin (Toprak ve Nötr hattının ayrı olduğu ve tesisatın hiçbir yerinde birleşmediği ) doğru şekilde uygulandığı her yerde mutlaka kaçak akım rölesi çalışır şekilde kullanılabilir. Ancak Nötr hattının yanlış kullanılmasından kaynaklı kaçak akım röleleri atacaktır.

** Sanayide kullanılan 3 fazlı makinaların büyük bölümü nötr hattına ihtiyaç duymadan çalışır ve orjinal kabloları 3 faz + toprak olmak üzere 4 iletkenlidir. Malesef tecrübeli olmayan elektrikçiler bu 4. cü olan iletkeni nötr bağlantı olarak zannedip, panolarda nötr barasına bağlamaktadırlar. Bu yanlış bağlantı sonucu nötr hattı makinanın gövdesine bağlanmış olup, makinanın ayaklarıda metal ise betona yada toprağa kaçak vermek suretiyle kaçak akım rölelerinin atmasına sebep olmaktadır.

** Elektrikçilerin yaptığı bir diğer yanlış ise, 3 fazlı ( 4 delikli ) prizlerin ortalarındaki kontağa nötr hattını ezbere bağlamalarıdır. Halbuki 3 fazlı makinaların büyük bölümünde nötr ihtiyacı olmayıp, orjinal 3 fazlı ( 4 uçlu ) kablo fişlerindeki ortadaki uç, prizden topraklama yerine nötr hattını makinanın gövdesine taşımaktadır. Prizdeki bu yanlış bağlantı makina üzerinden zemine kaçak verip, kaçak akım rölesinin atmasına sebep olmaktadır.

** Sanayide 3 fazlı ( 4 delikli ) prizler , o prize hangi cihaz bağlanacak ise o cihazın ihtiyaç duyduğu 4. hatta göre , prizin ortasındaki kontak nötr yada topraklama bağlanmalıdır. Eğer nötr ihtiyacı duyan bir makina ise, 5. ci iletken olarak hariçten koruma amaçlı topraklama çekilmesi ve makina gövdesine bağlanması uygun olacaktır.

** 3 faz + nötr ve koruma amaçlı topraklama ihtiyacı duyan makinalarda ise 5 iletkenli kabloların kullanılmalarını önermekteyiz. bu 5 iletkenli kabloların enerji aldıkları prizlerin ise 5 delikli 3 faz + nötr + topraklama olan prizler ile revize edilmelerini ve yanlış bağlantı olmadan düzenli bir kablo bağlantısı olmasını önermekteyiz.

** Avrupa da özellikle Almanya da TN sistem ( toprak ve nötr birleşik ) kullanılmaktadır. Dolayısıyla üretilen çoğu makinalarında nötr hattından gövdeye makina üzerinde atlama yapılmıştır. Bunun gibi durumlarda nötr hattından gövdeye atlanmış olan kabloyu kesmek yada ayırmak gerekmektedir.

** Problemlerin büyük bölümü nötr hattının topraklama ile bir şekilde birleşmesi yada makina üzerinden zemin ile temas edip kaçak vermesidir. Önemli olan şey nötr hattının doğru kullanımıdır.

** Elektriğin baş düşmanlarından ikisi toz ve nem’dir. Sanayide makinaların elektrik bağlantılarında çok fazla toz vb maddelerin olduğuna tanık oluyoruz. Elektrik kontağından bu tozlar üzerinden kılcal kaçaklar olabilmektedir. Aynı şekilde nemlenmiş ve ıslak olan panolar yada makina içerisinde elektrik bağlantılarını görmekteyiz. Bunlarda ciddi kaçaklara neden olabilmektedirler. Bu nedenle panolar ve makina elektrik bağlantılarını olabildiğince toz ve nemden uzak tutmak önemlidir.

** Yukarıdaki bahsettiğimiz kaçak akım rölesinin atmasına sebep olan nedenleri pano ve makina elektrik bağlantılarını kontrol ederek bulabiliriz.

** Öncelikle 3 fazlı makina nötr ihtiyacı duyuyormu bunu tespit edip, ona göre kabloların pano ve makina bağlantıları kontrol edilmelidir.

** Makina nötr ihtiyacı duyuyor ve nötr hattı makinanın nötr kontağına giriyor ise bu nötr hattından gövdeye temas var mı bunu kontrol etmek gerekir. Bunun için multimetre ile kısa devre testi yapılabilir. bir ucu nötr, bir ucu gövdeye temas ederek multimetre üzerinden bağlantı olup, olmadığı tespit edilebilir.

** Kaçak akım röleleri üzerinde test butonları olmaktadır. düzenli olarak testleri yapılarak kaçak akım rölelerinin çalışır oldukları test edilmelidir. bazen düşük akım taşıma kapasiteli kaçak akım röleleri kullanıldığında (25 A 30 mA ) üzerinden fazla akım geçtiğinde zorlamadan kaynaklı kaçak akım rölesinin arızalanmasına sebep olabilmektedir.

** Profesyonel cihazlar ile makina ve kabloları üzerinden kaçak akımların değerleri okunup, tespit yapılabilir.

TN sistemler topraklama ve nötr hatlarının birleştiği ya da nötr hattının topraklama niyetine kullanıldığı sistemlerdir. TN sistemler TN-S ve TN-C olarak kullanılmaktadır.
1) TN-S sistemler panoda topraklama ve nötr hatlarının birleştiği ancak birleştikten sonra ayrı ayrı dağıldığı sistemlerdir. Bu sistemlerde pano girişinde kaçak akım rölesi kullanılması mümkün değildir. Ancak panodan enerji çıkışlarının başında kaçak akım röleleri kullanılabilmektedir.
2) TN-C sistemler ise son noktada ( prizde veya makina üzerinde ) topraklama ve nötr hatlarının birleşmesi yada nötr hattının topraklama amacıylada kullanılmasıyla oluşmaktadır. Bu durumda topraklama ve nötr hatları birleşik olduğundan dolayı nötrden toprağa kaçak oluşmaktadır ve kaçak akım rölelerini tutturmamaktadır. TN-C bağlantıların olduğu yerde bir önceki panolarda kaçak akım rölelerinin çalışması mümkün değildir. Bu nedenle bu TN-C bağlantı sistemini tavsiye etmemekteyiz.

Kaçak Akım Koruma Rölesi Sembolü

Kaçak Akım Rölesi Bağlantı Şeması ve Hakkında Tüm Detaylar

Etiketler:

Author: Mustafa Fazlıoğlu